ΛΕΥΚΩΣΙΑ (Του απεσταλμένου μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Εντονες τριβές στο εσωτερικό των κυβερνήσεων Λευκωσίας και Αθήνας, αλλά και "νέφη" στις διμερείς σχέσεις Κύπρου και Ελλάδας δημιουργεί η επικείμενη μονομερής απόφαση για μη εγκατάσταση των ρωσικών πυραύλων "S-300" στη νήσο, χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα εκ μέρους της Τουρκίας, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ. Εν τω μεταξύ διάχυτο κλίμα απαισιοδοξίας επικρατεί στην κυπριακή πρωτεύουσα, αφού μια ολόκληρη ιστορική φάση διπλωματικών πρωτοβουλιών οδεύει προς άδοξο τέλος, χωρίς σημαντική προώθηση των ανοιχτών ζητημάτων, ενώ τους επόμενους μήνες δεν υπάρχει ούτε σχεδιάζεται οποιαδήποτε "αποτρεπτική" των τουρκικών επιβουλών ενέργεια Αθήνας και Λευκωσίας. Ετσι, η διπλή υποχώρηση Ελλάδας και Κύπρου στην κοινοτική χρηματοδότηση της Αγκυρας και την αναίρεση των διακηρύξεων περί αμυντικής ενίσχυσης της Κύπρου με τους "S-300", αφήνει εκτεθειμένες τις δύο κυβερνήσεις. Πολύ περισσότερο, που η Αθήνα αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα με την έξωση από την ΟΝΕ και το κόστος επανένταξης, ενώ η Κύπρος ξεκίνησε τις πολύχρονες ενταξιακές διαπραγματεύσεις μ' ένα ισχυρό πολιτικό ράπισμα της πρόσφατης "κοινής δήλωσης" των τεσσάρων ευρωπαϊκών "μεγάλων δυνάμεων".

Εντονη διαμάχη αναμένεται να ξεσπάσει ενόψει της επικείμενης απόφασης για τους "S-300", ζήτημα που θα μπορούσε να αποδώσει κάποιους καρπούς εάν δεν είχε αυτό το τέλος. Οπως δήλωσε χτες στη Λευκωσία προς δημοσιογράφους ο υπουργός Αμυνας Γ. Ομήρου, ενδεχόμενη μη εγκατάσταση των "S-300" στην Κύπρο θα αποτελέσει "μεγάλη ήττα" και "θα διαταράξει ένα αίσθημα εμπιστοσύνης που υπάρχει από το 1984" στις σχέσεις μεταξύ Λευκωσίας και Αθήνας. Στη Λευκωσία εκτιμούν ότι οποιαδήποτε μη εγκατάσταση των "S-300" στο κυπριακό έδαφος δεν ενδιαφέρει την άμυνα της Κύπρου, αλλά ούτε το περιβόητο "ενιαίο αμυντικό δόγμα". Αλλά φαίνεται ότι για το προκείμενο υπάρχουν διαφωνίες και μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών, τόσο στη Λευκωσία, όσο και στην Αθήνα, διαφωνίες που υποβόσκουν, αλλά δεν αρκούνται ούτε περιορίζονται στα στενά πλαίσια των "τεχνοκρατικών" διατριβών και δεν αποκλείεται να εκφραστούν ακόμη και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο εντός των προσεχών ημερών. Από την πλευρά του, πάντως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρ. Στυλιανίδης, ερωτηθείς σχετικά, αναγνώρισε ότι υπήρξε μια "παρερμηνεία" και "σύγχυση", εξαιτίας των πρόσφατων δηλώσεων του Προέδρου Κληρίδη, αλλά "η συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου δεν είναι ζητούμενο, αλλά δεδομένο" και ότι "οι δύο κυβερνήσεις δε διαπραγματεύονται μεταξύ τους, αλλά διαβουλεύονται". Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος κατέστησε σαφές ότι "τις τελικές αποφάσεις θα λάβει το Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου". Και αυτό, ανεξάρτητα από τους ισχυρισμούς μερίδας του αθηναϊκού Τύπου, που έντεχνα προσπαθεί να πείσει τους (...) "ιθαγενείς" ότι μπροστά στην απειλή να μην εισέλθει η Ελλάδα στην ΟΝΕ, οποιαδήποτε απόφαση για τους "S-300" είναι μάλλον δευτερευούσης σημασίας. Πρόκειται για την προπαγανδιστική αντιστροφή του α-νοήτου επιχειρήματος της Αθήνας ότι αν δεν άρουμε το βέτο για τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις προς την Αγκυρα θα απειληθεί δήθεν η ένταξη της Κύπρου. Τώρα προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι αν δεν υποχωρήσουμε στους "S-300" τότε απειλείται η επανένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Αποτέλεσμα, να χρηματοδοτηθεί η Τουρκία και να μην εγκατασταθούν οι "S-300", με προπαγανδιστική αλληλοκάλυψη Αθήνας και Λευκωσίας, αλλά χωρίς κανένα όφελος για τα πραγματικά συμφέροντα των δύο χωρών.

