ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Εκρηκτική η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο από τις συνεχιζόμενες, σποραδικές συγκρούσεις, αλλά τα νήματα των εξελίξεων φαίνονται πως ξεκινούν, σε ένα πρώτο επίπεδο, από το Βελιγράδι... Εκεί όπου έφτασαν χτες οι δύο ΝΑΤΟικοί στρατηγοί, Γουέσλεϊ Κλαρκ και Κλάους Νάουμαν, για να μεταφέρουν μεταξύ άλλων ένα νέο απειλητικό μήνυμα στον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς: "Σταμάτα τις επιθέσεις κατά των Κοσσοβάρων Αλβανών, ειδάλλως το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο δε θα διστάσει να πραγματοποιήσει, αυτή τη φορά, στρατιωτικές επιδρομές"! Βέβαια, δεν αποκλείεται να γίνει κάποια νέα - προσωρινή έστω - συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών. Ωστόσο, από νωρίς το κλίμα ήταν βαρύ, όχι μόνον λόγω των πυρών που εξακολουθούν να πέφτουν γύρω από το Ράτσακ, αλλά και εξαιτίας της απόφασης του Γιουγκοσλάβου Προέδρου να απελάσει εντός 48 ωρών τον επικεφαλής των διεθνών επιβεβαιωτών της συμφωνίας εκεχειρίας του περασμένου Οκτώβρη, Αμερικανό, Γουίλιαμ Γουόκερ.

Το μήνυμα των στρατηγών προς τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς διαφάνηκε από τις δηλώσεις που έκαναν δύο άνδρες, πριν την αναχώρησή τους από τις Βρυξέλλες. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο στρατηγός Κλαρκ προειδοποίησε ότι οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις είναι "έτοιμες για την ανάληψη δράσης". Ωστόσο απέφυγε να δώσει ξεκάθαρη απάντηση σε δημοσιογράφο του BBC, ο οποίος τον ρώτησε πόσο κοντά είναι το ΝΑΤΟ στη χρήση βίας. Ετσι, περιορίστηκε να δηλώσει: "Δε θέλω να κάνω εικασίες σ αυτό το θέμα, αλλά πρέπει να πω ότι τα σχέδια που είχαν γίνει τον περασμένο Οκτώβρη εξακολουθούν να ισχύουν". Και ο στρατηγός Κλαρκ κατέληξε, σημειώνοντας: "Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος Μιλόσεβιτς και η κυβέρνησή του δεν πρέπει να έχει αυταπάτες. Το ΝΑΤΟ έχει εμπλακεί και αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει".

Στο ίδιο μήκος κύματος δηλώσεις έκανε και ο Αμερικανός πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ, Αλεξάντερ Βέρσμποου,που υποστήριξε πως "η υπομονή του ΝΑΤΟ εξαντλείται", αφήνοντας παράλληλα να εννοηθεί ότι η Βορειοατλαντική Συμμαχία ενδέχεται να προχωρήσει σε αεροπορικούς βομβαρδισμούς στη Σερβία εντός των επομένων ημερών... Οταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους αν ο Μιλόσεβιτς έχει περιθώριο "ολίγων ημερών" για να δει τι θα κάνει μετά από τη συνάντησή του με τον διοικητή των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, στρατηγό Ουέσλι Κλαρκ, ο Βέρσμποου απάντησε: "Δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι έχει πολύ καιρό μπροστά του. Αν η στάση του στη συνάντηση με τον στρατηγό του ΝΑΤΟ είναι αρνητική, τότε θα υποχρεωθούμε να επισπεύσουμε τις αποφάσεις μας"!

Πάντως, ο ίδιος ο Γουόκερ δε φάνηκε να είναι αποφασισμένος να εγκαταλείψει άμεσα το Κοσσυφοπέδιο, καθώς φαίνεται πως ελπίζει ότι ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς θα αναθεωρήσει την απόφασή του, κατόπιν, βέβαια, πλήθους διπλωματικών, αλλά και στρατιωτικών πιέσεων.Ιδιαίτερα σαφής ήταν η εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ στη Βιέννη, Μελίσα Φλέμινγκ, σύμφωνα με την οποία, ο Γουίλιαμ Γουόκερ σκοπεύει να παραμείνει στο Κοσσυφοπέδιο όσο συνεχίζονται οι διπλωματικές προσπάθειες...

Μάλιστα, αργά χτες βράδυ, ο Γουόκερ φάνηκε να "δικαιώνεται" από τις πρώτες εξελίξεις. Μετά την πρώτη συνάντηση των ΝΑΤΟικών στρατηγών με τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς, το Βελιγράδι ανακοίνωσε πως παρατείνει για 24ωρες την παραμονή του Γουίλιαμ Γουόκερ στο Κόσσοβο. Πάντως, στη σχετική ανακοίνωση της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης τονίζεται - προφανώς για λόγους γοήτρου... - ότι η απόφαση αυτή πάρθηκε μετά από εισήγηση του Γιουγκοσλάβου υπουργού Εξωτερικών, Ζιβαντίν Γιοβάνοβιτς.

