Σήμερα αναδημοσιεύουμε αποσπάσματα από μια ανάλυση του Ν. Κιτσίκη που περιλαμβάνεται στη συλλογή με τίτλο "Η θύελλα της Κοινής Αγοράς" η οποία εκδόθηκε από τον οίκο "Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις" το 1962. Τίτλος του άρθρου: "Η θανάσιμη περίπτυξης της Κοινής Αγοράς".

Η γεωργία εις την ΕΟΚ και εις την συμφωνίαν Αθηνών. Η γεωργική μας παραγωγή θα ελέγχεται από τους ξένους

Την 14η Ιανουαρίου 1962, ύστερα από σαράντα πέντε συνεχείς συνεδριάσεις εργασίας, εις ας εξεδηλώθησαν δραματικαί αντιθέσεις, το Συμβούλιον Υπουργών των Εξ συνεφώνησεν εις τας Βρυξέλλας διά την μετάβασιν της Κοινής Αγοράς από του πρώτου εις το δεύτερον τετραετές στάδιόν της. Συμβολικώς ετοποθέτησε την απαρχήν τούτου εις την 1ην Ιανουαρίου 1962. Η απόφασις αύτη σημαίνει ότι οι τελωνειακοί δασμοί διά τας μεταξύ των χωρών - μελών εισαγωγάς θα μειωθούν περαιτέρω, ενώ παραλλήλως οι εις το εσωτερικόν εκάστης χώρας επιβαλλόμενοι φόροι επί των ούτω εισαγομένων προϊόντων δε θα πρέπει να υπερβαίνουν τους φόρους, οι οποίοι επιβάλλονται επί των ομοίων εθνικών προϊόντων. Οι ποσοτικοί περιορισμοί και οι επί των προς τας άλλας χώρας - μέλη της Κοινότητος επιβαλλόμενοι επί των εξαγωγών φόροι πρόκειται να καταργηθούν. Τονίζεται επίσης ότι από της 1ης Ιουλίου 1962 πρόκειται να εφαρμοσθή κοινή γεωργική πολιτική μέχρι δε του τέλους του 1969, ότε αναμένεται η λήξις της μεταβατικής περιόδου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, θα έχει δημιουργηθεί πλήρως κοινή αγορά και διά τα γεωργικά προϊόντα.

Η Ελλάς με την συμφωνίαν συνδέσεως την καλουμένην διεθνώς συμφωνίαν Αθηνών, την υπογραφείσαν την 9ην Ιουλίου 1961, η οποία προέβλεψε μεταβατικήν περίοδον εφαρμογής 22 ετών διά τα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα, επεδίωξε κάποιαν προνομιακήν μεταχείρισιν όσον αφορά την εξαγωγήν των αγροτικών προϊόντων εις τας χώρας των εξ. Βάσει του υπ' αριθ. 6 πρωτοκόλλου της συμφωνίας της συνδέσεως, τα κράτη - μέλη της ΕΟΚ εφαρμόζουν επί των εισαγομένων εξ Ελλάδος προϊόντων τους τελωνειακούς δασμούς τους οποίους εφαρμόζουν μεταξύ των κατά την έναρξιν ισχύος της συμφωνίας και επεκτείνουν υπέρ της Ελλάδος τας διαδοχικάς μειώσεις τας οποίας πραγματοποιούν. Επίσης επεκτείνουν υπέρ της Ελλάδος τα μέτρα καταργήσεως των ποσοτικών περιορισμών που έχουν εφαρμόσει μεταξύ των, μέχρι της ενάρξεως ισχύος της συμφωνίας. Το 1970 οι έναντι της Ελλάδος δασμοί των χωρών της ΕΟΚ θα έχουν καταργηθή και οι ποσοτικοί περιορισμοί αρθή. Κατά τη διάρκειαν της μεταβατικής περιόδου των 22 ετών, η Ελλάς οφείλει να εναρμονίση προοδευτικώς την γεωργικήν της πολιτικήν με την κοινήν γεωργικήν πολιτικήν της ΕΟΚ (άρθρον 33 της συμφωνίας Αθηνών και άρθρον 39 της συνθήκης της Ρώμης).

Η προνομιακή μεταχείρισις έχει μόνον θεωρητικήν αξίαν ενώπιον της Ελληνικής πραγματικότητος, δηλαδή της ελλείψεως ανταγωνιστικότητος. Πάντως, χάριν των θεωρητικών αυτών προνομίων η Ελλάς εγκατέλειψε κάθε προσπάθειαν εξασφαλίσεως της εκβιομηχανίσεώς της. Ηγνόησε το γεγονός ότι προέχων ρόλος της ΕΟΚ είναι πάντοτε ο βιομηχανικός, ότι το οικονομικόν μέλλον της χώρας δύναται να εξασφαλισθή μόνο διά της εκβιομηχανίσεως και συνεκέντρωσε τας προσπαθείας της εις τας "ειδικάς ρυθμίσεις", τας οποίας ανεφέραμεν, διά τα αγροτικά προϊόντα με την ΕΟΚ, που παρά την συμφωνίαν της 14ης Ιανουαρίου δεν έχει ακόμη σαφή αγροτικήν πολιτικήν, τουλάχιστον ως προς την Ελλάδα.

