Τα φέραμε από δω, τα φέραμε από κει, φτιάξαμε ένα καρναβάλι, που θα το ζήλευε και η Βραζιλία! Τίποτα δεν του λείπει: Εκτός από τις παραδοσιακές αποκριάτικες φιγούρες (κάου - μπόι, γορίλες, Κινέζοι κλπ. ), αλλά και τις υπερμοντέρνες (μπάτμαν, άνθρωπος - ρομπότ κλπ.), σε αληθινές βεντέτες της φετινής Αποκριάς αναδείχτηκαν οι ταχυδακτυλουργοί, οι θαυματοποιοί, αυτοί που καταπίνουν φωτιές, και άλλες παρεμφερείς ειδικότητες που συμπληρώνουν την τσιρκοειδή εικόνα των τελευταίων ημερών. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνουμε ότι οι Απόκριες στην Ελλάδα διαρκούν 365 ημέρες περίπου και εντοπίζονται κυρίως στα ανώτατα κλιμάκια της άρχουσας τάξεως, η οποία προσπαθεί παντοιοτρόπως να πείσει το λαό ότι το μασκάρεμα κάνει καλό στο δέρμα και ότι με τη στολή του Ζορό, π.χ., κυκλοφορείς και οπλοφορείς και δεν τρέχει τίποτα.

Τώρα, πώς θα τη βγάλει καθαρή ο Οτσαλάν στις φυλακές της Τουρκίας, αυτό δεν αφορά τους εορτάζοντες την Αποκριά Ελληνες, που, χάρη στον Κούρδο ηγέτη, ξαναβρήκαν τον περιπλανώμενο στρουθοκαμηλισμό τους. Οχι όλοι, βέβαια. Εκείνοι που πείθονται ακόμα σε όσα διαλαλεί ο ντελάλης της κρατικής μηχανής. Και οι περισσότεροι από αυτούς πείθονται, όχι γιατί είναι ηλίθιοι, αλλά γιατί αρνούνται να πιστέψουν ότι οι δικοί τους άνθρωποι, αυτοί που τους ψήφισαν για να προστατεύουν ιερά και όσια, είναι τόσο επιρρεπείς στην προδοσία. Η συγκεκριμένη, λοιπόν, μερίδα του λαού, όταν δεν υποκινείται από προσωπικά οφέλη, ακούει με προσοχή τον κρατικό ντελάλη, που ενώπιον της κοινής γνώμης δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα. Προσπαθεί δε να παρακολουθήσει το συλλογισμό του, για να ευθυγραμμιστεί σε ορισμένη λογική των πραγμάτων. Ετσι, εγκαταλείπεται στον παράλογο στροβιλισμό των αμφίσημων στοιχείων, που εκθέτει ο ντελάλης και καταλήγει τελικά στο να πειστεί ότι ο γάιδαρος πετάει. Πώς να μην πιστέψει, άλλωστε, στην ύπαρξη ενός ιπτάμενου γαϊδάρου, τη στιγμή που δεν μπορεί με κανέναν άλλο τρόπο να προστατέψει το τραυματισμένο του φιλότιμο; Να αυτοπυρποληθεί κι αυτός, όπως οι Κούρδοι; Αλλά τέτοια ενέργεια δεν ταιριάζει στα ήθη και στα έθιμα του τόπου. Ο γάιδαρος είναι μια κάποια λύση.

Σε λίγο, η λήθη θα σκεπάσει με τα πέπλα της το εφιαλτικό τοπίο κι ο Οτσαλάν θα ξεχαστεί στο Καθαρτήριο της Καθαρής Δευτέρας. Ο διεθνής ιμπεριαλισμός, όμως, ένα πράγμα φοβάται και τρέμει, την αλληλεγγύη των λαών. Γι' αυτό, ταμπουρωμένος πίσω από τον "γάιδαρο", κάτω από τις αποκριάτικες μάσκες και μέσα στον πυρετό του Σαββατοκύριακου, δεν αφήνει δευτερόλεπτο ανεκμετάλλευτο. Οι στόχοι του είναι γνωστοί. Οι λαοί βιώνουν στην τραγικότητα του καθημέραν βίου το παράλογο που δημιουργεί κοινωνικές αντινομίες και μετωπικές συγκρούσεις. Κι ενώ ο καθένας γνωρίζει τον μασκαρά, αποστρέφει το πρόσωπό του από των αμαρτιών αυτού, σε μια αγωνιώδη προσπάθεια εξισορροπήσεως ανάμεσα στο Είναι και Φαίνεσθαι της πολιτικής πράξεως και των συνεπειών της στη ζωή ενός απλού πολίτη. Κι ενώ, λοιπόν, όλοι γνωρίζουν τον ένοχο, κοιτάζουν να βολευτούν στην πίστα του σκι (κι ας είναι και στον Παρνασσό), ονειρεύονται σαφάρι στην Κένυα και ρίχνουν καμιά ματιά στον ουρανό. Πού ξέρεις, μπορεί να υπάρχει ιπτάμενος γάιδαρος.