Πάντως, ανώνυμοι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ παρατηρούσαν πως η παράταση για μία ακόμη μέρα της παραμονής του Γουόκερ στο Κόσσοβο είναι "ανεπαρκής", εκτός και εάν αυτή η εξέλιξη "αποτελεί το πρώτο βήμα για την αναθεώρηση της απόφασης απέλασης του Γουίλιαμ Γουόκερ"...

Η αφορμή που έκανε το Βελιγράδι να χαρακτηρίσει αργά το βράδυ της Δευτέρας "ανεπιθύμητο πρόσωπο" τον Γουόκερ και να διατάξει την απέλασή του ήταν οι κατηγορίες που είχε προσάψει στις σερβικές αρχές για τη σφαγή των 45 χωρικών στο Ράτσακ. Πάντως, το ζήτημα θα συζητηθεί σήμερα στη συνάντηση της "τρόικας" του ΟΑΣΕ, χωρίς να είναι γνωστό εάν θα παραβρεθεί και ο Γουίλιαμ Γουόκερ, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί...

Χτες τα ξημερώματα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδρίασε εκτάκτως για να εξετάσει τις τελευταίες εξελίξεις στο Κόσσοβο. Η Κίνα και η Ρωσία ήταν κατηγορηματικά αντίθετες στην πραγματοποίηση ξένης στρατιωτικής εισβολής στη ΝΟ Γιουγκοσλαβίας, ενώ όλα τα μέλη εξέφρασαν τη θλίψη τους για τη σφαγή των 45 χωρικών στο Ράτσακ του Κοσσυφοπεδίου.Παρόμοια σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας επρόκειτο να πραγματοποιηθεί και αργά χτες βράδυ.

Η περιοχή Στίμλιγιε στο νότιο Κόσσοβο συγκλονίστηκε χτες από πυρά βαρέων όπλων. Σύμφωνα με δημοσιογράφο του "Γαλλικού Πρακτορείου", οι εκρήξεις ήταν συχνές και έγιναν αισθητές στις 10.40 ώρα Ελλάδος στα χωριά Ρατσάκ, Μαλοπόλιτσε και Πέτροβο, που βρίσκονται στην περιοχή Στίμλιγιε.

Το "Ασοσιέιτεντ Πρες", επικαλούμενο δηλώσεις του, Ρουζντί Τζαχάρι, Κοσσοβάρου Αλβανού ακτιβιστή, μετέδωσε πως μέσα σε δύο ημέρες διπλασιάστηκε το κύμα των χωρικών που εγκαταλείπουν τις εστίες τους από το φόβο να εμπλακούν σε συγκρούσεις. Εκτιμάται πως ο αριθμός τους ξεπερνά σήμερα τους 5.300, ενώ συνολικά υπολογίζεται πως πάνω από 200.000 άλλοι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους σε διάφορες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου.

ΡΩΜΗ.-

Το πλέον πρόσφατο επεισόδιο στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης λέγεται "πόλεμος της μπανάνας", ονομασία που προέκυψε από τις πιέσεις που ασκούν στην κυβέρνηση Κλίντον οι μεγάλες αμερικανικές εταιρίες εισαγωγής ("Τσικίτα" και "Ντόουλ"), προκειμένου να προωθήσουν με μεγαλύτερο κέρδος τα προϊόντα τους στις αγορές της "γηραιάς ηπείρου". Ετσι, δεν είναι να απορεί κανείς από την απόφαση της Ουάσιγκτον να ρίξει νέο "λάδι στη φωτιά" του "πολέμου για την μπανάνα" τον επόμενο μήνα, οπότε αναμένεται η κυβέρνηση Κλίντον να ανακοινώσει την επιβολή κυρώσεων - τύπου φόρων, ύψους 520.000.000 δολαρίων - σε εκατοντάδες ευρωπαϊκά προϊόντα.

Σε χτεσινή βιντεο-διάσκεψη ανάμεσα σε Ουάσιγκτον, Ρώμη και Μιλάνο, ο Ραλφ Ιβ, στενός συνεργάτης του Αμερικανού εμπορικού αντιπροσώπου στη Δυτική Ευρώπη και στη Μεσόγειο, κατέστησε σαφείς τις προθέσεις της κυβέρνησής του, αν και παραδέχτηκε πως δυσκολεύεται να εξηγήσει στους Αμερικανούς πολίτες γιατί πρόκειται να επιβληθούν κυρώσεις σε ευρωπαϊκά προϊόντα, από τη στιγμή που οι ΗΠΑ δεν είναι από τις μεγάλες χώρες παραγωγής του γευστικού φρούτου...

