ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Η απουσία του υποδιοικητή των σερβοβοσνιακών δυνάμεων, στρατηγού Ζντράβκο Τολιμίρ, από την προγραμματισμένη για χτες συνάντηση με τους Κροάτες, Βόσνιους ομολόγους του πάνω στο αμερικανικό αεροπλανοφόρο "Τζορτζ Ουάσιγκτον" υποσκίασε τα αποτελέσματα της διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο στη Ρώμη, σχετικά με τα προβλήματα που εντοπίζονται στην εφαρμογή της Συνθήκης του Ντέιτον.

Η συνάντηση στο αεροπλανοφόρο "Τζορτζ Ουάσιγκτον", ανάμεσα στους αρχηγούς των στρατιωτικών δυνάμεων Κροατών, μουσουλμάνων και Σέρβων της Βοσνίας, στόχευε στην επανάληψη των επαφών μεταξύ των παραπάνω πλευρών με τους ΝΑΤΟικούς αξιωματούχους, οι οποίες έχουν παγώσει εδώ και ημέρες με αφορμή τη σύλληψη δύο ανώτατων Σερβοβόσνιων στρατιωτικών αξιωματούχων από τις βοσνιακές αρχές. Η διάσκεψη της Ρώμης υποτίθεται, μεταξύ άλλων, ότι είχε διευθετήσει το συγκεκριμένο ζήτημα. Για το λόγο αυτό, οι ΝΑΤΟικοί αξιωματούχοι - φανερά ενοχλημένοι από την απουσία του στρατηγού Τολιμίρ - σχολίασαν ότι η πράξη του υποδιοικητή των σερβοβοσνιακών στρατιωτικών δυνάμεων δεν είχε την έγκριση της πολιτικής ηγεσίας του Πάλε. "Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι οι (Σερβοβόσνιοι) πολιτικοί αρχηγοί επιθυμούσαν την παρουσία του στο αεροπλανοφόρο" είπε χαρακτηριστικά ο διοικητής των ΝΑΤΟικών πολυεθνικών δυνάμεων στη Βοσνία, Αμερικανός ναύαρχος Λέιτον Σμιθ, σχολιάζοντας ότι η ενέργεια του στρατηγού Τολιμίρ "δεν ήταν καθόλου έξυπνη"...

Μετά το τέλος της διάσκεψης του Σαββατοκύριακου στη Ρώμη, στην οποία μεταξύ άλλων συμμετείχαν ο Σέρβος Πρόεδρος (Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς), ο Κροάτης Πρόεδρος (Φράνιο Τούτζμαν) και ο Βόσνιος Πρόεδρος (Αλίγια Ιζετμπέκοβιτς), ανακοινώθηκε διά στόματος του Αμερικανού βοηθού υπουργού Εξωτερικών, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, η ανανέωση της δέσμευσης όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών για τα όσα συμφωνήθηκαν τον περασμένο Δεκέμβρη στο Ντέιτον του Οχάιο.

Οπως έγινε γνωστό, οι τρεις πλευρές συμφώνησαν να επαναλάβουν σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο όλες τις επαφές που είχαν διακοπεί εδώ και ημέρες. Επιτεύχθηκε, επίσης, συμφωνία για το καθεστώς του Σαράγεβο, για τη χορήγηση αμνηστίας στα άτομα που δεν αντιμετωπίζουν κατηγορίες για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και η άμεση απελευθέρωση όλων των αιχμαλώτων πολέμου.

