Η πολιτική υποβάθμιση της Κύπρου, δεν προκύπτει μόνο από τη νέα ταξινόμηση ενδιαφέροντος της Κομισιόν, και από την επανάληψη της υποκριτικής εκδήλωσης συμπαράστασης "για τη μη επίλυση του Κυπριακού", αλλά και από το γεγονός ότι για πρώτη φορά αφήνονται αιχμές για "οικονομικές δυσκολίες τα δύο τελευταία χρόνια".

Ο Βαν ντε Μπρουκ έκανε λόγο "για μέχρι πρόσφατα σχετικά προστατευμένη κυπριακή οικονομία",με συνέπεια "προβλήματα", ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα, για τα οποία χρειάζεται "συνέχιση και ένταση της απελευθέρωσης". Ολόκληρη η δήλωση για την Κύπρο του αρμοδίου επιτρόπου έχει ως εξής: "Η έκθεση για την Κύπρο καλύπτει την περίοδο μετά τη γνωμοδότηση του 1993. Η κυπριακή οικονομία έχει σχετικά καλή απόδοση παρά το γεγονός ότι υπήρξαν ορισμένες δυσκολίες τα τελευταία δύο χρόνια.Η ανισότητα μεταξύ του Βόρειου και του Νότιου τμήματος του νησιού αυξήθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια. Ωστόσο, η ένταξη της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένου και του βόρειου τμήματος, στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) δε θα προκαλέσει μεγάλες οικονομικές δυσκολίες. Η εξέταση του κοινοτικού κεκτημένου με την Κύπρο προχωρά ομαλά. Λυπούμαστε που η προσφορά της κυπριακής κυβέρνησης να συμπεριλάβει εκπροσώπους της τουρκοκυπριακής κοινότητας στις διαπραγματεύσεις δεν έχει γίνει ακόμη δεκτή. Αυτό σημαίνει ότι η εξέταση δεν καλύπτει όλο το νησί. Η εξέταση αποκάλυψε ότι η Κύπρος έχει σημειώσει ήδη σημαντική πρόοδο. Απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες στην ενιαία αγορά, ιδίως στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Η Κομισιόν συμμερίζεται την άποψη του Συμβουλίου ότι η πορεία προσχώρησης και μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού θα ενισχύσουν το ένα το άλλο". Ας σημειωθεί ότι, όπως συνηθίζει, ο Βαν ντε Μπρουκ "εξισορρόπησε" έντεχνα τις δηλώσεις του, τονίζοντας ότι η Κομισιόν "δεν μπορεί να εξαναγκάσει τον Ντενκτάς" και "είναι δική του ευθύνη" η μη συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες "θα συνεχιστούν με την Κύπρο", δηλαδή τη νόμιμη κυβέρνηση της Λευκωσίας.

Η ένταξη ειδικού κεφαλαίου για την Τουρκία στην "έκθεση προόδου" είναι παράνομη στη βάση της αρνητικής γνωμοδότησης της Κομισιόν (1989) και δικαιολογείται μόνο από την ειδική εντολή του Κάρντιφ, με τη σύμφωνη γνώμη του Ελληνα πρωθυπουργού. Οπωσδήποτε όμως οι δηλώσεις του Βαν ντε Μπρουκ για "προετοιμασία" της Αγκυρας για προσχώρηση, υπερβαίνουν των εντολών του. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με δηλώσεις του επιτρόπου Χρ. Παπουτσή, ο Βαν ντε Μπρουκ αρνήθηκε να επαναλάβει ακόμη και αυτή την παράγραφο 35, των ομόφωνων αποφάσεων του Λουξεμβούργου για τους "όρους συνεργασίας" με την Αγκυρα. Ολόκληρη η δήλωση του αρμοδίου Ολλανδού επιτρόπου για την Τουρκία έχει ως εξής:

"Σχετικά με την Τουρκία. Κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Κάρντιφ,η Κομισιόν ετοίμασε μια τακτική έκθεση για την Τουρκία. Η έκθεση αυτή εξετάζει την ευρωπαϊκή στρατηγική για την Τουρκία σύμφωνα με τα ίδια κριτήρια της Κοπεγχάγης, όπως και για τις υποψήφιες χώρες της ΚΑ Ευρώπης. Αποτυπώνει μια σαφή και αντικειμενική εικόνα της πολιτικο-οικονομικής κατάστασης και της προόδου της στην υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου.

