Στις νέες αίθουσες του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά ξεναγήθηκαν χτες οι δημοσιογράφοι από τον προϊστάμενο της Β Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Γ. Σταϊνχάουερ.

Δέκα αίθουσες φιλοξενούν γλυπτά, αγγεία, ειδώλια και αντικείμενα μικροτεχνίας, που προέρχονται από τον Πειραιά, τη Σαλαμίνα, τα Κύθηρα, τα Μέθανα και την Τροιζήνα και καλύπτουν την περίοδο από τα μυκηναϊκά έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Η έκθεση φιλοδοξεί να παρουσιάσει την εικόνα των λειτουργιών του λιμανιού, αλλά και της καθημερινής ζωής των κατοίκων, ασχολίες, λατρευτικά έθιμα κ.ά.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έκθεση του πρόσφατα αναστηλωμένου ταφικού μνημείου της Καλλιθέας, τα χάλκινα αγάλματα που βρέθηκαν το 1959 στον Πειραιά, το αγορανομικό ανάγλυφο της Σαλαμίνας, τα μουσικά όργανα από τον τάφο του ποιητή της Δάφνης κ.ά. Επίσης, σε μία αίθουσα αναπαριστάται ένα τυπικό κλασικό ιερό και αλλού τα μεγάλα χάλκινα αγάλματα της Αθηνάς, της Αρτέμιδος και του αρχαϊκού Απόλλωνα. Πλούσια είναι και η συλλογή των επιτύμβιων γλυπτών, όπου ανάμεσά τους, εκτός από το μνημείο της Καλλιθέας, βρίσκεται και το ταφικό μνημείο του Λύσιδος, γνωστού από τον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο.

Τα εγκαίνια του ανακαινισμένου μουσείου θα γίνουν την ερχόμενη Δευτέρα (7 μ.μ.) από τον υπουργό Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλο.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

Αρχαιολογικό εύρημα και ανθρώπινη ανάγκη

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (της απεσταλμένης μας ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΥΡΙΛΛΑ).-

Αρχισε χτες στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το Διεθνές Αρχαιολογικό Συνέδριο με θέμα τις "Προϊστορικές έρευνες στην Ελλάδα και τις προοπτικές", το οποίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του αρχαιολόγου Δημήτρη Θεοχάρη. Οι ανακοινώσεις περιείχαν πλήθος επιστημονικών πληροφοριών, ερμηνειών, προσεγγίσεων. Αλλά η συζήτηση που ακολούθησε τη λήξη της πρωινής συνεδρίας έθεσε μια άλλη διάσταση, που ενώ σπανίως ή ποτέ αποκαλύπτεται σε αρχαιολογικό συνέδριο, είναι άκρως σχετική με την αρχαιολογία. Ξαφνικά, διά στόματος καθηγητή Προϊστορικής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Γιώργου Χουρμουζιάδη,"εισέβαλαν" στην αίθουσα ο Ενγκελς,ο Μαρξ και η μαρξιστική φιλοσοφία για την εργασία, το προϊόν και τη χρήση του. "Η εργασία παράγει πράγματα τα οποία αποκτούν νόημα μετά τη χρήση τους και όχι πριν από αυτή. Ο Μαρξ έλεγε ότι δουλεύοντας παράγουμε πολιτισμό και η ρήση ταιριάζει απόλυτα στα ευρήματα της προϊστορικής εποχής, που ενώ ακόμα είναι "ακατέργαστα" και δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της "τέχνης" ή της "καλλιτεχνίας", με την τρέχουσα έννοια, παραπέμπουν απευθείας στον άνθρωπο, στις ανάγκες του και την εργασία του. Και μάλλον αυτή η μαρξιστική θεώρηση εμπεριέχει όλες τις περιόδους έτσι όπως διαιρέθηκαν από τους αρχαιολόγους".