Σήμερα δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η "Ευρωπαϊκή Ενωση" αποτελεί μια πραγματικότητα και ταυτόχρονα μια προοπτική. Οσον αφορά την "πραγματικότητα" τα κενά στην πληροφόρηση δε νομίζω ότι είναι πολλά. Οι σχετικές ειδήσεις που αναφέρονται στη διαμόρφωσή της, στις δραστηριότητές της και στις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στο πλαίσιο των πολιτικών της είναι πολλές. Και το όλο θέμα δε μένει αποκλειστικά περιορισμένο σ' αυτό το ειδησεογραφικό σύστημα. Πολύ συχνά αναλύεται, γίνεται αντικείμενο συζητήσεων σε ημερίδες, τηλεοπτικά παράθυρα και σεμινάρια. Υπάρχει, με άλλα λόγια, "υλικό" που συνιστά μια πολύ συγκεκριμένη και φυσικά άκρως προπαγανδιστική διαδικασία "ενημέρωσης". Αν μάλιστα παρακολουθεί κανείς με προσοχή και κριτική διάθεση τις αποφάσεις που παίρνουν οι διάφορες επιτροπές, τις συμφωνίες που υπογράφονται και τις συζητήσεις που πραγματοποιούνται στο ελληνικό Κοινοβούλιο και αλλού, θα πρέπει να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για το τι ακριβώς είναι αυτό το κατεξοχήν οικονομικό "μόρφωμα", πώς λειτουργεί, με ποιον τρόπο διαμορφώνει τις πολιτικές του και με πόση ευελιξία κατορθώνει να εξελίσσεται σε μια υπερεθνική δύναμη. Γι' αυτό και δεν πιστεύω πως είναι δύσκολο να μάθει όποιος το θέλει, βέβαια, πώς έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο της αποπειρώμενης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης οι πολιτικοοικονομικές συνθήκες στην εποχή μας και ποιες δυνατότητες έχει ο εργαζόμενος να αγωνίζεται και ποια μορφή πρέπει να δίνει στους καθημερινούς του αγώνες. Και μια τέτοια γνώση δεν είναι απλώς μια ιστορική πληροφορία ούτε έχει καμιά σχέση με τα στατικά εγκυκλοπαιδικά λήμματα που μας περιγράφουν ένα αντικείμενο, ένα φαινόμενο απλό ή σύνθετο, ένα πρόσωπο ή ένα ιστορικό γεγονός. Η συστηματική γνώση που αφορά την πραγματικότητα της ΕΕ πρέπει να αποτελεί μια βαθιά πολιτική κατάρτιση. Να αποτελεί ακόμα μια γνήσια συμμετοχή στη διαλεκτική ανάπτυξη των καθημερινών "πραγμάτων" που συνιστούν το κοινωνικό μας περιβάλλον. Με άλλα λόγια, το περιβάλλον του μόχθου και του αγώνα. Κι αυτό είναι η μια γνήσια οικολογική συνείδηση που πρέπει να χαρακτηρίζει ένα δραστήριο, όπως θα έλεγε ο Ενγκελς, εργαζόμενο. Μια συνείδηση που εξεγείρεται και αντιστέκεται όταν ανατρέπεται η ομαλότητα των σχέσεων που τον συνδέουν με τον άλλον. Οταν ανατρέπεται η ομαλότητα της ανάπτυξής του και της ωριμότητάς του μέσα στις συνθήκες που αυτός παράγει και όπου ο ίδιος μαζί με τους συντρόφους του επιβιώνει.

Θα μπορούσα, λοιπόν, να το πω με άλλα λόγια, πως το πρόβλημα, όσον αφορά, τη στάση του Ελληνα εργαζόμενου απέναντι στην Ευρώπη δεν είναι μόνο θέμα ενημέρωσης, είναι και θέμα υποκειμενικής αφύπνισης. Κι αυτό σημαίνει πως είναι απόλυτη ανάγκη ο λαός, ας χρησιμοποιήσω αυτή τη γενικότερη κατηγορία, πρέπει να πάρει, όσο γίνεται πιο γρήγορα, την απόφαση να ξεπεράσει την πολιτική του νωθρότητα και αδιαφορία. Να ακούσει προσεκτικά όλα τα πολιτικά μηνύματα που εκπέμπουν καθημερινά οι κυβερνητικές πράξεις και να κάνει με προσοχή τις αναγκαίες αναγωγές που χρειάζονται στην εποχή μας. Γιατί είμαι βέβαιος πως αυτού του είδους οι αναγωγές θα τον οδηγήσουν με ασφάλεια στο τελικό του συμπέρασμα: πως οι αιτίες για όποιο πρόβλημα κι αν τον απασχολεί προκύπτουν από την εξάρτηση που χαρακτηρίζει όλες τις πολιτικές, όπως διαμορφώνονται και ασκούνται από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στη χώρα μας. Και εννοώ, βέβαια, την εξάρτηση εκείνη που επιβάλλεται υποχρεωτικά από την υποταγή της χώρας μας στις αποφάσεις της ΕΕ που έχουν πια όλο και περισσότερο υπερεθνική ισχύ.

