ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 18 Ιούλη 1999
Σελ. /48
ΔΙΕΘΝΗ
Βιβλίο

Μυθιστόρημα της εργατιάς

Η "Σύγχρονη Εποχή" μάς συστήνει τον άγνωστο στην Ελλάδα - αν και αντιπροσωπευτικότατο συγγραφέα της ευρωπαϊκής προλεταριακής λογοτεχνίας από τις αρχές σχεδόν του 20ού αιώνα έως το μεσοπόλεμο - Γάλλο Λουί Γκιγιού (1899 - 1980), εκδίδοντας ένα από τα δώδεκα μυθιστορήματά του. Την "Αντζελίνα" του, σε γλαφυρή μετάφραση του Κώστα Αλάτση και εξώφυλλο του ζωγράφου Μιλτιάδη Γκολέμα.Ο αισθαντικά ιμπρεσιονιστικός πίνακας του εξωφύλλου, "καθρεφτίζει" μια νεαρή έγκυο γυναίκα, την Αντζελίνα, όπως φαντάζεται ο αναγνώστης τη μορφή της στο τέλος του μυθιστορήματος. Μια μορφή, σύμβολο κάθε εργάτριας - "μήτρας" του λαού, του λαού κάθε εποχής και τόπου, που θα παραμένει θύμα των πολέμων, της σκλαβιάς και της εκμετάλλευσης των ισχυρών, αν η εργατιά δεν αφυπνιστεί, αν δεν ενωθεί για να πετάξει "μια για πάντα τους αφεντάδες", όπως λέει ένας από τους ήρωες του έργου. Ο θαυμάσια πλασμένος από τον ρεαλιστή συγγραφέα, κυρ - Εσπρί.

Ο Εσπρί είναι εργάτης, όπως και τα περισσότερα πρόσωπα αυτού του καθάριας γραφής, συγκινητικού μυθιστορήματος, που διαβάζεται "μονορούφι". Ο Εσπρί, μάστορας χτενιών για τη νηματουργία, άντρας της εργάτριας Αν - Μαρί, πατέρας του Ανρί και του Σαρλ και στα γεράματά του της Αντζελίνα, είναι τρυφερός, σκεπτόμενος και ιστορικά διαβασμένος. Παλεύει υπομονετικά μαζί με την ηρωική Αν - Μαρί για το ψωμί της φαμελιάς, λυπάται για την προδοσία της Γαλλικής Επανάστασης και την άγρια καταστολή της Παρισινής Κομμούνας από τον Θιέρσο, αλλά και ονειρεύεται. Ονειρεύεται μια νέα νικηφόρα Κομμούνα για δικαιοσύνη, ισότητα και λευτεριά όλης της φτωχολογιάς. Γι' αυτό κι όταν μπλέκει και φυλακίζεται ο εργάτης γιος του, ο Ανρί, μαζί με τον γεροεπαναστάτη Καμίγ Φουράς, που αγωνίζεται για σοσιαλισμό και εξουσία των εργατών, παρότι πονά που θα τον στερηθεί, συμφωνεί με τον επαναστατικό "δρόμο" του Ανρί. Καθώς, όμως το ψωμί στο σπιτικό λιγοστεύει, αναγκαστικά, η όμορφη μικρούλα Αντζελίνα αφήνει το σχολειό και μπαίνει εργάτρια σε ραφτάδικο κι ύστερα σε καπελάδικο. Μα τα βάσανα δεν έχουν τελειωμό. Ο Σαρλ ερωτοχτυπιέται κι έπειτα μπαρκάρει. Ο πατέρας πεθαίνει, η βασανισμένη μάνα μετά από έναν ολέθριο γάμο του Σαρλ, "τρελαίνεται" και πάει εργάτρια στην Αγγλία. Ολομόναχη, πια, η εργάτρια Αντζελίνα παντρεύεται τον τσαγκάρη Φρανσουά, συνεχίζοντας μαζί του τη βιοπάλη και ποθώντας την ημέρα που το παιδί που περιμένει, δε θα 'ναι κι αυτό σκλάβος.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

