Αγωνιστική απάντηση στην πολιτική που τους στερεί το δικαίωμα στη μόρφωση και τη δουλιά, έδωσαν χτες το βράδυ με μαχητική πορεία στο κέντρο της Αθήνας, οι νυχτερινοί μαθητές του Λεκανοπεδίου.

Στις 8 άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πλατεία Κάνιγγος, για να ξεκινήσουν λίγο αργότερα πορεία διαμαρτυρίας στο υπουργείο Παιδείας. Στη συγκέντρωση, που έγινε στην πλατεία Κάνιγγος, συμπαραστάτες στον αγώνα των νυχτερινών μαθητών παραβρέθηκαν εκπρόσωποι από το Εργατικό Κέντρο Αθήνας, εργατικά σωματεία, τη Γραμματεία Νέων της ΓΣΕΕ, από το Συντονιστικό Επαγγελματικών Σωματείων Αθήνας, το Σωματείο Ιδιωτικών Υπαλλήλων Αθήνας, και ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας. Επίσης παραβρέθηκε ο οργανωτικός γραμματέας της Β' ΕΛΜΕ Αττικής Χρ. Ρουμπάνης.

Τη συμπαράστασή του στον αγώνα των μαθητών εξέφρασε και ο βουλευτής του ΚΚΕ Αποστόλης Τασούλας,ο οποίος τους κάλεσε να αντισταθούν σε αυτήν την ταξική πολιτική που κτυπά τους νυχτερινούς μαθητές με τους αντιεκπαιδευτικούς νόμους και οι οποίοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στον εφιάλτη των σπουδών και των εξετάσεων.

Με κύριο αίτημα την κατάργηση του νόμου 2525/97 και του νόμου για τα ΤΕΕ, και φωνάζοντας αγωνιστικά συνθήματα κατά της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής της κυβέρνησης όπως: "Τίποτα, τίποτα δε μας σταματά, τη μόρφωση θα πάρουμε με τον τσαμπουκά", "Σεισμός, σεισμός νυχτερινός θα είναι η απάντηση από δω και εμπρός", οι μαθητές πορεύτηκαν μέσω των οδών Πατησίων και Σταδίου με κατάληξη στο υπουργείο Παιδείας.

Φτάνοντας εκεί, αντήχησε το σύνθημα "Αυτό το υπουργείο δεν είναι της Παιδείας, είναι των ΜΑΤ και της ολιγαρχίας". Αντιπροσωπεία του Συντονιστικού Νυχτερινών Σχολείων, επιδίωξε συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Αν και είχαν ενημερώσει εγκαίρως, δε βρέθηκε κάποιος να τους δεχτεί. Αντίθετα, το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, ισχυρίζεται ότι "η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση αναβαθμίζει το εσπερινό λύκειο, αφού δίνεται η δυνατότητα για πρώτη φορά στους αποφοίτους του, να αποκτήσουν ισότιμο και ισοδύναμο Απολυτήριο Ενιαίου Λυκείου που τους εξασφαλίζει ανοιχτή πρόσβαση σε ΑΕΙ και ΤΕΙ". Αναφέρει ακόμη ότι οι μαθητές των Α' και Β' τάξεων έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν... μαθήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας κάθε Σάββατο!

- Να διδάσκεται και η κοινωνική ιστορία.

- Να αναζητούνται τα αίτια των γεγονότων και γενικότερα οι παράγοντες της ιστορικής ζωής, πρώτα πρώτα οι ανάγκες του ανθρώπου που καθορίζουν τη σκέψη (1) και τη δράση του.

- Να επιλέγονται κεφάλαια πλούσια σε κοινωνική δράση, γιατί η ιστορική ύλη είναι απέραντη και ο σχολικός χρόνος περιορισμένος.

