ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 26 Μάη 2002
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα*

Παπαγεωργίου Βασίλης

Στη Διακυβερνητική Διάσκεψη των 15 της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Νίκαια, το Δεκέμβρη 2000, αποφασίστηκαν μια σειρά από θεσμικές αλλαγές, αναγκαίες για την προσαρμογή του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού στον οξυμένο ανταγωνισμό με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Μεταξύ των άλλων υπήρχε και μία που αφορούσε στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα.

Στη Συνθήκη του Μάαστριχτ προβλέφτηκε για πρώτη φορά νομική βάση για τα πολιτικά κόμματα, με την αναφορά ότι τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν μεγάλη σημασία ως παράγοντες της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».

Πιο ειδικά, ορίζεται στο άρθρο 191 της Συνθήκης ότι «τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ενωσης. Συμβάλλουν στη δημιουργία ευρωπαϊκής συνείδησης και στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ενωσης».

Στη συνέχεια, η Συνθήκη της Νίκαιας (Δεκέμβρης 2000) διεύρυνε το άρθρο 191 για να αποτελέσει τη νομική βάση δημιουργίας και χρηματοδότησης ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Μετά τη Νίκαια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με το καταστατικό και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Τα κυριότερα σημεία του κανονισμού είναι:

- Η υποχρέωση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων να έχουν καταστατικό, πρόγραμμα και δραστηριότητες σύμφωνα με τις καπιταλιστικές αρχές της ΕΕ και με έλεγχο από ανεξάρτητη επιτροπή εξεχουσών προσωπικοτήτων για την τήρησή τους, όπως φαίνεται στις τρεις προϋποθέσεις του άρθρου 1 (καθορίζει βασικούς άξονες καταστατικού) του προτεινόμενου κανονισμού, που είναι οι εξής:

α) Οτι το ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα είναι εγκαταστημένο στην ΕΕ, β) ότι έχει συστήσει πολιτική ομάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή έχει την πρόθεση να συστήσει τέτοια ομάδα ή να συμμετάσχει σε ήδη υφιστάμενη ομάδα, γ) ότι, με βάση το πρόγραμμά του και τις δραστηριότητές του, τηρεί τις θεμελιώδεις αρχές που καταγράφονται στη συνθήκη για την ΕΕ όσον αφορά στη δημοκρατία, στο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και στο κράτος δικαίου.

- Χρηματοδότηση δικαιούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα που έχουν εκλεγμένους σε ευρωπαϊκό ή εθνικό ή περιφερειακό Κοινοβούλιο, σε πέντε τουλάχιστον κράτη-μέλη ή έχουν 5% των ψήφων στις τελευταίες εκλογές σε 5 τουλάχιστον κράτη-μέλη, δημοσιοποιώντας τον προϋπολογισμό και τους λογαριασμούς τους, και ελεγχόμενα δημοσιονομικά από υπηρεσία εξωτερικών και ανεξάρτητων ελεγκτών.

- Οι πόροι κατανέμονται ως εξής: Το 15% σε όλα τα κόμματα και το 85% στα ευρωπαϊκά κόμματα που έχουν εκλεγμένους στο Ευρωκοινοβούλιο ανάλογα με τον αριθμό των ευρωβουλευτών.


Της
Διαμάντως ΜΑΝΩΛΑΚΟΥ

Ο στόχος της δημιουργίας τους

Από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον κανονισμό καθορίζονται οι γενικές αρχές, οι όροι και προϋποθέσεις της δημιουργίας τους. Ετσι, αυτά τίθενται από το διακρατικό ιμπεριαλιστικό κέντρο και δεν είναι αποτέλεσμα εθελοντικής συνεννόησης για δράση με βάση κοινούς ιδεολογικοπολιτικούς άξονες. Υποχρεώνουν σε αποδοχή των συνθηκών του αντιδραστικού, αντιλαϊκού οικοδομήματος της ΕΕ. Αυτή την έννοια έχει το άρθρο 1, παρ. γ του κανονισμού, ότι το καθένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα θα βασίζει το πρόγραμμα και τις δραστηριότητές του στις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ για τη δημοκρατία, το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Δηλαδή, σεβασμό στη δικτατορία των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, που ονομάζουν κράτος δικαίου, με ευρωαστυνομία, Συνθήκη Σένγκεν, ευρωένταλμα, ευρωστρατό, νόμους κρατικής τρομοκρατίας κ.ά., για να συνεχίζουν να επιβάλλουν όλο και πιο σκληρά αντιλαϊκά προγράμματα λιτότητας, σε εργαζόμενους με όλο και λιγότερα δικαιώματα και ελευθερίες, προκειμένου να διασφαλίζουν τα κέρδη του κεφαλαίου.