Οσο διαρκούσε η υπόθεση των "S-300" αντέδρασαν έντονα στην εγκατάστασή τους στην Κύπρο, όχι μόνο η Τουρκία, αλλά και η ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μετά την υποχώρηση, απομένει η ασθενής "πρόταση Πάγκαλου", αμερικανικής έμπνευσης, για "εγγυημένη ζώνη απαγορευμένων πτήσεων" πάνω από την Κύπρο, πρόταση στην οποία αντιδρά μόνο η Αγκυρα. Γίνεται φανερό ότι η "πρόταση" που θα αντικαταστήσει τη "διπλωματία των "S-300"" είναι και ασθενέστερη και λιγότερο ενοχλητική και οπωσδήποτε θα εξασθενίσει ακόμη περαιτέρω μετά τη μη έλευση, των "S-300", τόσο εξαιτίας της καταρράκωσης της αξιοπιστίας των δύο κυβερνήσεων, όσο και εξαιτίας της εξουδετέρωσης του "ενιαίου αμυντικού δόγματος". Θα μπορούσε να ενδιαφέρει ενδεχόμενη σχετική απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά περί αυτού όλοι τηρούν "σιγήν ιχθύος". Δεν πρέπει να αποκλείεται και έντονη κυβερνητική κρίση στη Λευκωσία, ενώ δεν αναμένονται "εξελίξεις" στη σκληρόπετση κυβέρνηση της Αθήνας. Ενδεικτικές είναι χτεσινές δηλώσεις του προέδρου της κυπριακής Βουλής Σπ. Κυπριανού, ο οποίος προειδοποίησε, έμμεσα πλην σαφώς, τον Πρόεδρο Κληρίδη ότι "την οριστική απόφαση θα λάβει το Εθνικό Συμβούλιο" στην Κύπρο και όχι η Αθήνα, ενώ επανέλαβε, κατ' αντιδιαστολή, ότι "οποιαδήποτε επίλυση του πολιτικού ζητήματος δε θα γίνει στη Λευκωσία". Πιο "εύκολος" στις δηλώσεις του ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου και νυν επίσημος διαπραγματευτής στις Βρυξέλλες Γ. Βασιλείου, ο οποίος, τονίζοντας ότι "δεν πρέπει να συμβάλουμε στην αύξηση της έντασης" και ότι αυτή ήταν εξ αρχής η εντολή των Ευρωπαίων, κατέθεσε την άρνησή του στους "S-300" και ως αρχική επιλογή και ως διαδικασία. Εντονη απογοήτευση επικρατεί και από το "πάγωμα" των ιταλικών αντιαεροπορικών μεσαίου βεληνεκούς, εξαιτίας της απαίτησης της Αγκυρας. Η αθηναϊκή προπαγάνδα για ματαίωση ή μετεγκατάσταση των πυραύλων στην Κρήτη οξύνει τη (...) μελαγχολία της Λευκωσίας και παρασύρει σε έντονα κυνικές ανεπίσημες δηλώσεις. Σύμφωνα με χτεσινές δηλώσεις του Σπ. Κυπριανού, "όλα εξαρτώνται από τις ΗΠΑ και τι έχουν αποφασίσει για τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα στην περιοχή". Ετσι όλοι "ελπίζουν" σε μια νέα παρέμβαση Χόλμπρουκ, ο οποίος όμως "έχει κλείσει τον κύκλο" και δεν προβλέπεται τίποτα, εκτός από μια δεύτερη "συνάντηση επιχειρηματιών" Ελλήνων και Τούρκων στην Κωνσταντινούπολη, στα μέσα Δεκέμβρη.

