ΑΓΚΥΡΑ.-

Οι προβλέψεις για σχηματισμό, παρά τα εμπόδια, κεντροδεξιάς κυβέρνησης στην Τουρκία, δείχνουν να επιβεβαιώνονται, καθώς την περασμένη Κυριακή οι ηγήτορες του Κόμματος Ορθού Δρόμου, Τανσού Τσιλέρ, και του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ, υπέγραψαν πρωτόκολλο συνεργασίας.

Η συμφωνία προβλέπει ότι ο Μεσούτ Γιλμάζ αναλαμβάνει πρωθυπουργός ως το τέλος του έτους. Στη συνέχεια, θα τον διαδεχτεί η Τσιλέρ για δυο χρόνια, η πρωθυπουργία θα επανέλθει στον πρώτο κατά το τέταρτο έτος της θητείας της κυβέρνησης και τον πέμπτο και τελευταίο χρόνο θα κυβερνήσει κάποιο στέλεχος του Κόμματος Ορθού Δρόμου, για να οδηγηθεί η χώρα στις εκλογές.

Οσον αφορά στην κατανομή των σημαντικότερων υπουργείων, η υπογραφείσα συμφωνία προβλέπει ότι το Κόμμα Μητέρας Πατρίδας θα αναλάβει τα υπουργεία Αμυνας, Εσωτερικών και Οικονομικών, ενώ το Κόμμα Ορθού Δρόμου αυτά των Εξωτερικών και Παιδείας.

Η Τσιλέρ και ο Γιλμάζ δεσμεύτηκαν επίσης ότι δε θα συμμετάσχουν ο ένας στην κυβέρνηση της άλλης και αντίστροφα κατά την εναλλαγή στην πρωθυπουργία.

Η εναλλαγή στην πρωθυπουργία είναι καινοφανής συνθήκη για την πολιτική της Τουρκίας, και η επιτυχία της παραμένει αμφίβολη.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός των δύο κομμάτων, που φέρει το όνομα ΑΝΑΓΙΟΛ, από τη σύνθεση των ακρωνυμίων τους, συγκεντρώνει συνολικά 261 έδρες στην τουρκική εθνοσυνέλευση (επί συνόλου 550), απέχει δηλαδή αρκετά από την εξασφάλιση πλειοψηφίας. Πάντως, ο Γιλμάζ έχει εξασφαλίσει, ήδη από την περασμένη βδομάδα, τη στήριξη του ηγέτη του Κόμματος Δημοκρατικής Αριστεράς, Μπουλέντ Ετσεβίτ, ο οποίος δηλώνει τις τελευταίες ημέρες ότι θα στηρίξει "υπό όρους" τη συμμαχία.

Τι σημαίνει αυτό; Στη διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης, ο Ετσεβίτ και οι βουλευτές του θα αποχωρήσουν, επιτρέποντας στα δύο σύμμαχα κόμματα να εξασφαλίσουν σχετική πλειοψηφία.

Παρά την ευφορία η οποία επικρατεί στην Τουρκία για την άρση του κυβερνητικού αδιεξόδου, δεν παύουν να διατυπώνονται αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του σχεδιαζόμενου κυβερνητικού σχήματος. Κατ' αρχάς, η αναγκαιότητα υποστήριξης από τον Ετσεβίτ καθιστά την κυβέρνηση υπό "ομηρία". Αν ο Ετσεβίτ διαφωνήσει με τις πολιτικές επιλογές της, θα μπορεί να απειλήσει με κατάρριψή της. "Κατά τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης στο Κοινοβούλιο θα δηλώσουμε καθαρά αν υπάρχουν από μέρους μας αντιρρήσεις" έλεγε ο Ετσεβίτ τις τελευταίες μέρες. Πρόσθετε μάλιστα, υπό τύπον προειδοποίησης, ότι "αν δούμε ότι κάποια από τις ενέργειες της κυβέρνησης δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας, θα τηρήσουμε ανάλογη στάση".