Σύμφωνα με τον Σέρβο Πρόεδρο, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, δόθηκαν στο Πάλε εγγυήσεις για το μελλοντικό καθεστώς διοίκησης των προαστίων του Σαράγεβο που κατοικούνται από τους Σερβοβόσνιους, τα οποία πρόκειται να παραχωρηθούν στις 19 Μάρτη στην κροατομουσουλμανική ομοσπονδία της Βοσνίας. Οπως δήλωσε ο Μιλόσεβιτς, η παράδοση των προαστίων αυτών θα γίνει σταδιακά και οι Σέρβοι θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στα όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα χρησιμοποιούν ελεύθερα στα σχολεία την κυριλλική γραφή και θα συμμετάσχουν στις αστυνομικές δυνάμεις. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι παρά τις παραπάνω εγγυήσεις, εκατοντάδες Σερβοβόσνιοι πήραν μέσα στο Σαββατοκύριακο το δρόμο της προσφυγιάς...

Οι δήμαρχοι του κροατικού και μουσουλμανικού τομέα του Μόσταρ συναντήθηκαν στη Ρώμη με τον διορισμένο από την ΕΕ διοικητή της βοσνιακής πόλης Χανς Κόσνικ, εγκρίνοντας (σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση) συμβιβαστική λύση για τη διοικητική ενοποίηση της περιοχής. Σύμφωνα με τον Χανς Κόσνικ, η διήμερη σύνοδος της Ρώμης "άνοιξε το δρόμο για την επανένωση των μουσουλμανικών και κροατικών τομέων της πόλης". Ωστόσο, νωρίς χτες το βράδυ το ραδιόφωνο του ανατολικού Μόσταρ μετέδωσε ότι ο μουσουλμάνος δήμαρχος, Σαφέτ Ορούτσεβιτς, υπέβαλε την παραίτησή του για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στα σχέδια του διοικητή Κόσνικ για την πόλη. Ο ραδιοσταθμός μετέδωσε ότι ο Ορούτσεβιτς, σε επιστολή που απέστειλε στον Βόσνιο Πρόεδρο, διευκρίνισε ότι η ενέργεια αυτή "δεν προσανατολίζεται κατά των αποφάσεων της Ρώμης", αλλά πρόκειται "για μία προσωπική θέση που συνδέεται άμεσα με την απόφαση της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης"...

Παράνομη οργάνωση Αλβανών στη σερβική επαρχία του Κοσσυφοπεδίου απείλησε την Κυριακή με ανακοίνωσή της ότι προετοιμάζει πόλεμο κατά του Βελιγραδίου."Προετοιμαζόμαστε για ανταρτοπόλεμο. Γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε έναν κατά μέτωπο πόλεμο με τους Σέρβους" φέρεται να δήλωσε εκπρόσωπος της οργάνωσης "Εθνικό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Κοσσυφοπεδίου" στην αλβανική εφημερίδα "Γκαζέτα Σκιπτάρ". Μέλη της οργάνωσης, που φημολογείται ότι συστάθηκε το 1993, θεωρείται ότι δεν είναι μόνον Αλβανόφωνοι του Κοσσυφοπεδίου αλλά και Αλβανοί από την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και το Μαυροβούνιο.

ΑΓΚΥΡΑ.-

Κατάπιαν την κάμηλο, αλλά διυλίζουν τον κώνωπα: Μεσούτ Γιλμάζ και Νετσμεντίν Ερμπακάν έχουν καταλήξει μεν, κατ' αρχάς στο σχηματισμό κυβέρνησης συμμαχίας, αλλά οι πολλαπλές πρακτικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν, όσον αφορά στην υλοποίηση της απόφασής τους την καθυστερούν σημαντικά.

Ετσι, δεν επήλθε ούτε χτες πλήρης συμφωνία - δημοσιογραφικές πληροφορίες ανέφεραν ότι το θέμα το οποίο τη "φρενάρει" είναι η εναλλασσόμενη πρωθυπουργία και το ποιος θα αναλάβει πρώτος, παρόλο που χτες φάνηκε να οριστικοποιείται το ότι θα πρωθυπουργεύσει πρώτος ο Γιλμάζ - ενώ συμφωνήθηκε η ίδρυση μιας μεικτής επιτροπής, στην οποία θα ανατεθεί, πιθανότατα αύριο, Τετάρτη, η κατανομή των υπουργείων μεταξύ των δύο κομμάτων, της Μητέρας Πατρίδας και της Ευημερίας (Ρεφάχ).