Καμία έκπτωση στο ρατσισμό

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρωτόγνωρη έξαρση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, η οποία κατευθύνεται και υποδαυλίζεται απροκάλυπτα από την κυβέρνηση, από την ηγεσία της ΝΔ, αλλά και μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ. Στην πραγματικότητα γίνεται μια συστηματική προσπάθεια, να φορτωθούν όλα τα δεινά του τόπου στις πλάτες των αλλοδαπών εργατών. Η κυρίαρχη ιδεολογία και προπαγάνδα έχει ανακαλύψει στους εξαθλιωμένους και καταδιωκόμενους οικονομικούς μετανάστες το "μεγάλο εχθρό", εναντίον του οποίου επιχειρεί να κατευθύνει την οργή και αγανάκτηση της κοινωνίας και των εργαζομένων, ώστε να μείνει στο απυρόβλητο ο πραγματικός ένοχος, η απάνθρωπη, βάρβαρη και ταξική πολιτική που εφαρμόζεται. Ελάχιστα ενδιαφέρονται για το ότι διαποτίζουν ολοένα και περισσότερο στις λαϊκές μάζες με το δηλητήριο του ρατσισμού. Αλλωστε, ο ρατσισμός ποτέ δεν ήταν έξω από την κυρίαρχη ιδεολογία και πάντα χρησιμοποιούνταν, για να δίνει τις λύσεις που η άρχουσα τάξη επιδίωκε.

Μετά τα παραπάνω, εύκολα μπορεί κανείς να ερμηνεύσει την ξεδιάντροπη εκμετάλλευση του τελευταίου περιστατικού, με την απαγωγή των 8 ομήρων στο λεωφορείο του ΚΤΕΛ και τη σκόπιμη γενίκευση που γίνεται.

Οι κομμουνιστές, όλοι οι προοδευτικοί και αριστεροί αγωνιστές, δεν κάνουν κανένα συμβιβασμό και καμία έκπτωση σε αυτά τα ζητήματα. Δίνουν σκληρές μάχες, "κόντρα στο ρεύμα", που επιχειρούν άλλοι να διαμορφώσουν. Εχουν το δίκιο και την αλήθεια με το μέρος τους.

Πάμε για τούμπα!

Ακροβάτες

σε σκοινί

που κρατάνε

οι "τρανοί"

κι από κάτω

ΝΑΤΟ, ΗΠΑ

δίχτυ έχουνε

με... τρύπα!

Ακροβάτες

στα ψηλά,

δε στεκόμαστε

καλά,

λίγο αν "παίξουν"

οι "πασσάλοι"

πάει, το τρώμε

το κεφάλι!

Ακροβάτες,

που φιρί,

πάν' κακό

για να τους βρει,

που πατάνε

στον αέρα,

στηριζόμενοι

στη... "λέρα"!

Ο οίστρος

Η μόνη διέξοδος

Αναρωτιέστε, ίσως, τι προτείνει ο ΟΗΕ, μετά την παράθεση των δραματικών αυτών στοιχείων. Ανάμεσα σε άλλα, λοιπόν, σημειώνει τα κενά και τις αδυναμίες του παρόντος μοντέλου ανάπτυξης, που χαρακτηρίζει την εποχή της παγκοσμιοποίησης και προτείνει μια σειρά μέτρων για την ανατροπή της εικόνας και τη δρομολόγηση μιας ανάπτυξης πιο ισορροπημένης μεταξύ του Πρώτου και του Τρίτου Κόσμου. Σημειώνει δε χαρακτηριστικά: "Στόχος είναι να έρθει το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο στο επίκεντρο του προβληματισμού για την παγκοσμιοποίηση και να εστιαστεί η παγκόσμια αυτή αλληλοεξάρτηση στην αλληλεξάρτηση των ανθρώπων και όχι των χρηματοοικονομικών ροών".

Και ναι μεν, τα λόγια αυτά ακούγονται παρήγορα, αλλά στην πράξη ούτε καν μπαλώματα δεν μπορούν να γίνουν στο απάνθρωπο μοντέλο, που χτίζουν καθημερινά οι πολυεθνικές σε όλο τον κόσμο. Οσο περισσότερο πλούτο, δύναμη και εξουσία συγκεντρώνουν, τόσο πιο γρήγοροι θα γίνονται οι ρυθμοί αύξησης και πολλαπλασιασμού των ανισοτήτων, τόσο περισσότερο θα μεγαλώνει η πολύμορφη εκμετάλλευση χωρών και λαών, τόσο περισσότερο θα εξαπλώνεται η φτώχεια και η εξαθλίωση σε δισεκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή είναι η αλήθεια και μοναδικός δρόμος διεξόδου η ανατροπή της εξουσίας των πολυεθνικών. Η ανάδειξη των λαών σε πραγματικούς αφέντες των πλουτοπαραγωγικών πηγών και του ιδρώτα τους. Μόνο τότε, θα γίνει δυνατή και η θεσμοθέτηση μιας αλληλεξάρτησης - όπως λέει και ο ΟΗΕ - θεμελιωμένης στην ισότιμη και αμοιβαία επωφελή συνεργασία μεταξύ των λαών.

