Είναι όμως επαρκής η δρομολόγηση μιας αναπτυξιακής πορείας χωρίς άλλους προσδιορισμούς για να επιλύσει (ή τουλάχιστον να αμβλύνει) το τεράστιο πρόβλημα της αστικής κοινωνίας που ακούει στο όνομα "ανεργία" και το οποίο έχει άμεση την αντανάκλασή του σε άλλα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, όπως η αλματώδης αύξηση της εγκληματικότητας και της διάδοσης των ναρκωτικών;

Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για το σύνολο του πληθυσμού βασίζεται σε δύο παράγοντες. Ο ένας είναι η αύξηση του προϊόντος που διανέμεται και ο άλλος είναι η ίδια η διαδικασία διανομής του προϊόντος. Η αύξηση του προϊόντος έχει άμεση σχέση με τους ρυθμούς ανάπτυξης μιας χώρας (Εθνικό Προϊόν) ή ενός κοινωνικού συνόλου χωρικά εντοπισμένου (π.χ., πόλης, νομού, περιφέρειας). Η βελτίωση όμως του βιοτικού επιπέδου και η αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων, πρώτα από όλα της ανεργίας, βασίζεται και στο δεύτερο ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα, δηλαδή στο σύστημα της διανομής του παραγόμενου προϊόντος. Η χάραξη μιας αναπτυξιακής πορείας, είναι ζήτημα πολιτικό και τεχνοκρατικό, ενώ η επιλογή ενός συστήματος δίκαιης κοινωνικά διανομής του παραγόμενου προϊόντος είναι καθαρά πολιτικό ζήτημα, είναι η "λυδία λίθος" για το χαρακτηρισμό μιας πολιτικής θέσης, μιας κυβέρνησης, μιας πολιτικής προσωπικότητας, ενός πολιτικού χώρου. Η δυνατότητα της επιλογής των κριτηρίων για μια ουσιαστική εκτίμηση της θέσης μιας πολιτικής οντότητας (προσώπου, σχηματισμού, κόμματος) έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα, καθώς η εποχή μας χαρακτηρίζεται από σύγχυση, όσον αφορά κλασικούς πολιτικο - οικονομικούς όρους, η εννοιολογική αξία των οποίων μέχρι πρότινος ήταν λίγο πολύ μονοσήμαντη (π.χ., αριστερός, σοσιαλιστής κλπ.).

***

Σωστά όλα αυτά βέβαια, θα πει κάποιος, αλλά η αναφορά αυτή αφορά αυτούς οι οποίοι έχουν, έστω και με κουτσουρεμένο μεροκάματο, το δικαίωμα στην εργασία. Ας δούμε λοιπόν και ένα συγκεκριμένο παράδειγμα που αφορά στους ανέργους και στους εν δυνάμει ανέργους εργαζόμενους.

Μέσω των αναπτυξιακών προγραμμάτων χρηματοδοτείται η εφαρμογή νέων τεχνολογιών σε όλο σχεδόν το φάσμα των οικονομικών δραστηριοτήτων. Η εφαρμογή σήμερα, στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, των νέων τεχνολογιών αυξάνει την παραγωγικότητα με ταυτόχρονη μείωση των θέσεων απασχόλησης. Καταγράφεται λοιπόν η δομική αντίφαση, ότι δηλαδή τα επιτεύγματα του ανθρωπίνου πνεύματος, που είναι συλλογικό προϊόν, οδηγούν στην υποβάθμιση μέχρι την εξαθλίωση το μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικού συνόλου, λόγω της ιδιοποίησης των ωφελειών τους από την ολιγαρχία των καπιταλιστών.Καταγράφεται όμως επίσης και μία άλλη προφανής επιμέρους αντίφαση, ότι δηλαδή ο ίδιος ο φορολογούμενος, μέσω της νομοθεσίας περί αναπτυξιακών κινήτρων, που ο χαρακτήρας της αποτελεί βέβαια συγκεκριμένη πολιτική επιλογή και θέση, χρηματοδοτεί ακούσια δράσεις που οδηγούν στην εξαθλίωσή του και όχι μόνο δε δίνουν διέξοδο στο πρόβλημα της ανεργίας, αλλά δημιουργούν και νέες στρατιές ανέργων. Να μην υπάρχουν λοιπόν αναπτυξιακά κίνητρα; Βεβαίως και να υπάρχουν, αλλά με μια βασική και πρωτεύουσα προϋπόθεση. Το πρώτο και ιερό κριτήριο για την ένταξη μιας δραστηριότητας στα κίνητρα αυτά να είναι η διατήρηση των υφισταμένων και η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, με συγκεκριμένες εγγυήσεις, ότι αυτές οι θέσεις αποτελούν λειτουργική ανάγκη της μονάδας και επομένως θα διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δραστηριότητες που επιδιώκουν την οικονομική τους επέκταση με ταυτόχρονη μείωση του απασχολούμενου δυναμικού, δεν πρέπει να χρηματοδοτούνται από τη φορολόγηση των εργαζομένων. Ας αναζητήσουν αλλού πηγές χρηματοδότησης, όπου σίγουρα το κόστος της θα είναι βαρύτερο.

