Κάθε κοινωνικό, προοδευτικό κίνημα στον κόσμο πρέπει να καταστέλλεται, γιατί μπορεί να εμπεριέχει τον κίνδυνο πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών. Και αυτές οι αλλαγές βλάπτουν τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και των άλλων συνεταίρων του ΝΑΤΟ, γι' αυτό και οι κίνδυνοι νέων επεμβάσεων στην Ευρώπη και αλλού είναι μέσα στη στρατηγική του ΝΑΤΟ. Αυτά είναι σε συντομία τα αναλυτικά συμπεράσματα δύο πρώην αντιστρατήγων της ΓΛΔ, του Χάιντς Κέσλερ - ταυτόχρονα υπουργού Αμυνας της ΓΛΔ - και Φριτς Στρέλετς, αναπληρωτή του Κέσλερ, αρχηγού του Επιτελείου του Εθνικού Λαϊκού Στρατού και για ένα διάστημα αναπληρωτή του ανώτατου διοικητή του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Τις απόψεις τους τις εξέθεσαν πριν λίγο καιρό σε δημόσια συγκέντρωση του Γερμανικού ΚΚ του Βερολίνου. Οι δύο στρατηγοί είχαν δικαστεί, μετά την ανατροπή της ΓΛΔ, και καταδικαστεί σε πολύχρονες φυλακίσεις, που εξέτισαν κατά μεγάλο μέρος. Ακολουθεί περίληψη των απόψεών τους.

* * *

Ξεκινώντας από τον πόλεμο του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας οι δύο ομιλητές ανέφεραν ανάμεσα σε άλλα ότι η μάλλον αμυντική θέση του γιουγκοσλαβικού στρατού είχε ως αποτέλεσμα το ότι οι απώλειές του σε έμψυχο και πολεμικό υλικό ήταν αξιοπρόσεκτα μικρές. Η γραμμή που ακολούθησε ήταν σχέδιο άμυνας όχι για ένταση, αλλά αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.

Κάθε προσπάθεια μεταφοράς των επιχειρήσεων έξω από τα γιουγκοσλαβικά σύνορα θα είχε ενδεχομένως ως αποτέλεσμα την ανάμειξη και άλλων κρατών, με πιθανότητα έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.

Με τη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ, που καθορίστηκε στα 50χρονα της ύπαρξής του, το ΝΑΤΟ μετατρέπεται σε όργανο με παγκόσμια επιχειρησιακή δράση, αρμόδιο για "πρόληψη συγκρούσεων και υπερνίκηση κρίσεων". Πρόκειται για προληπτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.

Με τη νέα στρατηγική:

- Οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει τον καθοριστικό ρόλο στο ΝΑΤΟ.

- Το ΝΑΤΟ δε θέλει να υπαχθεί σε παγκόσμιο οργανισμό (ΟΗΕ ή άλλον) ή ακόμα να τον αναγνωρίσει ως ισότιμο.

- Οι ΗΠΑ παραμένουν ο καθοριστικός στρατιωτικός και πολιτικός παράγοντας σε όλη την Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης).

- Οι έννοιες "Δίκαιο" και "Δικαιοσύνη" υποτάσσονται στην κρίση και τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Οι σχεδιασμοί του Συμφώνου της Βαρσοβίας ήταν εντελώς διαφορετικοί: Καθαρώς αμυντικοί, παραίτηση από επιθετικούς πολέμους και φυσικά από κάθε ιδέα ότι οι διεθνείς οργανισμοί είναι εχθρικοί ή οι παραλήπτες εδαφικών αξιώσεων άλλων χωρών.

Η επέκταση προς Ανατολάς άρχισε - και έχει φθάσει σχεδόν ως τα σύνορα της Ρωσίας - πριν ακόμα τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον. Στις 24 του Μάρτη άρχισε η "πρακτική", δηλαδή η πολεμική εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών στα Βαλκάνια (Γιουγκοσλαβία).

Γι' αυτό το σκοπό χρειάζονταν "διάδρομοι μεταφοράς", τους οποίους κλήθηκαν να διαθέσουν τα νέα μέλη του ΝΑΤΟ Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία. Τώρα τα ευρωπαϊκά εξωτερικά σύνορα του ΝΑΤΟ δεν είναι κατά μήκος των γερμανικών ανατολικών συνόρων, αλλά 500 έως 600 χιλιόμετρα ανατολικότερα. Ετσι η Γερμανία έγινε το κέντρο - και όχι μόνο γεωγραφικό - του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ.

Ενα από τα πλεονεκτήματα της επέκτασης είναι ότι τα άλλοτε (εχθρικά) σύνορα με τα κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας (μήκους 1.300 χιλιομέτρων) βρίσκονται τώρα μέσα στο ευρωπαϊκό έδαφος του ΝΑΤΟ, που σημαίνει και εξοικονόμηση δυνάμεων για την (προηγούμενη) φύλαξή τους. Η ΝΑΤΟική αεροπορία έχει επιχειρησιακούς χώρους 400 έως 500 χιλιόμετρα ανατολικότερα και οι ακτές της Βαλτικής Θάλασσας έως το Καλίνινγκραντ και το Λένινγκραντ (έτσι τα ανέφεραν οι δύο στρατηγοί) είναι ολοκληρωτικά στα χέρια του ΝΑΤΟ ή φιλικών προς αυτό κρατών.

