Νέους μηχανισμούς επιβολής της "δημοσιονομικής πειθαρχίας" στους Κρατικούς Προϋπολογισμούς του 2000 και των επόμενων ετών επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών, στα πλαίσια των κατευθυντήριων γραμμών λιτότητας του Προγράμματος "Σύγκλισης", αλλά και του Συμφώνου Σταθερότητας. Ενώ τις ημέρες αυτές οι παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, συντάσσουν (με αρκετή καθυστέρηση) την εγκύκλιο για την κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2000, σε πολιτικό επίπεδο επεξεργάζονται διάφορα σχέδια, με στόχο το πνεύμα λιτότητας στις κοινωνικές δαπάνες και στις επιχορηγήσεις φορέων να γίνει ακόμα περισσότερο δραστικό.

Στα πλαίσια κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού, επανέρχεται το σενάριο για επιβολή "οροφής" στις δαπάνες του νέου προϋπολογισμού, με παράλληλη αλλαγή του τρόπου κατάρτισής τους.Ετσι, ενώ μέχρι σήμερα το ύψος των δαπανών των υπουργείων προέκυπτε από τις διαβουλεύσεις που είχε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών με κάθε υπουργείο χωριστά, στη σκέψη των ιθυνόντων του υπουργείου είναι η κατάργηση της διαδικασίας αυτής και η αντικατάστασή της με άλλη, σύμφωνα με την οποία κάποιο κυβερνητικό όργανο, πιθανότατα το Υπουργικό Συμβούλιο, θα αποφασίζει το ύψος των δαπανών του προϋπολογισμού και στη συνέχεια θα γίνεται ο επιμερισμός των σχετικών κονδυλίων ανά υπουργείο. Πρόκειται δηλαδή για μία πρόταση που κινείται στη λογική του "αποφασίζομεν και διατάσσομε" -με πρώτο διδάξαντα τον Στ. Μάνο το 1993 (ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας είχε επιβάλλει "οροφή" στις δαπάνες των ΔΕΚΟ)- λογική η οποία δεν είναι άσχετη με τις αντιδραστικές εξελίξεις σε όλους τους τομείς που συντελούνται σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Από την άλλη πλευρά επικρατεί προβληματισμός κατά πόσο μία τέτοια πρόταση, μπορεί να υλοποιηθεί στις σημερινές συνθήκες, καθώς οι ΝΑΤΟικές επιθέσεις στη Γιουγκοσλαβία έχουν εισάγει το στοιχείο του απρόβλεπτου. Κανείς δεν είναι σε θέση σήμερα να εκτιμήσει το ύψος των δαπανών του υπουργείου Αμυνας, το οποίο συμμετέχει ενεργά στις ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις κάτω από το μανδύα της ανθρωπιστικής βοήθειας. Εκτιμάται ότι μόνο οι προκαταβολές που θα δοθούν μέσα στο 1999 σε πολεμικές εταιρίες στα πλαίσια της υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων ανέρχονται σε 550 - 600 δισ. δραχμές, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις του ΟΤΕ, των ΚΑΕ, και της Εθνικής Τράπεζας μαζί.

Ανεξάρτητα πάντως από τις όποιες σκέψεις και προτάσεις πρυτανεύσουν, το σίγουρο είναι ότι και ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2000 θα χρησιμοποιηθεί σαν πολιορκητικός κριός για την περαιτέρω υπονόμευση των κοινωνικών δαπανών και το στράγγιγμα των επιδοτούμενων φορέων κοινωνικού χαρακτήρα. Και όλα αυτά όταν φορείς, όπως το εποπτευόμενο από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ΚΕΠΕ, επισημαίνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο θέμα των δημοσίων δαπανών (η χώρα μας δαπανά το 14,5% του ΑΕΠ για δημόσια κατανάλωση, όταν άλλες χώρες δαπανούν από 20% μέχρι και 26% του ΑΕΠ). Στην πρόσφατη μάλιστα μελέτη του το ΚΕΠΕ, για το δημόσιο τομέα στην Ελλάδα, επισημαίνει ότι "...ανεξάρτητα από τις άλλες αιτίες της κακής ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών στη χώρα, μία βασική αιτία είναι ότι η Ελλάδα επιχειρεί να λειτουργήσει το κράτος με οικονομικά μέσα τα οποία υπολείπονται του ελάχιστου που χρειάζεται, αν κρίνει κανείς από την πείρα των λοιπών χωρών - μελών".