Ποιητικό το όνομα, παραπέμπει - από τη θάλασσα όπου συμβαίνει - σε ανάλογους αντικατοπτρισμούς και οφθαλμαπάτες στην έρημο της Σαχάρας και αλλού, όπου οι διψασμένοι καμηλιέρηδες, αλλά και στρατιώτες του τελευταίου πολέμου, έβλεπαν φανταστικές οάσεις με νερό και φοινικιές, αλλά και άλλες ανύπαρκτες παραστάσεις.

ΣΚΟΠΙΑ.-

Την ΠΓΔΜ επισκέπτονται σήμερα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Χαβιέ Σολάνα και ο επικεφαλής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ για τη νοτιοανατολική Ευρώπη Ουέσλι Κλαρκ.

Σκοπός της επίσκεψής τους είναι να καταστήσουν και επισήμως γνωστή την πρόθεση του ΝΑΤΟ για εγκατάσταση στρατιωτικής δύναμης στο έδαφος της ΠΓΔΜ, με σκοπό την απόσυρση των ξένων παρατηρητών από το Κοσσυφοπέδιο, εφόσον παραστεί ανάγκη.

Οι δύο άνδρες θα έχουν συνομιλίες με τον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ, τον απερχόμενο πρωθυπουργό Μπράνκο Τσερβενκόφσκι και τον εντολοδόχο πρωθυπουργό Λιούπτσο Γκεοργκίεφκσι.

Στο πλαίσιο της επίσκεψής τους εξάλλου σήμερα το μεσημέρι θα εγκαινιάσουν στην πόλη Κουμάνοβο το κέντρο του ΝΑΤΟ για συγκέντρωση πληροφοριών αναφορικά με το Κοσσυφοπέδιο.

Στο μεταξύ, ο εντολοδόχος πρωθυπουργός κ. Γκεορκγίεφσκι - που αναμένεται τη Δευτέρα να ανακοινώσει το σχήμα της νέας κυβέρνησης - έχει προτείνει την άδεια για εγκατάσταση της δύναμης του ΝΑΤΟ στη χώρα του να δώσουν με κοινή συγκατάθεσή τους ο Πρόεδρος της χώρας, ο απερχόμενος πρωθυπουργός και ο ίδιος.

Πάντως ο ίδιος ο Πρόεδρος Κίρο Γκλιγκόροφ έχει κατ' αρχήν εκφράσει τις επιφυλάξεις του για την εγκατάσταση νατοϊκής δύναμης στο έδαφος της χώρας του για δύο λόγους: λόγω της απουσίας των ΗΠΑ από τη σύνθεση και λόγω της εκ περιτροπής συμμετοχής σ' αυτήν χωρών, κάποιες εκ των οποίων πιθανά να μην είναι επιθυμητές.

Ενας ακόμα στρατιώτης έθεσε τέρμα στη ζωή του, κάνοντας χρήση του ατομικού του όπλου. Οπως ανακοίνωσε χτες το ΓΕΣ, ο στρατιώτης της ΕΛΔΥΚ Μανουδάκης Σωτήριος του Θεοδώρου, 19 ετών, κάτοικος Πειραιά, στις 4 και 50 το πρωί αυτοτραυματίστηκε θανάσιμα με το ατομικό του τουφέκι. Ο στρατιώτης διακομίστηκε στο Νοσοκομείο Λευκωσίας, όπου και διαπιστώθηκε ο θάνατός του.