Εικόνα διάλυσης παρουσιάζει η μεγαλύτερη χαρτοποιία της χώρας και μόνη καθετοποιημένη επιχείρηση στον κλάδο, με σημαντική συμμετοχή στην εισροή συναλλάγματος στη χώρα, λόγω της αυξημένης εξαγωγικής δραστηριότητάς της σε πάνω από 10 χώρες του κόσμου. Το 1997 οι δραστηριότητές της συρρικνώθηκαν κατά 25,5% έναντι του 1996, ενώ τα χρέη, που οφείλονται κυρίως στη βαριά κληρονομιά των 17 δισ. δρχ. που της άφησε ο Κεφάλας το 1984, όταν η επιχείρηση πέρασε στον έλεγχο του ΟΑΕ, ήταν στο τέλος του 1997 47,7 δισ. δραχμές! Το προσωπικό της εταιρίας, από 2.400 άτομα το Δεκέμβρη του 1996, αυτή τη στιγμή έφτασε τα 1.660, ενώ αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 500 άτομα τουλάχιστον.

Αυτά είναι τα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης που η κυβέρνηση επέλεξε ως λύση για την "εξυγίανση" της επιχείρησης και έπεται συνέχεια, καθώς σύμφωνα με τους αρμοδίους η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την πώλησή της δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 1998. Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι διαπραγματεύεται με την αμερικανική εταιρία "Λόκριτς", η οποία προκρίθηκε από τις τρεις συνολικά εταιρίες που εμφανίστηκαν στο διαγωνισμό, ως η πλέον "συμφέρουσα", με καλύτερους όρους υπέρ των εργαζομένων και της επιχείρησης.

Οι μέχρι τώρα ωστόσο εξελίξεις, αλλά και η ουσία των προσφορών που η κυβέρνηση εξετάζει δείχνουν ότι πραγματική πρόθεση των κυβερνώντων δεν είναι ούτε η σωτηρία των εργαζομένων ούτε της επιχείρησης, αλλά αντίθετα η απαλλαγή της αγοράς από τη ΣΟΦΤΕΞ, η πετυχημένη δραστηριότητα της οποίας ενοχλεί τους ανταγωνιστές της, οι οποίοι και δεν έχουν κρύψει τις επιθυμίες τους περί αυτού.

Η εταιρία ΣΟΦΤΕΞ ξεκίνησε τη δραστηριότητά της πριν 61 χρόνια, το 1937, ως μία μικρή χαρτοποιία παραγωγής χαρτιού περιτύλιξης. Το 1957 μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρία. Το 1973 άρχισε η δημιουργία του εργοστασιακού συγκροτήματος στη Δράμα, όπου παράγονται μηχανικός πολτός, χαρτιά γραφής και εκτύπωσης, μοριοσανίδες, πριστή ξυλεία και θειικό αργίλιο. Το 1993, μετά από μεγάλη πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της στην Αθήνα, η εταιρία ίδρυσε νέα υπερσύγχρονη μονάδα επεξεργασίας χαρτιού tissue στη Ν. Πέραμο Αττικής, όπου και παράγονται όλα τα καταναλωτικά προϊόντα της εταιρίας. Είναι η μόνη καθετοποιημένη χαρτοβιομηχανία και συγκαταλέγεται στις 20 μεγαλύτερες εταιρίες της χώρας. Το εμπορικό της δίκτυο αποτελείται από 24 κέντρα διανομής σε όλη τη χώρα, ενώ διαθέτει δικό της λιμάνι στη Βόρεια Ελλάδα καθώς και τεράστιες δασικές εκτάσεις.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής χάρτου και πολτού στην Ελλάδα, με τα καταναλωτικά της προϊόντα να κατέχουν την πρώτη θέση στην εγχώρια αγορά. Το 1984 πέρασε υπό τον έλεγχο του Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ) μαζί με τα χρέη, ύψους 17 δισ. δρχ., τα οποία κουβαλάει ακόμα πλέον των τόκων, που δημιούργησαν οι μέχρι τότε ιδιοκτήτες της οικογένειας Κεφάλα, οι οποίοι μάλιστα τώρα διεκδικούν την εταιρία μέσω της δικαστικής οδού.

