Συνεχίστηκε και στη χθεσινή δημοπρασία ομολόγων ο τρελός χορός των δισεκατομμυρίων (οι προσφορές άγγιξαν το 1 τρισ. δραχμές!), καθώς τα υψηλά επιτόκια (τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση) και τα τρελά κέρδη που αποκομίζουν οι "επενδυτές" συνεχίζουν να ελκύουν το κερδοσκοπικό κεφάλαιο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, στη χθεσινή δημοπρασία επταετών ομολόγων, για δημοπρατούμενο ποσό ύψους 320 δισ. δραχμών οι προσφορές ανήλθαν σε 930,2 δισ. δραχμές, όσες δηλαδή και οι προϋπολογισμένες δαπάνες για την υγεία το 1999.

Εγινε αποδεκτό ποσό ύψους 384 δισ. δραχμών, ενώ το μεσοσταθμικό επιτόκιο ανήλθε σε 5,94% (το σταθερό ετήσιο κουπόνι είναι 6%) ενώ η μέση σταθμική τιμή διαμορφώθηκε στο 100,31. Αν και σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση στις 1/12/98, υπάρχει μία σημαντική μείωση του μεσοσταθμικού επιτοκίου από το 8,25% σε 5,94%, τέτοιες αποδόσεις θεωρούνται χρυσωρυχεία για τους "θεσμικούς επενδυτές" καθώς οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών ομολόγων κυμαίνονται σήμερα στο 3%, 3,5%. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, στα χέρια των ξένων κερδοσκοπικών οργανισμών βρίσκονται σήμερα ομόλογα περί τα 16 τρισ. δραχμές, ενώ μόνο τον Γενάρη του 1999, τα κέρδη από την άνοδο της τιμής των ομολόγων έφτασαν τα 2 τρισ. δραχμές.

Επαναλαμβάνεται σ' όλους τους τόνους τον τελευταίο καιρό, απ' όλους τους οπαδούς της ευρωλαγνείας και τονίστηκε ποικιλότροπα στη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή για την επικύρωση της Συνθήκης του Αμστερνταμ, ότι η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, στη ζώνη του ΕΥΡΩ, είναι μη διαπραγματεύσιμη. Κι αυτό γιατί το ενιαίο, ισχυρό και σταθερό ευρωπαϊκό νόμισμα θα έχει δήθεν ευεργετικές συνέπειες στην οικονομία μας.

Επειδή μόνο η απομυθοποίηση της ευρωλογίας μπορεί να προσφέρει στο λαό την πραγματικότητα και τη γυμνή αλήθεια γύρω από την ΟΝΕ και τις επιδιώξεις των ισχυρών ευρωπαϊκών κύκλων, ας δούμε πόσο ενιαίο και πόσο ισχυρό μπορεί να είναι το ΕΥΡΩ.

Η ιστορική εμπειρία μας διδάσκει ότι ένα νόμισμα για να μπορέσει να λειτουργήσει σαν ενιαία χρηματική μονάδα, σαν μέσο έκφρασης των οικονομικών συναλλαγών και της χρηματικής αξίας των εμπορευμάτων και υπηρεσιών, ενός ευρύτερου γεωγραφικού χώρου, απαιτεί μια απαραίτητη προϋπόθεση. Την πολιτική ενοποίηση του συγκεκριμένου χώρου. Η μέχρι τώρα ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών δε μας παρέχει κανένα παράδειγμα επίτευξης νομισματικής ενοποίησης, χωρίς να έχει προηγηθεί η πολιτική ενοποίηση.

Το δολάριο π.χ. των Βόρειων Πολιτειών της Αμερικής επικράτησε σαν το ενιαίο νόμισμα όλων των πολιτειών που αποτέλεσαν τις ΗΠΑ. Για να γίνει όμως αυτό χρειάστηκε να προηγηθεί ο εμφύλιος πόλεμος, να επιβληθεί η ομοσπονδιοποίηση όλων των πολιτειών σε ένα νέο κρατικό σχήμα, τις ΗΠΑ. Να πραγματοποιηθεί δηλαδή η πολιτική ενοποίηση του χώρου που διασφάλισε την ενιαία αγορά, με ενιαία πολιτική διοίκηση. Χωρίς αυτή την απαραίτητη προϋπόθεση, το δολάριο δεν μπορούσε ποτέ να καθιερωθεί και να λειτουργήσει σαν ενιαίο νόμισμα του γεωγραφικού χώρου των ΗΠΑ.

Επίσης, στην περίοδο της αυγής του καπιταλισμού, της εμφάνισης και επικράτησης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, είχαμε τη διαδικασία ενοποίησης των διαφόρων φέουδων και την εμφάνιση και των αστικών εθνικών κρατών. Μόνο μετά την πολιτική ενοποίηση, την κατάργηση των επιμέρους φέουδων και τη διασφάλιση των συνθηκών της ενιαίας αγοράς και ενιαίας διοίκησης, έγινε δυνατή η κυκλοφορία και επικράτηση ενιαίου νομίσματος μέσα στα όρια του κάθε ξεχωριστού έθνους - κράτους. Χωρίς την ολοκλήρωση της διαδικασίας πολιτικής ενοποίησης και δημιουργίας των αστικών κρατών, δε θα ήταν δυνατή η λειτουργία ενιαίου νομίσματος.