Αλλά και ο έλεγχος των λογαριασμών των κομμάτων και η δημοσιοποίηση των δωρεών (εισφορών) εκπορεύονται από την ίδια αντιδραστική λογική που προωθείται και στο Ελληνικό Κοινοβούλιο από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στο όνομα, δήθεν, της διαφάνειας, στην πραγματικότητα για να αυξηθεί η αστυνόμευση της πολιτικής δράσης.

Συμπέρασμα: Από τα παραπάνω προκύπτει η προσπάθεια παρέμβασης που γίνεται, για να δημιουργηθεί πλαίσιο συνασπισμού κομμάτων (ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα), προσαρμοσμένο στο γράμμα και στο πνεύμα των Συνθηκών, οικοδομώντας έτσι κόμματα με τις προδιαγραφές της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας και επιχειρώντας να απαξιώσει και με αυτό τον τρόπο στις συνειδήσεις των λαών το πρωταρχικό πεδίο ταξικής πάλης, που είναι ο εθνικός χώρος. Οι αρχές, όροι και υποχρεώσεις (προϋποθέσεις άρθρου 1) οδηγούν στην ουσία στον αποκλεισμό κομμάτων που έχουν αντικαπιταλιστικό και αντιευρωενωσιακό χαρακτήρα.

Η τοποθέτηση του Ευρωκοινοβουλίου

Κατά καιρούς έχει συζητηθεί στο Ευρωκοινοβούλιο το θέμα των ευρωπαϊκών κομμάτων. Κατά τη διεξαγωγή των συζητήσεων έχουν εκφραστεί διάφοροι προβληματισμοί και έχουν γίνει προτάσεις, χωρίς να ληφθούν αποφάσεις, για εκλογή ενός ποσοστού ευρωβουλευτών μέσα από ενιαίο ευρωψηφοδέλτιο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το 1998 η Επιτροπή Θεσμικών Θεμάτων με εισήγησή της στο Ευρωκοινοβούλιο ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής: «Η ιδέα των υπερεθνικών ψηφοδελτίων για τις ευρωεκλογές, η οποία πριν μερικά χρόνια κρίθηκε ως ουτοπία, σήμερα κερδίζει έδαφος. Ενα σύστημα του είδους αυτού θα αφορούσε στο 10% του συνόλου των εδρών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα συνέβαλλε αναμφίβολα στη δημιουργία μιας νέας ευρωπαϊκής πολιτικής συνειδήσεως και στη δημιουργία πραγματικών ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Εξάλλου, θα έδιδε στις ευρωεκλογές μια διάσταση που θα ήταν περισσότερο ευρωπαϊκή και θα είχε μικρότερη σχέση με τα εθνικά πολιτικά διακυβεύματα», προτείνοντας μάλιστα να εφαρμοστεί από τις ευρωεκλογές του 2009. Αλλά και αργότερα σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Συμπληρωματική συμβολή της Επιτροπής στη διακυβερνητική διάσκεψη για τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις - Το καθεστώς των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων», αναφέρεται: «Η Επιτροπή πρότεινε... να εκλέγεται στο μέλλον ένα μέρος των ευρωβουλευτών βάσει πανευρωπαϊκών καταλόγων. Η ιδέα αυτή οδηγεί κατά τρόπο φυσικό στην αναγνώριση του καθεστώτος των πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα συνέβαλλε στο να συνειδητοποιηθεί από τους εκλογείς η ευρωπαϊκή διάσταση της πολιτικής ζωής (σελ. 2)».

Στη συζήτηση το Μάη του 2001 εγκρίθηκε η έκθεση της κας SCHLEICHER, ευρωβουλευτή από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, για τη χρηματοδότηση και το καταστατικό των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Αποδεχόμενη τα βασικά σημεία της πρότασης κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε μεταξύ άλλων στην αιτιολογική της έκθεση: «Ο έλεγχος αυτών των προϋποθέσεων (του ευρωπαϊκού κόμματος) πραγματοποιείται με την υποβολή καταστατικού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από το καταστατικό αυτό πρέπει να προκύπτει επίσης σαφώς η δημοκρατική εσωτερική δομή του κόμματος: Πρέπει τα ηγετικά στελέχη να εκλέγονται δημοκρατικά, το κόμμα να τηρεί τις θεμελιώδεις αρχές που καταγράφονται στη Συνθήκη και στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, όσον αφορά στη δημοκρατία, στο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και στο κράτος δικαίου». Σε άλλο σημείο: «Τα κόμματα οφείλουν να δηλώνουν στο Ελεγκτικό Συνέδριό τους λογαριασμούς και τις πηγές χρηματοδότησής τους, συμπεριλαμβανομένων όλων των παροχών τρίτων. Επιπλέον, η πρόταση κανονισμού προβλέπει ενιαίες διαδικασίες εκθέσεων, λογιστικής και ελέγχου των λογαριασμών, καθώς και εξωτερικό και ανεξάρτητο έλεγχο των λογαριασμών των κομμάτων».

