ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Κερδισμένοι και χαμένοι από το ράλι του πετρελαίου

Παπαγεωργίου Βασίλης

Η νέα εκρηκτική άνοδος της τιμής του πετρελαίου, που ξεπέρασε τα 110 δολάρια το βαρέλι, επανέφερε προς συζήτηση τους παράγοντες που ωθούν το «μαύρο χρυσό» σε δυσθεώρητα ύψη. Οι αναλυτές σηκώνουν τα χέρια, ομολογώντας ότι δεν μπορούν να προβλέψουν πού θα σταματήσει αυτή η ιλιγγιώδης κούρσα.

Το πρώτο θύμα αυτής της εξέλιξης είναι το επιχείρημα των απολογητών της «ελεύθερης αγοράς», του καπιταλισμού ότι «η τιμή του εμπορεύματος διαμορφώνεται από την προσφορά και τη ζήτηση»...

Τα τελευταία στοιχεία του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγών Κρατών (ΟΠΕΚ) το παραγόμενο ημερησίως πετρέλαιο όχι μόνο καλύπτει αλλά υπερκαλύπτει την παγκόσμια ζήτηση. Αν λοιπόν ίσχυε το παραπάνω επιχείρημα θα είχαμε σταθερότητα, ή μείωση των τιμών.

Το ότι συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή αύξηση των τιμών, οφείλεται σε σειρά παραγόντων απ' τους οποίους δύο σημαντικοί είναι η κατρακύλα του δολαρίου (αφού το μεγαλύτερο μέρος των πετρελαϊκών συμβολαίων πληρώνονται σε δολάρια) και η δράση των κερδοσκοπικών κεφαλαίων που μετακινήθηκαν τα τελευταία χρόνια στην πετρελαϊκή αγορά.

Η δράση των κερδοσκοπικών κεφαλαίων και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της τιμής του πετρελαίου ομολογείται ακόμη και από κυβερνητικούς παράγοντες των ΗΠΑ. Οπως ο αρμόδιος για θέματα ενέργειας Γκάι Καρούζο, ο οποίος ομολόγησε ότι με βάση την προσφορά και τη ζήτηση η τιμή δε θα έπρεπε να ξεπερνάει τα 90 δολάρια το βαρέλι. Αρα κατά την άποψη του Αμερικανού αξιωματούχου η διαφορά (μέχρι τα 110 δολάρια) των 20 δολαρίων οφείλεται σε άλλους παράγοντες, κερδοσκοπικούς.

Οσον αφορά στην ταυτότητα των κερδοσκόπων; Δεν είναι άλλοι από τις πετρελαϊκές εταιρείες, τις μεγάλες τράπεζες και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, αλλά και διάφοροι «ειδικοί» όπως οι κύριοι Σόρος, Μπάφετ κ.ά.

Οπως πάντα, το «μάρμαρο» των υπέρογκων καπιταλιστικών κερδών πληρώνεται από τους εργαζόμενους σ' όλο τον κόσμο.

Ολοι γνωρίζουμε ότι το γέμισμα του ρεζερβουάρ ενός αυτοκινήτου είναι μια πολύ ακριβή υπόθεση. Εκείνο που δε γνωρίζουμε, συνήθως, είναι το ποιος και πόσο κερδίζει από την αγορά ενός λίτρου βενζίνης. Δε γνωρίζουμε, παραδείγματος χάριν, τι εισπράττει το κράτος μέσω της φορολογίας.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΠΕΚ, στην τιμή που πληρώνουμε στην αντλία οι φόροι αντιπροσωπεύουν: στις ΗΠΑ το 26%, στον Καναδά το 30%, στην Ιαπωνία το 38%, στη Γερμανία το 49%, στην Ιταλία και τη Γαλλία το 53%, στη Βρετανία το 55%!

Ρεκόρ ζημιών

Παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ανάσχεση της κρίσης στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι τράπεζες σε Αμερική, Ευρώπη και Ασία συνεχίζουν να ανακοινώνουν μεγάλες ζημιές στον τομέα της στεγαστικής πίστης.

