Είναι σίγουρο πως πολλά έχουν αλλάξει στην Ινδονησία μετά την αποχώρηση του δικτάτορα Σουχάρτο από την ενεργό πολιτική σκηνή και την οικονομική κρίση των τελευταίων δύο χρόνων. Ωστόσο, σχεδόν καμία από τις αλλαγές δεν έχει γίνει προς το καλύτερο παρά τις γενικές εκλογές του περασμένου Ιούνη για την ανάδειξη ενός μεγάλου αριθμού των μελών της ΕΘνοσυνέλευσης και παρά το προγραμματισμένο γι' αυτή τη βδομάδα δημοψήφισμα στο Ανατολικό Τιμόρ που, εάν όντως διεξαχθεί δίχως εκτεταμένες ταραχές ή προβλήματα, θα απαντήσει στο ερώτημα εάν το μελλοντικό καθεστώς του νησιού θα είναι η αυτονομία (εντός του πλαισίου της εδαφικής κυριαρχίας της Ινδονησίας) ή η ανεξαρτησία...

Απ' άκρη σ' άκρη σε μια χώρα, που στις 17 του μήνα γιόρταζε τα πενήντα χρόνια από την κήρυξη της ανεξαρτησίας της, παραμονεύει ο κίνδυνος του διαμελισμού με κυριότερες εστίες αιματηρών σεπαρατιστικών ταραχών (αν όχι "συγκεκαλυμμένων" πολέμων) στο Ατσέι (επαρχία που καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της νήσου Σουμάτρα), την ανατολική επαρχία της, Ιρίαν Τζάγια, τη νήσο Αμπόν, το Καλιμαντάν έως και το πολύ γνωστό - τηρουμένων των αναλογιών - "κυπριακό" ζήτημα της Νοτιοανατολικής Ασίας: το Ανατολικό Τιμόρ (πορτογαλική αποικία έως το 1975 που προσαρτίστηκε με την αιματηρή εισβολή του ινδονησιακού στρατού στη χώρα, την ίδια χρονιά)...

Εκτός από την πολύ ιδιαίτερη περίπτωση του φτωχού σε φυσικό και ορυκτό πλούτο Ανατολικού Τιμόρ, η μεγαλύτερη εστία έντασης στην Ινδονησία εκδηλώνεται στο βόρειο τμήμα της Σουμάτρας, στο πρώην σουλτανάτο του Ατσέι. Βέβαια, η δράση του εκεί ανταρτικού κινήματος ανεξαρτησίας "ΜΕΡΝΤΕΚΑ ΑΤΣΕΪ: Ελεύθερο Ατσέι" δεν είναι καινούρια, μιας που χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του '70 (ιδρύθηκε το 1976), και η ένοπλη αντιπαράθεσή του με τις ινδονησιακές στρατιωτικές δυνάμεις εκτιμάται πως είχε κατά καιρούς προκαλέσει το θάνατο 50.000 ατόμων (άμαχοι στην πλειοψηφία τους), τον τραυματισμό 100.000 άλλων και τη δημιουργία ενός τεράστιου προσφυγικού κύματος που ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες άτομα.

Γιατί λοιπόν το Ατσέι αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση; Σίγουρα όχι μόνον επειδή από τον περασμένο Μάη έχουν ενταθεί οι συγκρούσεις ανταρτών και στρατιωτών αλλά και αυξηθεί οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις εκατοντάδων πολιτών με αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 250 ατόμων και περίπου 80.000 προσφύγων. Η περίπτωση του Ατσέι πρέπει και προκαλεί το ενδιαφέρον ιδιαίτερα λόγω των σημερινών γεωπολιτικών συνθηκών στο νέο αλλά άνομο περιβάλλον (από την άποψη του ισχύοντος (;) διεθνούς δικαίου) ενός στάτους κβο που έχει δημιουργηθεί μετά την αμερικανοΝΑΤΟική εισβολή στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας με το γνωστό πρόσχημα της προστασίας των δικαιωμάτων της αλβανικής κοσσοβάρικης κοινότητας.