Είναι βέβαια αληθές ότι η Ελλάς έχουσα υποτυπώδη βιομηχανίαν λαμβάνει τον χαρακτηρισμόν χώρας γεωργικής, παρά το γεγονός ότι δεν έχει ανεπτυγμένην αγροτικήν οικονομίαν. Οπωσδήποτε η γεωργία εισφέρει πλέον του 1/3 εις το εθνικόν εισόδημα και απασχολεί άνω του ημίσεως του πληθυσμού. Αι εξαγωγαί γεωργικών προϊόντων το 1960 ήσαν τα 77,6% κατά την Εθνικήν Τράπεζαν (*) αλλά μόνον 74,9 κατά την Αγροτικήν επί του συνόλου των εξαγωγών. Η Διοίκησις της Αγροτικής Τραπέζης μ' επληροφόρησε ότι το παρελθόν έτος 1961 το ποσοστόν κατήλθε εις 74,4% της αξίας του συνόλου των εξαγωγών. Αποβλέπει λοιπόν διά της συνδέσεως εις την ευνοϊκήν μεταχείρισιν των αγροτικών της προϊόντων. Το παράδειγμα όμως της Γαλλίας συνταρασσομένης από πνεύμα επαναστατικόν εξ αιτίας της κρίσεως των γεωργικών προϊόντων αποδεικνύει ότι εις ουδέν δύναται να βοηθήσει η ΕΟΚ την αγροτικήν οικονομίαν και μάλιστα εξέχοντος μέλους αυτής όπως η Γαλλία.

Η γεωργική κρίσις της Γαλλίας εκλόνισε προ μηνών την Κοινήν Αγοράν μέχρι σημείου ώστε να λέγεται ότι κινδυνεύει. Η γαλλική κυβέρνησις δε δέχεται την επιτάχυνσιν του τελωνειακού αφοπλισμού. Και άλλαι σοβαραί αντιθέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΟΚ είχαν ως αποτέλεσμα να αποδείξουν ότι τα κείμενα δεν έχουν καμιάν αξίαν όταν μιλούν τα συμφέροντα.

Αι δυσκολίαι που αντιμετωπίζουν αι γεωργικαί χώραι της Κοινής Αγοράς όπως η Γαλλία, η οποία εν τούτοις έχει εις μέγαν βαθμόν ανεπτυγμένην αγροτικήν οικονομίαν, προδικάζουν πολύ μεγαλυτέρας δυσκολίας διά την Ελλάδα μετά την αποικιακήν σύνδεσίν της με την ΕΟΚ. Η συμφωνία της 14.1.62 δε δικαιολογεί αισιοδοξίαν.

Οπωσδήποτε η Ελλάς εγκατέλειψε κάθε ελπίδα εκβιομηχανίσεως και παρεδόθη εις την ΕΟΚ με τον ισχυρισμόν ότι εξυπηρετεί την αγροτικήν της οικονομίαν. Αλλά η αγροτική μας οικονομία έχει μεγάλην καθυστέρησιν, μέγα κόστος παραγωγής, ενώ η αγροτική οικονομία της ΕΟΚ έχει μονοπωλιακήν συγκρότησιν και μεγάλην υπεροχήν.

Η Ιταλία και η Γαλλία εντείνουν εις μέγα βαθμόν την καλλιέργειαν των οπωροκηπευτικών, γεγονός όπερ δημιουργεί σοβαρά προβλήματα διά τα όμοια προϊόντα της χώρας μας.