Επίσης εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του ΕΚ σειρά τροπολογιών, που κύριο στόχο είχαν να καταστήσουν ακόμα πιο αυστηρές τις προβλέψεις σχετικά με τον έλεγχο και τη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. «Ετσι προβλέπεται ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να δημοσιοποιούν τις δωρεές που λαμβάνουν (οι ανώνυμες δωρεές απαγορεύονται), καθώς και να επιτρέπουν οι λογαριασμοί τους και γενικότερα τα οικονομικά τους να γίνονται αντικείμενο εξωτερικού ελέγχου. Επιχειρήσεις του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα δε θα πρέπει να μπορούν ούτε να κάνουν δωρεές σε ευρωπαϊκά κόμματα, αλλά ούτε και να γίνονται μέλη τους. Κόμματα τα οποία θα έχουν λάβει χρηματοδότηση, υπό όρους όμως που αντίκεινται στις διάφορες προϋποθέσεις του σχετικού κανονισμού και ιδίως όσον αφορά στο σεβασμό των αρχών της δημοκρατίας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, καθώς και στον έλεγχο και στη διαφάνεια των οικονομικών, αλλά και στην τήρηση της αρχής του χωρισμού από τους εθνικούς πολιτικούς σχηματισμούς, θα είναι δυνατόν να τύχουν αναστολής της κοινοτικής χρηματοδότησης, ενώ θα πρέπει επίσης να επιστρέψουν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά. Εκτός αυτού προβλέπεται και η δυνατότητα επιβολής χρηματικών ποινών».

Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ δεν έχουν κανένα πρόβλημα για να λειτουργούν εντός του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού και Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος αντίστοιχα, αφού συμφωνούν πλήρως με τις αρχές λειτουργίας τους, αλλά και με την προοπτική της ενοποίησης της ΕΕ σύμφωνα με τα συμφέροντα των μονοπωλίων. Ο ΣΥΝ επίσης συμφωνεί με τη δημιουργία των ευρωπαϊκών κομμάτων και συμμετέχει σε ανάλογες πρωτοβουλίες μαζί με άλλες δυνάμεις που συμμετέχουν στην GUE/NGL.

Η αντίθεση του ΚΚΕ

Η λειτουργία της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας GUE/NGL, που συμμετέχει το ΚΚΕ, βασίζεται στη χαλαρή συνεργασία, όπου κάθε πολιτική συνιστώσα κρατάει το δικαίωμα να λέει και να ψηφίζει σύμφωνα με τις αρχές και θέσεις του κόμματος που εκπροσωπεί. Μέσα στην ομάδα της GUE/NGL υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις για μια σειρά από ζητήματα, π.χ., για την ΕΕ και το μέλλον της, για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και οργανισμούς, για την Κεντροαριστερά, για την τρομοκρατία κ.ά. Δεν υπάρχει λοιπόν ενιαία αντίληψη για βασικά ιδεολογικά πολιτικά ζητήματα, γι' αυτό η κάθε συνιστώσα κρατά το δικαίωμα της άποψής της. Θεωρούμε λοιπόν ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει και από αυτή τη σκοπιά ενιαίο αριστερό ευρωπαϊκό κόμμα. Γιατί σε αυτή την περίπτωση θα φιμώνονται θεμελιακές διαφορές του ΚΚΕ ή άλλων συνιστωσών που βρίσκονται σε αντίθεση με την πλειοψηφούσα άποψη, π.χ., στο θέμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας. Οι περισσότερες συνιστώσες στην GUE/NGL είχαν ανοχή ή και στήριζαν αυτόν τον πόλεμο, όπως το Γαλλικό ΚΚ και το Κόμμα των Ιταλών Κομμουνιστών, που ήταν συνεργαζόμενοι στις κυβερνήσεις των χωρών τους κατά τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Επίσης, διαφορετικές θέσεις υπάρχουν και για την ίδρυση ευρωπαϊκού αριστερού κόμματος. Δε συμφωνούν με τη δημιουργία του τα κόμματα από Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Πορτογαλία, το ΚΚΕ, άλλα κρατούν στάση αναμονής και άλλα είναι υπέρ.

