ΙΖΜΙΤ - ΑΓΚΥΡΑ.Ο εφιάλτης επέστρεψε: Πριν καλά - καλά η Τουρκία προλάβει να συνέλθει από την εκατόμβη που προκάλεσε ο φονικός σεισμός της 17ης Αυγούστου, ένας νέος έπληξε χτες την ίδια περιοχή - τη βορειοδυτική Τουρκία - με το ίδιο επίκεντρο, το Ιζμίτ (Νικομήδεια).

Ο πρώτος απολογισμός των νεκρών έκανε λόγο για έξι θύματα, ενώ "δεκάδες" παγιδεύτηκαν σε κτίρια, που είχαν ήδη υποστεί σοβαρές ζημιές και κατέρρευσαν. Δεκάδες τραυματίστηκαν, αρκετοί εκ των οποίων είχαν κατάγματα που υπέστησαν, όταν προσπάθησαν πανικόβλητοι να διαφύγουν από κτίρια, ακόμη και πηδώντας από μεγάλα ύψη.

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Καντιλί της Κωνσταντινούπολης, ο σεισμός κατεγράφη στις 2.55 ώρα Τουρκίας και είχε μέγεθος 5,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Το Ινστιτούτο Γεωλογικής Ερευνας του Κολοράντο εκτίμησε επίσης ότι ο σεισμός είχε μέγεθος 5,8, χαρακτηρίζοντάς τον ως "μετασεισμό", του σεισμού της 17ης Αυγούστου. Ο Αϊκούτ Μπάρκα, καθηγητής Γεωλογίας του Πολυτεχνείου της Κωνσταντινούπολης, ταυτίστηκε μ' αυτήν την εκτίμηση. "Ηταν ένας μεγάλος μετασεισμός, που ήταν αναμενόμενος", δήλωσε στο Ασοσιέιτεντ Πρες. Ωστόσο, ως λίγο μεγαλύτερο, περίπου 6 Ρίχτερ, εκτίμησε το σεισμό το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Στρασβούργου.

Ο αναπληρωτής κυβερνήτης της επαρχίας της Κωνσταντινούπολης δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν στην πόλη Κοτσαέλι, όταν ένα κτίριο κατέρρευσε πάνω στο αυτοκίνητο μέσα στο οποίο βρίσκονταν. Αλλοι τρεις άνθρωποι που βάδιζαν σε δρόμο της ίδιας πόλης σκοτώθηκαν, όταν ένα κτίριο έπεσε επάνω τους. Ακόμη ένα θύμα, μία γυναίκα, σύμφωνα με το πρακτορείο Ανατολή, εξέπνευσε από καρδιακή προσβολή στη γειτονική πόλη Ανταπαζαρί.

Στην Κωνσταντινούπολη οι τηλεφωνικές συνδέσεις ήταν "νεκρές" για αρκετή ώρα μετά το σεισμό. Στο Γκολτσούκ, στο Ιζμίτ, στη Γιάλοβα και αλλού, κτίρια που είχαν χαρακτηριστεί κατεδαφιστέα κατέρρευσαν κατά δεκάδες.

Ο πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ είπε χτες ότι 239 άνθρωποι τραυματίστηκαν στο "μετασεισμό" και 15 κτίρια κατέρρευσαν στο Ιζμίτ, άλλα 7 στο Γκολτσούκ και αλλού. Σωστικά συνεργεία εστάλησαν επειγόντως στην περιοχή για να απεγκλωβίσουν κατοίκους που παγιδεύτηκαν στα συντρίμμια, πρόσθεσε ο Ετσεβίτ, ο οποίος συνέστησε "ψυχραιμία".

"Οι μετασεισμοί θα συνεχιστούν... ελπίζουμε ότι κανένας δε θα είναι τόσο ισχυρός όσο αυτός, αλλά δυστυχώς πρέπει να ζήσουμε με αυτούς". Ο Τούρκος πρωθυπουργός διέταξε αμέσως να ανασταλεί η σχολική δραστηριότητα, που είχε αρχίσει χτες.

