Πανίσχυρες μεν οι καταστροφικές δυνάμεις της φύσης, αλλά ο μηδαμινός μπροστά τους άνθρωπος ουδέποτε πρέπει να σταματήσει να τις αντιπαλεύει. Ενδεχομένως να είναι αδύνατον - και στο απώτερο μέλλον - να τις τιθασεύσει. Ομως, να περιορίσει τα καταστροφικά τους αποτελέσματα, σίγουρα μπορεί. Και ουδεμία ολιγωρία προς αυτή την κατεύθυνση δικαιολογείται από εμάς ατομικώς και πολύ περισσότερο από το κράτος.

Αν λόγου χάρη - για να έρθουμε στην τραγωδία των ημερών - κάποιοι αετονύχηδες δεν μπάζωναν ανενόχλητοι ρέματα για να τα πουλήσουν ως οικόπεδα, αν οι εργολάβοι δεν έχτιζαν ανεξέλεγκτοι με σκάρτα ή λειψά υλικά, αν οι εργοστασιάρχες δεν ύψωναν χάρτινες φάμπρικες, τότε ασφαλώς θα είχαμε πολύ λιγότερες υλικές καταστροφές και πολύ λιγότερους ανθρώπους θαμμένους κάτω από τα ερείπια. Με άλλα λόγια, σε αρκετές περιπτώσεις, άπληστοι ιδιώτες και οι σκοπίμως συνεργούντες στο έγκλημα ταγοί πήραν τον κοσμάκη στο λαιμό τους και ας μην το ξεχάσουμε αυτό ποτέ!

Αλίμονο, λοιπόν, σε όσους χάθηκαν, σε όσους μαυροφορέθηκαν, σε όσους είδαν τα σπίτια τους, για τα οποία πάλευαν μια ζωή, να διαλύονται. Ανέστιοι τώρα διαμένουν σε σκηνές υπό συνθήκες που τους υποβιβάζουν ως ανθρώπους και πολλαπλασιάζουν τα ψυχολογικά τους τραύματα που τους προκάλεσε η καταστροφική δόνηση της περασμένης Τρίτης. Τραγικό το παρόν τους και σκοτεινό σαφώς το μέλλον τους, αφού οι παχιές υποσχέσεις της κυβέρνησης για σύντομη αποκατάστασή τους δεν πείθουν. Ο χειμώνας που θα έρθει στις σκηνές θα τους βρει ασφαλώς να τρέμουν από το κρύο και από την οργή τους γι' αυτούς που τους βύθισαν στην απελπισία και ακολούθως τους λησμόνησαν εντελώς.

Τάσος ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ

ΛΕΡΟΣ(Της απεσταλμένης μας Ρ. ΜΠΑΝΑΚΟΥ).-

Η Λέρος έδειξε τη φιλοξενία του λαού της στα παιδιά της Γιουγκοσλαβίας. Για δεκαπέντε μέρες, φιλοξενήθηκαν, από το Δήμο, το Σύλλογο Εργαζομένων στο Κρατικό Θεραπευτήριο και τη Νομαρχία Δωδεκανήσου, 13 παιδιά από το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας του Βελιγραδίου.

Κοντά στους απλούς ανθρώπους του νησιού, όχι μόνο πέρασαν δεκαπέντε ήσυχες και ανέμελες μέρες, αλλά έμαθαν πως κι όταν όλοι οι ιμπεριαλιστές τούς έχουν επιβάλει την απομόνωση υπάρχουν άνθρωποι που αποφασιστικά και έμπρακτα είναι κοντά τους. "Η υπόθεση της Γιουγκοσλαβίας μας αφορά όλους προσωπικά. Αφορά το μέγεθος της αντίστασής μας στην ισοπέδωση", τόνισε στη διάρκεια της ημερίδας, με θέμα "Πόλεμος και ψυχική υγεία", που έγινε το περασμένο Σάββατο στη Λέρο, η επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Απεξάρτησης του "18 Ανω" Κατερίνα Μάτσα."Τη θέση της αντίστασης που επέδειξε ο λαός της Γιουγκοσλαβίας, επισήμανε η Κ. Μάτσα, κινδυνεύει να πάρει τώρα η απελπισία, που φωλιάζει στις ψυχές των ανθρώπων. Αυτός ο κίνδυνος πρέπει να αποτελέσει ενιαίο σινιάλο αντίστασης και ο καθένας μας πρέπει να αντιληφθεί πως στα σχέδιά τους καθρεφτίζεται το μέλλον της ανθρωπότητας. Ενα μέλλον μαζικού ολοκαυτώματος".