- Να γίνεται σπουδή των γεγονότων ή εξελίξεων σε βάθος, ώστε η μάθηση να προχωρεί πέρα από τα κύρια ονόματα, στα ουσιαστικά κίνητρα της ατομικής δράσης και αίτια της συνολικής εξέλιξης των γεγονότων, της ιστορικής ζωής. Με τέτοιες προϋποθέσεις διδασκαλίας μπορεί η ιστορική παιδεία να συμβάλλει στην αφύπνιση, στον προβληματισμό, στη διαμόρφωση της ιστορικής και πολιτικής (2) συνείδησης του νέου ανθρώπου, που αποτελεί συστατικό στοιχείο για την προσωπικότητα του ενεργού πολίτη. Είναι βέβαια αυτονόητο ότι αυτή η πολιτική αφύπνιση και ωρίμανση συντελείται με τη συμμετοχή στη σύγχρονη ζωή, αλλά και προγυμνάζεται και διαμορφώνεται η πολιτική συνείδηση με τη σπουδή της ιστορίας της εποχής μας, του αιώνα μας. Και όσο γνωρίζω, σε όλες τις χώρες τα παιδιά στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου διδάσκονται κατά το δυνατόν αναλυτικά (και σε βάθος) την ιστορία από το 1870 - '80 μέχρι σήμερα: αποικιοκρατία - Β Παγκόσμιο Πόλεμο - μεσοπόλεμο (1919 - 39) - Β Παγκόσμιο Πόλεμο - μεταπολεμική πορεία της ανθρωπότητας. Και κάπως έτσι είχαμε προγραμματίσει και εμείς τις τελευταίες δεκαετίες. Αλλά η εκσυγχρονιστική "μεταρρύθμιση" προωθεί σήμερα τούτο το πρόγραμμα:

Στη Β Λυκείου θα διδάσκεται η περίοδος από τον 4ο αιώνα μ. Χ. έως... το 1815!

Στη Γ Λυκείου, από 1815... έως 1990!

Προβλέψιμες συνέπειες:

α. Ο, τι διδάσκεται θα παίρνει κατ' ανάγκην τηλεγραφική μορφή, διδασκαλία επιφανειακή.

β. Στη Γ Λυκείου η διδασκαλία θα φτάνει το πολύ έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Τα παιδιά δε θα παίρνουν γεύση από Μεσοπόλεμο (1919 - '39), ούτε από το Β Παγκόσμιο Πόλεμο (1939 - '45), ούτε από Εθνική Αντίσταση (3), ούτε από το μεταπολεμικό κόσμο μας.

γ. Εύλογα θα είναι πάντα μειωμένο το ενδιαφέρον τους, και

δ. Μένει η εύλογη απορία: πώς και πότε θα δοθεί στους νέους η δυνατότητα να γνωρίσουν τα πολιτικά προβλήματα του καιρού μας, που οι ρίζες τους είναι στο χτες; Είναι μήπως χρήσιμο για την κοινωνία να βγαίνουν οι νέοι απολίτικοι ή με πολιτική μυωπία;

Σήμερα θέτουμε το πρόβλημα. Θα συνεχίσουμε τη διερεύνησή του παρουσιάζοντας κάποια σχολικά βιβλία ιστορίας και κοινωνικών επιστημών με άλλο άρθρο. Τα συμπεράσματα δικά σας. (Για την ώρα θυμίζουμε το άρθρο που προηγήθηκε και δημοσιεύτηκε στις 18/11/1998: "Μέτρα εκπαιδευτικής αρρυθμίας".

Φ. Κ. ΒΩΡΟΣ

Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Σημειώσεις:

1. Στην ιεραρχία των ανθρώπινων αναγκών την πρώτη θέση έχει το ψωμί. Οποιοι έχουν αμφιβολία - ειδικά όσοι θρησκεύονται - θυμούνται τι ζητούν πρωί πρωί από το Θεό τους; "τον άρτο τον επιούσιο" (= ψωμί σήμερα για αύριο)!

2. Με τον όρο συνείδηση δηλώνουμε γενικά την ικανότητα του ανθρώπινου νου: να συγκεντρώνει ειδήσεις (συν - είδηση), να τις ερμηνεύει, να τις επεξεργάζεται, να συγκινείται, να αξιολογεί, να στοχάζεται και αποφασίζει, να διευθύνει τη δράση του προς σκοπούς που επιλέγει. Ανάλογα με το πεδίο αναφοράς επιμερίζουμε την ενιαία συνείδηση σε: πολιτική, κοινωνική, εκπαιδευτική και άλλες μορφές.

3. Ειδικά αυτή την αδυναμία του προγράμματος τη θέσαμε υπόψη του υφυπουργού Παιδείας δημόσια, σε εκδήλωση που οργάνωσαν οι Αντιστασιακοί στις 17/3/1998 (στην αίθουσα "Παλλάς") με θέμα - αίτημα: τη θέση της Εθνικής Αντίστασης στη σχολική ιστορική παιδεία. Νομίζω ότι το πρόβλημα το κατάλαβε. Ποια λύση υιοθέτησε;