Επιδίωξη η χειραγώγηση των λαών

Το ΚΚΕ είχε έγκαιρα ασχοληθεί με το θέμα του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος. Στην απόφαση της ΚΕ για τις εξελίξεις στην ΕΕ, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Είναι εμφανής η προσπάθεια να επιβληθεί (μέσω των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων) ένα κλασικό ή αναπαλαιωμένο δικομματικό σύστημα στην ΕΕ και σε όλες τις χώρες, με τις συμμαχίες του, τις παραφυάδες του, τα αναχώματά του απέναντι στο λαϊκό κίνημα, με στόχο να αποκλείσει με έναν δημοκρατικό μανδύα τις διαφορετικές πολιτικές εκφράσεις στην κοινωνία και κάθε φωνή αντίστασης στα ιμπεριαλιστικά σχέδια... Πραγματικός τους στόχος είναι να δημιουργηθούν πρόσθετες ασφαλιστικές δικλείδες για τον εγκλωβισμό, την ενσωμάτωση και τη χειραγώγηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Να μειωθεί και να αποδυναμωθεί σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου ο ρόλος των κομμάτων που αντιτίθενται στην ΕΕ και στην προώθηση της "ευρωπαϊκής ιδέας" και της "ευρωπαϊκής συνείδησης". Δεν πρόκειται για προώθηση της διεθνιστικής ιδέας, αλλά για τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου και την ιμπεριαλιστική ενοποίηση».

Γι' αυτό και η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ καταψήφισε την έκθεση και τον κανονισμό για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Στρ. Κόρακας μεταξύ άλλων ανέφερε τότε τα εξής: «Με δέλεαρ ειδικά οικονομικά κίνητρα, νομοθετούνται δεσμευτικοί, στην ουσία, κανόνες για την ίδρυση και λειτουργία των ευρωπαϊκών κομμάτων. Οι αυστηρές αυτές δεσμεύσεις αφορούν αφ' ενός στο καταστατικό τους και αφ' ετέρου στην εκλογική δύναμη που πρέπει να συγκεντρώνει ένα κόμμα για να θεωρηθεί "ευρωπαϊκό" και να τύχει της σχετικής χρηματοδότησης. Ετσι, το κόμμα αυτό "πρέπει να έχει σαφείς ευρωπαϊκούς στόχους, όπως είναι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, έστω και αν η προσέγγισή του φαίνεται αντίθετη". Αυτό το "φαίνεται" είναι πολύ ύποπτο. Θα εγκριθεί ένα κόμμα που, όπως το ΚΚΕ, δε φαίνεται απλώς να έχει, αλλά έχει σαφώς αντίθετη προσέγγιση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση; Παρακάτω αναφέρεται ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, αν διακηρύττει την "αδιαλλαξία". Δηλαδή, η διακηρυγμένη αδιαλλαξία απέναντι στο φασισμό ή, πολύ περισσότερο, στον ταξικό αντίπαλο και στην εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, είναι απαγορευτικός όρος;

Σε ό,τι αφορά στην εκλογική δύναμη, προτείνεται ότι το κόμμα θα πρέπει είτε να έχει εκλεγμένους αντιπροσώπους στο Ευρωκοινοβούλιο ή στα εθνικά Κοινοβούλια τουλάχιστον σε 5 κράτη - μέλη (ή στο 1/3 των κρατών - μελών ή στο 1/4 μελλοντικά των κρατών - μελών, σύμφωνα με τη σημερινή ψηφοφορία), είτε να έχει πάρει στις τελευταίες ευρωεκλογές τουλάχιστον 5% σε τουλάχιστον 5 κράτη - μέλη (ή στο 1/3 των κρατών - μελών ή στο 1/4 μελλοντικά των κρατών - μελών). Πρόκειται για άμεση παρέμβαση στο εκλογικό σύστημα κάθε χώρας με την εισαγωγή υψηλότατων εκλογικών ποσοστών, που στην πράξη θα αποκλείσουν εκείνες τις φωνές που τάσσονται ενάντια στο λεγόμενο "ευρωπαϊκό ιδεώδες", δηλαδή στην ιμπεριαλιστική φύση της ΕΕ.