"Φτάσαμε σε ένα σημαντικό επίπεδο. Συμφωνήσαμε στα περισσότερα ζητήματα, δεν απομένουν παρά μερικές διαφορές ήσσονος σημασίας", είπε ο Γιλμάζ, μετά τη χτεσινή συνάντησή του με τον ηγέτη του Ρεφάχ.

Οι αντιδράσεις του πολιτικού κόσμου όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών, δεν ξέφυγαν από τα τετριμμένα: Η υπηρεσιακή πρωθυπουργός και αρχηγός του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, Τανσού Τσιλέρ, απευθυνόμενη στον Γιλμάζ είπε: "Μη θάβετε τη χώρα σας και το κόμμα σας στο σκοτάδι για χάρη της ανάληψης της πρωθυπουργίας για μερικούς μήνες". Από την πλευρά του, ο πολύπειρος Μπουλέντ Ετσεβίτ (της ίδιας γενιάς με τον Ερμπακάν), ηγέτης του Κόμματος Δημοκρατικής Αριστεράς, επανέλαβε την άποψη που έχει διατυπώσει στο παρελθόν, ότι "αν προχωρήσει σε συνασπισμό με το Κόμμα της Ευημερίας, θα πληρώσει το τίμημα".

Στην Αγκυρα, τις τελευταίες μέρες, κυκλοφόρησαν προκηρύξεις από... ανανήψαντες οπαδούς του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, που ζητούν "πίσω τις ψήφους που δόθηκαν στον Γιλμάζ", προφανώς επειδή ο φιλόδοξος δεξιός ηγέτης προεκλογικά είχε πει ότι θα ήταν απευκταίο να βρεθεί ο Ερμπακάν στην κυβέρνηση.

Ομως, όπως άλλωστε έχει τονιστεί επανειλημμένα, ο Γιλμάζ στην πραγματικότητα ουδέποτε απέκλεισε τη "συγκατοίκησή" του με τον ισλαμιστή ηγέτη, στην εσχάτη έστω των περιπτώσεων.

Το ακανθώδες και "καυτό" θέμα της διανομής των υπουργικών θώκων δεν πρόκειται, φυσικά, να επιλυθεί εύκολα: Για παράδειγμα, είναι σαφές ότι το υπουργείο Αμυνας, το υπουργείο Εσωτερικών ή το υπουργείο Εξωτερικών επ' ουδενί μπορούν να περιέλθουν σε στελέχη των ισλαμιστών...

Πάντως, ως την Παρασκευή αναμένεται να 'χουν λυθεί όλα τα εκκρεμή διαδικαστικά θέματα και να "συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για ένα πρωτόκολλο συνασπισμού", όπως είπε ο Γιλμάζ χτες. Πρωτόκολλο το οποίο θα έχει ως αποκλειστικό του αντικείμενο και στόχο να διασφαλίσει την αποσόβηση του κινδύνου διάλυσης της συμμαχίας, αν προκύψουν τριγμοί (γι' αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία)...

Ο αμφιλεγόμενος αρχηγός του αμερικανικού κινήματος "Εθνος του Ισλάμ", Λούις Φάραχαν, επισκέφτηκε την περασμένη Κυριακή την Αγκυρα, όπου συνάντησε τον ηγέτη του Κόμματος της Ευημερίας, Ν. Ερμπακάν. Ο Φάραχαν άσκησε έντονη κριτική στα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας, επειδή ακολουθούν "τακτική εκφοβισμού" του τουρκικού λαού για να τον κρατήσουν μακριά από το Ρεφάχ και τις ισλαμικές ιδέες.

"Το να αποκαλέσεις τον Ερμπακάν εξτρεμιστή, είναι άδικο", κατέληξε για το θέμα ο Φάραχαν.