Από την άλλη μεριά, το Κόμμα Ευημερίας του Νετσμεντίν Ερμπακάν, το οποίο αποκλείστηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή από τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, δεν προτίθεται φυσικά ως αξιωματική αντιπολίτευση να αφήσει "σε χλωρό κλαρί" τη νέα κυβέρνηση. "Αυτή η κυβέρνηση είναι ένα τίποτα", είπε ο Ερμπακάν, αφήνοντας να διαφανεί η επιθετική ρητορική που μάλλον θα αποτελέσει το... σήμα κατατεθέν του στο άμεσο μέλλον. "Το Κόμμα της Ευημερίας θα βρεθεί στην κυβέρνηση, τώρα, ή αύριο", είπε...

Πέραν των πολιτικών ισορροπιών εκτός κυβέρνησης, όμως, θα πρέπει να αναζητηθεί ισορροπία και εντός της. Η γνωστή διαμάχη Γιλμάζ - Τσιλέρ ανά πάσα στιγμή, αν αναζωπυρωθεί, δύναται να τινάξει την κυβέρνηση στον αέρα.

Και, ασφαλέστατα, αυτά τα προβλήματα αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να επιλύσει το αδιέξοδο της οικονομίας, να αντιμετωπίσει τον "εντός συνόρων" πόλεμο με τους αυτονομιστές Κούρδους, τις σχέσεις της χώρας με τους γείτονές της, κ.ο.κ.

Τουρκικά στρατεύματα συγκεντρώνονται κατά μήκος των συνόρων της χώρας με το Ιράκ, γεγονός το οποίο, παρά τις διαβεβαιώσεις από πλευράς στρατιωτικών πηγών για "κινήσεις ρουτίνας", ανακινεί φόβους για νέα επιχείρηση του τουρκικού στρατού σε ιρακινό έδαφος, ένα χρόνο μετά την εισβολή τους σε βάθος 40 χιλιομέτρων.

Η επιχείρηση δυσχεραίνει τις διαπραγματεύσεις ιρακινής και τουρκικής διπλωματίας για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού που συνδέει ιρακινές πηγές και το τουρκικό λιμάνι του Τσεϊχάν.

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση Ν. ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ). -

Επετεύχθη ο συνασπισμός των λαϊκοπατριωτικών δυνάμεων μπροστά στις προεδρικές εκλογές. Ο Βίκτορ Ανπίλοφ όμως δεν υπέγραψε τη συμφωνία.

Στις 4 Μάρτη, ώρα 11 το πρωί, συντελέστηκε στη Μόσχα ένα σημαντικό γεγονός, για το οποίο προηγήθηκαν εντατικές διεργασίες τους τελευταίους δυο μήνες. Στην Κρατική Δούμα της Ρωσίας έγινε η τελετή υπογραφής της "Συμφωνίας Κοινής Δράσης" για την υποστήριξη του ενιαίου υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Ρωσίας στις εκλογές της 16ης Ιούνη 1996.

Η βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Κρατική Δούμα, Σβετλάνα Σαβίτσκαγια, ενημέρωσε του παραβρισκόμενους ότι υπέρ της στήριξης της υποψηφιότητας του προέδρου της ΚΕ του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, έχουν συγκεντρωθεί 5.000.000 υπογραφές, ενώ πολύ πριν είχαν παραδοθεί στην Κεντρική Εκλογική Επιτροπή (ΚΕΕ) οι λίστες με 1.700.000 υπογραφές. Ο έλεγχός τους ολοκληρώνεται και αναμένεται να καταγραφεί η υποψηφιότητα του Ζιουγκάνοφ στην ΚΕΕ. Η Σαβίτσκαγια επισήμανε την ευρεία υποστήριξη του ηγέτη του ΚΚΡΟ, που ήταν αισθητή κατά τη συγκέντρωση υπογραφών, στην οποία συμμετείχαν πρόθυμα όχι μόνο τα μέλη της Ομάδας Πρωτοβουλίας, αλλά και πολυάριθμοι εθελοντές βοηθοί.