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

"Πλώρη" για την ιδιωτικοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας (ΑΤΕ) βάζει η κυβέρνηση, εντάσσοντας και αυτήν στη γενικότερη πολιτική ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας που εφαρμόζει με όλο και εντατικότερους ρυθμούς. Η δρομολόγηση των διαδικασιών για τη συμμετοχή ιδιωτών στο μετοχικό κεφάλαιο της ΑΤΕ, αφού προηγηθεί "εξυγίανση" του χαρτοφυλακίου της, αποφασίστηκε χτες κατά τη διάρκεια σύσκεψης στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Στη σύσκεψη, που έγινε υπό την προεδρία του Γ. Παπαντωνίου, μετείχαν ο υπουργός Γεωργίας Γ. Ανωμερίτης, ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης, ο διοικητής της ΑΤΕ Π. Λάμπρου και άλλα στελέχη της ΑΤΕ και των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη σύσκεψη αποφασίστηκε ότι για τη λεγόμενη εξυγίανση της ΑΤΕ το συνολικό ποσό που θα πρέπει να καλυφθεί ανέρχεται σε 650 δισ. δρχ. Η κάλυψη του ποσού αυτού θα γίνει σταδιακά, ως εξής:

• Μέσα στο επόμενο δίμηνο το αργότερο θα πρέπει να καλυφθούν τα πρώτα 275 δισ. δραχμές ως εξής: α) Ποσό 65 δισ. δρχ. με το δάνειο μειωμένης εξασφάλισης της ΑΤΕ από τη CSFB. β) Ποσό 100 δισ. δρχ. με την παροχή εγγύησης του ελληνικού δημοσίου για την κάλυψη πιθανών ζημιών επισφαλών δανείων της ΑΤΕ. γ) Τέλος, 110 δισ. δρχ. θα είναι τα έσοδα από τη λογιστικοποίηση της υπεραξίας μετοχών του χαρτοφυλακίου της ΑΤΕ μέσω αγοράς των μετοχών από θυγατρική εταιρία της ΑΤΕ. Η εταιρία αυτή θα συσταθεί από την ΑΤΕ και για την αγορά των μετοχών θα συνάψει δάνειο 200 δισ. δρχ. με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.
• Μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να γίνει αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΤΕ με εισφορά μετοχών που έχει στην κατοχή της η Δημόσια Επιχείρηση Κινητών Αξιών (ΔΕΚΑ) κατά 200 δισ. δρχ.
• Παράλληλα θα ενισχυθεί το μετοχικό κεφάλαιο της ΑΤΕ με το υπόλοιπο ποσό των 175 δισ. δρχ. Η ενίσχυση αυτή θα γίνει με την έκδοση αγροτικών προμετόχων, καθώς και την ενδεχόμενη συμμετοχή ιδιωτικών ομίλων στο μετοχικό κεφάλαιο.

Στη χτεσινή σύσκεψη αποφασίστηκε επίσης να προσλάβει η ΑΤΕ χρηματοοικονομικό σύμβουλο διεθνούς κύρους, που θα μελετήσει την έκδοση προμετόχων και τη διεύρυνση της κεφαλαιακής της βάσης με τη συμμετοχή στο μετοχικό της κεφάλαιο των αγροτών, των συνεταιρισμών, των αγροτικών τραπεζικών ή συνεταιριστικών ιδρυμάτων της ΕΕ, καθώς και άλλων ιδιωτικών φορέων.