Τέλος, στο όνομα της διαφάνειας, προβλέπεται η δημοσιοποίηση των εισφορών. Αφού όμως δεν μπαίνει κανένα όριο στο ύψος της εισφοράς, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι θα καταγράφονται τα ονόματα ακόμη και των μελών ή των φίλων ενός κόμματος που καταθέτουν τη συνδρομή τους σε αυτό. Η έκθεση θεωρεί κατάκτηση στον τομέα της διαφάνειας την απαγόρευση δωρεών προς ένα κόμμα από επιχειρήσεις του δημοσίου. Αλίμονο αν έλεγε το αντίθετο! Το πρόβλημα όμως είναι οι δωρεές του παντοδύναμου ιδιωτικού τομέα, για τον οποίο "τηρεί σιγήν ιχθύος"».

Ωμή επέμβαση στο πολιτικό σύστημα

«Η επιχειρούμενη υποχρεωτική δημιουργία ευρωπαϊκών κομμάτων αποτελεί ωμή επέμβαση στο πολιτικό σύστημα κάθε χώρας. Στοχεύει στην αποδυνάμωση του ρόλου των εθνικών κομμάτων και ιδίως εκείνων που αντιτίθενται στην ΕΕ. Τα κόμματα είναι φορείς που θα πρέπει να εκφράζουν την ελεύθερη βούληση των μελών τους, τόσο σε ό,τι αφορά στο πρόγραμμά τους όσο και στους κανόνες λειτουργίας τους. Με την, από τα πάνω, δημιουργία των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων αποβλέπουν στο να περάσουν στους λαούς την αποδοχή, ως μονόδρομου, της ιμπεριαλιστικής ενοποίησης της ΕΕ ως μοιραίας και υποχρεωτικής πορείας, να χτυπήσουν - κι αν καταφέρουν να αποκλείσουν - από το Ευρωκοινοβούλιο τις αντίθετες φωνές, αλλά και να απομακρύνουν ακόμη περισσότερο τους εργαζόμενους από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων που τους αφορούν άμεσα».

Με βάση όλα όσα εκθέσαμε στο παρόν άρθρο, το ΚΚΕ αντιτίθεται στη δημιουργία «Αριστερού Ευρωπαϊκού Κόμματος» που προωθούν άλλες δυνάμεις οι οποίες συμμετέχουν στην GUE/NGL, μεταξύ των οποίων και ο ΣΥΝ. Αποκαλύπτει και αντιπαλεύει τους στόχους που προωθεί η ΕΕ μέσω της δημιουργίας ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

*Αποσπάσματα από το άρθρο που δημοσιεύεται στην ΚΟΜΕΠ, τεύχος 1/2002

ΤΟ ΝΕΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ

(Να το μάθουν τα παιδιά μας)

ΣΤΟΝ ΥΜΗΤΤΟ σήμερα για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε της Εθνικής Αντίστασης τα νέα Σουλιωτόπουλα, τα τρία παιδιά που ταμπουρώθηκαν μέσα στο σπιτάκι (Κοραή - Αμφιωνίας) και πολέμησαν μια ολόκληρη μέρα με τα φουσάτα των Γερμανοτσολιάδων. Είναι οι τρεις ΕΠΟΝίτες:ο Κώστας Φολτόπουλος, ο Δημήτρης Αυγέρης κι ο Θάνος Κιοκμενίδης. Κυκλωμένοι βάσταξαν μέσα στον καταιγισμό της φωτιάς.

Η ΑΘΗΝΑ, που εκείνο τον καιρό (Απρίλης 1944) ζούσε την πιο άγρια, την πιο ματωμένη στιγμή της χιτλεροφασιστικής κατοχής θα μάθαινε την ίδια κιόλας μέρα για τη μεγάλη αυτή ολοήμερη μάχη και οι λεπτομέρειες που από στόμα σε στόμα κυκλοφορούσαν άγγιζαν την καρδιά.

ΤΑ ΦΕΡΝΕΙΣ όλα τούτα στο νου και νιώθεις βαθύτατη αγανάκτηση πως όλη αυτή τη μεγάλη διδαχή της αρετής και της θυσίας, όπως αυτή του Υμηττού, την έχουν αποκλείσει από τα σχολικά βιβλία, από τις σχολικές αίθουσες. Στερούν έτσι τη νέα μας γενιά από τη γνώση και τη διδαχή όχι απλά μιας μεγάλης περιόδου της Εθνικής μας Ιστορίας αλλά της λεβεντιάς και της αρετής.

