ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.-

Τις πιθανότητες εξεύρεσης πολιτικού συμβιβασμού της "ύστατης" στιγμής εξερευνούσε χτες στη γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα ο Αμερικανός διπλωματικός απεσταλμένος Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ο οποίος είχε συναντήσεις με τον Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Ο Χόλμπρουκ συνέχισε τις μακροσκελείς συνομιλίες του με τον Μιλόσεβιτς προτείνοντας "νέο" αμερικανικό σχέδιο, που "βελτιώνει" εκείνο το οποίο έδωσε στις δυο πλευρές το Σεπτέμβρη ο Αμερικανός πρεσβευτής στην ΠΓΔΜ, Κρίστοφερ Χιλ.

Προβλέπει προσωρινή μεταβατική πολιτική λύση τριών ετών για το Κοσσυφοπέδιο, απόσυρση των σερβικών δυνάμεων και δημιουργία αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου, που θα αποτελείται από Σέρβους και Αλβανούς, Κοινοβούλιο για το Κοσσυφοπέδιο και ξεχωριστά θεσμικά όργανα (κυβέρνηση, δικαστικά όργανα), τα οποία δε θα βρίσκονται υπό την επίδραση της Σερβίας ή της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, αλλά θα λειτουργούν σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που θα προσδιορίζονται στη συμφωνία.

Στη συμφωνία αυτή είναι ασαφές το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, αν δηλαδή αυτό παραμένει εντός της Σερβίας ή της Γιουγκοσλαβίας.

Η προσωρινή πολιτική συμφωνία θα επιτηρείται, σύμφωνα με την πρόταση του Χόλμπρουκ, από χερσαίες δυνάμεις Δυτικών και Ρώσων.

Σύμφωνα με πληροφορίες από διπλωματικούς κύκλους, ο Μιλόσεβιτς αποδέχεται τα περισσότερα σημεία αυτής της συμφωνίας, αλλά δεν αποδέχεται το σχηματισμό Αστυνομίας που θα αποτελείται στην πλειοψηφία από Αλβανούς, ούτε την ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων, ενώ περιμένει από τη διεθνή κοινότητα να δείξει ευελιξία για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου.

Ο Μιλόσεβιτς αποδέχεται αντί των χερσαίων δυνάμεων να αναπτυχθούν παρατηρητές (2.000 περίπου) υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ, δηλαδή χωρίς βαρύ οπλισμό (μόνο με τον προσωπικό τους οπλισμό).

Σύμφωνα με ανταποκριτές ειδησεογραφικών πρακτορείων, επικρατεί "συγκρατημένη αισιοδοξία" για θετική έκβαση της παρούσας κρίσης. Μάλιστα, ανακοίνωση της γιουγκοσλαβικής Προεδρίας ανέφερε ότι "ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς εξέφρασε την πεποίθηση ότι τα επίμαχα θέματα, τα οποία επιβεβαιώνουν απολύτως τη θετική εξέλιξη της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο, θα κυριαρχήσουν των πολεμικών προθέσεων και ότι η πολιτική διαδικασία, για την οποία η Γιουγκοσλαβία αγωνίζεται, τελικώς θα επικρατήσει".

Ωστόσο, ο ίδιος ο Χόλμπρουκ μιλούσε πριν τις συνομιλίες για στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ "στα σκαριά". Υπόθεση που ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ουίλιαμ Κοέν θεωρεί πως πρέπει να τελειώσει εντός μιας βδομάδας.

"Πρέπει να ληφθεί κάποια απόφαση γιατί ο χρόνος εξαντλείται", δήλωσε ο Κοέν στους δημοσιογράφους επί του αεροπλανοφόρου "Αβραάμ Λίνκολν" στον Περσικό Κόλπο.

"Ελπίζουμε ότι ο Μιλόσεβιτς θα δει πόσο σοφό είναι να συμφωνήσει με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Κοσσυφοπέδιο. Είναι κάτι που θα αποβεί προς όφελός του σε κάθε περίπτωση. Ελπίζουμε ότι θα δει πως στους κόλπους του ΝΑΤΟ η στρατιωτική επιλογή είναι μία πραγματικότητα και δεν είναι θεωρητική, καθώς και πόσο σοφό είναι να επιλύεται κάτι με διπλωματικά μέσα", τόνισε ο Κοέν.