Αυτό, λοιπόν, θα μπορούσα να ισχυριστώ, χωρίς να αναζητώ την υπερβολή στη διατύπωση του ισχυρισμού μου. Η στάση του Ελληνα εργαζόμενου απέναντι στο πρόβλημα της Ευρώπης πρέπει να είναι άκρως πολιτική. Τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιεί, όταν παίρνει μέρος σε μια σχετική συζήτηση, δεν πρέπει να είναι συναισθηματικά. Επιχειρήματα, δηλαδή, που παραπέμπουν στην περιοχή των κατασκευασμένων ιδεολογημάτων, όπου η Ευρώπη ταυτίζεται με το όραμα των λαών να ενωθούν στο πλαίσιο μιας μεγάλης "πατρίδας". Οραμα που εμένα μου μοιάζει όλα και πιο πολύ μια περίεργη επανάληψη του εθνικισμού που ανέπτυξαν οι υποταγμένοι λαοί στις μεγάλες αυτοκρατορίες στα μισά του 19ου αι. Οπως ξέρετε όμως, η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα ή ως κωμωδία. Το έγραψε ο Μαρξ αυτό στη "18η Μπρυμαίρ". Δε θα ήταν αυθαίρετο, λοιπόν, αν υποστηρίζαμε πως το όραμα μιας μεγάλης ευρωπαϊκής πατρίδας έτσι πρέπει να το αντιλαμβανόμαστε: ως φάρσα ή ως κωμωδία. Εκτός αν το απογυμνώσουμε από τα συναισθηματικά του στοιχεία, γιατί έτσι κι αλλιώς η βάση του εθνικισμού, είναι το συναίσθημα, οπότε και το όραμα για το οποίο πολλοί μας μιλούν δεν είναι ούτε φάρσα ούτε κωμωδία, είναι μια απάνθρωπη τραγωδία. Μια κλασική τραγωδία, όπου η Ευρώπη ταυτίζεται με τη Μεγάλη Μητέρα που είναι έτοιμη να θυσιαστεί για την πρόοδο και την ασφάλεια των "παιδιών" της. Σε μια ιδεολογηματική περιοχή όπου δε γίνεται ούτε νύξη πως η μητέρα αυτή είναι έτοιμη να προχωρήσει στη θυσία αυτών των "παιδιών", όταν αντιληφθεί ότι ο υπερατλαντικός "σύζυγός" της την απατά. Θέλω να πω με αυτό, χωρίς να θέλω να δώσω μελοδραματικό ύφος στη διατύπωσή μου, πως η Ευρώπη είτε ως "μητέρα" είτε ως "σύζυγος" χαρακτηρίζεται από ένα εφιαλτικό "μηδειακό" σύνδρομο. Και αυτό σημαίνει πως δεν μπορεί να ξεπεράσει τις ιδρυτικές της καταβολές. Δεν μπορεί να ξεπεράσει τις σκοπιμότητες που οδήγησαν στην ίδρυση και την ανάπτυξή της. Και αυτές οι σκοπιμότητες δεν είναι άλλες από τις πολιτικές εκείνες που διαμορφώνονται αποκλειστικά από δύο ενδεχόμενα, "την υποταγή" ή "την επιθετικότητα" ανάλογα με αυτό που υπαγορεύει το "ζωτικό συμφέρον" των ισχυρών κρατών της Κοινότητας. Δε θα ήταν λοιπόν απροσδόκητο να βρεθούμε ξαφνικά μπροστά στο φαινόμενο μιας ευρωπαϊκής πτώσης ή μιας ευρωπαϊκής έκρηξης, πάντοτε βέβαια από την πλευρά αυτών που διαμορφώνουν τις αποφάσεις της. Θέλω να πω μ' αυτό πως οι θεσμοί της ΕΕ επινοούνται και λειτουργούν αποκλειστικά και μόνο στο πεδίο της οικονομικής λογικής. Αρα στο πεδίο της λογικής του συμφέροντος. Και δεν το αποκλείω καθόλου, αν αυτές οι λογικές αρχίσουν κάποια στιγμή να συγκρούονται. Να βρεθούμε μπροστά σε μια αυτοκαταστροφή όλης αυτής της τραπεζοκρατούμενης Βαβέλ.