ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.-

Οι ειδήσεις της πτώσης των επιτοκίων στις ΗΠΑ προστέθηκαν σε εκτιμήσεις περί απωλειών κερδών πολλών εταιριών σε Αμερική και Ευρώπη, ως "κερασάκι" ακολούθησε η κασσανδρικού ύφους πρόβλεψη νέων παγκόσμιων κρίσεων από τον Μισέλ Καμντεσί, μαζί κι η... άγρια κριτική Φρίντμαν στο ΔΝΤ. Πηλίκον: Πτώση στις παγκόσμιες χρηματαγορές για δεύτερη συνεχή μέρα.

Στη Νέα Υόρκη, οι μετοχές ξαναπήραν την κατιούσα στη συνεδρίαση της Πέμπτης, έχανε το μεσημέρι (ώρα ανατολικής ακτής ΗΠΑ) 124,36 μονάδες, σε συνέχεια της "δραματικής" πτώσης της Τετάρτης, όταν έχασε 237,90 μονάδες. Συγκριτικά, η πτώση 12,4% του δείκτη "Ντάου Τζόουνς" για το τρίτο τρίμηνο φέτος ήταν "η χειρότερη επίδοση" εδώ και 8 χρόνια.

Λίγο νωρίτερα, καταγραφόταν κατακρήμνιση των τιμών των μετοχών στην Ασία, με το "Νικέι" στο Τόκιο να χάνει 1,6%, και να σημειώνει νέο αρνητικό ρεκόρ 12ετίας, ενώ πτώση σημειωνόταν και στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές, αν και τα επιτόκια στη Γερμανία παρέμειναν σταθερά.

Στο Λονδίνο τα "μπλου τσιπς" (μετοχές πληροφορικής) έχασαν 2,4% έως το μεσημέρι, ενώ στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης ο γενικός δείκτης "βυθίστηκε" κατά 5,5% και στο Παρίσι 3,9%.

Τα χειρότερα περίμεναν στη Λισαβόνα, όπου ο γενικός δείκτης έστειλε μήνυμα "μίνι - κραχ" στις αγορές, χάνοντας αρχικά 14,39% μέσα σε μερικές ώρες - αναγκάζοντας τη διεύθυνσή του να αναστείλει τη λειτουργία του για μια ώρα και 45 λεπτά.

Η διεύθυνση δεν εξήγησε το λόγο που διέκοψε τη διαπραγμάτευση, αλλά χρηματιστές μιλούσαν στην πορτογαλική πρωτεύουσα για "πανικόβλητους επενδυτές που ξεφορτώνονταν "χαρτί"" για να περισώσουν ό,τι μπορούσε να περισωθεί.

Αργότερα, η αγορά ανένηψε κάπως, κλείνοντας με πτώση 9%. Ο υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, Αντόνιο Σούζα Φράνκο, έσπευσε από τηλεοράσεως να δηλώσει (την ανάγκη φολοτιμίαν ποιούμενος) ότι δεν υπάρχει λόγος πανικού. "Η οικονομία είναι σε καλή κατάσταση" μετά τις ιδιωτικοποιήσεις - μάλιστα τον Απρίλη είχε σημειωθεί άνοδος - ρεκόρ στο χρηματιστήριο. Αλλά η "οικονομία του καζίνο" είχε, φαίνεται, διαφορετική γνώμη...

Ενώ σήμερα αναμένεται σύνοδος των κεντρικών τραπεζιτών του G7, χτες ο "πατριάρχης" θεωρητικός του νεοφιλελευθερισμού, Μίλτον Φρίντμαν, έκανε "άγριες" δηλώσεις: ζήτησε μέχρι και διάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

"Το ΔΝΤ απέτυχε παταγωδώς. Είναι αντιπαραγωγικό και πρέπει να διαλυθεί", είπε ο 86χρονος καθηγητής Οικονομικών σε μια "καταπληκτική" συνέντευξή του στην εφημερίδα του Αμβούργου "Αμπεντμπλατ" (δημοσιεύεται σήμερα).

Ο Φρίντμαν... ανακάλυψε τον ένοχο για την κρίση στη Νοτιοανατολική Ασία: "Στη Μαλαισία, στην Ταϊλάνδη και την Ινδονησία, η κρίση προκλήθηκε αρχικά από το ΔΝΤ... Οι επενδυτές είχαν την εντύπωση ότι το ΔΝΤ θα επενέβαινε αν τα νομίσματα των χωρών αυτών διέτρεχαν κίνδυνο... Κανείς δεν ανησυχούσε με την υπερτίμηση των νομισμάτων των χωρών αυτών. Τα κεφάλαια συνέχιζαν να εισρέουν, αλλά όταν ήρθε η χρεοκοπία, το μέγεθος ήταν τόσο μεγάλο ώστε το ΔΝΤ δεν μπορούσε να το χειριστεί".

Οι επενδυτές παραπλανήθηκαν από τις ενέργειες του ΔΝΤ για τη διάσωση του μεξικανικού πέσο, στις αρχές του '90, υποστήριξε - που ήταν και πάλι "πλήρης αποτυχία".

"Το ΔΝΤ τότε απλώς βοήθησε τους επενδυτές από το Βερολίνο, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη να μειώσουν τις απώλειές τους στο Μεξικό. Αυτό όμως τους έκανε απρόσεκτους"... (σ.σ.: απορία: και το ΔΝΤ ποιος το έφτιαξε;).

Ο Αμερικανός οικονομολόγος μίλησε και για το ΕΥΡΩ, που χαρακτηρίζει "επικίνδυνο παιχνίδι". Ως τώρα, η Ευρώπη είχε το μηχανισμό διόρθωσης των ισοτιμιών και μπορούσε να αποτρέπει τις οικονομικές κρίσεις σε κάθε χώρα. Τώρα αυτός ο μηχανισμός έχει εγκαταλειφθεί.

"Τι θα συμβεί αν προκύψει μια κατάσταση η οποία δίνει ώθηση στη Γερμανία, αλλά προκαλεί ύφεση στη γαλλική οικονομία; Θα μπορεί να εξισορροπήσει μόνον μέσω της ανεργίας, των τιμών, των μισθών και της κρατικής παρέμβασης".

Και κατέληξε: "Ο Χέλμουτ Κολ και ο Φρανσουά Μιτεράν διέπραξαν ένα αποφασιστικής σημασίας λάθος: Θέλησαν να δημιουργήσουν οικονομική οντότητα πριν την πολιτική... Η νομισματική ενότητα τώρα θα πολιτικοποιήσει τα προβλήματα, τα οποία στο παρελθόν ρυθμίζονταν μέσω της αγοράς".