Οι βομβαρδισμοί, βέβαια, μπορεί να τέλειωσαν, αλλά ο λαός της Γιουγκοσλαβίας τώρα δοκιμάζεται ακόμη περισσότερο. "Οι κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ έβαλαν όλη τη χώρα, όχι μόνο σε οικονομική, αλλά σε πλήρη απομόνωση, γεγονός που μεγαλώνει το στρες όλου του λαού, τόνισε η καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας του Βελιγραδίου Σμίλικα Πόποβιτς.Στα πρόσωπα των ανθρώπων στο δρόμο, δεν υπάρχει χαρά, παρουσιάζεται αύξηση της εγκληματικότητας, ιδιαίτερα στους νέους, δυσκολία στις οικογένειες να αναθρέψουν τα παιδιά τους".

Τώρα, μάλιστα, ανοίγουν τα σχολεία. Ετσι, οι πρόσφυγες, που φιλοξενούνταν σ' αυτά μέχρι τώρα, θα βρεθούν στο δρόμο. Εκεί, δηλαδή, όπου βρίσκονται και τα 1.200 εγαταλειμμένα παιδιά και τα ιδρύματα τα οποία τα φιλοξενούσαν καταστράφηκαν. Την ίδια στιγμή, το 20% των μαθητών δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο, αφού 300 δημοτικά και γυμνάσια και 82 νηπιαγωγεία έχουν καταστραφεί. Ανάλογη είναι η κατάσταση και στις υπηρεσίες υγείας με 20 νοσοκομεία και 30 Κέντρα Υγείας κατεστραμμένα ή με σοβαρές ζημιές.

Πολύ σύντομα υπολογίζεται πως το 60% των παιδιών θα έχουν ανάγκη κοινωνικής φροντίδας, θα υπάρξει μείωση των γεννήσεων, μείωση της ανοσοποιητικής κατάστασης του πληθυσμού, αύξηση των κακοήθων όγκων, των αυτοκτονιών, των αναπνευστικών και καρδιολογικών παθήσεων και, βέβαια, των ψυχικών παθήσεων.

Εκκληση κοινής αντίστασης απηύθυνε και η Γραμματέας της Εταιρείας Ελληνοσερβικής Φιλίας Νίνα Κομένοβιτς, τονίζοντας πως "βασικός ρόλος Ελλήνων και Σέρβων πρέπει να είναι να παρακινήσουμε όλους τους λαούς να καταλάβουν πως όλοι οι λαοί μπορούν να ζήσουν μαζί. Συνεχίστε αυτή τη συμπαράσταση. Είναι μεγάλο πράγμα, όταν πέφτουν οι βόμβες να ξέρεις πως δεν είσαι μόνος σου. Πως έχεις δίπλα σου έναν αδελφό λαό".

• Χτες βράδυ, στην Αθήνα, τα παιδιά του "18 Ανω" οργάνωσαν μια πλούσια καλλιτεχνική εκδήλωση προς τιμήν των παιδιών από τη Γιουγκοσλαβία, που αναχωρούν τώρα για την πατρίδα τους.

Παιδιά στο Αλέξινατς, που καταστράφηκε από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς

Στιγμιότυπο από την ημερίδα στη Λέρο