****

Τάκης ΜΙΡΚΑΣ

Ο ίδιος ο φορολογούμενος, μέσω της νομοθεσίας περί αναπτυξιακών κινήτρων, που ο χαρακτήρας της αποτελεί βέβαια συγκεκριμένη πολιτική επιλογή και θέση, χρηματοδοτεί ακούσια δράσεις που οδηγούν στην εξαθλίωσή του και όχι μόνο δε δίνουν διέξοδο στο πρόβλημα της ανεργίας, αλλά δημιουργούν και νέες στρατιές ανέργων.

- Την ερχόμενη Κυριακή ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων πραγματοποιεί τη συνέλευσή του, ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που θα σας απασχολήσουν;

- Τα ζητήματα που θα απασχολήσουν τη συνέλευση είναι η συλλογική σύμβαση για το 1999 και το πλαίσιο διεκδίκησης, οι εργασιακές σχέσεις και ο αντεργατικός νόμος, το ωράριο και οι επιδιώξεις των μεγαλεμπόρων για πλήρη απελευθέρωσή του, το ασφαλιστικό, η κοινωνική και οικονομική πολιτική κ. ά. Ζητήματα, που έχουν να κάνουν με την επιβίωση του εμποροϋπαλλήλου, ο οποίος σήμερα πλήττεται βάναυσα. Μιλάμε για μισθούς πείνας, όταν τα κέρδη των μεγαλεμπόρων είναι τεράστια, για εργασιακές σχέσεις - λάστιχο, για ωράρια"τρελά"... Το σημαντικότερο, αν μπορούμε να κάνουμε μια τέτοια ιεράρχηση, είναι το θέμα των εργασιακών σχέσεων, που τον κλάδο μας τον έχει απασχολήσει πολύ τα τελευταία χρόνια, από την απελευθέρωση του ωραρίου και μετά. Οι εργοδότες συνεχώς εφευρίσκουν μεθόδους για την παραπέρα εκμετάλλευση του εργαζόμενου, διώξεις συνδικαλιστών, τρομοκρατία, παραβίαση κάθε έννοιας εργασιακού δικαιώματος. Υπάρχουν εργοδότες που αναγκάζουν εργαζόμενους ορισμένου χρόνου να διαθέτουν μπλοκ παροχής υπηρεσιών, να εμφανίζονται δηλαδή σαν ελεύθεροι επαγγελματίες (!), όταν είναι εργαζόμενοι και μάλιστα απ' αυτούς που βιώνουν του χειρίστου είδους εκμετάλλευση. Ενα όργιο ασυδοσίας επικρατεί σε όλες ανεξαιρέτως τις εμπορικές επιχειρήσεις, κύρια στις μεγάλες.

- Πώς επηρεάστηκε ή πώς πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η ζωή και η δουλιά του εμποροϋπαλλήλου από τον τελευταίο αντεργατικό νόμο 2639/98 για τις εργασιακές σχέσεις;

- Προς το χειρότερο, δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό. Αλλά, κοιτάχτε, ο νόμος αυτός θα πλήξει συνολικά την εργατική τάξη. Τα όσα προβλέπει, οι εμποροϋπάλληλοι τα βιώνουν σε μεγάλο βαθμό εδώ και χρόνια και είχαν προειδοποιήσει ότι θα έρθει η σειρά και άλλων κλάδων. Ουσιαστικά η κυβέρνηση κατ' εντολή της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του μεγάλου κεφαλαίου, νομιμοποιεί την εργοδοτική ασυδοσία, παραδίδει τα εργασιακά δικαιώματα, θυσία στο βωμό του κέρδους του κεφαλαίου. Σήμερα ένα 10% του εργατικού δυναμικού εργάζεται με ελαστικές μορφές απασχόλησης, η συντριπτική πλειοψηφία είναι εμποροϋπάλληλοι. Οσοι εργάζονται μ' αυτές τις μορφές εργασίας, ξέρουν τι σημαίνουν. Παύουν να είναι άνθρωποι, ξεχνάνε τι σημαίνει δικαίωμα. Από την πείρα μας λοιπόν λέμε ότι η ζωή όλων των εργαζομένων θα γυρίσει στο μεσαίωνα, αν αυτός ο νόμος εφαρμοστεί στην πράξη, είναι χρέος λοιπόν να μην αφήσουμε να γίνει αυτό.

- Πώς μπορεί αυτή η δυσμενής κατάσταση για τους εργαζόμενους να ανατραπεί;

- Προϋπόθεση είναι οι εργαζόμενοι να αντικαταστήσουν την ατομική παρέμβαση με τη συλλογική, μέσα από τα σωματεία τους. Δυστυχώς στην κατεύθυνση αυτή καμία βοήθεια δεν πρέπει να προσμένουν από τις πλειοψηφίες των δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων. Οι κυβερνητικές και εργοδοτικές αυτές πλειοψηφίες, πιστές στο "όραμα" της ΟΝΕ, δεν αφήνουν περιθώρια αντίστασης. Γι' αυτό και οι προσπάθειες συσπείρωσης εκείνων που θέλουν να αγωνιστούν, που λαμβάνουν χώρα τελευταία με πρωτοβουλία συνδικάτων και συνδικαλιστών, αποκτούν μεγάλη σημασία. Πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι μόνο αν αντιτάξουμε ένα αρραγές μέτωπο πάλης θα καταφέρουμε να αποκρούσουμε την επίθεση, να διασφαλίσουμε δικαιώματα και τελικά να ανατρέψουμε αυτή την πολιτική, που τόσα δεινά έχει προκαλέσει στον ελληνικό λαό.

Β. Ν.