Με ένα λουλούδι στο χέρι, με μάτια υγρά, έφταναν και χτες από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Για να πουν ένα τελευταίο «γεια». Γυναίκες και άντρες με άσπρα μαλλιά. Γυναίκες έγκυες ή με τα μωρά τους στην αγκαλιά. Ανθρωποι όλων των ηλικιών, πριν ακόμα ανοίξουν οι πόρτες της Κεντρικής Επιτροπής, βρίσκονταν εκεί, πιστοί στο χρέος της καρδιάς τους. Να δώσουν σιωπηλά τον όρκο τους να συνεχίσουν στο δρόμο του αγώνα.

«Ηρθα με το λεωφορείο της γραμμής για να προλάβω να πω ένα γεια στον Χαρίλαο», μας είπε η Μαρία από τη Μονεμβασιά. «Μεγάλος ηγέτης, το λέει εξάλλου και το όνομά του. Χαρίλαος, τα χάρισε όλα στο λαό, όλα για τον αγώνα, τον οποίο και συνεχίζουμε πιστά», είπε.

Η κ. Φιλίτσα, 80 χρόνων σήμερα, έφτασε πρωί πρωί να αποχαιρετήσει τον άνθρωπο που τη γλίτωσε.

«Ο Χαρίλαος με βρήκε βραδυπορούσα. Ημουν στο λόχο Ασφάλειας και περνούσαν με τον καπετάν Λευτεριά με τα άλογα συρνάμενα. Εγώ έκανα μέρος, μπήκα μέσα στο χιόνι για να περάσουν αυτοί. Και μου λέει: Ποια είσαι παιδί μου εσύ; Ιουλία, φωνάζει στην ομαδάρχισσά μου και της λέει: Τον καλύτερο μαχητή να πάρετε. Εμένα εννοούσε. Και να κατεβείς, μου λέει εμένα, κάτω στα μαγειρεία, να βάλει ζεστό νερό να πεις στη μαγείρισσα και να τρίψεις το πόδι σου με σαπούνι. Γιατί είχα στραμπουληγμένο το πόδι μου και δεν μπορούσα να ακολουθήσω και με γλίτωσε. `Η θα με έτρωγαν τα άγρια θηρία ή θα με έπαιρνε ο στρατός και θα πέθαινα από τα βασανιστήρια. Νομίζω στα τρία σύνορα ήμασταν. Δε σταματούσαμε σε ένα μέρος, ήταν με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και το βράδυ βαδίζαμε και τη μέρα λούφα».

Τη γνωριμία του με τον Χαρίλαο Φλωράκη, στις φυλακές της Γυάρου, μας περιέγραψε ο κ. Χρήστος.

«Με τον Χαρίλαο Φλωράκη γνωρίστηκα στη Γυάρο στη φυλακή επί χούντας. Δεν τον ήξερα. Παρότι είχαμε περίπου την ίδια κομματική ηλικία, δεν είχαμε συναντηθεί. Εγώ ήμουν νεολαίος. Στη φυλακή μάς πήγαιναν να κάνουμε διάφορες αγγαρείες. Να κουβαλάμε σακιά αλεύρια άμα ερχόταν ένα ιστιοφόρο από τη Σύρο, ή να καθαρίζουμε ή να πλένουμε τα καζάνια. Κάποια στιγμή είχαμε πάει στα καζάνια και βλέπω έναν άντρακλα, μέχρι εκεί απάνω, ο οποίος είχε μπει μέσα στο καζάνι και καθάριζε. Και μου λέει ένας άλλος, ξέρεις ποιος είναι αυτός; Οχι, του λέω. Είναι ο καπετάν Γιώτης. Ετσι τον γνώρισα».

Μια άλλη γιαγιά, που δεν προλάβαμε να συγκρατήσουμε το όνομά της, είπε γεμάτη συγκίνηση. «Το 1948 χάσαμε τρία αδέρφια στο Τάγμα που αρχηγός ήταν ο Χαρίλαος Φλωράκης. Ο άντρας μου ήταν σύνδεσμος σ' αυτό το Τάγμα. Ο Χαρίλαος ήταν ένας ψηλός, λεβέντης, που πάντα καθόταν στο ίδιο τραπέζι με εμάς και όχι ξέχωρα».

Λίγο μετά τις 10 το πρωί κατέφτασε στα γραφεία της ΚΕ του ΚΚΕ πούλμαν με δεκάδες συντρόφους και φίλους του Χ. Φλωράκη και ιδιαίτερη την παρουσία της νεολαίας, από τη Μεσσηνία. Ο Αιμίλιος Πετρόπουλος μάς είπε: «Είναι σημαντικό το "παρών" της νεολαίας από την Καλαμάτα. Ηρθαμε και εμείς σήμερα για να τιμήσουμε και να πούμε το στερνό αντίο. Ηταν πολιτικός καθοδηγητής και η ιστορική του δράση αποτελεί μάθημα για τη νεολαία. Για το πώς πρέπει να στέκεται στη ζωή και στους αγώνες».

«Ηρθαμε από τα Γιάννενα να αποτίσουμε ελάχιστο φόρο τιμής στον σύντροφο Χαρίλαο που μέσα από τη δράση του και τη στάση του σαν ηγέτης του ΚΚΕ στάθηκε κοντά στα προβλήματα και στις ανησυχίες της νεολαίας. Αποτελεί ζωντανό, φωτεινό παράδειγμα μαζί με εκείνη τη γενιά των κομμουνιστών που θυσιάσανε και τη ζωή τους στην υπόθεση της πάλης της εργατικής τάξης για την απελευθέρωση από τα δεσμά του ιμπεριαλισμού», μας είπε ο νεολαίος Σπύρος Μαρίνης.

Νεολαίοι, που μπορεί να μην έζησαν από κοντά τον Χαρίλαο, όλες οι προσδοκίες τους, όμως, βρίσκουν τον τέλειο εκφραστή τους στο πρόσωπό του και στο Κόμμα του, δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους. «Μην τον κλαίτε τον Καπετάνιο!», λένε οι ασπρομάλληδες, οι παλιοί αντάρτες. «Εδώ είναι. Δεν πεθαίνουν ποτέ όσοι αφιέρωσαν τη ζωή τους στη λευτεριά και τη δικαιοσύνη!»

Μεσίστιες κυμάτιζαν χτες οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτίρια, με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Π. Παυλόπουλου. Σήμερα Πέμπτη, η Βουλή θα είναι κλειστή.

Μέχρι τελευταία στιγμή, λίγο πριν κλείσουν οι πόρτες του κτιρίου, ο κόσμος συνέχιζε να καταφτάνει. Ολοι είχαν κάτι να του πουν. «Καλή αντάμωση», οι γηραιότεροι, οι συμπολεμιστές του. «Δώσε αυτά τα άνθη στους πρόωρα χαμένους συντρόφους σου», οι συγγενείς των αδικοχαμένων αγωνιστών. «Ο αγώνας δε σταματά ποτέ. Μείνε ήσυχος, Καπετάνιε!», ήταν τα λόγια της νέας γενιάς κομμουνιστών, της άξιας «σποράς», που μένει πίσω.