Βέβαια, ένα πρώτο συμπέρασμα από αυτήν την κατάσταση φαίνεται να είναι ότι τα σοβαρά γεγονότα του ΝΑ Αιγαίου, όπου τα στοιχεία μιας πλήρους ελληνοτουρκικής σύγκρουσης έφτασαν σε επικίνδυνο "σημείο πυκνότητος", δε δημιούργησαν εκείνο το ψυχολογικό σοκ που θα χρειαζόταν για να σαρώσει, απλώς με τον όγκο του, κάθε εμπόδιο. Αυτό φαίνεται να είναι το ένα, σοβαρό, "κρατούμενο".

***

***

Ωστόσο, εδώ τίθεται ένας σοβαρός παράγων. Οι εκλογές της 24ης.12.95 έδωσαν την πρώτη θέση στο Κόμμα Ευημερίας με κυρίαρχο σύνθημα στον πολιτικό λόγο την ανάγκη "να φραχτεί ο δρόμος στον Ισλαμισμό". Οι δύο μήνες που πέρασαν από τότε, κάθε άλλο παρά περιόρισαν τη διαφήμιση του ρυθμιστικού ρόλου του κόμματος αυτού. Σε περίπτωση νέων εκλογών, δε βλέπουμε πώς αυτές θα μπορούσαν να γίνουν κάτω από έναν αστερισμό διαφορετικό ή, απλώς, έστω άλλο, από την ακόμη διαφημιστικότερη προβολή αυτού του ρόλου. Τι θα γίνει, λοιπόν, αν γίνουν οι νέες εκλογές και ισχυροποιήσουν ακόμη περισσότερο την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του Κόμματος Ευημερίας;

Να, αλήθεια, μια καλή ερώτηση...

Α. Π.

ΠΑΡΙΣΙ.-

Αποκαλυπτικά στατιστικά συγκριτικά στοιχεία για τα πλούσια κράτη και 15 κράτη της Ανατολικής Ευρώπης έδωσε στη δημοσιότητα, για πρώτη φορά, ο ΟΟΣΑ. Ο Ρώσος πολίτης διαθέτει από την άποψη της αγοραστικής δύναμης εισόδημα πέντε φορές κατώτερο από αυτό ενός κατοίκου των ΗΠΑ. Ο διεθνής οικονομικός οργανισμός διευκρινίζει ότι τα εισοδήματα στις ανατολικές χώρες αντικατοπτρίζουν αγοραστική δύναμη μεγαλύτερη από ό,τι υπολογίζει κανείς εξαιτίας των συναλλαγματικών ισοτιμιών που ισχύουν, κυρίως, στην Τσεχία, στη Σλοβενία, στην Ουγγαρία και στη Σλοβακία. Από τις ανατολικές χώρες, στη χειρότερη θέση βρίσκονται οι Δημοκρατίες της Βαλτικής, η Ουκρανία, η Ρουμανία και η Μολδαβία.

Ο Ν. Ερμπακάν

ΦΡΑΪΛΑΣΙΝΓΚ.-

Δέκα άτομα σκοτώθηκαν χτες όταν το αεροσκάφος τύπου Τσέσνα του οποίου επέβαιναν κατέπεσε και συνετρίβη στη νότια Γερμανία, στα σύνορα με την Αυστρία, ανακοίνωσε η γερμανική αστυνομία.

Το αεροσκάφος, που προερχόταν από το Βερολίνο, κατευθυνόταν ήδη στο αεροδρόμιο του Σάλτσμπουργκ, όταν ξαφνικά εξαφανίστηκε από τις οθόνες των ραντάρ και λίγο αργότερα κατέπεσε κοντά στο Φράιλασινγκ, στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών.

Οι 8 επιβάτες και οι δύο πιλότοι "πρέπει να πέθαναν στιγμιαία", δήλωσε ο εκπρόσωπος της αστυνομίας Αντολφ Παρθ.