Η έκθεση σημειώνει τις ελλείψεις στο πολιτικό σύστημα, ιδίως όσον αφορά το ρόλο των στρατιωτικών στην πολιτική ζωή, την προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας. Σ' ό,τι αφορά την τουρκική οικονομία, η έκθεση τονίζει το δυναμισμό του ιδιωτικού τομέα.Επικρατεί ωστόσο υπερβολική μακροοικονομική αστάθεια και παρέμβαση του κράτους στην οικονομία, ιδίως στον υπανάπτυκτο τραπεζικό τομέα. Επιπλέον χρειάζεται να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάστασης μεγάλων τμημάτων του τουρκικού πληθυσμού εκτός Κων/πολης, Σμύρνης και Αγκυρας, των οποίων η κατάσταση παραμένει υπανάπτυκτη".

Στην έκθεση γίνεται απλός υπαινιγμός "στην ανάγκη να συμβάλει ενεργά η Τουρκία στην επίλυση των διαφορών της με ορισμένες γειτονικές χώρες, με ειρηνικά μέσα και συμβατά με το διεθνές δίκαιο", χωρίς καν να αναφέρεται ονομαστικά η Ελλάδα. Τέλος, η έκθεση κάνει ξεχωριστή αναφορά στην "Ευρωπαϊκή Διάσκεψη" για τη διεύρυνση και στην "άρνηση συμμετοχής της Τουρκίας". Οπως δήλωσε ο Χανς Βαν ντε Μπρουκ "το Συμβούλιο πρέπει να επαναβεβαιώσει τους στόχους της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης, η οποία αποτελεί γέφυρα για τη διαδικασία διεύρυνσης και δεν πρέπει να αποδυναμωθεί".

Ασαφείς και ύποπτες μεθοδεύσεις

Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Β. Εφραιμίδης ζητά ξεκάθαρες απαντήσεις για τις προενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Κύπρο

Ξεκάθαρη και συγκεκριμένη απάντηση από την Επιτροπή και το Συμβούλιο σχετικά με την πορεία των προενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Κύπρο ζητά με δήλωσή του ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Β. Εφραιμίδης, καταδικάζοντας την προσπάθεια χειραγώγησης και υπονόμευσής τους από τον Ντενκτάς και την Τουρκία.

Σχετικά με τη δήλωση του επιτρόπου Βαν ντε Μπρουκ στο ΕΚ, ότι η διαδικασία προενταξιακών συζητήσεων με την Κύπρο εξελίσσεται ομαλά και ότι υπάρχουν ελπίδες σε αυτή τη διαδικασία να μετάσχουν και οι Τουρκοκύπριοι, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ υπογράμμισε πως "είναι γνωστό ότι η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων δεν εξαρτάται απ' αυτούς, αφού ούτε ενημερώνονται ούτε μετέχουν στη διαμόρφωση της σχετικής απόφασης. Αυτή εξαρτάται από τον Ντενκτάς, ο οποίος ενεργεί ως εντολοδόχος της Αγκυρας".

"Εάν λοιπόν η Αγκυρα, για δικούς της σχεδιασμούς, επισημαίνει ο Β. Εφραιμίδης, παρατείνει επ' αόριστο ή και ματαιώσει τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις, ερωτάται το Συμβούλιο εάν οι διαπραγματεύσεις θα διακοπούν με την κυπριακή κυβέρνηση, που, σημειωτέον, επιχείρησε και θέλει τη συμμετοχή τους και αν είναι όρος αυτή η συμμετοχή για τη συνέχιση και τη θετική απόληξη των διαπραγματεύσεων με την Κύπρο".

Σχολιάζοντας τη στάση του επιτρόπου κατά τη διάρκεια συζήτησης για το θέμα της Διεύρυνσης στην Ολομέλεια του ΕΚ, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ επισήμανε την ασάφεια και την αντιφατικότητα του Βαν ντε Μπρουκ "όταν στην παρουσίασή του ενέπλεξε την περίπτωση της Κύπρου με τη Μάλτα, με την Τουρκία που μέχρι τώρα ξέρουμε ότι ανεξάρτητα από το αν είναι επιλέξιμη, από τις σχετικές Διασκέψεις Κορυφής όμως ή από άλλα θεσμικά όργανα δεν έχει επιλεγεί ως υποψήφια".