Ο σεισμός της 17ης Αυγούστου άφησε μια τρομακτική "κληρονομιά" - 15.000 νεκρούς, δεκάδες χιλιάδες τραυματίες και χιλιάδες αγνοούμενους. Και, βέβαια, ο νέος προκάλεσε τρόμο. Στην Κωνσταντινούπολη, όπου κατέρρευσαν εκ νέου κτίρια, πανικόβλητοι κάτοικοι είχαν γεμίσει τους δρόμους, ενώ αντίστοιχη εικόνα επικρατούσε στο Ιζμίτ και στη Γιάλοβα.

Στο δημοτικό Γιουσούφ Ζίγια, στη Γιάλοβα, μόλις οι μισοί μαθητές, αγόρια και κορίτσια, δήλωσαν παρόντες και παρούσες χτες. Η πρώτη μέρα της νέας σχολικής περιόδου βρήκε τους άλλους μισούς υπό καθεστώς τρόμου. Η Μπετούλ, μαθήτρια της πέμπτης τάξης, ήταν έξω από το σχολείο. Αλλά είπε απλώς "φοβάμαι να μπω μέσα... μπορεί να γίνει κι άλλος σεισμός". Η συμμαθήτριά της Ετσε, με την οποία κάθονταν στο ίδιο θρανίο, σκοτώθηκε στο σεισμό.

Ο φόβος της δικαιώθηκε. Ο σεισμός ήρθε την ώρα που πολλοί από τα 13 εκατ. μαθητών της Τουρκίας βρίσκονταν στις τάξεις. Στη Γιάλοβα, οι τραυματίες ανέρχονταν σε δεκάδες.

Στο σεισμό της 17ης Αυγούστου πάνω από 100 δάσκαλοι σκοτώθηκαν - 18 στη Γιάλοβα. Οι δάσκαλοι παραδέχονται ότι και οι ίδιοι φοβούνται. Και δίνουν δίκιο στους γονείς που δε στέλνουν τα παιδιά τους στις τάξεις. Η Χανίφε, η μητέρα της Μπετούλ, προσπαθούσε λίγο πριν αρχίσει το μάθημα να την πείσει να μπει στην τάξη. "Δεν είναι ψηλό το κτίριο", της έλεγε. Μάταια. Λίγο μετά το σεισμό, είπε σε έναν δημοσιογράφο ότι σκέπτεται να στείλει την κόρη της στο σπίτι της γιαγιάς της - έξω από την πληγείσα περιοχή.

23 σχολεία μόλις άντεξαν το σεισμό στη Γιάλοβα. Πάνω από 100 θα παρέμεναν ούτως ή άλλως κλειστά στην πληγείσα ζώνη, αλλά μετά το σεισμό όλα ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Η εφημερίδα "Μιλιέτ" ανέφερε στο μεταξύ ότι οι δάσκαλοι σε πολλές περιπτώσεις είναι τόσο σοκαρισμένοι, που ζητούν ψυχολογική βοήθεια... Ο Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ είχε δηλώσει νωρίτερα (Κυριακή) ότι οι μαθητές πρέπει να επιστρέψουν στα σχολεία τους. "Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ξεπεράσουμε αυτό το σοκ". Μετά τη νέα τραγωδία, δεν μπορούσε παρά να συμφωνήσει με τον πρωθυπουργό του: Τα σχολεία θα παραμείνουν μερικές μέρες ακόμη κλειστά...

ΜΠΕΪΤ ΕΛ - ΒΗΡΥΤΟΣ

Με μία επίσημη τελετή επρόκειτο να αρχίσουν, χθες το απόγευμα, οι συνομιλίες Ισραηλινών και Παλαιστινίων για το οριστικό καθεστώς της περιοχής. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο ισραηλινός στρατός παρέδιδε στην Παλαιστινιακή Αρχή τους διοικητικούς φακέλους των περιοχών της Δυτικής Οχθης που περιήλθαν υπό παλαιστινιακή κυριαρχία την Παρασκευή, κρατώντας, όμως, πάντα τον πλήρη έλεγχο όλων των ζητημάτων ασφαλείας.

