- Κυρία Παπαρήγα, θα ήθελα να μείνουμε λίγο στο θέμα της αυτοκριτικής. Διαβάζοντας τις θέσεις σας, έχω σημειώσει ότι λέτε κάπου ότι:

«Το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, παραμένει οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο, βρίσκεται σε κρίση. Στις γραμμές του συνεχίζεται η διαπάλη ανάμεσα στις επαναστατικές, κομμουνιστικές απόψεις και στις ρεφορμιστικές, οπορτουνιστικές».

Αυτή η αυτοκριτική ενδέχεται να σας οδηγήσει και σε κάποια αναθεώρηση των πολιτικών σας, σε ό,τι αφορά στις συμμαχίες;

- Αναθεώρηση στην πολιτική συμμαχιών; Ποια είναι η θέση του ΚΚΕ για τις συμμαχίες; Οτι η οικοδόμηση του Μετώπου πρέπει να έχει σαν αντίπαλο τα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό.

Αυτό είναι μια σταθερή γραμμή, η οποία δεν είναι δική μας εφεύρεση, είναι η αντίθεση που αντικειμενικά υπάρχει μέσα στην ελληνική κοινωνία. Και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Δεύτερον, για να υλοποιήσει ένα μέτωπο την πολιτική του και αν θέλετε για να έχει συνέπεια, αυτό θα φανεί στο πώς βλέπει τα πράγματα αν το ίδιο βρεθεί στη διακυβέρνηση.

Εχουμε ορισμένες κατευθυντήριες θέσεις και αρχές, που λέμε στο 15ο Συνέδριο, στο 16ο και στο 17ο. Αυτό που μπορεί να αλλάξει, όσον αφορά το ΚΚΕ, είναι στις δυνατότητες κάθε φορά που με τη δράση του θα δημιουργήσει ή που θα υπάρξουν για το με ποιους θα πας.

Εμείς π.χ. θεωρούμε ότι μέσα στην πάλη θα υπάρχει αναδιάταξη δυνάμεων, θα εμφανιστούν νέες πολιτικές δυνάμεις, θα υπάρχουν αλλαγές. Σε αυτά τα ζητήματα μπορεί κάθε φορά να βλέπεις το καινούριο που εμφανίζεται και να κάνεις τις επιλογές σου.

Αλλά όσον αφορά την κατεύθυνση της συμμαχίας, δε νομίζουμε ότι μπορούμε να πάμε πιο πίσω από αυτήν. Αντίθεση με τα συμφέροντα του μονοπωλιακού κεφαλαίου, με την πολιτική του ιμπεριαλισμού. Είναι η τελευταία γραμμή, είναι η γραμμή που πρέπει να υπερασπίσει κανείς σήμερα.

Από εκεί και πέρα πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν στην πορεία. Να έχεις αλλαγές, ανακατατάξεις. Και με αυτή την έννοια, βεβαίως, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας πρέπει να παρακολουθεί τις εξελίξεις, δεν μπορεί να τις βλέπει στατικά και σήμερα.

Να σας πω, μπορεί π.χ. σε μια φάση τα κρίσιμα ζητήματα της πάλης να είναι τα οικονομικά, σε μια άλλη φάση να είναι κάποια άλλα. Οταν λέω κρίσιμα ζητήματα πάλης, που να είναι πεδίο που βοηθάνε την ανάπτυξη του κινήματος.

Προσαρμογές μπορεί να κάνει το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, δε μιλάμε όμως γι' αυτό. Στην πολιτική συμμαχιών, τι άλλη προσαρμογή να κάνουμε; Μιλάμε για τη στρατηγική των συμμαχιών. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια.

Τι να πούμε, ναι στις ιδιωτικοποιήσεις, ναι στην παράταση του εργάσιμου χρόνου, ναι στην παράταση του εργάσιμου βίου; Να παζαρεύουμε πόσο θα χάσει ο λαός;

Τι να πούμε, ναι στις εκχωρήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, αδιαφορία για την πολιτική αλλαγής των συνόρων, τάχα στο όνομα ότι ξεπεράστηκε η εθνοκρατική οργάνωση και δε μας ενδιαφέρουν τα σύνορα;

Δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω σε αυτά. Να αδιαφορήσουμε που ο Ελληνικός Στρατός έχει κύριο δόγμα τη συμμετοχή σε στρατούς κατοχής ή ιμπεριαλιστικούς πολέμους; Δεν μπορούμε να αλλάξουμε σε αυτά. Προσαρμογές στα καινούρια μπορούμε να κάνουμε, αλλά αλλαγές σε θέματα αρχών δε γίνεται.

Η συζήτηση για την κρίση στο ΠΑΣΟΚ και για το μέλλον του δικομματισμού είχαν επίσης τη θέση τους στη Συνέντευξη Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ.