"Ο κόσμος ρωτάει: Γιατί δεν ενεργήσατε νωρίτερα; Γιατί περιμένατε τόσο πολύ; Για να αναλάβει το ΝΑΤΟ δράση, πρέπει να υπάρξει συναίνεση... Επομένως χρειάστηκε κάποιος χρόνος. Δεν έχουμε φτάσει ακριβώς σ' αυτό το σημείο γιατί το ΝΑΤΟ πρέπει να επιτρέψει την ανάληψη δράσης και αυτό ελπίζουμε ότι θα γίνει εντός των προσεχών ημερών", πρόσθεσε.

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ δήλωσε χτες στο Λονδίνο ότι "δεν έχουν απομείνει πολλές μέρες" στον Μιλόσεβιτς. Ενώ ο Γκέρχαρντ Σρέντερ υπογράμμισε ότι η γερμανική πολιτική είναι "αποφασιστική", παρά το κενό εξουσίας το οποίο προέκυψε μετά τις εκλογές. Από πλευράς του ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ιμπέρ Βεντρίν είπε ότι "(τα σχέδια του ΝΑΤΟ) αποκλείουν την εξαπόλυση μεγάλων επιθέσεων που θα ήταν ασυμβίβαστες με μία πολιτική λύση. Ενδεχόμενη στρατιωτική δράση θα εξελιχθεί σταδιακά και θα διακόπτεται από διαστήματα, στη διάρκεια των οποίων θα επαναλαμβάνεται η πολιτική δραστηριότητα".

Πάντως, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Ιγκόρ Ιβανόφ εξακολούθησε χτες να δηλώνει, όσον αφορά την περίπτωση το ΝΑΤΟ να δράσει χωρίς σχετική έγκριση του ΟΗΕ και να "παρακάμψει με αυτό τον τρόπο το Συμβούλιο Ασφαλείας", πως "όχι μόνο δε θα συνεισφέρει στη λύση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου, αλλά θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες παγκόσμιας μορφής". Προχτές η "Ομάδα Επαφής", είπε ο ίδιος, αναγνώρισε πρόοδο του Βελιγραδίου όσον αφορά το Κοσσυφοπέδιο, αλλά εκφράστηκαν διαφορετικές εκτιμήσεις για τις κινήσεις της.

Ενώ ο Ρώσος Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν δήλωσε ότι η χώρα του παραμένει "σταθερά προσηλωμένη στην εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης" στην κρίση.

Διαφορετική άποψη μοιάζουν να έχουν οι Κοσσοβάροι Αλβανοί. Ο Ιμπραήμ Ρουγκόβα κατηγόρησε το Βελιγράδι πως συνεχίζει τις επιχειρήσεις του στο Κοσσυφοπέδιο: "...Βομβαρδίζουν χωριά στην περιοχή του Μαλίσεβο, στην Ντρένιτσα και στα περίχωρα της Μιτροβίτσα... Οι κινήσεις της σερβικής Αστυνομίας δεν είναι παρά αναδιάταξη εντός του Κοσσυφοπεδίου και γίνονται για υποστήριξη προς τις νέες δυνάμεις της Σερβίας".

"Η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου θα επιτρέψει να ηρεμήσει η κατάσταση στη Νοτιοδυτική Ευρώπη", επανέλαβε ο Ρουγκόβα, υποστηρίζοντας ότι "μια ενδεχόμενη επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο δε θα είναι μία επέμβαση, αλλά μία προσπάθεια να σωθεί ο λαός του Κοσσυφοπεδίου".

Κατά την εφημερίδα "Κόχα Ντιτόρε", ο "Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου" (UCK) κήρυξε μονομερή εκεχειρία, που τέθηκε σε ισχύ χτες. Σε ανακοίνωσή του, τονίζει ότι "αποφάσισε να επιδείξει αυτοσυγκράτηση" για "όσο θα διαρκέσουν οι στρατιωτικές ενέργειες του ΝΑΤΟ".

• Ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλει την "υποκρισία" της επίκλησης "ανθρωπιστικών" λόγων για τη δικαιολόγηση της επέμβασης του ΝΑΤΟ, εξέδωσε χτες η Επιτροπή Ειρήνης Κερατσινίου.

Ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης,με ιδιαίτερα προκλητικό τρόπο και χωρίς καμία συστολή, ανακοίνωσε και επίσημα πλέον ότι η Ελλάδα σέρνεται στους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς του ΝΑΤΟ. Την ίδια ώρα, χτες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εξέδιδε "απαγορευτικό", καλώντας, ουσιαστικά, όσους Ελληνες θέλουν να επισκεφτούν τη Γιουγκοσλαβία να μην το πραγματοποιήσουν και "επισημαίνοντας", εμμέσως πλην σαφώς, στους Ελληνες που μένουν στη Σερβία να γυρίσουν στην Ελλάδα!

Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι είναι στη διάθεση του ΝΑΤΟ οι εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα και θα χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση επίθεσης κατά της Γιουγκοσλαβίας. "Η Ελλάδα, είπε ο Κ. Σημίτης μετά τη χτεσινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, έχει εκφράσει στις χώρες, οι οποίες συμμετέχουν στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, την άποψή της ότι η χρήση της βίας δεν ενδείκνυται και ότι θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια να επιλυθεί το πρόβλημα που υπάρχει με πολιτικές διαπραγματεύσεις. Ολοι οι ενδιαφερόμενοι έχουν την υποχρέωση να συνεισφέρουν στο να υπάρξει ειρήνη στην περιοχή.Εάν το ΝΑΤΟ προχωρήσει στη λήψη μέτρων, θα χρησιμοποιήσει τις ΝΑΤΟικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα. Δε θα υπάρξουν, από πλευράς της Ελλάδας, άλλες ρυθμίσεις και άλλες διευκολύνσεις. Ελπίζουμε ότι δε θα γίνει αυτό". Και βέβαια, όταν γίνεται λόγος για ΝΑΤΟικές εγκαταστάσεις, δεν είναι μόνο οι βάσεις του Ακτίου και της Σούδας, αλλά το σύνολο των ελληνικών αεροδρομίων και των λιμανιών και κυρίως της Βόρειας και Δυτικής Ελλάδας μετατρέπονται σε πολεμικά ορμητήρια, ανάλογα με τις ανάγκες και το είδος των επιχειρήσεων.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας Β. ΓΚΙΝΙΑ). -

Το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ,σε επίπεδο πρέσβεων μονίμων αντιπροσώπων των κρατών - μελών, συνεδριάζει μόνιμα από χτες το βράδυ στις Βρυξέλλες για να ολοκληρώσει τις "τυπικές" διαδικασίες προετοιμασίας της επέμβασης στο Κόσσοβο, σχετικά με τη "νομική βάση" της επιχείρησης και το "act order" για την υπαγωγή των στρατιωτικών δυνάμεων υπό το στρατιωτικό διοικητή (Saceur).Η μόνιμη συνεδρίαση των πρέσβεων θα ασχοληθεί και σήμερα με το ζήτημα της "νομικής βάσης", δηλαδή τη νομιμοποίηση ενδεχόμενης επέμβασης εκτός ΟΗΕ. Πρόκειται για κλιμάκωση της "σύσφιξης" των "συμμάχων" υπό τις αμερικανικές εντολές, έτσι ώστε να αποφευχθεί κάθε πιθανή ρωγμή στο "εσωτερικό μέτωπο". Η έλλειψη κυβέρνησης σε Γερμανία και Ιταλία οξύνει το εσωτερικό ΝΑΤΟικό πρόβλημα. Εάν, τελικά, το ΝΑΤΟικό Συμβούλιο επιλύσει το αγκάθι της "νομικής βάσης", απομένει η τελευταία "τυπική" διαδικασία, αυτή του "act order",η οποία, μετά την Κυριακή ενδέχεται να επιταχύνει ανεπίστρεπτα τις διαδικασίες επέμβασης. Σύμφωνα με τους ΝΑΤΟικούς κανονισμούς, η προηγούμενη φάση, αυτή του "act request" ολοκληρώθηκε με τη συσσώρευση του απαραίτητου εξοπλισμού για την εφαρμογή ενδεχόμενης διαταγής επιχείρησης. Με το "act order" όλες αυτές οι συμμαχικές δυνάμεις θα τεθούν υπό τας διαταγάς του ανώτατου διοικητή ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (Saceur), ο οποίος θα μπορεί να διατάξει έναρξη των επιχειρήσεων ανά πάσα στιγμή.