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πως η ΕΕ ευνοεί με την πολιτική της τις εισαγωγές μπανάνας από χώρες που ήταν αποικίες χωρών της "γηραιάς ηπείρου" (Καραϊβική και βόρεια Αφρική) και όχι από χώρες της Λατινικής Αμερικής (τις οποίες εκμεταλλεύονται μεγάλες αμερικανικές εταιρίες εισαγωγής, όπως εκείνη του Μπομπ Ντόουλ, γνωστού στελέχους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος)...

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είχε προ δύο ετών ταχθεί υπέρ της Ουάσιγκτον και η ΕΕ είχε αναγκαστεί να προχωρήσει σε ορισμένες εμπορικές ρυθμίσεις. Ωστόσο, αυτή η κίνηση της ΕΕ δεν κρίθηκε αρκετή από την Ουάσιγκτον, που θεώρησε τις ρυθμίσεις μάλλον διακοσμητικού χαρακτήρα. Τα νεότερα αναμένονται γύρω στις 25 του μήνα, οπότε οι ΗΠΑ θα κάνουν επίσημα γνωστή, στην έδρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στη Γενεύη, την πρόθεσή τους να επιβάλουν κυρώσεις στην ΕΕ.

ΣΟΦΙΑ (Του απεσταλμένου μας Δημήτρη ΜΗΛΑΚΑ). -

Πιστές στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι των ΗΠΑ, Αθήνα και Σόφια υπογράμμισαν χτες την απομόνωση του Βελιγραδίου μεταξύ των γειτόνων του. Ο Θ. Πάγκαλος, σε δηλώσεις του μετά τη χτεσινή του συνάντηση στη Σόφια με την υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας, τόνισε τις ευθύνες της Σερβίας για ό,τι συμβαίνει στο Κόσσοβο. Από την πλευρά της, η Ν. Μιχαϊλοβα υπενθύμισε την πρωτοβουλία που πέρυσι ανέλαβε η Σόφια - κατ' αμερικανική υπόδειξη - η οποία κατέληξε σε μια διακήρυξη των γειτονικών χωρών της Γιουγκοσλαβίας, εμφανίζοντας το Βελιγράδι απόλυτα απομονωμένο στην περιοχή.

Πάντως, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, όταν ρωτήθηκε αν συμφωνεί η Αθήνα με την άποψη πως το πρόβλημα στο Κόσσοβο πρέπει να αντιμετωπιστεί με ΝΑΤΟική επέμβαση, απάντησε, κατηγορηματικά, "όχι". Ο Θ. Πάγκαλος, μεταφέροντας τις ανησυχίες της Αθήνας από την κλιμάκωση της κρίσης, σημείωσε πως δεν υπάρχουν αναλογίες μεταξύ Κόσσοβου και Ιράκ. Στο Κόσσοβο, είπε ο υπουργός, δεν υπάρχουν στρατηγικοί στόχοι. Το ερώτημα, λοιπόν, που ρητορικώς έθεσε ο υπουργός είναι, ποιος θα βομβαρδίσει και κυρίως τι θα γίνει μετά.

Η υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας υπογράμμισε ότι το Κόσσοβο είναι "καυτό θέμα" και εξέφρασε τις ανησυχίες της Σόφιας για ενδεχόμενη ανάφλεξη σ' όλη την περιοχή.

Για τη σφαγή των 45, η Ν. Μιχαϊλοβα ζήτησε να γίνουν έρευνες από διεθνείς παράγοντες για να λάμψει η αλήθεια.

Περισσότερο σκληρός για το θέμα αυτό, ο Θ. Πάγκαλος υπογράμμισε ότι οι υπεύθυνοι για τη σφαγή πρέπει να αποκαλυφθούν, να καταδειχτούν και να αντιμετωπιστούν ως εγκληματίες. Ο Ελληνας υπουργός είπε ότι γι' αυτές τις εξελίξεις υπάρχουν σοβαρές ευθύνες του Βελιγραδίου. Πρόσθεσε, ωστόσο, πως θα πρέπει να καταδικαστούν και οι ανεύθυνες προκλήσεις της αλβανικής πλευράς. Ο Θ. Πάγκαλος, απαντώντας σε ερώτηση σχετική με την απέλαση των παρατηρητών, είπε ότι την περασμένη Δευτέρα αργά το βράδυ, υπήρξε επικοινωνία Αθήνας - Βελιγραδίου, όπου η ελληνική κυβέρνηση υπογράμμισε πως αυτή η απόφαση είναι λανθασμένη. Ο Ελληνας υπουργός είπε επίσης πως η Ελλάδα είναι υπέρ της ενίσχυσης του αριθμού των παρατηρητών με τη συμμετοχή και της Βουλγαρίας.

Σέρβοι στρατιώτες περιπολούν στο χωριό Ρατσάκ