Η ενίσχυση των επιχειρηματιών για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας είναι το κεντρικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Αυτό είπε χτες απροκάλυπτα ο Κ. Σημίτης, ο οποίος αδίστακτα τώρα δείχνει την άλλη πλευρά του νομίσματος, που στη μία του όψη έχει τη μονόπλευρη λιτότητα και την άρνηση της κυβέρνησης να ικανοποιήσει οποιοδήποτε αίτημα των εργαζομένων. Η σχετική δήλωση έγινε μετά τη σύσκεψη που είχε στο υπουργείο Ανάπτυξης με την υπουργό Β. Παπανδρέου και τους υφυπουργούς Α. Διαμαντοπούλου και Μιχ. Χρυσοχοϊδη. Η δήλωση, περί ανάγκης ενίσχυσης των επιχειρηματιών, στην πραγματικότητα είναι ακόμα πιο προκλητική, αφού συνοδεύτηκε και από την ομολογία ότι οι επιχειρήσεις έχουν ήδη πάρει πάρα πολλά δισ. δρχ. "με ελαστική ερμηνεία αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων", τα οποία μάλιστα δεν προσφέρουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

Στόχος της επίσκεψης Σημίτη στο υπουργείο Ανάπτυξης ήταν ο φτηνός εντυπωσιασμός, πράγμα που δεν το έκρυψε ούτε ο ίδιος. Ο κόσμος ίσως νομίζει, είπε, ότι το κεντρικό πρόβλημα της χώρας είναι οι κινητοποιήσεις, εμείς όμως θέλουμε να φανεί ότι το κοινωνικό έργο προχωράει. Γεγονός πάντως είναι ότι πολλές αλήθειες γύρω από την κυβερνητική πολιτική φάνηκαν και από τις χτεσινές δηλώσεις. Μέσα σε ένα μίζερο κλίμα - όπου ήταν εμφανής η προσπάθεια των τεσσάρων κυβερνητικών παραγόντων να υποβαθμίσουν τη σημασία και την ταραχή που τους προκαλεί η συνεχιζόμενη μαχητική λαϊκή αντίδραση ενάντια στην κυβερνητική πολιτική - παρουσιάζοντας το κυβερνητικό "έργο", το μόνο που κατάφεραν ήταν να μιλήσουν για την πολιτική της ενίσχυσης των επιχειρηματιών, τις ιδιωτικοποιήσεις, την πλήρη απελευθέρωση όλων των αγορών, την τυφλή υποταγή στις αποφάσεις των Βρυξελλών.

Υπ' αριθμόν 1 πρόβλημα της οικονομίας της χώρας ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την "ανταγωνιστικότητα" των επιχειρήσεων, μέσω της περαιτέρω ενίσχυσής τους, και ως κρίσιμο σημείο γι' αυτό τον καθορισμό χρονοδιαγραμμάτων. Χρονοδιαγράμματα με κοινό παρονομαστή τη μεταφορά περισσότερων πόρων στους ιδιώτες. Αυτό θα γίνει μέσω των ιδιωτικοποιήσεων και του ξεπουλήματος των προβληματικών, αλλά και των κερδοφόρων επιχειρήσεων του δημοσίου, μέσω μεταφοράς μεγαλύτερων κονδυλίων από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, επίσης, στο ιδιωτικό κεφάλαιο, αλλά και με την εξασφάλιση της εισόδου των ιδιωτών στους τομείς της ενέργειας κατά τα πρότυπα που επιτάσσει η ΕΕ. Ετσι, έδωσε εντολή για την πώληση όλων των εταιριών του ΟΑΕ μέσα στο 1998 και την κατάργησή του. Απαίτησε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης τη μετοχοποίηση της ΔΕΠ σε ποσοστό 10% του μετοχικού της κεφαλαίου μέσα στο 1997.

Η χτεσινή παρουσία του πρωθυπουργού είχε και απολογιστικό χαρακτήρα, όσον αφορά στους τομείς της απορροφητικότητας τον κοινοτικών κονδυλίων και τις ιδιωτικοποιήσεις. Στο θέμα των απορροφήσεων παραδέχτηκε ότι τα κονδύλια αυτά είναι τομέας λαμπρής δράσης για τους ιδιώτες, που σε ορισμένους τομείς οι χρηματοδοτήσεις φτάνουν μέχρι και 70%! Εξέφρασε ωστόσο και... παράπονο επειδή δεν υπάρχει η απαιτούμενη ενεργοποίηση από την "ιδιωτική πρωτοβουλία" Πάντως, όπως φαίνεται, ζήτησε και... εκσυγχρονισμό από τους επιχειρηματίες μια και σήμερα, όπως είπε, "δε βάζουν συγκεκριμένους στόχους για εξαγωγές ή θέσεις απασχόλησης και δεν προωθούν την ανάπτυξη". Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η άποψη που διατύπωσε ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με την οποία, τομείς στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας, όπως η κλωστοϋφαντουργία και τα ναυπηγεία - για τη συρρίκνωση των οποίων φρόντισε και ο ίδιος ως υπουργός Βιομηχανίας στο παρελθόν - θεωρούνται πλέον ως παρωχημένοι και μη ανταγωνιστικοί. Στον αντίποδα των... αναχρονιστικών αυτών επιχειρήσεων και επενδύσεων, ο πρωθυπουργός φαίνεται να βλέπει τα προγράμματα του Εθνικού Οργανισμού Τυποποίησης ΕΛΟΤ, τα οποία όπως ανακοίνωσε ενισχύθηκαν με 34 δισ. δρχ.