Εχει αναπτύξει σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα διατηρώντας και σε αυτόν τον τομέα την πρώτη θέση στον κλάδο της, με εξαγωγές που φθάνουν το 80% του συνολικού εξαγόμενου ελληνικού χαρτιού. Τα προϊόντα της εξάγονται σε πάνω από 10 χώρες σε Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Μέση Ανατολή, εξασφαλίζοντας πολύτιμο συνάλλαγμα, αλλά και απασχόληση σε συναφείς κλάδους. Η ετήσια παραγωγή χάρτου της εταιρίας υπολογίζεται σε 150.000 τόνους και του θερμομηχανικού πολτού σε 45.000 τόνους, με δυνατότητα να φθάσει τους 90.000 τόνους. Μέχρι και το Δεκέμβρη του 1996 απασχολούσε πάνω από 2.400 άτομα, ενώ η λειτουργία της ενισχύει τη γενικότερη οικονομική ζωή της Δράμας που μαστίζεται από την ανεργία. Αυτή τη στιγμή απασχολούνται μόλις 1.660 άτομα, καθώς 740 έχουν τεθεί εκτός παραγωγής προκειμένου να προχωρήσουν τα σχέδια της ιδιωτικοποίησης, ενώ αναμένεται να τεθούν εκτός παραγωγής τουλάχιστον 500 άτομα επιπλέον, προκειμένου να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση που η κυβέρνηση έχει αποφασίσει.

Η εν εξελίξει ιδιωτικοποίηση της εταιρίας, που άρχισε εδώ και 1,5 χρόνο περίπου, λειτούργησε πέρα για πέρα υπονομευτικά, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που να δημιουργεί ερωτηματικά για τις πραγματικές προθέσεις των κυβερνώντων. Αυτό προκύπτει και από τον ισολογισμό της εταιρίας για το έτος 1997, όπου εμφανίζει συρρίκνωση των δραστηριοτήτων της κατά 25,5% και αύξηση των ζημιών κατά 33%. Πρόκειται για απώλεια μεριδίων, τα οποία βεβαίως καρπώθηκαν γνωστοί ανταγωνιστές που έχουν κάθε λόγο να συνεχίζεται αυτή η κατάσταση και συμβάλλουν σε αυτό με τον τρόπο τους.

Τα έσοδα της εταιρίας από πωλήσεις κατά το 1997 μειώθηκαν σε 33,3 δισ. δρχ. έναντι 44,7 δισ. δρχ. το 1996, ενώ αντίθετα αύξηση παρουσίασαν οι ζημιές, οι οποίες από 10 δισ. δρχ. το 1996 έφτασαν το 1997 στα 13,3 δισ. δραχμές. Οι συνολικές υποχρεώσεις της εταιρίας, τις οποίες κουβαλάει στην πλάτη της από εποχής Κεφάλα, ανέρχονται σε 43,5 δισ. δρχ. έναντι 36,9 δισ. δρχ. το 1996, εκ των οποίων τα 26 δισ. περίπου είναι προς τις τράπεζες και τα 5,4 δισ. δρχ. περίπου προς ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Οι χειρισμοί των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών - τόσο της ΝΔ στην περίοδο από το 1990 μέχρι το 1993 όσο και το ΠΑΣΟΚ από το 1993 μέχρι σήμερα - πείθουν και τον πιο άσχετο, ότι αποσκοπούσαν στην παραχώρηση των αξιόλογων μεριδίων της ΣΟΦΤΕΞ στους ανταγωνιστές της. Ολοι οι μέχρι σήμερα χειρισμοί δείχνουν ότι στις προθέσεις των κυβερνώντων δεν ήταν η σωτηρία της επιχείρησης και άρα οι θέσεις απασχόλησης των εργαζομένων σ' αυτήν, αλλά ο σταδιακός μαρασμός της, ώστε στη συνέχεια να ξεπουληθεί όσο όσο σαν μια προβληματική επιχείρηση ή και να κλείσει και να πουληθεί σαν... οικόπεδα!