Τα αιματηρά γεγονότα στο Ατσέι έχουν ήδη προκαλέσει στο διεθνή Τύπο (βλέπε ανταποκρίσεις BBC από την Τζακάρτα ή άρθρα της εφημερίδας "Ουάσιγκτον Ποστ") συζητήσεις που αναφέρονται στο ενδεχόμενο αν όχι στην πραγματικότητα μίας "βαλκανιοποίησης" της Ινδονησίας. Πολλοί σπεύδουν να σημειώσουν πως ο ιστός που δένει μία πλειάδα 13.000 νησιών στο Ινδονησιακό Αρχιπέλαγος, είναι κάτι παραπάνω από ευάλωτος. Επισημάνσεις του τύπου στην "Ινδονησία υπάρχουν πάνω από 300 εθνικές ομάδες και μιλούνται τουλάχιστον 365 γλώσσες" (βλέπε ανάλυση του BBC με τίτλο: "Ινδονησία Εύθραυστο Αρχιπέλαγος" 29/7/99) δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται σήμερα (για ευνόητους λόγους) μόνον ως γεωγραφικές ή πολιτιστικές παρατηρήσεις...

Η ειδησεογραφία από το Ατσέι της Βόρειας Σουμάτρα είναι σχεδόν καθημερινή. Οι περισσότερες ειδήσεις αφορούν περιστατικά στυγερής βίας των στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων της Ινδονησίας σε βάρος του τοπικού πληθυσμού, με ανά 24ωρο κατά μέσο όρο το λιγότερο τρεις νεκρούς. Ετσι, σήμερα το Ατσέι, μία περιοχή πλούσια σε φυσικό αέριο και στρατηγικής σημασίας λόγω του ότι βρίσκεται στο βόρειο άκρο της Σουμάτρας και στα Στενά της Μάλακκα, μοιάζει αν όχι με "καμένη" γη, τουλάχιστον με εμπόλεμη ζώνη, με διεθνείς οργανώσεις αρωγής να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου όχι μόνον για τους άνω των 100.000 πρόσφυγες αλλά και για τον υποσιτισμό του παιδικού πληθυσμού...

Το μέτωπο της βίας τροφοδοτείται από την αντιπαράθεση ανταρτών - στρατιωτών. Οι μεν διακηρύσσουν πως ο μόνος λόγος για τον οποίο μάχονται είναι η ανεξαρτησία μιας περιοχής, που καμαρώνει ιδιαίτερα για την παρελθούσα αντίστασή της κατά της εισβολής των Ολλανδών αποικιοκρατών. Ο στρατός, που στην πλειοψηφία του δεν απαρτίζεται από αξιωματικούς και "επαγγελματίες" στρατιώτες αλλά από "φτωχοδιάβολους" μισθοφόρους αστικών κέντρων της Ιάβα, που πλήττονται από την ανεργία και την κρίση, ενεργεί (πολλές φορές με "υπερβάλλοντα ζήλο") κάτω από τις εντολές της κυβέρνησης του Προέδρου Τζ. Μπ. Χαμπίμπι για προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Το τελευταίο διάστημα, ο ανταρτοπόλεμος προσλαμβάνει και μία άλλη διάσταση, με τον εξόριστο ηγέτη του "απελευθερωτικού" κινήματος "Ατσέι Μερντίκα" να δηλώνει πως στο στόχαστρο των ανταρτών συμπεριλαμβάνονται πλέον και οι κρατικές εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της περιοχής, το οποίο και αποτελεί το 15% των εξαγωγών της Ινδονησίας.