Η γεωργική μας παραγωγή θα διατρέξη αγωνιώδη περιπέτειαν και θα βρίσκεται πάντοτε κάτω από τον έλεγχον των ξένων. Η συμφωνία Αθηνών όχι μόνο δεν προωθεί τας εξαγωγάς των γεωργικών μας προϊόντων, αλλά και δι' αυτά αντιμετωπίζει το πρόβλημα του υψηλού κόστους, πολύ υψηλοτέρου του κόστους παραγωγής των ανεπτυγμένων χωρών, χωρίς να το θεραπεύη. Οταν εις την Γαλλίαν, όπου το κόστος παραγωγής είναι ασυγκρίτως κατώτερον του ελληνικού, δημιουργούνται κρίσεις της γεωργικής οικονομίας, όπως η προ ολίγων μηνών, εκ του λόγου ότι αι τιμαί πωλήσεως των γεωργικών προϊόντων δεν ικανοποιούν τους παραγωγούς συγκριτικά με το κόστος παραγωγής, διότι δεν καλύπτουν τα έξοδα, πώς είναι δυνατόν να γίνη ανταγωνιστική η γεωργική μας παραγωγή;

Αι τέως αποικίαι, που απέκτησαν μεν την ανεξαρτησίαν, αλλά ευνοούνται πάντοτε από τας πρώην μητροπολιτικάς χώρας της ΕΟΚ, θα καταστούν ανταγωνιστικαί της ελληνικής οικονομίας. Τα γεωργικά προϊόντα των τέως αποικιών είναι φυσικόν να έχουν ιδιαιτέραν ευνοϊκήν μεταχείρισιν εκ μέρους των μητροπολιτικών κρατών της ΕΟΚ. Από της συστάσεως της ΕΟΚ απολαύουν της προοδευτικής καταργήσεως των δασμών και ποσοτικών περιορισμών διά τας εξαγωγάς των προς πάντα τα κράτη - μέλη της ΕΟΚ. Από πολιτικήν πλευράν αι μητροπολιτικαί χώραι καταβάλλουν προσπαθείας να κρατήσουν τα υπερπόντια εδάφη των, τα οποία αποκτούν την ανεξαρτησίαν των, εις τους κόλπους της Δύσεως. Από οικονομικήν πλευράν προσπαθούν ακόμα να τα κρατήσουν ως αγοράν δυναμένην να απορροφήση σημαντικόν μέρος των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων της ΕΟΚ. Χάριν των λόγων αυτών τα υπερπόντια εδάφη της ΕΟΚ θα βοηθούν μεγάλως εις την οικονομικήν των ανάπτυξιν. Συνεπώς θα καταστούν μελλοντικώς, διά πολλά γεωργικά προϊόντα, ανταγωνισταί της Ελλάδος.

Η αγωνία θα αυξηθή όταν συνδεθούν η Ισπανία, η Τουρκία και το Ισραήλ, χώραι παράγουσαι ομοειδή αγροτικά προϊόντα, οπότε ο συναγωνισμός θ' αποβή θανάσιμος διά την Ελλάδα, διότι αι χώραι αυταί έχουν παραγωγικάς και εξαγωγικάς δυνατότητας σημαντικώς υπερτέρας εις τα προϊόντα ακριβώς εκείνα, όπως ο καπνός, η σταφίς, το λάδι, τα εσπεριδοειδή, που συνιστούν το μέγιστον μέρος της εξαγωγής αγροτικών προϊόντων διά την Ελλάδα.

Η ειδική ρήτρα διαφυγής του άρθρου 10, η οποία επιτρέπει την λήψιν προστατευτικών μέτρων υπό του Συμβουλίου της συνδέσεως, δυνατόν να έχει ως αποτέλεσμα προνομιακήν μεταχείρισιν μιας των χωρών των Εξ, συγκεκριμένως της Ιταλίας, εις βάρος της Ελλάδος.

Αι δασμολογικαί ποσοστώσεις περί ων το άρθρον 21 και το πρωτόκολλον 8 διά τας συνολικάς εισαγωγάς με μειωμένον δασμόν ή ατέλειαν εκ των χωρών διμερών συμφωνιών, δηλαδή κυρίως των ανατολικών χωρών, ανερχόμεναι το πολύ εις 10% των εισαγωγών προελεύσεως τρίτων χωρών, του τελευταίου έτους είναι ανεπαρκέσταται. Αλλά και η δήθεν ευνοϊκή αύτη διάταξις δύναται να καταργηθή εις το τέλος της μεταβατικής περιόδου των 12 ετών, του άρθρου 6 της συμφωνίας Αθηνών.

(*) Οικονομικαί εξελίξεις, τριμηνιαία έκδοσις Εθνικής Τραπέζης, αρ. 7-8, σελ. 25.