Εντείνονται οι ανισότητες

Η έκθεση του ΟΗΕ, όμως, περιέχει κι ένα άλλο στοιχείο, που έχει - ίσως - ακόμη μεγαλύτερη σημασία και από τα προηγούμενα, τραγικά στοιχεία. Διαπιστώνεται μια γοργά αυξανόμενη διεύρυνση των ανισοτήτων και του χάσματος, μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών. Από 30 προς 1, που ήταν η αναλογία εισοδήματος, κατά μέσο όρο, μεταξύ του πλουσιότερου και του φτωχότερου πέμπτου του παγκόσμιου πληθυσμού το 1960, έφθασε ήδη σε 74 προς 1 το 1997. Εχουμε, δηλαδή, έναν υπερδιπλασιασμό της ανισότητας και του χάσματος, μέσα στα τελευταία 37 χρόνια. Κι όπως σημειώνει η έκθεση του ΟΗΕ, οι διαδικασίες της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης και η κυριαρχία των αγορών, οδήγησαν, τα τελευταία χρόνια και οδηγούν και σήμερα, σε όλο και πιο γρήγορους ρυθμούς αύξησης των ανισοτήτων.

Πλούσιοι και φτωχοί

Περισσότερο και από αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία, που περιέχονται στην ετήσια έκθεση του ΟΗΕ, για την "Ανθρώπινη Ανάπτυξη", που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα. Στοιχεία, που προκαλούν σοκ, καθώς περιγράφουν ανάγλυφα τις τεράστιες, εκρηκτικές, απάνθρωπες και διευρυνόμενες συνεχώς ανισότητες, που σφραγίζουν το σύγχρονο κόσμο.

Στις χώρες, που ζει το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού κι έχουν το υψηλότερο εισόδημα, υπάρχει το 86% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ στις φτωχότερες χώρες, που ζει και πάλι το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού (περισσότερο από 1 δισεκ. άνθρωποι, δηλαδή) υπάρχει μόνο το 1% περίπου του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οι 200 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου, σημειώνει η έκθεση, έχουν υψηλότερο εισόδημα, απ' αυτό που συγκεντρώνει το 40% του φτωχού πληθυσμού της γης. Κι ενώ, οι πρώτοι έχουν υπερδιπλασιάσει τα χρήματά τους - το συνολικό ποσό των εισοδημάτων τους ξεπερνά, σήμερα, αθροιστικά το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια,στο χρονικό διάστημα 1994-98, η παγκόσμια φτώχεια εξαπλώθηκε ακόμη περισσότερο, αγκαλιάζοντας και νέα, μεγάλα πληθυσμιακά στρώματα. Είναι χαρακτηριστικό, πως οι τρεις πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου έχουν περιουσιακά στοιχεία, που υπερβαίνουν το σύνολο του ΑΕΠ των 35 φτωχότερων χωρών, οι οποίες έχουν πληθυσμό 600 εκατομμύρια άτομα.

"Μηνύματα" και "παραλείψεις"

Πολύς ο "λόγος" (διάβαζε η προπαγάνδα) για το "μήνυμα" ή τα "μηνύματα", που εκπέμπονται από την αστυνομική επιχείρηση εξουδετέρωσης του δράστη της απαγωγής των 8 ομήρων. Δύο είναι στην ουσία τα βασικά και αλληλοσυνδεμένα μηνύματα: Το ένα προς τους οικονομικούς μετανάστες: "Εσείς φταίτε για την εγκληματικότητα στην Ελλάδα, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να σηκωθείτε να φύγετε. Οι επιχειρήσεις - "σκούπα" θα συνεχιστούν. Αλβανοί τρέμετε"! Το δεύτερο προς τα Σώματα Ασφαλείας: "Μπράβο σας! Συνεχίστε ακόμα πιο αποφασιστικά, εμείς είμαστε στο πλευρό σας".