Εν μέσω πυρών είτε των ανταρτών, είτε των στρατιωτών, βρίσκονται συχνά άμαχοι πολίτες, οι οποίοι και χρησιμοποιούνται σε αρκετές περιπτώσεις ως "ανθρώπινες ασπίδες" ή "εξιλαστήρια θύματα" αμφοτέρων των πλευρών. Εάν οι κάτοικοι του Ατσέι γλιτώσουν τη ζωή τους δεν αποφεύγουν άλλες καταστροφές... Εκατοντάδες σπίτια, σχολεία, κυβερνητικές υπηρεσίες, έχουν πυρποληθεί. Ολόκληρα χωριά έχουν ερημωθεί και άλλα κατοικούνται κυρίως από γυναίκες που έχασαν άνδρες και παιδιά στη διάρκεια των συμπλοκών. Αναπόφευκτο, αλλά ένας σημαντικός αριθμός των κατοίκων του Ατσέι, ζουν ουσιαστικά ως πρόσφυγες στην ίδια τους τη γη. Στέγη αναζητούν ως επί το πλείστον στα αντίσκηνα και στους προσφυγικούς καταυλισμούς που έχουν στηθεί έξω από μεγάλα τζαμιά και σχολεία, όπως συμβαίνει για παράδειγμα κατά μήκος της παραλιακής οδικής αρτηρίας που συνδέει τις περιοχές Μπάντα Ατσέι και Λχοκσεουμάουε. "Η ζωή μέσα στους προσφυγικούς καταυλισμούς περνά κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, αν και αρκετοί προσπαθούν να αντλήσουν ικανοποίηση συζητώντας τα βράδια στη δική τους διάλεκτο, τραγουδώντας ύμνους εξέγερσης και βλέποντας τη μαυροκόκκινη σημαία του Αστέχ να κυματίζει στον αέρα", μας πληροφορεί ο Κιθ Ρίτσμπουργκ, απεσταλμένος της "Ουάσιγκτον Ποστ" στο Ατσέι ("Ο άλλος πόλεμος της Ινδονησίας" 16 Αυγούστου 1999).

Δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά εάν η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων του Ατσέι συμπαρατάσσεται στο πλευρό των ανταρτών. Είναι ωστόσο βέβαιο πως η δυσαρέσκεια έναντι της Τζακάρτα δεν τροφοδοτείται μόνον από τις θηριωδίες του στρατού, που κατά δεκάδες χιλιάδες έχει κατακλύσει την περιοχή, αλλά και εξαιτίας της ανέχειας του ντόπιου πληθυσμού που δεν επωφελείται από την κρατική εκμετάλλευση του φυσικού και ορυκτού πλούτου.

Η περίπτωση του Ατσέι είναι ξεχωριστή από εκείνη του Ανατολικού Τιμόρ. Εάν ο Πρόεδρος Χαμπίμπι ενέδωσε στις διεθνείς πιέσεις και προχώρησε σε συμφωνία με ΟΗΕ και Πορτογαλία προκειμένου να αποφασίσουν οι κάτοικοι του νησιού με δημοψήφισμα το "αυτονομημένο" ή "ανεξάρτητο" μέλλον της περιοχής, στο Ατσέι δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα υπό καμία περίσταση! Λέγεται μάλιστα πως μέσα στην ατυχία του, το Α. Τιμόρ στάθηκε "τυχερό" τη δεδομένη χρονική - γεωπολιτική συγκυρία καθώς η συμφωνία Τζακάρτας - ΟΗΕ έγινε, μεταξύ άλλων, και για να χρησιμοποιηθεί από τον νεοδιορισθέντα (από το κυβερνών κόμμα του Σουχάρτο Γκολκάρ) Πρόεδρο Χαμπίμπι ως "απτή απόδειξη" της βούλησής του περί δημοκρατικών και άλλων μεταρρυθμίσεων...

Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τότε που ο Πρόεδρος Χαμπίμπι δήλωνε αναφορικά με την περίπτωση του Ατσέι σε συνέντευξή του: "Το αίτημα να γίνει το Ατσέι ανεξάρτητο ούτε είναι ρεαλιστικό, ούτε μπορεί να επιτραπεί... Για μας το Ανατολικό Τιμόρ είναι όπως το Πουέρτο Ρίκο για τις ΗΠΑ. Το Ατσέι είναι για μας ό,τι και για τις ΗΠΑ η Τζόρτζια. Δεν μπορείς να επιτρέψεις την ανεξαρτητοποίησή τους!". Βέβαια (αν όχι για την περίπτωση της Τζόρτζια και του Ατσέι αλλά τουλάχιστον του... Τέξας) και πριν, ας πούμε 15 χρόνια, η επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία για τη "σωτηρία" των Κοσσοβάρων Αλβανών, φάνταζε "σενάριο φαντασίας" αλλά σήμερα, κάτω από άλλους συσχετισμούς δυνάμεων, έγινε...