ΦΕΡΝΩ στο νου την αξέχαστη ποιήτρια της ΕΠΟΝ, την Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη, όταν άκουγε τότε τη διήγησή μας για τη μάχη που είχαν δώσει οι τρεις ΕΠΟΝίτες μια ολόκληρη μέρα. Η ποιήτρια, που στα χρόνια της Κατοχής ζούσε στην Καλλιθέα, είχε τότε ζητήσει να δει από κοντά το σπιτάκι του Υμηττού, αυτό ακριβώς, που στο ποίημα της σε λίγο θα το ονομάτιζε «Κάστρο». Και παρ' όλες τις δυσκολίες το πέτυχε να το κάνει, όπως επίσης την ίδια περίοδο μπόρεσε να περπατήσει και σ' άλλες γειτονιές της Αθήνας, Καισαριανή και Ν. Σμύρνη, που οι μάχες και τα μπλόκα ήταν καθημερινά. Ηθελε να δει, ήθελε να μιλήσει με τους μαχητές, τους ΕΛΑΣίτες και τους ΕΠΟΝίτες στη μεγάλη εκείνη μάχη, που έδινε νύχτα και μέρα η αδούλωτη Αθήνα.

ΔΕ χρειάστηκε παρά λίγες μόλις μέρες για να μας δώσει το ποίημα «Το Κάστρο», το οποίο, δίχως υπογραφή, δημοσιευόταν στο παράνομο φύλλο «Τα Νιάτα» που έβγαινε τότε στην Αθήνα, καθώς η «Νέα Γενιά» όργανο του ΚΣ της ΕΠΟΝ είχε μεταφερθεί στην Ελεύθερη Ελλάδα, όπως κι όλα τ' άλλα κεντρικά δημοσιογραφικά όργανα του ΕΑΜ. Το ποίημα αυτό της Σοφίας αντάμωνε τους παλιούς αγωνιστικούς θρύλους του '21 με τους καινούριους. Εσμιγε το Κούγκι, με το Αρκάδι με το σπίτι του Υμηττού, για τα Σουλιωτόπουλα της Αντίστασης.

ΦΡΑΓΜΑ απαγορευτικό κρατάει τώρα μακριά από τα σχολεία και τα βιβλία όλα αυτά τα υλικά που θα 'ταν γνώση και διδαχή για τη νέα μας γενιά. Κι έτσι δεν είναι καθόλου παράξενο πολλές φορές τα παιδιά μας, που πηγαίνουν σχολικές εκδρομές να επισκέπτονται τόπους μαρτυρικούς, όπως τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, την Κάνδανο και να μην έχουν ακούσει, να μην έχουν διαβάσει τίποτε... Και, φυσικά, δεν είναι μόνο αυτοί οι τόποι της θυσίας. Οδυνηρή εντύπωση να βρίσκεσαι ετούτο τον καιρό στην Κρήτη και ν' ακούς μαθητή να ρωτάει τους γονείς του, βλέποντας το γερμανικό νεκροταφείο: «Γιατί πατέρα σκοτώσαμε τους Γερμανούς;».

ΕΙΝΑΙ αλήθεια, και τούτο πρέπει να σημειωθεί, πως σε μερικά σχολεία άξιοι φωτισμένοι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν και συμπληρώνουν σωστά όλα αυτά τα κενά και τις σιωπές που σκόπιμα έχουν επιβάλει με τα διαβόητα αυτά φωτοσβεστικά τους προγράμματα.

ΑΛΛΑ το χρέος το μεγάλο μένει ανοιχτό κι είναι ανεξόφλητο. Η διδασκαλία της ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης είναι καίριο, βασικό αίτημα, που χρόνια τώρα θέλουν και διεκδικούν οι οργανώσεις της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Είναι πια εθνική επιταγή να μπει πια στα σχολεία, στα σχολικά βιβλία. Και φυσικά να μπει σ' όλη της την αλήθεια. Κι όχι, όπως συνήθως γίνεται, το «μαύρο» να γίνεται «άσπρο». Να διαβάζουν πια τα παιδιά μας για το «Κάστρο» του Υμηττού της Σ. Παπαδάκη, για την «Τσίχλα» του Κ. Βάρναλη, όπως εμείς διαβάζαμε το «Σουλιωτόπουλο» του Γιάννη Βλαχογιάννη. Ν' ανταμώσει όπως πρέπει, κι όπως του αξίζει το παλιό με το νέο Εικοσιένα.


Του
Νίκου ΚΑΡΑΝΤΗΝΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