Πέρασαν τεσσεράμισι ολόκληρα χρόνια, από την ημερομηνία που τα 4 από τα 5 κόμματα της ελληνικής Βουλής, αποφάσισαν να παραχωρήσουν το δικαίωμα χάραξης και εφαρμογής της εθνικής πολιτικής σε υπερεθνικά κέντρα και ειδικότερα στο Διευθυντήριο των Βρυξελλών. Τον Ιούλη του 1992, οι βουλευτές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, της ΠΟΛ.ΑΝ και του ΣΥΝ, γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια τη γνώμη των ψηφοφόρων τους, βιάστηκαν να υπερψηφίσουν στη Βουλή τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Τα επιχειρήματα που πρόβαλαν οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων, για να δικαιολογήσουν τη θετική τους ψήφο, ήταν πως με την εφαρμογή των μέτρων και των πολιτικών που επιτάσσει η Συνθήκη του Μάαστριχτ:

Πρώτον, θα εξασφαλιστεί μέχρι το 1999 η "σύγκλιση" της ελληνικής οικονομίας και των οικονομιών των χωρών - μελών της Κοινότητας και κατά συνέπεια θα έκλεινε το χάσμα που χωρίζει τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες - όπως η Ελλάδα - με τις περισσότερο αναπτυγμένες χώρες - μέλη της ΕΟΚ.

Δεύτερον, ότι ο ελληνικός λαός θα χρειαστεί να σφίξει για 3-4 χρόνια το ζωνάρι και να ανεχθεί πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας, γιατί η πορεία προς το Μάαστριχτ και ειδικότερα την οικονομική και νομισματική ενοποίηση της Ευρώπης (ΟΝΕ), είναι "μονόδρομος".

Τρίτον, προανάγγειλαν την κατάρτιση ενός προγράμματος με δέσμη μέτρων και πολιτικών λιτότητας - το βάφτισαν "πρόγραμμα σύγκλισης" - για την ανάκαμψη της οικονομίας, τη μείωση των ελλειμμάτων, του χρέους, της ανεργίας και του πληθωρισμού. Ούτε λίγο - ούτε πολύ οι θιασώτες του Μάαστριχτ, καλούσαν τον ελληνικό λαό να ανεχθεί 3-4 χρόνια λιτότητας και του υπόσχονταν πως με την εκπλήρωση των στόχων του προγράμματος "σύγκλισης", θα έρθουν και για τους Ελληνες καλύτερες μέρες.

Το διάστημα των 4,5 χρόνων, που διανύθηκε από την ημέρα υπερψήφισης της Συνθήκης του Μάαστριχτ, είναι ένα αξιόλογο διάστημα για να γίνει απολογισμός και να καταγραφούν τα βασικά συμπεράσματα. Ο "Ρ" επιχειρεί σήμερα να καταγράψει την... αποτελεσματικότητα των πολιτικών "γαλάζιας" και "πράσινης" λιτότητας - που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ με παραλλαγές των προγραμμάτων "σύγκλισης" - στο όνομα αντιμετώπισης των χρόνιων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.

Από τα επίσημα στοιχεία για την εξέλιξη βασικών δεικτών - μεγεθών της ελληνικής οικονομίας - που παραθέτουμε στη συνέχεια - προκύπτει με σαφήνεια, πως αν σε κάτι αποδείχτηκαν αποτελεσματικά τα προγράμματα "σύγκλισης", αυτό ήταν:

α) η συσσώρευση του πλούτου σε λιγότερα χέρια μεγαλοεπιχειρηματιών.

β) η παραπέρα υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και η εξάπλωση της φτώχειας σε ευρύτερα στρώματα του ελληνικού λαού.

γ) η απόκλιση - και όχι η σύγκλιση - της ελληνικής οικονομίας από τις οικονομίες των περισσότερο ανεπτυγμένων χωρών - μελών της Κοινότητας, με βάση τους δείκτες για το δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα, την ανεργία κλπ.

Αδιάψευστος μάρτυρας τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης και των διεθνών οργανισμών, σύμφωνα με τα οποία από το 1991 μέχρι το 1996, τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων αυξήθηκαν σε ποσοστά πολλαπλάσια του πληθωρισμού, οι μισθοί και οι συντάξεις μειώθηκαν, αυξήθηκαν τα λουκέτα και τα "φέσια" στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και μαζί τους η ανεργία, τα ελλείμματα του ισοζυγίου τινάχτηκαν στα ύψη κλπ.

Ενδεικτικά θα επισημάνουμε ότι, συνέπεια της πολιτικής λιτότητας ήταν:

• Να τιναχτούν στα ύψη τα επίσημα καθαρά κέρδη της ελληνικής βιομηχανίας,που γέμισαν τα θησαυροφυλάκια των βιομηχάνων και των παρατρεχάμενών τους. Μόνο στην περίοδο 1991 - 1994 (σύμφωνα με το ΣΕΒ) αυξήθηκαν κατά 1.476% ή 1.576 φορές (!) ενώ πάνω από τον πληθωρισμό ήταν η αύξησή τους επίσης το 1995 και το 1996.
• Να μειωθεί ο όγκος των ιδιωτικών επενδύσεων στη μεταποίηση, το 1994, συγκριτικά με το 1991, κατά 7,8%! Ακόμη κι αν παρουσίασαν αύξηση το 1995 και το 1996, η αύξηση αυτή δεν αντισταθμίζει τη μείωση των προηγούμενων χρόνων.
• Με την εισοδηματική πολιτική λιτότητας, που μείωσε δραματικά την αγοραστική δύναμη των μισθών και συντάξεων, συνεχίστηκε το μαράζωμα της οικονομίας και η υποβάθμιση του παραγωγικού της δυναμικού.
• Να παραμείνει στάσιμη η βιομηχανική παραγωγή και να μειωθεί ο πραγματικός τζίρος στην αγορά. Η εξέλιξη αυτή, είχε σαν συνέπεια να διαμορφωθούν σε ύψος - ρεκόρ τα "φέσια" στην αγορά, να συνεχιστούν τα λουκέτα, όχι μόνο στις μικρομεσαίες αλλά και μεγάλες παραδοσιακές βιομηχανικές επιχειρήσεις και φυσικά ο αριθμός των ανέργων στην Ελλάδα να ξεπεράσει τις 400.000, ανεβάζοντας έτσι το επίσημο ποσοστό ανεργίας στο 10-11%, όσο περίπου είναι και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
• Να επιδεινωθούν δραματικά τα ελλείμματα του ισοζυγίου, αφού για το 1996 οι αρμόδιοι εκτιμούν ότι το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, θα κλείσει πάνω από 4,5 δισ. δολάρια.

Για όλα αυτά, όμως, οι κυβερνώντες αποφεύγουν σαν ο διάβολος το λιβάνι να μιλήσουν και όταν μιλούν και παραδέχονται την επιδείνωση της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας, το κάνουν για να δικαιολογήσουν την εμμονή τους στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής ή για να διευρύνουν την ασυδοσία και τα προνόμια των μεγαλοεπιχειρηματιών, αφού επιμένουν να θεωρούν... μονόδρομο την αδιέξοδη και καταστροφική για τη χώρα και το λαό πολιτική του Μάαστριχτ.

Ο βαθμός αποτελεσματικότητας των μέτρων και πολιτικών της Συνθήκης του Μάαστριχτ - την οποία δεσμεύτηκαν να εφαρμόσουν, είτε από τη θέση της κυβέρνησης είτε από τη θέση της αντιπολίτευσης, όσοι υπερψήφισαν τη Συνθήκη - φαίνεται αν συγκρίνουμε: Πρώτον, την εικόνα που παρουσίαζαν το 1992 το δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα, ο πληθωρισμός, τα επιτόκια και η ισοτιμία της δραχμής, που ήταν και οι 5 βασικοί δείκτες που ορίστηκαν σαν όροι και στόχοι από τους συντάκτες της Συνθήκης του Μάαστριχτ για την ονομαστική "σύγκλιση" στις οικονομίες των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πώς έχουν διαμορφωθεί το 1996. Δεύτερον, πώς έπρεπε να διαμορφωθούν μέχρι το 1997 (δηλαδή φέτος) οι παραπάνω 5 βασικοί δείκτες, ώστε η Ελλάδα να εξασφαλίσει το εισιτήριο για την επιβίβαση με θέση στο "πρώτο βαγόνι του τρένου για την ΟΝΕ"!

Οι δείκτες αυτοί, σκιαγραφούν τη μία όψη του νομίσματος, που είναι ο βαθμός της ονομαστικής "σύγκλισης" ή της "απόκλισης" της ελληνικής οικονομίας με τις άλλες πιο ανεπτυγμένες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που σημειώθηκε την τελευταία 5ετία με τη συγκεκριμένη οικονομική πολιτική που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ (μέχρι τον Οκτώβρη του 1993) και του ΠΑΣΟΚ (από τον Οκτώβρη του 1993 μέχρι σήμερα). Η άλλη όψη του νομίσματος - που δε φαίνεται από τους παραπάνω 5 δείκτες, αλλά από ορισμένους άλλους, όπως η ανεργία, η εξάπλωση της φτώχειας κλπ - είναι το κόστος αυτών των πολιτικών. Ποιες ήταν δηλαδή οι συνέπειες αυτής της πολιτικής και ποιοι τις πλήρωσαν.