Τέλος πάντων, εάν ο Χαμπίμπι είχε δίκιο σε κάτι στις παραπάνω δηλώσεις του, είναι οι αισθητές διαφορές που διακρίνουν την περίπτωση του φτωχού Ανατολικού Τιμόρ (η οικονομία στηρίζεται σε φυτείες καφέ και στη λιγοστή εξόρυξη μαρμάρου) και την περίπτωση του "απίθανου" (κατά το καθεστώς της Τζακάρτα εξυπακούεται... ) σενάριου ανεξαρτητοποίησης του Ατσέι.

Το Α. Τιμόρ ήταν έως το 1975, πορτογαλική αποικία, που εκείνη τη χρονιά καταλήφθηκε με αιματηρή στρατιωτική εισβολή του ινδονησιακού στρατού. Παρά το γεγονός πως πολλά από τα νησιά της σημερινής Ινδονησίας ήταν στο παρελθόν ολλανδικές ή πορτογαλικές αποικίες, το Ατσέι (τότε Σουλτανάτο) ποτέ δε γνώρισε την μπότα του Ολλανδού κατακτητή παρά τις σθεναρές προσπάθειες.

Ακόμη και όταν κάτω από "μνημειώδεις" συνθήκες, προσαρτήθηκε στη δεκαετία του πενήντα στην Ινδονησία, αυτό έγινε με την ανεκπλήρωτη υπόσχεση των ινδονησιακών κυβερνήσεων για παροχή καθεστώτος πλήρους αυτονομίας.

Το Α. Τιμόρ σήμερα πλέον, για την Ινδονησία ακόμη και εάν γίνει ανεξάρτητο(εφόσον κριθεί κάτι τέτοιο στο επικείμενο δημοψήφισμα), δε συνιστά μεγάλη απώλεια μιας που είναι από καιρό "καμένο χαρτί". Αντιθέτως, το στρατηγικής θέσης Ατσέι, διαθέτει και γονιμότατο έδαφος αλλά και ζηλευτό ορυκτό πλούτο.(Πολλοί μάλιστα το παρομοιάζουν τεράστιο φυσικό εργοστάσιο παραγωγής φυσικού αερίου!).

Ετσι, εάν υπάρχει κάτι "σίγουρο", αυτό είναι το γεγονός πως το καθεστώς της Τζακάρτα θα πολεμήσει (όπως άλλωστε ήδη κάνει) με νύχια και με δόντια για τη διατήρηση του Ατσέι εντός της επικράτειας. Παρά το γεγονός πως οι αντάρτες σήμερα απορρίπτουν οποιοδήποτε άλλο ενδεχόμενο πέραν της ανεξαρτητοποίησης, η σημερινή ινδονησιακή κυβέρνηση ίσως υποχρεωθεί εκ των πραγμάτων να υλοποιήσει την εδώ και δεκαετίες υπόσχεσή της για παροχή καθεστώτος ευρείας αυτονομίας στο Ατσέι. Εάν μία τέτοια προσφορά από την Τζακάρτα δε γίνει δεκτή, τότε κανείς δεν μπορεί να κάνει εύκολα ευοίωνες προβλέψεις καθώς οι κίνδυνοι γενικότερης αποσταθεροποίησης ενδεχομένως να ανοίξουν όχι μόνον και άλλα εσωτερικά μέτωπα αλλά πολύ περισσότερο τις ορέξεις υπερδυνάμεων ακόμη και για την εξαπόλυση μιας στρατιωτικής επέμβασης. Εως τότε, όμως, ο πόλεμος αυτός θα συνεχίζεται δίχως μεσολαβητές, δίχως συνομιλίες και με τον ντόπιο πληθυσμό να δέχεται όχι μόνο τα πυρά αμφοτέρων των πλευρών αλλά κάθε άμεση και έμμεση συνέπεια αυτού του μάλλον "άγνωστου" και πολλαπλώς "επικίνδυνου" πολέμου...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Κάθε κοινωνικό, προοδευτικό κίνημα στον κόσμο πρέπει να καταστέλλεται, γιατί μπορεί να εμπεριέχει τον κίνδυνο πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών. Και αυτές οι αλλαγές βλάπτουν τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και των άλλων συνεταίρων του ΝΑΤΟ, γι' αυτό και οι κίνδυνοι νέων επεμβάσεων στην Ευρώπη και αλλού είναι μέσα στη στρατηγική του ΝΑΤΟ. Αυτά είναι σε συντομία τα αναλυτικά συμπεράσματα δύο πρώην αντιστρατήγων της ΓΛΔ, του Χάιντς Κέσλερ - ταυτόχρονα υπουργού Αμυνας της ΓΛΔ - και Φριτς Στρέλετς, αναπληρωτή του Κέσλερ, αρχηγού του Επιτελείου του Εθνικού Λαϊκού Στρατού και για ένα διάστημα αναπληρωτή του ανώτατου διοικητή του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Τις απόψεις τους τις εξέθεσαν πριν λίγο καιρό σε δημόσια συγκέντρωση του Γερμανικού ΚΚ του Βερολίνου. Οι δύο στρατηγοί είχαν δικαστεί, μετά την ανατροπή της ΓΛΔ, και καταδικαστεί σε πολύχρονες φυλακίσεις, που εξέτισαν κατά μεγάλο μέρος. Ακολουθεί περίληψη των απόψεών τους.