Πάντως, ο Γ. Χουρμουζιάδης, που έκανε και την πρώτη ανακοίνωση του συνεδρίου, δεν παρέλειψε να επισημάνει: "Οι εθνικές ιδεολογίες της Ορθοδοξίας και του ελληνοκεντρισμού, όπως αυτές διαμορφώθηκαν κάτω από την επίδραση της Εκκλησίας, οι εκπαιδευτικοί μηχανισμοί, προσανατολισμένοι στα συμβατικά ιδεώδη του κλασικισμού, τα ΜΜΕ παγιδευμένα στη χυδαία έννοια του εθνικισμού και η παραδοσιακή αντίληψη για το "ελληνικό", που θεμελιώθηκε από τις αρχικές και πάγιες διατυπώσεις σε φορμαλιστικά κριτήρια, νομιμοποιημένα κυρίως από την κλασική αρχαιολογία, δημιούργησαν απαγορευτικές συνθήκες για την ανάπτυξη των προϊστορικών ερευνών στην Ελλάδα". Και συμπλήρωσε αναφερόμενος στον Δ. Θεοχάρη: "Κατόρθωσε να θεμελιώσει ένα σύνθετο σύστημα προϊστορικών ερευνών, απαλλαγμένο από τις ευρηματολογικές συζητήσεις και τους αφελείς θαυμασμούς της παλαιότητας, όπως έλεγε ο ίδιος. Θεμελίωσε όμως και μια ιδιαίτερη αντίληψη για τη σχέση αρχαιολόγου και έρευνας, μια σχέση που θα μπορούσε κανείς να τη χαρακτηρίσει "ερωτική"". Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η ανακοίνωση του Ι. Αναγνώστου, ο οποίος τόνισε: "Η επιστημονική δουλιά του Θεοχάρη πρωτοεισάγει στην Ελλάδα την πρόθεση να αποκαλυφθεί η διαλεκτική σχέση μεταξύ χρήστη και αντικειμένου, όπως και η σχέση προϊστορικού παραγωγού με την προϊστορική κοινωνία, παράλληλα με την πολιτισμική παραγωγή του τόπου. Στον Θεοχάρη βρίσκουμε να διαμορφώνεται η αρχή της αναγνώρισης του ευρήματος ως προϊόν μιας ιδέας που δημιουργήθηκε από μια ανάγκη".

Το συνέδριο, που οργανώνει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, σήμερα και αύριο θα διεξαχθεί στην πόλη της Καστοριάς, όπου θα συνεχιστούν οι θεωρητικοί και μεθοδολογικοί προβληματισμοί για την προϊστορική έρευνα.

Οριστικοποιήθηκε η διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα αποκατάστασης του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά,σε προχθεσινή σύσκεψη στο ΥΠΠΟ παρουσία του δημάρχου Πειραιά, τεχνικών του δήμου, υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠΠΟ και του μελετητή του έργου, αρχιτέκτονα Μιχάλη Δωρή.Η πρόταση του γενικού γραμματέα του ΥΠΠΟ Ε. Γιαννακόπουλου έγινε αποδεκτή και προβλέπει: Με εισήγηση του δημάρχου το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά να εκχωρήσει τη μελέτη αποκατάστασης στο ΥΠΠΟ, το οποίο θα εξοφλήσει τη μελέτη, ενώ αναλαμβάνει και την ευθύνη συμπλήρωσής της με τις ειδικές μελέτες που λείπουν. Το ΥΠΠΟ θα προωθήσει διαδικασίες για ένταξη του έργου στο Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και προκήρυξής του με στόχο τα έργα πλήρους αποκατάστασης του θεάτρου να ξεκινήσουν την 1/1/2000. Ο προϋπολογισμός του έργου υπολογίζεται πλέον των 3 δισ.

Πρεμιέρα έχει σήμερα το ΚΘΒΕ με το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη "Το παραμύθι χωρίς όνομα",που θα παρουσιαστεί, στο θέατρο της "Μονής Λαζαριστών",σε σκηνοθεσία Νίκου Αρμάου,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Ζιάκα,χορογραφία Σοφίας Σπυράτου.Ορχήστρα θα ερμηνεύει την ιστορική μουσική και τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι,γραμμένα το 1959 για την πρώτη παράσταση του έργου. Την ενορχήστρωση και προσαρμογή υπογράφει ο Νίκος Κυπουργός.Παίζουν: Νίκος Γκέκας, Μαρία Γουσίου, Φώτης Θωμαϊδης, Μαρία Ιωαννίδου, Ελένη Καλλιγά, Παντελής Καλπάκογλου, Θανάσης Κεραμίδας, Δημήτρης Κολοβός κ. ά.

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης,διασκευάζοντας το κείμενο της Πηνελόπης Δέλτα,υπενθυμίζει τη διαχρονική αξία του μύθου και επιχειρεί μια πικρή σάτιρα της επιρρέπειας του λαού και της ηγεσίας του στον εφησυχασμό και τη μετάθεση ευθυνών, προβάλλοντας την ανάγκη του λαού να πιστέψει σε πρόσωπα και ιδέες και να επανακτήσει αξιοπρέπεια και συνείδηση.

"Με αφετηρία τον σαφή πολιτικό λόγο του Καμπανέλλη - λέει ο σκηνοθέτης - επαναπροβάλλονται οι ξεχασμένες αυτονόητες αξίες, υπογραμμίζοντας τον παραλογισμό της δράσης. Μέσα από μια απολαυστική σάτιρα και με την πρωταγωνιστική παρουσία της μουσικής, το έργο επιχειρεί να αναστηλώσει το παραμύθι, επενδύοντας άφοβα στο μελοδραματικό του χαρακτήρα".

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και το ΔΣ του "Δρομοκαϊτειου" Ψυχιατρικού Νοσοκομείου (Ιερά Οδός 343, Χαϊδάρι) θα πραγματοποιήσουν τη Δευτέρα (30/11, 6μμ) τα εγκαίνια της βιβλιοθήκης του Νοσοκομείου,η οποία θα φέρει το όνομα "Γεώργιος Βιζυηνός".Τη βιβλιοθήκη θα εγκαινιάσει ο υπουργός Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλος.