Σύμφωνα λοιπόν με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUROPEAN ECONOMY/ Suplement A, Economic trends, No 12 - Δεκέμβρης 1996), η πορεία προς τη "σύγκλιση" των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης - με βάση τους 5 δείκτες - στόχους της Συνθήκης του Μάαστριχτ - παρουσιάζει την παρακάτω εικόνα:

Από το 1992 μέχρι το 1996 οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, εφάρμοσαν με ευλαβική συνέπεια την πολιτική της σκληρής μονόπλευρης λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων και των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, προβάλλοντας σαν δικαιολογία και άλλοθι τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και τις σχετικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν όσοι την υπερψήφισαν. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής όμως, αποδείχτηκαν ισχνά,ακόμη και με βάση τους στόχους του αναθεωρημένου προγράμματος "σύγκλισης" 1994 - 1999 της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, καθώς:

• ενώ είχαν θέσει για το 1996 και το 1997 να περιοριστεί ο ρυθμός πληθωρισμού στο 6,5% και 4,6% αντίστοιχα, τελικά ο πληθωρισμός έκλεισε το 1996 στο 8,5% και φέτος εκτιμάται ότι θα κλείσει στο 6,5%. Ενδεικτικό της αποτυχίας των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ στο μέτωπο του πληθωρισμού, είναι το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν και παραμένει υπερτριπλάσιος από το μέσο κοινοτικό όρο (3,2 φορές μεγαλύτερος το 1992 και 3,3 φορές το 1996).
• ενώ είχαν θέσει σαν στόχο για το 1996 και 1997 να μειώσουν το δημόσιο έλλειμμα,σαν ποσοστό του ΑΕΠ στο 7,6% και 4,2% αντίστοιχα, η ισχνή βελτίωση που πέτυχαν οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αλχημείες που έκαναν με τη μετάθεση πληρωμής τόκων και άλλων υποχρεώσεων στα επόμενα χρόνια, αυξάνοντας όμως το δημόσιο χρέος. Με βάση τα στοιχεία της Κομισιόν (EYROPEAN ECONOMY 12 - 1996), το δημόσιο έλλειμμα, σαν ποσοστό του ΑΕΠ ήταν (το 1993) 14,2% για την Ελλάδα και 6,5% για την ΕΕ των "15" και το 1996 διαμορφώθηκε στο 7,9% για την Ελλάδα και 4,4% για την Κοινότητα. Για το 1997 και 1998 διατυπώνονται οι προβλέψεις ότι θα περιοριστεί στην Ελλάδα 6,5% και 5,3% και για την ΕΕ των "15" σε 3% και 2,5% τα αντίστοιχα. Στην ουσία δηλαδή τα δημόσια ελλείμματα στην Ελλάδα ήταν και παραμένουν διπλάσια ή υπερδιπλάσια της Κοινότητας.
• ενώ, με βάση τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, θα έπρεπε το δημόσιο χρέος των χωρών - μελών της Κοινότητας να μειωθεί δραστικά και να μην ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ, στην Ελλάδα αντί για μείωση είχαμε σημαντική αύξηση. Συγκεκριμένα, το δημόσιο χρέος της χώρας σαν ποσοστό του ΑΕΠ, από 99,2% που ήταν τα 1992, ανέβηκε στο 111,8% το 1995 (οριστικά στοιχεία) και - στο βαθμό που επαληθευτούν οι προβλέψεις του EYROPEAN ECONOMY) - το 1996 θα κλείσει στο 110,6%. Στην ίδια περίοδο, αύξηση παρουσίασε και το δημόσιο χρέος για το σύνολο των χωρών - μελών της ΕΕ καθώς από 60,4% που ήταν το 1992, διαμορφώθηκε στο 71,3% το 1996 και προβλέπεται να κλείσει στο 73,5% το 1996. Για την ιστορία, πάντως, να θυμίσουμε πως το ακαθάριστο δημόσιο χρέος, αντιπροσώπευε το 1989 το 85,9% και ήταν 1,4 φορές μεγαλύτερο από το μέσο κοινοτικό χρέος, ενώ το 1996 θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, 1,6 φορές μεγαλύτερο.
• ενώ έθεταν σαν στόχο να μειώσουν το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο στο 10,6% το 1996 και στο 7,9% το 1997, το επιτόκιο αυτό έκλεισε σε υψηλότερα επίπεδα πέρσι και το ίδιο αναμένεται να συμβεί και φέτος.

Ο μόνος στόχος που εκπλήρωσαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, ήταν οι περιορισμοί που έθετε η Συνθήκη του Μάαστριχτ για τη διακύμανση της δραχμής. Ομως, παρά το μεγάλο κόστος που είχε στην ελληνική οικονομία η πολιτική "σκληρής δραχμής", δεν εκπληρώθηκε ο στόχος που είχε τεθεί για την ένταξη της δραχμής στο μηχανισμό σταθερών συναλλαγματικών του ΕΝΣ (αρχικά το 1993 και στη συνέχεια το 1996) και ούτε γίνεται - προς το παρόν - συζήτηση για ένταξή της στο άμεσο μέλλον.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, πρέπει να σημειώσουμε τα εξής:

Πρώτον, ότι σε σχέση με τις 3 χώρες - μέλη της Κοινότητας - οι οποίες την ημερομηνία υπογραφής της Συνθήκης δεν πληρούσαν κανέναν από τους 5 όρους στόχους - στα πέντε χρόνια που πέρασαν, η Ελλάδα παρουσιάζει τις μεγαλύτερες αποκλίσεις και χωρίς υπερβολή βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση. Με βάση τα στοιχεία για το 1996, αλλά και τις εκτιμήσεις για το 1997, η Ελλάδα, δεν εκπληρώνει ούτε ένα από τα 5 βασικά κριτήρια που είχαν τεθεί με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, για την ονομαστική σύγκλιση.Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι και τα πλατιά λαϊκά στρώματα, υποχρεώθηκαν σε σκληρές θυσίες είτε με την εισοδηματική πολιτική μείωσης των μισθών και συντάξεων, είτε με την περικοπή δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, είτε με άλλα μέτρα και πολιτικές που επιβλήθηκαν και επιβάλλονται πάντα με το στερεότυπο επιχείρημα ότι η πορεία προς το Μάαστριχτ και τη "σύγκλιση" είναι μονόδρομος...

Δεύτερον, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ κατάφεραν το ακατόρθωτο. Ενώ δεν πέττυχαν να εκπληρώσουν τους στόχους και να μειώσουν τα δημόσια ελλείμματα, το χρέος, τον πληθωρισμό και τα επιτόκια, ώστε να προσεγγίσουν και να "συγκλίνουν" στα χαμηλότερα επίπεδα των ίδιων δεικτών στις χώρες - μέλη της ΕΕ, κατάφεραν να συγκλίνουν σε δείκτες που η Ελλάδα ήταν σε καλύτερη θέση από τις άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ. Για παράδειγμα, αυξήθηκε η ανεργία με συνέπεια το ποσοστό της στην Ελλάδα να ξεπεράσει σήμερα το 10% και να έχει φτάσει τα μέσα κοινοτικά επίπεδα, από περίπου 8% το 1992, αυξήθηκε η εγκληματικότητα κλπ.

Τρίτον, αν στην ονομαστική "σύγκλιση" οι κυβερνητικές επιδόσεις ήταν κακές, τότε στην πορεία για την πραγματική σύγκλιση, ήταν κάκιστες. Αποκαλυπτικά από αυτή την άποψη, είναι τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που δείχνουν την εξέλιξη για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε τιμές αγοράς σε τρέχουσες ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι όχι μόνο δεν έκλεισε το χάσμα που χώριζε την Ελλάδα με τις άλλες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (άρα και το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων σε σχέση με το βιοτικό επίπεδων των περισσότερο ανεπτυγμένων χωρών - μελών της ΕΕ), αλλά αντίθετα μεγάλωσε. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της EYROSTAT - "ο μέσος Ελληνας από την άποψη της πραγματικής αγοραστικής ικανότητας, βρίσκεται στην τελευταία θέση του πίνακα των πολιτών των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης". Ενώ για το σύνολο των κατοίκων των 15 χωρών - μελών της ΕΕ, το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ (μεταφρασμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης) είναι 100 μονάδες, οι Ελληνες βρίσκονται στη 15η ή την τελευταία θέση.Η αγοραστική ικανότητα των Ελλήνων είναι 66 - ήτοι 34% χαμηλότερη του μέσου όρου της Κοινότητας - που σημαίνει ότι οι Ελληνες είναι ο φτωχός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Με βάση τη Συνθήκη του Μάαστριχτ - που στελέχη της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τη θεωρούν "ανώτερη" και από το Σύνταγμα της Ελλάδας - οι χώρες - μέλη της Κοινότητας, θα έπρεπε μέχρι το 1997 (δηλαδή φέτος) και το αργότερο μέχρι το 1999, να εκπληρώνουν τους εξής όρους - στόχους:

1.Το ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα,να μην υπερβαίνει το 3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).

2.Το δημόσιο χρέος,να μην ξεπερνά σαν ποσοστό το 60% του ΑΕΠ.

3.Ο πληθωρισμός,δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 1,5 ποσοστιαία μονάδα, από τις 3 χώρες - μέλη της ΕΟΚ, που εμφανίζουν το χαμηλότερο πληθωρισμό.

4.Τα επιτόκια να μην είναι μεγαλύτερα από 2 ποσοστιαίες μονάδες, από τα επιτόκια των 3 χωρών - μελών της ΕΟΚ που έχουν τα χαμηλότερα επιτόκια.