* * *

Ξεκινώντας από τον πόλεμο του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας οι δύο ομιλητές ανέφεραν ανάμεσα σε άλλα ότι η μάλλον αμυντική θέση του γιουγκοσλαβικού στρατού είχε ως αποτέλεσμα το ότι οι απώλειές του σε έμψυχο και πολεμικό υλικό ήταν αξιοπρόσεκτα μικρές. Η γραμμή που ακολούθησε ήταν σχέδιο άμυνας όχι για ένταση, αλλά αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.

Κάθε προσπάθεια μεταφοράς των επιχειρήσεων έξω από τα γιουγκοσλαβικά σύνορα θα είχε ενδεχομένως ως αποτέλεσμα την ανάμειξη και άλλων κρατών, με πιθανότητα έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.

Με τη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ, που καθορίστηκε στα 50χρονα της ύπαρξής του, το ΝΑΤΟ μετατρέπεται σε όργανο με παγκόσμια επιχειρησιακή δράση, αρμόδιο για "πρόληψη συγκρούσεων και υπερνίκηση κρίσεων". Πρόκειται για προληπτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.

Με τη νέα στρατηγική:

- Οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει τον καθοριστικό ρόλο στο ΝΑΤΟ.

- Το ΝΑΤΟ δε θέλει να υπαχθεί σε παγκόσμιο οργανισμό (ΟΗΕ ή άλλον) ή ακόμα να τον αναγνωρίσει ως ισότιμο.

- Οι ΗΠΑ παραμένουν ο καθοριστικός στρατιωτικός και πολιτικός παράγοντας σε όλη την Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης).

- Οι έννοιες "Δίκαιο" και "Δικαιοσύνη" υποτάσσονται στην κρίση και τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Οι σχεδιασμοί του Συμφώνου της Βαρσοβίας ήταν εντελώς διαφορετικοί: Καθαρώς αμυντικοί, παραίτηση από επιθετικούς πολέμους και φυσικά από κάθε ιδέα ότι οι διεθνείς οργανισμοί είναι εχθρικοί ή οι παραλήπτες εδαφικών αξιώσεων άλλων χωρών.

Η επέκταση προς Ανατολάς άρχισε - και έχει φθάσει σχεδόν ως τα σύνορα της Ρωσίας - πριν ακόμα τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον. Στις 24 του Μάρτη άρχισε η "πρακτική", δηλαδή η πολεμική εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών στα Βαλκάνια (Γιουγκοσλαβία).