- Οι θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής μιλάνε για κρίση στο ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή βλέπετε να τίθεται θέμα για το δικομματισμό; Ο δικομματισμός αντέχει ή όχι;

- Κατ' αρχήν η κρίση στο ΠΑΣΟΚ είναι ιδεολογικοπολιτική κρίση, δεν είναι απλώς γιατί πέρασε στο χώρο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

Στο κάτω κάτω, αφού και τα δύο κόμματα υποστηρίζουν το δικομματισμό, καταλαβαίνουμε ότι πότε θα είναι το ένα και πότε το άλλο, γιατί και τα δύο υποστηρίζουν την εναλλαγή των κομμάτων.

Η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι ιδεολογικοπολιτική. Και έχει σημασία, διότι έχει ένα πρόγραμμα νεοφιλελεύθερο, καθαρά νεοφιλελεύθερο και στον ίδιο νεοφιλελεύθερο χώρο κινούνται δύο κόμματα. Είναι, λοιπόν, φυσικό το ΠΑΣΟΚ να έχει προβλήματα και βεβαίως δεν ξέρω πού θα οδηγήσει αυτή η κατάσταση.

Τώρα για το δικομματισμό αν αντέχει. Δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις. Αυτό που εμείς λέμε, είναι ότι μπορεί ο δικομματισμός να μην κρατήσει για πολύ. Αυτό δε σημαίνει ότι η κρίση του δικομματισμού είναι και κρίση του πολιτικού συστήματος, γιατί το πολιτικό σύστημα μπορεί να επιβιώσει με άλλον τρόπο, με συμμαχίες. Μάλιστα, σε κάποιο σημείο των Θέσεων λέμε το εξής πράγμα: Δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει τα επόμενα χρόνια, κάτω από την παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα και τις διεργασίες συνείδησης που θα γίνουν, να διαμορφωθούν ρήγματα στο πολιτικό σύστημα και κάτω και από άλλους παράγοντες και διεθνείς.

Η όξυνση π.χ. των αντιθέσεων μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οι παρεμβάσεις πολλών δυνάμεων εδώ, στα πλαίσια της περιοχής, μπορεί να δημιουργήσουν ορισμένα ρήγματα στο πολιτικό σύστημα.

Το ερώτημα είναι το εξής: Ο λαϊκός παράγοντας σε ποια φάση θα είναι; Θα είναι σε θέση αυτά τα πολιτικά ρήγματα να τα βαθύνει και να διαμορφώσει μία συμμαχική πλειοψηφία η οποία από ισχυρότερη θέση θα ωθήσει τα πράγματα προς τα εμπρός; Αυτό δεν είναι πρόβλημα που αφορά μόνο το ΚΚΕ. Αφορά τις ριζοσπαστικές δυνάμεις, αφορά το λαϊκό κίνημα. Γιατί ρήγματα στο πολιτικό σύστημα και κρίση του πολιτικού συστήματος είχαμε και σε χώρες ευρωπαϊκές τα προηγούμενα χρόνια. Πάρτε στη Λατινική Αμερική, στην Αργεντινή. Βαθιά κρίση. Το ζήτημα είναι ο λαϊκός παράγοντας τι θα κάνει; Μόλις δει αυτή την κρίση του πολιτικού συστήματος θα το βάλει στα πόδια και θα κοιτάξει να το στηρίξει ή θα κοιτάξει να βαθύνει το ρήγμα, ούτως ώστε να διαμορφωθεί κατάσταση όσο γίνεται πιο ωφέλιμη για το λαϊκό παράγοντα και σε κατακτήσεις, αλλά και σε προοπτική; Γι' αυτό λέμε ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και τι ποιότητα πρέπει να έχει κατακτήσει το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Μαζικότητα, ποιότητα, οργανωτικότητα, ικανότητα στις συμμαχίες, ικανότητα να δρα μέσα στο λαό, ικανότητα να συνδιαλέγεται και να επικοινωνεί με το λαό, όχι για να καταγραφεί απλώς σαν μια δύναμη φιλολαϊκή, αλλά και σαν μια δύναμη που βοηθάει να στραφούν τα πράγματα προς θετικές εξελίξεις.

Επομένως, ρήγμα στο πολιτικό σύστημα και κρίση μπορεί να έχεις. Προς τα πού θα εξελιχθεί αυτή είναι μεγάλο ζήτημα. Αυτά μας απασχολούν. Αλλιώς, τα θέματα του Προέδρου της Δημοκρατίας και των βασικών μετόχων κτλ. δεν μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά ρήγματα. Ο λαϊκός παράγοντας πρέπει να είναι αυτός που θα αξιοποιήσει κάθε δυσκολία που θα έχει ο δικομματισμός. Κάθε δυσκολία.