Κηδεύτηκε χτες το μεσημέρι, από το Νεκροταφείο Ζωγράφου, ο παραδοσιακός βιολιστής Κωνσταντίνος Χατζηπέτρος.Ο οργανοπαίχτης, που τίμησε την πατρίδα του και την παράδοσή της παίζοντας με το βιολί του αποκλειστικά παραδοσιακά νησιώτικα τραγούδια, γεννήθηκε το 1907 στο Ασφενδιού της Κω. Ως γνήσιος καλλιτέχνης μετέδωσε την αγάπη του για την τέχνη στους απογόνους του, ενώ το βιολί και το δοξάρι του αποτέλεσαν θέμα σειράς πινάκων του ζωγράφου Πέτρου Χατζηπέτρου (γιος του). Αποτυπώνεται στο ημερολόγιο για το 1999 της "Φυρογένης ΑΕ" (Απρίλης).

Την αγάπη που κλείνουμε μέσα μας για τα βιβλία φιλοδοξεί ν' αναδείξει η νέα σειρά βιβλιολογικών εντύπων "Φιλόβιβλον",που παρουσιάστηκε χτες από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Περιλαμβάνει αποσπάσματα παλαιότερων και σύγχρονων στοχαστών, προσφέροντας ένα πανόραμα προβληματισμού που έχει μακρά ιστορία. Σ' αυτή τη "συζήτηση" φιλοξενούνται ρήσεις στοχαστών, όπως οι Βολταίρος, Ντιντερό, Καντ, Καλβίνο, Καμπρέρα, Σαρτρ, Μανγκουέλ, Μπόρχε, Εκο, Κούντερα κ. ά.

Στους στόχους της νέας σειράς είναι ακόμη η ανάδειξη του εξαιρετικού πλούτου της κοινότητας του βιβλίου, προσφέροντας παράλληλα ερεθίσματα που συμβάλλουν στην καλλιέργεια του θεωρητικού προβληματισμού, αλλά και στην πρακτική προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης. Η πρωτοβουλία αυτή, όπως τονίστηκε, αποκτά ιδιαίτερη σημασία μέσα στις νέες συνθήκες, όπου οι νέες τεχνολογίες δεν τροποποιούν μόνο την υλική παρουσία και τις συνθήκες χρήσης του βιβλίου, αλλά προκαλούν ανατροπές και στις ίδιες τις συνθήκες παραγωγής του. Σε μια περίοδο που κυριαρχεί η εικόνα και πολλά ερωτηματικά γεννιούνται για το ίδιο το μέλλον του βιβλίου.

"Θυμόμαστε την Τζένη" τιτλοφορείται η εκδήλωση που διοργανώνει το "Ιδρυμα Τζένη Καρέζη" τη Δευτέρα (8μμ), στο Μέγαρο Παλαιάς Βουλής, όπου θα παρουσιαστεί το "Ημερολόγιο 1999" με κινηματογραφικές φωτογραφίες της αξέχαστης ηθοποιού. Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο συμπρωταγωνιστής της Αγγελος Αντωνόπουλος, ενώ θα προβληθούν αποσπάσματα από ταινίες της και θα ερμηνευτούν κομμάτια κλασικής κιθάρας από τον Χάρη Κανελλίδη. Από το "Ιδρυμα Τζένη Καρέζη" θα μιλήσουν ο πρόεδρός του Κώστας Καζάκος και η γενική γραμματέας Κυριακή Μυστακίδου, ενώ το πρόγραμμα θα παρουσιάσει η γενική διευθύντρια του Ιδρύματος, Αικατερίνη Ιωαννίδου, που επιμελήθηκε την έκδοση. Τα έσοδα από τη διάθεση του ημερολογίου θα διατεθούν για τους σκοπούς του ιδρύματος, που είναι η ανακούφιση του πόνου των καρκινοπαθών με παρηγορητική αγωγή και ιδιαίτερα για τις εργασίες διαμόρφωσης του νέου κτιρίου στους Αμπελοκήπους (δωρεά του ιδρύματος Στ. Νιάρχου).

• Για τους σκοπούς του "Ιδρύματος Τζένη Καρέζη" θα διατεθούν και τα έσοδα της μουσικο - χορευτικής παράστασης του Ομίλου Ελληνικών Λαϊκών Χορών "Ελένη Τσαούλη",επίσης, τη Δευτέρα (8μμ), στο Αθηναϊκό Δημοτικό Θέατρο (Τιμοκρέοντος 6α, Αγ. Σώστης). Η εκδήλωση, στην οποία θα συμμετέχει η Δόμνα Σαμίου,αφιερώνεται στη μνήμη της Ελένης Τσαούλη, ιδρύτριας του Ομίλου.

Αρχαϊκή κόρη από τον Αγιο Ιωάννη Ρέντη