Γι' αυτό το σκοπό χρειάζονταν "διάδρομοι μεταφοράς", τους οποίους κλήθηκαν να διαθέσουν τα νέα μέλη του ΝΑΤΟ Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία. Τώρα τα ευρωπαϊκά εξωτερικά σύνορα του ΝΑΤΟ δεν είναι κατά μήκος των γερμανικών ανατολικών συνόρων, αλλά 500 έως 600 χιλιόμετρα ανατολικότερα. Ετσι η Γερμανία έγινε το κέντρο - και όχι μόνο γεωγραφικό - του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ.

Ενα από τα πλεονεκτήματα της επέκτασης είναι ότι τα άλλοτε (εχθρικά) σύνορα με τα κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας (μήκους 1.300 χιλιομέτρων) βρίσκονται τώρα μέσα στο ευρωπαϊκό έδαφος του ΝΑΤΟ, που σημαίνει και εξοικονόμηση δυνάμεων για την (προηγούμενη) φύλαξή τους. Η ΝΑΤΟική αεροπορία έχει επιχειρησιακούς χώρους 400 έως 500 χιλιόμετρα ανατολικότερα και οι ακτές της Βαλτικής Θάλασσας έως το Καλίνινγκραντ και το Λένινγκραντ (έτσι τα ανέφεραν οι δύο στρατηγοί) είναι ολοκληρωτικά στα χέρια του ΝΑΤΟ ή φιλικών προς αυτό κρατών.

Στη λίστα των νέων υποψηφίων για το ΝΑΤΟ είναι και η Σλοβενία και η Αλβανία, και αν γίνει το θέλημα του Γεωργιανού Προέδρου Σεβαρντνάτζε, τότε όλοι μαζί οι υποψήφιοι ανέρχονται σε δέκα.

Πώς θα αντιδράσει η Μόσχα, αν το ΝΑΤΟ με τα νέα μέλη ξεπεράσει τη λεγόμενη "κόκκινη γραμμή"; Η Ρωσία τονίζει από χρόνια ότι είναι κατά της εισόδου στο ΝΑΤΟ πρώην μελών του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ομως η αντίρρησή της αγνοείται από το ΝΑΤΟ και οι στρατοί των πρώην συμμάχων προσανατολίζονται στρατηγικά προς Ανατολάς και κατά την τωρινή πρακτική του ΝΑΤΟ, τα προβλήματα δε θα επιλύονται ειρηνικά.

Στο στρατηγικό ντοκουμέντο του ΝΑΤΟ (νέα στρατηγική) εγκρίνεται η δημιουργία ανεξαρτησίας, δηλαδή εξωτερικού ρόλου της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) για επέμβαση σε ενδοευρωπαϊκές κρίσεις και συγκρούσεις. Οι δυνάμεις της θα είναι διαρθρωμένες κατά το πρότυπο του ΝΑΤΟ, αλλά θα μπορούν να δρουν και χωρίς συμμετοχή του. Ετσι η Γερμανία που τώρα είναι ο αρ. 2 στο ΝΑΤΟ θα γίνει στη ΔΕΕ, δηλαδή στο ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ, ο αρ. 1.

Οι δύο στρατιωτικοί αναλυτές θεωρούν τη Ρωσία σήμερα σαν μια χώρα ταπεινωμένη από το ΝΑΤΟ, οικονομικά και νομισματικά μπροστά στο χάος, στην εξωτερική πολιτική με απώλεια δύναμης και κύρους, παιγνίδι στα χέρια ισχυρών. Αυτό το βλέπουν οι Ρώσοι στρατιωτικοί, αλλά δεν μπορούν πια να εξασφαλίσουν τη ρωσική εξωτερική πολιτική, γιατί τους λείπουν ακόμα και τα χρηματικά μέσα για ασκήσεις. Αυτή την κατάσταση, την αδυναμία της να αμυνθεί στην εκβιαστική πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, την εκμεταλλεύονται κατά κύριο λόγο οι ΗΠΑ και η Γερμανία πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το διάταγμα του Γιέλτσιν για πάγωμα των σχέσεων με το ΝΑΤΟ, λόγω της επέμβασης στη Γιουγκοσλαβία, η ΝΑΤΟική πλευρά το αγνόησε.