Πρώτος στον κατάλογο των υπογραφόντων ήταν ο πρόεδρος της ΕΕ του κινήματος "Εργαζόμενη Ρωσία", Βίκτορ Ανπίλοφ, ο οποίος, όμως, καθυστέρησε και ήρθε στη συνάντηση όταν η υπογραφή της Συμφωνίας είχε τελειώσει. Του έδωσαν για υπογραφή το ντοκουμέντο, αλλά, ο Ανπίλοφ, αφού το διάβασε γρήγορα, αρνήθηκε να το υπογράψει. Σημειώνουμε ότι στην τελετή αυτή δε συμμετείχε ούτε ο πρόεδρος της Ρωσικής Παλλαϊκής Ενωσης και αντιπρόεδρος της Κρατικής Δούμας, Σεργκέι Μπαμπούριν, αν και η πινακίδα με το όνομά του ήταν στο τραπέζι.

Ο Ανπίλοφ ήταν, στην ουσία, ο πρώτος, ο οποίος μερικές μέρες μετά τις εκλογές στην Κρατική Δούμα είχε εκφραστεί δημόσια, σε συνέντευξη Τύπου και στο Συνέδριο της "Εργαζόμενης Ρωσίας" (Γενάρης 1996), υπέρ της υποψηφιότητας του Ζιουγκάνοφ. Κι όμως χτες δεν υπέγραψε τη Συμφωνία στήριξής του. Να, πώς εξήγησε ο Ανπίλοφ στο "Ρ" την άρνησή του αυτή: "Τώρα διεξάγεται ο αγώνας σε δυο κατευθύνσεις: απλώς να ενωθούμε και να υποστηρίξουμε κοινό υποψήφιο - αυτή είναι μια θέση. Είμαστε υπέρ της συνένωσης που να περιέχει: τη στάση απέναντι στη σοβιετική εξουσία, την παλλαϊκή περιουσία, την ανασύσταση της Σοβιετικής Ενωσης. Το αξίωμα του Προέδρου της Ρωσίας - τι είναι αυτό; Θα το διατηρήσουμε στο εξής, ή, αξιοποιώντας το, θα ενισχύσουμε τη σοβιετική εξουσία, θα επεξεργαστούμε το σοβιετικό σοσιαλιστικό Σύνταγμα, θα συγκαλέσουμε το Συνέδριο των Λαϊκών Βουλευτών και θα καταργήσουμε τη θέση του Προέδρου; Διαβάζοντας τώρα το κείμενο της Συμφωνίας, δεν είδα τα σημεία που ανέφερα. Σ' αυτή δηλώνεται η υποστήριξη του κοινού υποψηφίου Γκενάντι Αντρέγεβιτς Ζιουγκάνοφ. Δεν είμαι κατά της υποστήριξης, αλλά σε ποια βάση;".

Από τη μεριά του, ο Ζιουγκάνοφ, τόνισε μεταξύ άλλων: "αφού συγκροτηθεί ο συνασπισμός, να αρχίσει η δουλιά του επιτελείου του προεκλογικού συνασπισμού και της ομάδας αναλυτών και ειδικών, που επεξεργάζονται το κοινό πρόγραμμα. Ολα τα κινήματα και ενώσεις έχουν κάνει τις προτάσεις τους". Κατά την άποψή του, προς τα μέσα του Μάρτη θα είναι έτοιμο αυτό το πρόγραμμα και σ' ένα μεγάλο κοινό Συνέδριο θα μπορέσει να εγκριθεί το πρόγραμμα εξόδου της χώρας από την κρίση, η οποία έχει παλλαϊκό και πανεθνικό χαρακτήρα. "Υπάρχουν ανώτατες αξίες, που είναι πολύτιμες για κάθε άνθρωπο: υγεία, ασφάλεια, αξιοπρέπεια της χώρας, εκπαίδευση των παιδιών, ευημερία των γερόντων, σεβασμός στο ταλέντο, στην εργασία εκείνων που δημιουργούν με τα χέρια τους τις υπέρτατες αξίες πάνω στη Γη. Γι' αυτό και στη βάση του προγράμματός μας θα πρέπει να βρίσκονται οι ανώτατες αξίες της Ρωσίας, οι υπέρτατες αρετές του λαού μας, όπως η πνευματικότητα, η κρατικότητα, τα ιδανικά του καλού και της δικαιοσύνης", είπε, κλείνοντας την ομιλία του ο Ζιουγκάνοφ.