Στη λίστα των νέων υποψηφίων για το ΝΑΤΟ είναι και η Σλοβενία και η Αλβανία, και αν γίνει το θέλημα του Γεωργιανού Προέδρου Σεβαρντνάτζε, τότε όλοι μαζί οι υποψήφιοι ανέρχονται σε δέκα.

Πώς θα αντιδράσει η Μόσχα, αν το ΝΑΤΟ με τα νέα μέλη ξεπεράσει τη λεγόμενη "κόκκινη γραμμή"; Η Ρωσία τονίζει από χρόνια ότι είναι κατά της εισόδου στο ΝΑΤΟ πρώην μελών του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ομως η αντίρρησή της αγνοείται από το ΝΑΤΟ και οι στρατοί των πρώην συμμάχων προσανατολίζονται στρατηγικά προς Ανατολάς και κατά την τωρινή πρακτική του ΝΑΤΟ, τα προβλήματα δε θα επιλύονται ειρηνικά.

Στο στρατηγικό ντοκουμέντο του ΝΑΤΟ (νέα στρατηγική) εγκρίνεται η δημιουργία ανεξαρτησίας, δηλαδή εξωτερικού ρόλου της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) για επέμβαση σε ενδοευρωπαϊκές κρίσεις και συγκρούσεις. Οι δυνάμεις της θα είναι διαρθρωμένες κατά το πρότυπο του ΝΑΤΟ, αλλά θα μπορούν να δρουν και χωρίς συμμετοχή του. Ετσι η Γερμανία που τώρα είναι ο αρ. 2 στο ΝΑΤΟ θα γίνει στη ΔΕΕ, δηλαδή στο ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ, ο αρ. 1.

Οι δύο στρατιωτικοί αναλυτές θεωρούν τη Ρωσία σήμερα σαν μια χώρα ταπεινωμένη από το ΝΑΤΟ, οικονομικά και νομισματικά μπροστά στο χάος, στην εξωτερική πολιτική με απώλεια δύναμης και κύρους, παιγνίδι στα χέρια ισχυρών. Αυτό το βλέπουν οι Ρώσοι στρατιωτικοί, αλλά δεν μπορούν πια να εξασφαλίσουν τη ρωσική εξωτερική πολιτική, γιατί τους λείπουν ακόμα και τα χρηματικά μέσα για ασκήσεις. Αυτή την κατάσταση, την αδυναμία της να αμυνθεί στην εκβιαστική πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, την εκμεταλλεύονται κατά κύριο λόγο οι ΗΠΑ και η Γερμανία πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το διάταγμα του Γιέλτσιν για πάγωμα των σχέσεων με το ΝΑΤΟ, λόγω της επέμβασης στη Γιουγκοσλαβία, η ΝΑΤΟική πλευρά το αγνόησε.

Τον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας οι δύο στρατιωτικοί τον χαρακτήρισαν εγκληματικό, για πολλούς λόγους. Χωρίς τις κατεστραμμένες βιομηχανίες - κλειδιά, η Γιουγκοσλαβία δεν είναι σε θέση να εφοδιάσει τον πληθυσμό της. Είναι λίγο πιθανό, είπε ο Κέσλερ, ότι η κουτσουρεμένη Γιουγκοσλαβία θα εγκαταλειφθεί για πάντα μόνη της. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι υπάρχει η πιθανότητα μια μέρα γερμανικές επιχειρήσεις να επιδείξουν οικονομικό ενδιαφέρον, μια και το 70% του βιομηχανικού δυναμικού προερχόταν προπολεμικά από τη Γερμανία.

Τονίστηκε επίσης ότι με τη συμφωνία "ανακωχής", όπως χαρακτήρισαν τη λήξη του πολέμου, η Γιουγκοσλαβία διαφύλαξε την εδαφική ακεραιότητά της με εξαίρεση το κατεχόμενο Κόσσοβο. Γι' αυτό το τελευταίο ο Στρέλετς είπε ότι ο "UCK" είχε δύναμη 30.000-40.000 καλά εκπαιδευμένων αντρών και είναι ακόμα αβέβαιο ποιο θα είναι το μέλλον αυτής της επαρχίας. Ο ίδιος τελικά έβγαλε τα εξής συμπεράσματα:

- Τα κράτη του ΝΑΤΟ πιστεύουν ότι η πολιτική κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία θα αλλάξει σύντομα, έτσι ώστε και η χώρα αυτή να εγγραφεί στον κατάλογο αναμονής διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, οπότε αυτόματα λύεται και το ζήτημα του Κόσσοβου.

- Ολοι όσοι μιλάνε για ειρήνη στο Κόσσοβο, υποτιμούν τις μεγάλες δυσκολίες. Είναι σκόπιμο να μιλάμε για έναρξη μιας "ανακωχής". Το νωρίτερο σε δύο - τρία χρόνια μπορεί να υπάρξει ειρήνη στο Κόσσοβο.

- Ολες οι ειρηνόφιλες δυνάμεις οφείλουν να δράσουν ώστε ο 21ος αιώνας να είναι ειρηνικός. Δεν επιτρέπεται να γίνει αιώνας όπως ο 20ός, στον οποίο θυσιάστηκαν 160 εκατομμύρια άνθρωποι.

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