Το μόνο σίγουρο είναι ότι το οργανωμένο έγκλημα, η αλβανική ή η ελληνική μαφία, δεν πήραν κανένα μήνυμα. Κανένα από τα παραπάνω μηνύματα δεν τους αγγίζει, γιατί απλούστατα έχουν φροντίσει να "δουλεύουν" μέσα στο "νόμο" και την "τάξη".

Και κάτι ακόμα. Σχεδόν, πουθενά, μέσα στο μείγμα των ρατσιστικών και αστυνομοκρατικού χαρακτήρα αναλύσεων δεν ακούστηκε τίποτα για τα δικαιώματα των αλλοδαπών εργατών. Σχεδόν, πουθενά δεν επισημάνθηκε η τρομοκρατία που τους ασκείται και η στυγνή εκμετάλλευση στην οποία υποβάλλονται, παράγοντες που δεν είναι άσχετοι και με την εξώθηση στην εγκληματικότητα.

Σε μια εποχή που ο ρατσισμός και η ξενοφοβία γίνονται επίσημη κυβερνητική πολιτική και ιδεολογία και το μικρόβιο μολύνει τον "κοινωνικό ιστό", χρειάζεται να δυναμώσουν όσο ποτέ οι αντιστάσεις. Αύριο θα είναι αργά.

Πρόσωπο

Μοχάμαντ Κχαταμί

Ο Ιρανός Πρόεδρος και οι μεταρρυθμιστικές του προσπάθειες απέναντι στον σκληροπυρηνικό ισλαμιστικό κλήρο και την αδιαμφισβήτητη εξουσία του πνευματικού ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Κχαμενεϊ, βρέθηκαν στο επίκεντρο της δίνης των σφοδρών συγκρούσεων ανάμεσα σε φοιτητές και αστυνομία, που ξέσπασαν στο Ιράν την περασμένη βδομάδα.

Με αφορμή την απαγόρευση κυκλοφορίας της προοδευτικής εφημερίδας "Σαλάαμ" και την αιματηρή επιδρομή των αστυνομικών δυνάμεων σε κοιτώνα του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης, η ιρανική πρωτεύουσα μετατράπηκε σε πεδίο μάχης. Δεκάδες χιλιάδες φοιτητές συμμετείχαν σε μαζικές καθημερινές διαμαρτυρίες που ζητούσαν το σεβασμό της ελευθερίας του Τύπου, την τιμωρία των ενόχων για την επιδρομή και τον έλεγχο των παραστρατιωτικών ισλαμιστικών οργανώσεων, ενώ εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις μεταρρυθμίσεις του Κχαταμί και δεν έκρυψαν την οργή τους για τον αυταρχισμό και την απόλυτη εξουσία του Κχαμενεϊ.

Από τις σκληρές συγκρούσεις εκτιμάται ότι τραυματίστηκαν εκατοντάδες άτομα, ενώ οι συλλήψεις είναι δεκάδες. Ο σκληροπυρηνικός κλήρος απάντησε στους φοιτητές, και εμμέσως στο Κχαταμί, με μια εντυπωσιακή, σε όγκο, συγκέντρωση και απείλησε με επιβολή της ποινής του θανάτου σε όλους τους συλληφθέντες, ενώ προχώρησε σε απαγόρευση κάθε διαδήλωσης. Παράλληλα, οι παραστρατιωτικές ισλαμιστικές οργανώσεις περιπολούν, με την ευλογία του Κχαμενεϊ, στους δρόμους της Τεχεράνης. Οι φοιτητές, από την πλευρά τους, επιμένουν στα αιτήματά τους και προειδοποιούν με νέες διαδηλώσεις.

Η ένταση στο Ιράν δε φαίνεται να εκτονώνεται και όπως πολλοί εκτιμούν οι συγκρούσεις σώμα με σώμα, απλώς, ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο τη σύγκρουση εξουσίας ανάμεσα σε σκληροπυρηνικούς και μεταρρυθμιστές, που έχει, ιδιαιτέρως, οξυνθεί μετά την εκλογή Κχαταμί.

Ε. Μ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