Τέλος, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, μετά τις δηλώσεις και του επιτρόπου Βαν ντε Μπρουκ, κατέθεσε Ερώτηση προς το Συμβούλιο καλώντας το "να δώσει μια σαφή, καθαρή και συγκεκριμένη απάντηση σχετικά με τα παραπάνω ερωτήματα, με την πρόοδο και τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Κύπρο".

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας Βησ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Η Κομισιόν υιοθέτησε χτες στις Βρυξέλλες τις "πρώτες τακτικές εκθέσεις" για την "πρόοδο κάθε υποψήφιας χώρας ως προς την προσχώρηση", ανατρέποντας την αρχική κατάταξη, προωθώντας την ουσιαστική διαπραγμάτευση, πέραν των αρχικών 5 χωρών της ΚΑ Ευρώπης, και με τη Λετονία (από το 1999), τη Σλοβακία και τη Λιθουανία, απομονώνοντας οριστικά Βουλγαρία και Ρουμανία, υποβιβάζοντας ανεξήγητα την Κύπρο σε μια "γκρίζα ζώνη" διεύρυνσης, μαζί με την Τουρκία και τη Μάλτα, και αναβαθμίζοντας παράνομα την Τουρκία, παρακάμπτοντας έντεχνα ακόμη και τους όρους "συνεργασίας", που είχαν τεθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λουξεμβούργου (Δεκέμβρης 1997). Βέβαια, η "έκθεση προόδου" για την Τουρκία δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και το μεγάλο πρόβλημα είναι η ξεχωριστή πρόταση της Κομισιόν για χρηματοδότηση της Τελωνειακής Ενωσης με την Αγκυρα, παρακάμπτοντας "ντε γιούρε" τις ελληνικές επιφυλάξεις - πρόταση που συζητείται για πρώτη φορά επίσημα από το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών την προσεχή Δευτέρα, 9η Νοέμβρη. Αλλά η επιμονή της Κομισιόν στην πολιτική αναβάθμιση των σχέσεων με την Αγκυρα, ανεξάρτητα και παρά τις ελληνικές επιφυλάξεις, προκαλεί εντύπωση, αφού αγγίζει τα όρια αντοχής των "νόμιμων" κοινοτικών διαδικασιών. Μάλιστα, παρά την αρνητική γνωμοδότηση της ίδιας της Κομισιόν στην ένταξη της Τουρκίας από το 1989, ο αρμόδιος επίτροπος Χανς Βαν ντε Μπρουκ, ερωτηθείς σχετικά χτες, υπερέβη των αρμοδιοτήτων και των εντολών του και δήλωσε τα εξής: "Η Τουρκία θεωρείται επιλέξιμη για ένταξη χώρα και δεν αρνούμαι ότι έχει προκύψει ενδιαφέρουσα ιδεολογική συζήτηση για το αν είναι ή όχι και υποψήφια. Δεν ξέρω πώς να αντιμετωπίσω αυτό το φάκελο". Πάντως, η "Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Τουρκία" προετοιμάζει για την ιδιότητα του πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης". Υπενθυμίζεται ότι τόσο οι προτάσεις της Κομισιόν για την κοινοτική χρηματοδότηση της Τελωνειακής Ενωσης, όσο και η ξεχωριστή "έκθεση προόδου", που εντάσσει παράνομα την Αγκυρα στη διαδικασία διεύρυνσης, προκύπτει με τη συγκατάθεση του Ελληνα πρωθυπουργού, αφού, όπως τόνισε και ο αρμόδιος επίτροπος, "γίνεται κατόπιν ομόφωνου αιτήματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Κάρντιφ" (Ιούνης 1998). Ο Ελληνας επίτροπος Χρ. Παπουτσής χαρακτήρισε τη χτεσινή Ολομέλεια της Κομισιόν ως τη "χειρότερη μέρα της θητείας του" και ομολόγησε ότι "υπήρξε πλήρης άρνηση των άλλων να αντιληφθούν ότι υπάρχουν ορισμένες πολιτικές ευαισθησίες". Η χτεσινή "έκθεση προόδου" της Κομισιόν για τη διεύρυνση θα πρέπει να υιοθετηθεί ομόφωνα και από το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βιέννης (11/12/ Δεκέμβρη).