Γίνεται φανερό ότι πρέπει πρώτα να έχει επιλυθεί το πρόβλημα της ομόφωνης συμφωνίας περί τη "νομική βάση" και μετά να συζητηθεί το "act order". Υπενθυμίζεται ότι, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς στην Αθήνα, δεν μπορεί ένα κράτος να λάβει μέρος μόνο σ' ένα τμήμα ή φάση της επιχείρησης. Κάθε στρατιωτική επιχείρηση του ΝΑΤΟ επιβάλλει την ολοκληρωτική συμμετοχή ή όχι μιας χώρας.

Σε ετοιμότητα τα ΝΑΤΟικά αεροπλάνα

Η συμμετοχή της Ελλάδας - αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ - στη δολοφονική στρατιωτική επέμβαση που ετοιμάζει το ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο, είναι αναμφισβήτητη. Αυτό μαρτυρεί το γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει αποφασίσει, και το διατυμπανίζει, να διατεθούν στην υπηρεσία των ΑμερικανοΝΑΤΟικών οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα.

Επαναλαμβάνουμε, για ακόμη μια φορά, ότι η κυβέρνηση αναλαμβάνει ιστορικές ευθύνες.

Σε σχέση με την ετοιμαζόμενη από το ΝΑΤΟ εισβολή στη Γιουγκοσλαβία, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ενωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ και πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής "Για τη Φιλία και την Αδελφοσύνη των Λαών" Ολέγκ Σένιν απηύθυνε στον Γενικό Γραμματέα της ΚΕ του Νέου Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας Μπράνκο Κιτάνοβιτς επιστολή αλληλεγγύης και υποστήριξης στους λαούς της Γιουγκοσλαβίας, στην οποία αναφέρεται:.

"Οι Σοβιετικοί κομμουνιστές δέχτηκαν με βαθιά αγανάκτηση τα σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να καταφέρουν αεροπορικά πλήγματα κατά της Γιουγκοσλαβίας και να εισαγάγουν χερσαίες δυνάμεις στο έδαφός της. Θεωρούμε τη νέα απόπειρα ιταμής ανάμειξης των οπαδών της "νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων" στις εσωτερικές υποθέσεις της κυρίαρχης Γιουγκοσλαβίας ως συνέχιση των σχεδίων του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού για την οριστική διάλυση του ενιαίου κράτους των νότιων Σλάβων. Η ΕΚΚ-ΚΚΣΕ εκφράζει σε σας, σύντροφε Μπράνκο, στο Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα και σε όλους τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας την αλληλεγγύη και την υποστήριξή της στην πάλη ενάντια στις επιθετικές δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Ξαναθυμίζουμε στον νέο παγκόσμιο χωροφύλακα ότι οι Σοβιετικοί κομμουνιστές, ο ρωσικός λαός, οι άλλοι λαοί της ΕΣΣΔ υποστήριζαν πάντα τους λαούς που αγωνίζονται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους. Δεν έχουμε ξεχάσει ούτε τις παραδοσιακές διεθνείς ταξιαρχίες, ούτε τις κοινές επιχειρήσεις του Σοβιετικού Στρατού και του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού κατά τη συντριβή των χιτλερικών στρατευμάτων στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας. Είμαστε βέβαιοι ότι την ίδια τύχη θα έχουν αναπόφευκτα και οι σημερινοί επεμβασίες. Είμαστε μαζί σας, αδέρφια μας, νότιοι Σλάβοι!".

Ο Ρ. Χόλμπρουκ με δημοσιογράφους στο Βελιγράδι