Στη σημερινή Ευρώπη όμως ξεκίνησε μια διαδικασία ανάποδα. Λόγω των ανυπέρβλητων δυσκολιών που παρεμβάλλονται στην πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης, η ΕΕ έθεσε σε κίνηση τη διαδικασία επίτευξης της νομισματικής ενοποίησης, με την ελπίδα ότι αυτό, το ενιαίο νόμισμα, θα συμβάλλει, με κατάλληλη αξιοποίησή του, στη βαθμιαία επίτευξη και της πολιτικής ενοποίησης.

Αυτό αποτελεί ευσεβή πόθο μάλλον, παρά ρεαλιστική προοπτική, γιατί δε λαμβάνει υπόψη το βάθος και την έκταση των ποικιλόμορφων αντιθέσεων και συγκρούσεων συμφερόντων του ευρωπαϊκού χώρου, που καθιστούν αδύνατη την υπέρβασή τους και την πολιτική ενοποίηση. Και είναι βέβαιο ότι χωρίς πολιτική ενοποίηση δεν μπορεί να υπάρξει νομισματική ενοποίηση. Η αυταπάτη αυτή προωθείται από τους ευρωλάτρες σε μια προσπάθεια καλλιέργειας φρούδων ελπίδων στους λαούς, για εφησυχασμό και άμβλυνση των αντιθέσεων μεταξύ των λαϊκών στρωμάτων και των οικονομικά - κοινωνικά προνομιούχων κύκλων της ΕΕ. Ενιαίο νόμισμα, επόμενα, με την πλήρη έννοια του όρου δεν μπορεί να είναι και δε θα είναι το ΕΥΡΩ. Στην καλύτερη περίπτωση θα εκφράσει τις επιδιώξεις οικονομικού ανταγωνισμού και γεωπολιτικής στρατηγικής των κυρίαρχων οικονομικά κύκλων του γαλλογερμανικού άξονα.

Να δούμε τώρα πόσο ισχυρό μπορεί να είναι το νέο αυτό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Κατ' αρχήν ένα νόμισμα δεν μπορεί να είναι ούτε σταθερό ούτε ισχυρό, όταν δεν εκφράζει έναν ενοποιημένο πολιτικά και ομοιόμορφο οικονομικά χώρο με μια σταθερή οικονομική ανάπτυξη. Η εγγενής αυτή αδυναμία του ΕΥΡΩ στερεί από το νέο νόμισμα τη δυνατότητα σταθερής και ισχυρής παρουσίας στις διεθνείς αγορές.

Πέρα όμως από τη γενική αυτή αρχή, ας προσπαθήσουμε να προσδιορίσουμε τι σημαίνει ισχυρό νόμισμα. Ισχυρό είναι ένα νόμισμα όταν η οικονομία του γεωγραφικού χώρου που σ' αυτόν λειτουργεί, του δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάζεται υπερτιμημένο στην ισοτιμία του με τα άλλα νομίσματα.

Ενα υπερτιμημένο ΕΥΡΩ όμως εγκυμονεί κινδύνους μειωμένης ανταγωνιστικότητας των προοριζόμενων για εξαγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Θα καθιστά δηλαδή πιο ακριβά τα ευρωπαϊκά προϊόντα στις άλλες αγορές και θα ενεργεί ανασταλτικά στις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Αυτό σημαίνει ότι οι ισχυρές οικονομικά - βιομηχανικά χώρες, που το εξαγωγικό τους εμπόριο είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από το εισαγωγικό, θα επιδιώκουν να κρατούν το ΕΥΡΩ σε μια ισοτιμία όσο γίνεται πιο χαμηλή, σε σχέση με τα ξένα και ιδιαίτερα τα κύρια ανταγωνιστικά νομίσματα.

Μια τέτοια διευθέτηση όμως δε θα είναι συμφέρουσα για τις μικρές, αδύνατες οικονομικά χώρες, που εισάγουν πολύ περισσότερα από ό,τι εξάγουν και που ένα υπερτιμημένο ΕΥΡΩ θα τους βόλευε, γιατί θα καθιστούσε φθηνότερες τις εισαγωγές τους. Τι θα είναι λοιπόν το ΕΥΡΩ; Υποτιμημένο άρα όχι πολύ ισχυρό ή υπερτιμημένο, αλλά ασύμφορο για τους μεγάλους εταίρους; Οι αντιθέσεις αυτές δεν είναι δυνατόν να ξεπεραστούν με την τεχνητή δημιουργία και έναρξη της κυκλοφορίας ενός, κατ' επίφαση μόνο, ενιαίου νομίσματος.

Επειδή δε στην ΕΕ, όπως και σε κάθε άλλη μορφή υπερεθνικής, καπιταλιστικής εξουσίας, τα συμφέροντα των ισχυρών σχεδόν πάντα υπερισχύουν και στην περίπτωση του ΕΥΡΩ οι διαδικασίες καθορισμού της ισοτιμίας του (δικαιοδοσία της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας), θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο εξυπηρέτησης των ισχυρών, αδιαφορώντας για τις ανάγκες των αδύνατων χωρών.

Γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για ένα "ισχυρό" ΕΥΡΩ, όπως δεν υπάρχουν περιθώρια για την ομαλή λειτουργία τού... όχι και τόσο ενιαίου νομίσματος. Τα βασικά δηλαδή επιχειρήματα της κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων του ευρωπαϊκού μονόδρομου, είναι αβάσιμα και δεν ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα. Προβάλλονται μόνο για εξαπάτηση του λαού που δεν έχει άλλη επιλογή από την απόρριψή τους.

Γι' αυτό και η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να προσφύγει σε δημοψήφισμα για ν' αποφασίσει ο λαός για την τύχη της χώρας. Γιατί είναι σίγουρη πως μέσα από τη δημόσια συζήτηση και ενημέρωση του λαού θα αποκαλυφτούν πολλές δυσάρεστες αλήθειες για την ΟΝΕ, που θα στρέψουν αναπόφευκτα μεγάλο μέρος των πολιτών της χώρας ενάντια στις συντελούμενες διεργασίες της καπιταλιστικής ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Στράτος ΜΑΥΡΑΝΤΩΝΗΣ

Η πορεία της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών είναι ανάλογη με την πορεία της ποιότητας. Αυτό προκύπτει από σχετική έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) που παρουσιάστηκε σε ημερίδα της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή με θέμα την ποιότητα. Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΝΚΑ τα τελευταία χρόνια η ανάγκη των καταναλωτών να διατηρήσουν ένα επίπεδο ζωής όσο το δυνατό πιο ποιοτικό, σε συνδυασμό με τη διαρκή μείωση της αγοραστικής δυνατότητας των εισοδημάτων τους, οδηγεί στην αύξηση των μορφών δανεισμού. Παράλληλα, η ποιότητα, κύρια στα είδη διατροφής,,"προσαρμόζεται" και αυτή στα χαμηλά εισοδήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΙΝΚΑ δέχτηκε μέσα στο 1998 9.100 παράπονα για νοθευμένα ή ακατάλληλα τρόφιμα. Ενώ, και η καταναλωτική συμπεριφορά των μισθοσυντήρητων οικογενειών έχει αλλάξει.

Οπως επισημαίνει το Ινστιτούτο τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται αύξηση του ποσοστού των καταναλωτών οι οποίοι αγοράζουν λίγα λίγα από τα καταστήματα τροφίμων και ταυτόχρονα μειώνονται εκείνοι που κάνουν αγορές μια κι έξω. Επίσης, αναφέρεται ότι τα λεγόμενα "private label" προϊόντα, εκείνα δηλαδή που φέρουν ετικέτα του σούπερ μάρκετ έχουν αυξήσει το μερίδιό τους στην αγορά γιατί προσφέρονται σε χαμηλότερες τιμές. Ενώ, το ΙΝΚΑ, παρατηρεί μέσω της έρευνας που πραγματοποίησε ότι οι καταναλωτές αναγκάζονται για να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος ζωής να περιορίσουν, εκτός από την ψυχαγωγία και τις διακοπές, ακόμα και τη διατροφή.

Στην ίδια ημερίδα η υπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου επανέλαβε μια από τα ίδια, κάνοντας σαφές ότι στην "ελεύθερη αγορά" η απουσία παρέμβασης στην ασυδοσία των επιχειρήσεων είναι ένα το κρατούμενο και ότι οι καταναλωτές καλά θα κάνουν να φροντίσουν για την "αυτοπροστασία τους".

Στη διαπίστωση ότι οι επιχειρήσεις περιορίζουν ελεύθερα στα χαρτιά τη νομοθεσία περί γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, αποσιωπώντας από τους καταναλωτές την περιεκτικότητα πρώτων υλών γενετικά τροποποιημένων, σε μια σειρά προϊόντα διατροφής ευρείας κατανάλωσης, που βρίσκονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, κατέληξε η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης. Οπως αναγκάστηκε να παραδεχτεί η Γραμματεία, από ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν, προέκυψε ότι είτε δεν υπάρχει καθόλου η ένδειξη στις συσκευασίες των προϊόντων ότι περιέχουν τέτοιες πρώτες ύλες - πράγμα το οποίο, όπως τονίζουν αρμόδιοι, συμβαίνει στη μεγάλη πλειοψηφία των προϊόντων - είτε ακόμα και στις περιπτώσεις που υπάρχει σχετική σήμανση, αυτή είναι σε ξένη γλώσσα. Σε κάθε περίπτωση, δηλαδή, οι καταναλωτές παραμένουν σε μαύρα σκοτάδια και μέχρι στιγμής οι επιχειρήσεις γράφουν ανενόχλητες στα παλιά τους τα παπούτσια - και δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά - τη σχετική νομοθεσία, προωθώντας στην αγορά ακόμα και σοκολάτες και μπισκότα που προορίζονται κυρίως - αν όχι αποκλειστικά - για παιδιά.