5.Τα εθνικά νομίσματα, και στην περίπτωση της Ελλάδας η δραχμή,θα πρέπει να συμμετέχουν και να πειθαρχούν - τα 2 τελευταία χρόνια πριν την έναρξη της 3ης και τελικής φάσης για τη δημιουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ), στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ). Αυτό σημαίνει, ότι αποκλείεται αυξομείωση των εθνικών νομισμάτων εφάπαξ ή με τη μέθοδο της διολίσθησης σε ποσοστό μεγαλύτερο από 5% (+2,5% ή -2,5%).

Αυτοί είναι οι 5 στόχοι - όροι, που τέθηκαν πριν από 5 χρόνια από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, για την ονομαστική "σύγκλιση". Το Διευθυντήριο της ΕΟΚ, δεν παρέλειψε να περιλάβει στη Συνθήκη και τη σχετική "ρήτρα", ότι δηλαδή θα τιμωρηθούν οι χώρες - μέλη, που δε θα ανταποκριθούν στις σχετικές δεσμεύσεις...

Ετσι, οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων που υπερψήφισαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, παραχωρούσαν το δικαίωμα στο Διευθυντήριο των Βρυξελλών να τιμωρήσει την Ελλάδα. Και οι κυρώσειςγια τις χώρες - μέλη που δε θα εκπληρώσουν τους παραπάνω 5 στόχους, θα αποφασίζονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως εξής: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα κάνει "συστάσεις" στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, να αναθεωρήσει την πολιτική της (δηλαδή να επιβάλει περιορισμούς στις χρηματοδοτήσεις), για τις χώρες - μέλη της Κοινότητας, που δεν εκπλήρωσαν τους παραπάνω στόχους - όρους.

Κείμενα: Λάμπρος ΤΟΚΑΣ

Οι συνέπειες από την 35χρονη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, στην αγροτική οικονομία ήταν δραματικές. Οι πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις έφεραν το πρόβλημα στην επικαιρότητα, για να επιβεβαιωθούν με πανηγυρικό τρόπο οι εκτιμήσεις του Ν. Κιτσίκη, πριν από 35 χρόνια.

Ο Νίκος Κιτσίκης γεννήθηκε το 1887 στο Ναύπλιο. Συγκαταλέγεται στους κορυφαίους επιστήμονες της νεότερης Ελλάδας, μέλος και αυτός μια μεγάλης ομάδας επιστημόνων και διανοουμένων (Γ. Σκληρός, Γ. Κορδάτος, Δ. Γληνός, Ν. Καρβούνης, Γ. Ιμβριώτης κ.ά.) που ασπάστηκαν το μαρξισμό στα τέλη της δεκαετίας του '30, πήραν μέρος στην Εθνική Αντίσταση και σ' όλους τους λαϊκούς αγώνες που ακολούθησαν, μέσα απ' τις γραμμές της Αριστεράς και του ΚΚΕ. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συνέχισε τις σπουδές του στο Βερολίνο, όπου παρακολούθησε και μαθήματα Φιλοσοφίας, Το 1916, σε ηλικία 29 χρόνων, εξελέγη καθηγητής στην έδρα Στατικής του ΕΜΠ, όπου δίδαξε μέχρι το 1946, όταν απολύθηκε για τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση. Είναι ο δημιουργός του κλάδου της Στατικής στην Ελλάδα. Υπήρξε μέλος της Ελληνικής Γερουσίας απ' το 1929 έως το 1935. Το 1931 και το 1935 εξελέγη παμψηφεί πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και έδωσε το σύνθημα για την ανάπτυξη της χώρας κόντρα στις επικρατούσες αντιλήψεις περί "Ψωροκώσταινας". Το 1937 και το 1945 εξελέγη αντιπρύτανης και πρύτανης του ΕΜΠ, ενώ το 1956 εξελέγη βουλευτής της Δημοκρατικής Ενωσης και το 1958 βουλευτής της ΕΔΑ. Το 1967 εξορίστηκε από τη χούντα στα Γιούρα. Μετά την απελευθέρωσή του έζησε αυτοεξόριστος στο Παρίσι, όπου πέθανε το 1978.

"Η γεωργική μας παραγωγή θα διατρέξει αγωνιώδη περιπέτειαν και θα βρίσκεται πάντοτε κάτω από τον έλεγχον των ξένων. Η συμφωνία Αθηνών όχι μόνο δεν προωθεί τας εξαγωγάς των γεωργικών μας προϊόντων, αλλά και δι'· αυτά αντιμετωπίζει το πρόβλημα του υψηλού κόστους, πολύ υψηλοτέρου του κόστους παραγωγής των ανεπτυγμένων χωρών, χωρίς να το θεραπεύει. Πώς είναι δυνατόν να γίνει ανταγωνιστική η γεωργική μας παραγωγή;"