Χρύσα ΛΙΑΓΚΟΥ

Το πρόβλημα του ΕΥΡΩ σχολιάζεται σκοπίμως από τους θιασώτες της ΕΕ ως πρόβλημα μεταβατικό και πρόβλημα προσαρμογής. Αυτό κάνει π.χ. και η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ στον πρόσφατο απολογισμό δράσης για τη ΓΣ της Συνομοσπονδίας, στις 13 και 14 Ιούνη. Αναφέρεται εκεί στα "οφέλη" από το ΕΥΡΩ και στα προβλήματα προσαρμογής, που τα εντοπίζει στις ταμειακές μηχανές, τις αλλαγές των τιμών κλπ, καθώς και στην ανταγωνιστική πίεση. Μια πίεση, που βέβαια, θα δεχτούν στην πράξη όλες οι μικρές επιχειρήσεις της ΕΕ από τα μονοπώλια και τις πολυεθνικές. Προσπαθούν να δημιουργήσουν έτσι την εντύπωση ότι οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με την ανάπτυξη της δράσης μας με τη συμμετοχή σε επιτροπές για το ΕΥΡΩ στην ΕΕ, με τη δημιουργία συνεταιριστικών τραπεζών, "εκσυγχρονισμό" και άλλα τέτοια. Αφήνουν το δάσος και βλέπουν το δέντρο. Η αντίληψη αυτή είναι υποταγμένη και δογματικά προσηλωμένη στην ολοκλήρωση του κεφαλαίου και δεν αναφέρεται στην ουσία της εφαρμογής του ΕΥΡΩ που είναι μια ακόμη υπόθεση των πολυεθνικών της ΕΕ που στοχεύει στην επιτάχυνση της συγκέντρωσης του κεφαλαίου. Θέλουν ένα ισχυρό νόμισμα στη σύγκρουση και τον ανταγωνισμό με τα άλλα δύο ισχυρά ιμπεριαλιστικά οικονομικά κέντρα, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία και μπροστά σ' αυτό το στόχο θέλουν θυσία τους ΕΒΕ, μεγαλύτερη εξάρτηση και εκμετάλλευση των εργαζομένων με την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, τους μικροαγρότες με το ξεκλήρισμά τους για πολλαπλασιασμό των κερδών τους.

Υποτιμούν τη νοημοσύνη μας αυτοί που σε όλους τους τόνους προβάλλουν τα δήθεν οφέλη από το ΕΥΡΩ. Ποια οφέλη; Μας παίρνουν το δάσος και μας χαρίζουν(;) ένα δέντρο σε συσκευασία λιτότητας. Τα διαθέσιμα της χώρας, η κεντρική τράπεζα, το τραπεζικό σύστημα, η νομισματοπιστωτική πολιτική, το εθνικό νόμισμα και η εθνική οικονομία θα παραδοθούν χωρίς αντάλλαγμα στα ανεξέλεγκτα όργανα της ΕΕ, της επιτροπής των ΕΚΤ και το ΕΣΚΤ. Εναντι αυτών μας λένε θα έχουμε (ποιοι;) ισχυρό νόμισμα, ισχυρή οικονομία, ελευθερία κίνησης των καταναλωτών και άλλα τέτοια. Δε μας λένε ότι το πρόγραμμα της ΟΝΕ προβλέπει μια φορά λιτότητα για να πιάσουμε τους δείκτες και δέκα φορές χωρίς χρονικό τέλος, για να τους διατηρήσουμε! Γιατί τόση πρεμούρα σ' όλους αυτούς τους παρατρεχάμενους της ΕΕ να μας πείσουν ότι όλα αυτά είναι όχι μόνο η πιο... θαυμάσια, αλλά και η μοναδική προοπτική, ο γνωστός πλέον μονόδρομος; Προφανώς μέσα στο κεφάλι τους έχουν το τέλος του κόσμου χωρίς ΕΥΡΩ και ΟΝΕ, το τέλος της ανθρώπινης σκέψης που δεν μπορεί τίποτε άλλο να παράγει εκτός απ' αυτά τα δύο, ίσως και το τέλος της ιστορίας, αφού την ιστορία την ανέθεσαν πλέον να τη γράφουν οι πολυεθνικές.

Μετά απ' όλα αυτά είναι αστείο να μιλάμε για οφέλη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) από το ΕΥΡΩ. Εδώ χάσαμε την εθνική οικονομία, οφέλη για τις ΜΜΕ ψάχνουμε; Γι' αυτές η μοίρα είναι προδιαγεγραμμένη. Το μέλλον τους υπάρχει μόνο ως εξάρτημα των πολυεθνικών. Τις θέλουν μόνο ως παραγωγούς πλούτου στον αστερισμό του μεγάλου κεφαλαίου. Αλλιώς είναι άχρηστες και να συντριβούν. Στους μονόδρομους του κεφαλαίου δε χωράνε άλλοι δρόμοι.

Ωστόσο, η μοιρολατρία δεν ταιριάζει ούτε στους λαούς ούτε στους ΕΒΕ, στους εργαζόμενους, στους αγρότες, στους συνταξιούχους... Γι' αυτό ο άλλος δρόμος ο δρόμος της αντιμονοπωλιακής οικονομικής πολιτικής που υπάρχει σε πείσμα των πολυεθνικών μονόδρομων μπορεί για μας να γίνει οδηγός οικονομικής υποταγής και να αποτελέσει την αισιόδοξη απάντησή μας στην γκρίζα προοπτική τους.

* Ο Δημήτρης Φέτσης είναι μέλος του ΔΣ της ΓΣΕΒΕΕ, από τη ΔΗΚΕΒΕ