ΚΑΜΠΕΡΑ.-

Ο ηγέτης των "Φιλελεύθερων", Τζον Χάουαρντ, είναι ο νικητής των γενικών εκλογών που διεξήχθησαν το περασμένο Σάββατο στην Αυστραλία. Ρυθμιστικό παράγοντα στη διαμόρφωση των εκλογικών αποτελεσμάτων έπαιξε η μεταστροφή του 6,2% του εκλογικού σώματος, το οποίο μέχρι πρότινος ψήφιζε το "Εργατικό Κόμμα".

Ο 56χρονος Χάουαρντ, που παίρνει τη θέση του ηγέτη του Εργατικού Κόμματος και πρώην πρωθυπουργού της Αυστραλίας, Πολ Κίτινγκ, δήλωσε μετά την εκλογή του ότι αναλαμβάνει τα καθήκοντα "έχοντας πλήρη συνείδηση των τεράστιων ευθυνών". Από την άλλη πλευρά, ο ηγέτης των "Εργατικών" παραδέχτηκε την ήττα της παράταξής του δηλώνοντας ότι μετά από 13 χρόνια παραμονής στην εξουσία παραδίδει τη σκυτάλη διακυβέρνησης "μιας χώρας σε ανάπτυξη και σε απόλυτη τάξη".

Παρά το γεγονός ότι ο νικητής των εκλογών ήταν ξεκάθαρος μόλις πέντε ώρες μετά το κλείσιμο των κάλπεων, τα επίσημα ποσοστά των εκλογικών αποτελεσμάτων δεν έγιναν (μέχρι αργά χτες το απόγευμα) γνωστά... Οπως μετέδωσαν τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, επικαλούμενα στοιχεία έμπειρων εκλογικών αναλυτών, η συμμαχία ανάμεσα στο "Φιλελεύθερο" και "Εθνικό Κόμμα" φαίνεται να κατακτά 42 έδρες περισσότερες στη Βουλή των Αντιπροσώπων, τα μέλη της οποίας είναι 148 στο σύνολο. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι που κλήθηκαν να προσέλθουν στις κάλπες ήταν περίπου 11.600.000 σε σύνολο πληθυσμού άνω των 18.000.000 ατόμων. Η εφετινή εκλογική νίκη του συνασπισμού ανάμεσα στο "Εθνικό Κόμμα" και τους "Φιλελεύθερους" θεωρείται η μεγαλύτερη των τελευταίων 21 χρόνων...

ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ.-

Σε 12ωρη στάση εργασίας κατέβηκαν οι εργαζόμενοι στον υπόγειο σιδηρόδρομο, διαμαρτυρόμενοι για τους χαμηλούς μισθούς που λαμβάνουν και τις άσχημες συνθήκες εργασίας, όπου είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται.

Τα συνδικαλιστικά στελέχη των εργαζομένων προειδοποίησαν ότι θα συνεχίσουν τις 12ωρες στάσεις εργασίας κάθε μέρα μέχρι η κυβέρνηση να εκπληρώσει τα αιτήματά τους.

Τα αιτήματά τους αφορούν την αύξηση των μισθών τους κατά 28%, ενώ η κυβέρνηση αντιπρότεινε αύξηση μόνο κατά 14%, ενώ οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται και για το μολυσμένο αέρα στους υπόγειους σιδηροδρόμους όπου είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν.

Ο μέσος μηνιαίος μισθός των εργαζομένων στους υπόγειους σιδηροδρόμους είναι 190.000 λέι (67 δολάρια).

Ενας μικρός Τσετσένος τρώει ψωμί, σε ένα κιόσκι πώλησης ψωμιού στην αγορά του Γκρόζνι