Σε αξιωματούχους της Παλαιστινιακής Αρχής παρέδωσαν, χθες, οι διοικητές της ισραηλινής στρατιωτικής διοίκησης της Δυτικής Οχθης, τους φακέλους που αφορούν 16 ξεχωριστούς τομείς δραστηριοτήτων στις περιοχές που περιλαμβάνονται στο 7% που μεταβιβάστηκε στην Παλαιστινιακή Αρχή, την περασμένη Παρασκευή. Οι τομείς αυτοί αφορούν τόσο τη διοίκηση της αραιοκατοικημένης περιοχής των 400 τετραγωνικών χλμ. όσο και ζητήματα αρχαιολογικών μνημείων, θρησκευτικών τόπων, οδικού δικτύου και τουρισμού. Παράλληλα, το Ισραήλ άρχισε, από χθες, την οικοδόμηση ασφαλούς οδικού περάσματος για τους Παλαιστινίους ανάμεσα στη Δυτική Οχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, το οποίο αναμένεται να παραδοθεί προς λειτουργία την 1η Οκτωβρίου.

Στο μεταξύ, αργά χθες το απόγευμα, επρόκειτο να συναντηθούν ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Νταβίντ Λεβί και ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος Μαχμούντ Αμπάς προκειμένου ν' αρχίσει ο πρώτος γύρος των τελικών ισραηλινο - παλαιστινιακών συνομιλιών. Η συνάντηση είχε προγραμματιστεί να γίνει στο μεθοριακό φυλάκιο του Ερετζ που ενώνει τη Λωρίδα της Γάζας με το Ισραήλ. Σύμφωνα με τη συμφωνία του Σαρμ ελ Σέιχ, οι δύο πλευρές θα πρέπει να έχουν καταλήξει σε βασικά σημεία συμφωνίας, μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, για τη φύση και τα σύνορα της "παλαιστινιακής οντότητας" (όπως αναφέρεται στα επίσημα κείμενα), για το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, για την τύχη των Παλαιστινίων προσφύγων, για το μέλλον των εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Οχθη και στη Λωρίδα της Γάζας.

Αισιόδοξος για την πορεία των συνομιλιών εμφανίστηκε ο Παλαιστίνιος διαπραγματευτής Σαέμπ Ερακάτ, ο οποίος εκτίμησε ως πολύ πιθανό το ενδεχόμενο επίτευξης οριστικής συμφωνίας μέσα στο ορισμένο χρονοδιάγραμμα. Επιφυλακτικός, αντίθετα, εμφανίστηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Εχούντ Μπάρακ, ο οποίος δήλωσε ότι, σε περίπτωση που δεν υπάρξει προσχέδιο συμφωνίας μέχρι τον Φεβρουάριο, τότε θα πρέπει, "ίσως, να εγκαταλειφθεί η ιδέα της μίας ολικής τελικής συμφωνίας και να εξεταστεί η πιθανότητα επίτευξης μικρών επιμέρους συμφωνιών", υποσκάπτοντας, με τον τρόπο αυτό, τα συμπεφωνημένα στο Σαρμ ελ Σέιχ.

Με τιμές και λαμπρότητα έγινε δεκτός από τη λιβανική ηγεσία ο Ιορδανός βασιλιάς Αμπντάλα και η σύζυγός του, βασίλισσα Ράνια, οι οποίοι πραγματοποιούν μονοήμερη επίσκεψη στο Λίβανο. Είναι η πρώτη φορά, τα τελευταία 30 χρόνια, που Ιορδανός μονάρχης επισκέπτεται τη Βηρυτό. Ο Αμπντάλα είχε συνομιλίες με τον Λιβανέζο πρωθυπουργό Σαλίμ Χος και τον πρόεδρο της Βουλής Ναμπίχ Μπέρι ενώ επρόκειτο να συναντηθεί και με τον Πρόεδρο Εμίλ Λαχούντ. Αν και, επισήμως, δεν έχει ανακοινωθεί το περιεχόμενο των συνομιλιών, τόσο ο Αμπντάλα όσο και ο Λαχούντ, σε σύντομες δηλώσεις τους, υποστήριξαν ότι στόχος είναι η προώθηση της "ειρηνευτικής διαδικασίας" στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής καθώς και η σύσφιγξη των δεσμών ανάμεσα στα αραβικά κράτη.