Ο πρωθυπουργός έδωσε επίσης το στίγμα της... "εκσυγχρονιστικής" αντίληψης για την προστασία του καταναλωτή. Θεωρώντας ως ένα το κρατούμενο την ασυδοσία των μεγαλοεπιχειρηματιών να παίζουν με τις τιμές των προϊόντων λαϊκής κατανάλωσης, είπε πως ο ρόλος της κυβέρνησης στον τομέα του εμπορίου είναι η... αυτοπροστασία του καταναλωτή από τις όποιες αυθαιρεσίες υπάρχουν στην αγορά.

Η υπουργός Ανάπτυξης, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στο θέμα των κρατικών προμηθειών, το οποίο προώθησε η ίδια και προέβλεψε ότι στο πρώτο εξάμηνο του 1997 οι ελληνικές επιχειρήσεις θα αναλάβουν προμήθειες ύψους 300 δισ. δρχ., οι οποίες το δεύτερο εξάμηνο θα είναι σημαντικά αυξημένες. Ανακοίνωσε όμως ότι το όλο πρόγραμμα των προμηθειών θα ανατεθεί σε ένα ανεξάρτητο φορέα, για την καλύτερη και πιο αποτελεσματική διαχείρισή του, παρά το γεγονός ότι η ίδια, απολογούμενη στις επικρίσεις για καθυστερήσεις στην εκτέλεση των προμηθειών που χειρίζεται ο τομέας του εμπορίου, τόνισε ότι το υπουργείο της εκτελεί μόνο το 17% του προγράμματος προμηθειών και το υπόλοιπο εκτελείται από διάφορους φορείς, στους οποίους οφείλονται και οι σχετικές καθυστερήσεις.

***

***

Κ.

Πλαίσιο κανόνων, που θα ορίζουν τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων τραπεζικών δανείων, μελετά η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδας (ΕΤΕ). Ηδη με το θέμα αυτό ασχολείται επιτροπή, στην οποία ανατέθηκε από τη διοίκηση η κατάρτιση σχεδίου πλαισίου κανόνων για ρυθμίσεις τραπεζικών δανείων, που είναι ή θα γίνουν ληξιπρόθεσμα. Δεν αποκλείεται μάλιστα, ανάλογη κίνηση για κανόνες ρύθμισης τραπεζικών δανείων να γίνει και από άλλες τράπεζες, καθώς τα επισφαλή δάνεια αποτελούν μόνιμο πονοκέφαλο για όλες τις διοικήσεις των τραπεζών.

Σήμερα, δεν υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες για να ρυθμιστεί η εξόφληση ενός δανείου, με συνέπεια την εξής αντίφαση: Οι διευθυντές και άλλα στελέχη της Εθνικής, που είναι εξουσιοδοτημένοι να εγκρίνουν τους όρους χορήγησης μεγάλων ή μικρών ποσών δανείων να μην μπορούν να εγκρίνουν και ρυθμίσεις δανείων που γίνονται προβληματικά, αν δεν υπάρχει σχετική απόφαση του ΔΣ της ΕΤΕ. Με την καθιέρωση ενός πλαισίου για τη ρύθμιση προβληματικών δανείων(δηλαδή τα κριτήρια που κάποιο δάνειο είναι προβληματικό, οι όροι και οι προϋποθέσεις για να ρυθμίζεται από τις διευθύνσεις των κατά τόπους καταστημάτων της ΕΤΕ, καθώς και το χρονικό διάστημα που θα μπορεί να γίνεται η ρύθμιση) - εξηγούσε στο "Ρ" αρμόδιος παράγοντας της ΕΤΕ - θα απαλλαγεί η διοίκηση της Τράπεζας μόνο από χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Να σημειωθεί, πως σήμερα η ρύθμιση των "προβληματικών" δανείων της ΕΤΕ - δηλαδή δανείων που έχουν γίνει ληξιπρόθεσμα ή τείνουν να γίνουν ληξιπρόθεσμα- γίνονται με ειδικές αποφάσεις της διοίκησης. Και αποτελεί κοινό μυστικό ότι πολλές φορές μέχρι σήμερα, το ΔΣ της ΕΤΕ χρειάστηκε να συνεδριάσει, προκειμένου να εκδώσει απόφαση για ρύθμιση ληξιπρόθεσμων δανείων μεμονωμένων επιχειρήσεων (π. χ. μεγάλων προβληματικών ή υπερχρεωμένων επιχειρήσεων). Επίσης, είναι γνωστές οι αποφάσεις της διοίκησης της ΕΤΕ, που πάρθηκαν τα τελευταία χρόνια, με τους γενικούς κανόνες ρύθμισης πολλών δανείων (μικρών και μεγάλων) τα οποία ήταν προβληματικά στην εξόφλησή τους.