Υπολογίζεται ότι μέχρι στιγμής οι ζημιές τραπεζών λόγω κατάρρευσης στη στεγαστική αγορά ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ έχουν αγγίξει τα 188 δισ. δολάρια παγκοσμίως. Ποσό που αντιστοιχεί στο 50% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ελλάδας!

Οι τράπεζες με τις μεγαλύτερες ζημιές είναι, σύμφωνα με το οικονομικό πρακτορείο «Μπλούμπεργκ», η «Μέριλ Λιντς» με ζημιές 24,5 δισ. δολ., η «Σίτιγκρουπ» με 22,4 δισ. δολ., η UBS με 18,1 δισ. δολ., η HSBC με 12,4 δισ. δολ., η «Μόργκαν Στάνλεϊ» με 9,4 δισ. δολ.

Την περασμένη Δευτέρα, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, η Fed, για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, «έριξε» στην αγορά 200 δισ. δολάρια ως «ένεση» ρευστότητας, χωρίς κανένα αποτέλεσμα αφού η κατρακύλα του δολαρίου συνεχίστηκε.

Οι τράπεζες, βεβαίως, δεν αντιμετωπίζουν κανένα σοβαρό πρόβλημα, αφού το περισσότερο που έχουν να χάσουν είναι ένα μικρό κλάσμα των τεράστιων κερδών που αποκόμισαν το προηγούμενο διάστημα.

Σοβαρό πρόβλημα, όμως, αντιμετωπίζουν χιλιάδες εργαζόμενοι που παγιδεύτηκαν στον τραπεζικό δανεισμό για την αγορά ενός σπιτιού και καλούνται να αποπληρώσουν το δάνειό τους με αβάσταχτα επιτόκια. Για πολλούς (περίπου το 20%) ο πλειστηριασμός είναι η μόνη «λύση».

Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι συνέπειες από τη «φούσκα των ακινήτων» δεν έχουν εμφανιστεί σε όλες τις διαστάσεις τους. Πολύ περισσότερο, αφού υπολογίζουν ότι το επόμενο κύμα θα αφορά την αγορά ακινήτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

ΙΑΠΩΝΙΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Αύξηση μεγαλύτερη του αναμενόμενου κατέγραψε το ΑΕΠ της Ιαπωνίας στο τέταρτο τρίμηνο, χάρη στην άνοδο των εξαγωγών, η οποία αντιστάθμισε τον αντίκτυπο της στεγαστικής κρίσης που πλήττει τη χώρα. Σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν την Τετάρτη στο Τόκιο, το ιαπωνικό ΑΕΠ διευρύνθηκε με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 3,5%, έναντι προβλέψεων για αύξησή του κατά 2,3%. Τον περασμένο μήνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη αναπτύχθηκε κατά 3,7%.

ΡΩΣΙΑ - ΟΥΚΡΑΝΙΑ Η ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου «Gazprom» και η ουκρανική «Naftogaz» υπέγραψαν «συμφωνία για την ανάπτυξη των σχέσεών τους στον τομέα του φυσικού αερίου», σύμφωνα με ανακοίνωση της «Gazprom». Οι δύο εταιρείες επιδίωκαν εδώ και δύο βδομάδες την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τη ρύθμιση των χρεών της «Naftogaz» και κυρίως ως προς μια νέα διευθέτηση της διαδικασίας αποστολής του φυσικού αερίου που θα αποκλείει την ύπαρξη μεσαζόντων.

ΟΠΕΚ - ΤΖΙΡΟΣ Η εκρηκτική πορεία της τιμής πετρελαίου αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε ανάλογη τροχιά και τα έσοδα του ΟΠΕΚ (Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών) από εξαγωγές, τα οποία, σύμφωνα με την Αμερικανική Επιτροπή Ενέργειας (EIA), θα φθάσουν στο επίπεδο των 927 δισ. δολαρίων. Υπενθυμίζεται ότι οι χώρες του ΟΠΕΚ εισέπραξαν το 2007 περίπου 676 δισ. δολάρια, 10% περισσότερα σε σχέση με το 2006.