ΣΑΝΤΙΑΓΟ.-

Το αίμα έβαψε και τη φετινή, 26η επέτειο του αιματηρού πραξικοπήματος, αφού εικάζεται ότι τουλάχιστον δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεών τους με την αστυνομία και τις ειδικές μονάδες καταστολής, συγκρούσεις που διήρκεσαν μέχρι τη χαραυγή της επομένης μέρας, της Κυριακής...

Θέατρο των συγκρούσεων αυτών ήταν το κέντρο της χιλιανής πρωτεύουσας όπου και η Μονκάδα, το Προεδρικό Μέγαρο, που 26 χρόνια πριν ο στρατός υπό τις διαταγές του Αουγκούστο Πινοσέτ δολοφόνησε στυγνά τον Πρόεδρο της χώρας Σαλβαδόρ Αλιέντε και εγκατέστησε μία στυγερή δικτατορία, η οποία βύθισε τη χώρα στο "σκοτάδι" του φασισμού για 17 ολόκληρα χρόνια, από το 1973 έως το 1990. Ωστόσο, όπως ανακοινώθηκε από τις αστυνομικές αρχές, η έκρυθμη κατάσταση εξαπλώθηκε και στις φτωχογειτονιές του Σαντιάγο, που περιστοιχίζουν το κέντρο της πόλης. Εκεί βρήκε το θάνατο και ο 22χρονος Γκάτικα Βιδάλ,που υπέκυψε όταν πυροβολήθηκε δύο φορές από άγνωστους ένοπλους που επέβαιναν σε αυτοκίνητο και πυροβολούσαν κατά των διαδηλωτών και φυσικά... διέφυγαν. Ενώ μετά τη λήξη της συγκρουσιακής κατάστασης, αστυνομικοί που περιπολούσαν σε συνοικίες ελάχιστα χιλιόμετρα νότια του κέντρου βρήκαν ακόμα ένα πτώμα άγνωστου άνδρα ηλικίας και αυτός 22 ετών, που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου. Κατά τη διάρκεια των σφοδρών συγκρούσεων με τις δυνάμεις ασφαλείας έγιναν περισσότερες από 100 συλλήψεις, κυρίως ατόμων νεαρής ηλικίας. Αγνωστος είναι και ο ακριβής αριθμός των τραυματιών, ενώ σύμφωνα με νοσοκομειακές πηγές όσοι προσήλθαν για νοσηλεία έφεραν τραύματα από πλαστικές σφαίρες και βαριές κακώσεις, είτε από ξυλοδαρμούς είτε από δακρυγόνα.

Οσο για το "τιμώμενο" πρόσωπο, τον στυγερό πρώην δικτάτορα Πινοσέτ, βρίσκεται υπό το καθεστώς κατ' οίκον περιορισμού στα περίχωρα της βρετανικής πρωτεύουσας, περιμένοντας την έκδοσή του (ή την απελευθέρωση) στην Ισπανία, ώστε να δικαστεί για τα εγκλήματα που διέπραξε κατά τη διάρκεια της πολυετούς δικτατορίας...

Η καμπάνια του "Ριζοσπάστη" και του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού "902"για τη συγκέντρωση βοήθειας προς τους σεισμοπαθείς της Τουρκίας απέφερε το χρηματικό ποσό των 25.258.959 δραχμών, το οποίο και θα αποσταλεί στη γείτονα χώρα εντός των ημερών. Τόσο ο "Ρ" όσο και ο "902" εκφράζουν τις θερμές ευχαριστίες τους σε όσους ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα.

Πανικόβλητοι οι μαθητές μπροστά στα ερείπια του σχολείου τους στη Γιάλοβα