Σε μυστικές διαδρομές κινήθηκε η κυβέρνηση στο θέμα της ιδιωτικοποίησης των ΚΑΕ, καθώς, ενώ χτες έληγαν οι προθεσμίες υποβολής (στο Λονδίνο, παρακαλώ) των μη δεσμευτικών προσφορών για την εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου μετοχών, μέχρι αργά το βράδυ οι αρμόδιοι παράγοντες επικαλούνταν άγνοια για τις εξελίξεις. Κατά τις 10 μμ έγινε γνωστό ότι υποβλήθηκαν τελικά τρεις προσφορές, χωρίς όμως να είναι και γνωστά τα ονόματα των εταιριών που τις υπέβαλαν.

Πέπλο σιωπής εξάλλου υπήρξε από την κυβέρνηση και στο θέμα της χτεσινής πρωινής συνάντησης του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη με τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Θ. Καρατζά, ο οποίος στη συνέχεια αναχώρησε εσπευσμένα... για το Λονδίνο. Δεν είναι γνωστό αν υπάρχει οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ των δύο αυτών γεγονότων. Η Εθνική πάντως παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιδιωτικοποίηση των ΚΑΕ με την ιδιότητα του "συμβούλου πώλησης", ενώ ο Θ. Καρατζάς, στην προηγούμενη ανεπιτυχή προσπάθεια ιδωτικοποίησης των Καταστημάτων Αφορολόγητων Ειδών, είχε αναπτύξει παρασκηνιακά αμφιλεγόμενες δραστηριότητες, με στόχο τη διάδοση της ιδιωτικοποίησης, κάτι που τελικά δεν επιτεύχθηκε.

Την αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης ΙΧ αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και σκαφών αναψυχής δρομολογεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, δίνοντας έτσι τα πρώτα δείγματα της επιβάρυνσης - αντί της εξαγγελθείσας ελάφρυνσης - που θα υποστούν οι φορολογούμενοι από την προωθούμενη φορολογική "μεταρρύθμιση".

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αρμόδια επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών για το συγκεκριμένο τομέα, έχει εισηγηθεί στην πολιτική ηγεσία μεσοσταθμικές αυξήσεις της τάξης του 5% των τεκμηρίων διαβίωσης, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις οχημάτων μεγάλου κυβισμού δεν αποκλείεται να φτάσουν και το 13%.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η αρμόδια επιτροπή κατέληξε στην παραπάνω εισήγηση, αφού κρίθηκε μη εφαρμόσιμο για την ώρα το προωθούμενο νέο σύστημα υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης, στο οποίο θα λαμβάνονταν υπόψη πέρα από τον κυβισμό του οχήματος και άλλες παράμετροι, όπως η εργοστασιακή αξία του οχήματος, το κόστος συντήρησης κλπ.

Στο υπουργείο Ανάπτυξης διαδήλωσαν για μια ακόμη φορά χτες οι εργαζόμενοι των Ναυπηγείων Αυλίδας, απαιτώντας τη διασφάλιση της δουλιάς τους, αλλά και των αποζημιώσεων που κινδυνεύουν να χαθούν, από την άρνηση του πρώην ενοικιαστή Α. Λελάκη να τις καταβάλει. Ωστόσο προχτές σύμφωνα με πληροφορίες κατατέθηκαν οι πρώτες αγωγές εργαζομένων εναντίον του Λελάκη, με τις οποίες διεκδικούν τις αποζημιώσεις τους, όπως τους είχε ζητηθεί από την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και την ΕΤΒΑ.

Το "μένος" των συγκεντρωμένων εργαζομένων στράφηκε για πολλοστή φορά - και δικαίως - εναντίον της ΕΤΒΑ, η οποία με τους χειρισμούς της έχει φέρει σε αδιέξοδο και τους εργαζόμενους, αλλά και τη συνέχιση της λειτουργίας του ναυπηγείου. Και αυτό, διότι ενώ το ναυπηγείο έπρεπε να είχε μεταβιβαστεί από τις 23 Απρίλη στον πλειοδότη του διαγωνισμού, εντούτοις μια σειρά από λανθασμένους χειρισμούς της Τράπεζας δημιουργεί εμπόδια. Ενα από αυτά είναι η ασάφεια ιδιοκτησίας του αιγιαλού του ναυπηγείου, τον οποίο το υπουργείο Οικονομικών, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, σκόπευε να τον πουλήσει σε άλλον ιδιώτη.