Τον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας οι δύο στρατιωτικοί τον χαρακτήρισαν εγκληματικό, για πολλούς λόγους. Χωρίς τις κατεστραμμένες βιομηχανίες - κλειδιά, η Γιουγκοσλαβία δεν είναι σε θέση να εφοδιάσει τον πληθυσμό της. Είναι λίγο πιθανό, είπε ο Κέσλερ, ότι η κουτσουρεμένη Γιουγκοσλαβία θα εγκαταλειφθεί για πάντα μόνη της. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι υπάρχει η πιθανότητα μια μέρα γερμανικές επιχειρήσεις να επιδείξουν οικονομικό ενδιαφέρον, μια και το 70% του βιομηχανικού δυναμικού προερχόταν προπολεμικά από τη Γερμανία.

Τονίστηκε επίσης ότι με τη συμφωνία "ανακωχής", όπως χαρακτήρισαν τη λήξη του πολέμου, η Γιουγκοσλαβία διαφύλαξε την εδαφική ακεραιότητά της με εξαίρεση το κατεχόμενο Κόσσοβο. Γι' αυτό το τελευταίο ο Στρέλετς είπε ότι ο "UCK" είχε δύναμη 30.000-40.000 καλά εκπαιδευμένων αντρών και είναι ακόμα αβέβαιο ποιο θα είναι το μέλλον αυτής της επαρχίας. Ο ίδιος τελικά έβγαλε τα εξής συμπεράσματα:

- Τα κράτη του ΝΑΤΟ πιστεύουν ότι η πολιτική κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία θα αλλάξει σύντομα, έτσι ώστε και η χώρα αυτή να εγγραφεί στον κατάλογο αναμονής διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, οπότε αυτόματα λύεται και το ζήτημα του Κόσσοβου.

- Ολοι όσοι μιλάνε για ειρήνη στο Κόσσοβο, υποτιμούν τις μεγάλες δυσκολίες. Είναι σκόπιμο να μιλάμε για έναρξη μιας "ανακωχής". Το νωρίτερο σε δύο - τρία χρόνια μπορεί να υπάρξει ειρήνη στο Κόσσοβο.

- Ολες οι ειρηνόφιλες δυνάμεις οφείλουν να δράσουν ώστε ο 21ος αιώνας να είναι ειρηνικός. Δεν επιτρέπεται να γίνει αιώνας όπως ο 20ός, στον οποίο θυσιάστηκαν 160 εκατομμύρια άνθρωποι.

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ

Κίνημα αλληλεγγύης

Αυτό γίνεται στο όνομα της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης και της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης, στα κελεύσματα της οποίας φροντίζει να προσαρμόζεται. Η άλλη πλευρά παρουσιάζεται ως ο αδιάλλακτος υπερασπιστής των ελληνικών συμφερόντων έναντι της Τουρκίας. Ουσιαστικά αποκλείει κάθε συζήτηση που δύναται να δώσει τα θετικά δεδομένα και συνιστά εφαλτήριο κάθε άρνησης. Μια προσεκτική μελέτη και των δύο πλευρών αποκαλύπτει ότι, ως τουλάχιστον αποτέλεσμα, είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Το κοινό τους αποτέλεσμα είναι ότι αποκλείουν κάθε θετική εξέλιξη, είτε υπό μορφή υποχωρητικότητας, είτε υπό μορφή αδιαλλαξίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο αποδέχονται ως ρυθμιστή τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την υπαρκτή Ευρωπαϊκή Ενωση με αυτή ή την άλλη μορφή και επιχειρηματολογία.

Ετσι, επαναβεβαιώνουν τη συνεχή υποταγή των ελληνοτουρκικών σχέσεων στα γρανάζια του ευρω-ατλαντισμού. Το κίνημα ειρήνης έχει μια εντελώς διαφορετική άποψη για τα Ελληνοτουρκικά. Στηριγμένο στις καταστατικές αρχές του ΟΗΕ και στο Διεθνές Δίκαιο ξεκινά από την αποδοχή των διεθνών συνόρων και είναι αντίπαλος κάθε προσπάθειας διατάραξής τους.

Κάθε διεθνής διάλογος μεταξύ των κρατών πρέπει να ξεκινά από την ανοιχτή και άνευ όρων αποδοχή τους, όπως αυτό προκύπτει από τις καταστατικές αρχές του ΟΗΕ και το Διεθνές Δίκαιο, Συμφωνία Ελσίνκι κλπ. Αυτή η εκ των προτέρων και άνευ όρων αποδοχή δε γίνεται για να σηκωθούν ανυπέρβλητα τείχη συνόρων μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας. Γίνεται, αντίθετα, ως προϋπόθεση για να ανοίξουν τα σύνορα στους δύο λαούς. Είναι η έμπρακτη απόδειξη ειλικρινών προθέσεων. Σε αυτήν ακριβώς τη βάση και μόνο έτσι μπορεί, π.χ., να συνυπάρξει ο Ελληνας με τον Τούρκο ψαρά στο Αιγαίο. Στη βάση αυτών των πάγιων αρχών, το κίνημα ειρήνης μπαίνει σε επιπρόσθετα νέα καθήκοντα για τη σχέση διεθνικής αλληλεγγύης μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων. Αυτό δυναμώνει από μια διαφαινόμενη νέα σχέση και κατανόηση μεταξύ των δύο λαών πάνω από τα κεφάλια της ελληνικής και τουρκικής οικονομικοπολιτικής και μιλιταριστικής εξουσίας. Αυτό το ενδεχόμενο σπρώχνει το κίνημα ειρήνης σε βαθιά, άπατα νερά. Το ζήτημα είναι να δείξει ότι μπορεί. Χρειάζεται να πλαισιώσει κάθε μορφή ανθρωπιστικής βοήθειας και να καλλιεργήσει μια συνεχή ανάπτυξη ελληνοτουρκικής λαϊκής αλληλεγγύης. Δε νοείται λαϊκή επικοινωνία που να μη φέρει την παρουσία και του κινήματος ειρήνης. Μην ξεχνάμε ότι το τουρκικό κίνημα ειρήνης βρίσκεται ουσιαστικά υπό διωγμό. Είναι η στιγμή που δύνανται να στηθούν γέφυρες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων ειρηνιστών, που να αγκαλιάζουν τις δύο κοινωνίες. Αυτό, όμως, που πρέπει να προσεχτεί ιδιαίτερα είναι να μην εμπλακεί η προσπάθειά μας στα γρανάζια της κυβερνητικής γραφειοκρατίας. Δεν πρέπει να εμπλακούμε στο αλισβερίσι που διεξάγεται μεταξύ των "ενδοτικών" και των "αδιάλλακτων".

Το μαχόμενο κίνημα ειρήνης απέδειξε ότι είναι πλέον ανασυγκροτημένο οργανωτικά και ώριμο πολιτικά για να αναλάβει μεγάλες σε όγκο και χρόνο κοινωνικοπολιτικές πρωτοβουλίες. Ας μην ξεχνάμε ότι το πρόβλημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι το εφαλτήριο που η δυναμική ειρηνιστική τους ανάπτυξη δύναται να οδηγήσει σε μια παμβαλκανική συνεννόηση και ειρήνη. Δύναται να μετατρέψει, δηλαδή, το κίνημα ειρήνης σε λαϊκό ρυθμιστικό παράγοντα. Οι μαχήτριες και οι μαχητές του καλούνται να το επιβάλουν σε έναν διαρκή λαϊκό αγώνα.

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Τα αιματηρά γεγονότα στο Ατσέι έχουν ήδη προκαλέσει στο διεθνή Τύπο συζητήσεις που αναφέρονται στο ενδεχόμενο αν όχι στην πραγματικότητα μίας "βαλκανιοποίησης" της Ινδονησίας. Πολλοί σπεύδουν να σημειώσουν πως ο ιστός που δένει μία πλειάδα 13.000 νησιών στο Ινδονησιακό Αρχιπέλαγος είναι κάτι παραπάνω από ευάλωτος. Επισημάνσεις του τύπου στην "Ινδονησία υπάρχουν πάνω από 300 εθνικές ομάδες και μιλούνται τουλάχιστον 365 γλώσσες" δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται σήμερα (για ευνόητους λόγους) μόνον ως γεωγραφικές ή πολιτιστικές παρατηρήσεις...