ΕΡΓΑΤΙΚΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΕΡΓΑΤΙΚΑ

ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Ολοταχώς στα μονοπώλια τα ενεργειακά κοιτάσματα

Συστήνει την «Ελληνική Εταιρεία Υδρογονανθράκων» και επιταχύνει τη διαδικασία εκχώρησης δικαιωμάτων για έρευνα και εκμετάλλευση

Πολύτιμα κοιτάσματα που θα μπορούσαν να καλύψουν βασικές ανάγκες του λαού, γίνονται βορά στα μονοπώλια και μπερδεύουν το κουβάρι των ανταγωνισμών

Την εκχώρηση του ενεργειακού πλούτου της χώρας σε μονοπωλιακούς ομίλους, με την ταυτόχρονη ενεργό εμπλοκή της ΕΕ στην εκμετάλλευσή τους, δρομολογεί με ταχύτατους ρυθμούς η συγκυβέρνηση. Ο Αντ. Σαμαράς ανακοίνωσε χτες την ίδρυση «Ελληνικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων», με στόχο, όπως υποστήριξε, την «αξιοποίηση των κοιτασμάτων της χώρας». Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού έγιναν στη διάρκεια κυβερνητικής σύσκεψης, στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση σχεδιάζει να περάσουν στην ιδιοκτησία της εταιρείας το σύνολο των εξακριβωμένων και πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων (κατά τα πρότυπα του ΤΑΙΠΕΔ) και στη συνέχεια να προχωρήσει η παράδοσή τους για εκμετάλλευση σε ντόπιους και ξένους ομίλους. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός ζήτησε επιτάχυνση των διαδικασιών, υποστηρίζοντας ότι «πρέπει να τρέξουμε». Τόνισε ότι η κυβέρνηση προωθεί «στρατηγικές συμμαχίες με τις καλύτερες εταιρείες ερευνών» και ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για «εθνικό, οικονομικό αλλά και γεωπολιτικό συγκριτικό πλεονέκτημα».

Στη διάρκεια της σύσκεψης, ο Αν. Σαμαράς ενημερώθηκε από ειδική επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τους υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα. Στη σύσκεψη, παρουσιάστηκαν στοιχεία τόσο για την πορεία των θαλάσσιων ερευνών, όσο και των προτάσεων που έχουν καταθέσει ενεργειακοί κολοσσοί για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων. «Είναι μεγάλη και σύγχρονη η πρόκληση για τη διερεύνηση και την τεκμηρίωση της ύπαρξης των υδρογονανθράκων», ανέφερε αμέσως μετά ο πρωθυπουργός.

Στις δηλώσεις του, επικεντρώθηκε στις έρευνες που πραγματοποιούνται στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, λέγοντας ότι «προχωράει η επιλογή των εταιρειών για τη διερεύνηση των υδρογονανθράκων στα Γιάννενα, στον δυτικό Πατραϊκό, στο Κατάκολο».

Ορμάνε στο «ψητό» οι κολοσσοί

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, η νορβηγική εταιρεία PGS ολοκλήρωσε τον Μάρτη τις έρευνες σε Ιόνιο και Κρήτη, με θετικές ενδείξεις για την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Το ΥΠΕΚΑ αναμένεται να προχωρήσει τους διαγωνισμούς για την παραχώρηση θαλάσσιων οικοπέδων για έρευνες, ώστε αυτές να ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2014.

Το επόμενο διάστημα σχεδιάζεται να υπογραφούν και οι συμβάσεις για την παραχώρηση των τριών περιοχών -Ιωάννινα, Πατραϊκός Κόλπος και Κατάκολο- που είχαν προκηρυχθεί το 2011, καθώς ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες που έχουν επιλεγεί για την ανάθεση των ερευνών στην περιοχή. Ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν επιδείξει μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, όπως η γαλλική Total και αμερικανική Exon Mobile, οι οποίες έχουν ενημερωθεί σχετικά με τα αποθέματα της Ελλάδας από τη νορβηγική εταιρεία που πραγματοποίησε τις έρευνες.

Προσφορές στη διαγωνιστική διαδικασία για τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στις τρεις περιοχές δύο θαλάσσιες (Κατάκολο και Δυτικός Πατραϊκός) και μία χερσαία (Ιωάννινα), έχουν καταθέσει επίσης:

Για τα Ιωάννινα: Η κοινοπραξία των ΕΛΠΕ με την ιταλική Εdison και τη βρετανική Melrose Resources, που εξαγοράστηκε το καλοκαίρι από την ιρλανδική πετρελαϊκή εταιρεία Petroceltic International Plc, η οποία δραστηριοποιείται στην Αίγυπτο και την Ανατολική Ευρώπη. Ακόμα, η κοινοπραξία της καναδικής Αrctic Hunter Energy, με την αμερικανική KO Enterprises. Τέλος, η κοινοπραξία της Energean Oil (εκμεταλλεύεται το κοίτασμα του Πρίνου) με την καναδική Petra Petroleum και την αμερικανική Shlumberger.
Για το Κατάκολο: Η Energean Oil, σε συνεργασία με τη βρετανική Trajan Oil, που ήδη πραγματοποιεί έρευνες στην Κεντρική Ευρώπη καθώς και στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο.
Για το Δυτικό Πατραϊκό: Η κοινοπραξία των ΕΛΠΕ - Εdison - Melrose και η κοινοπραξία των Energean Oil - Trajan Oil - Schlumberger.

Το ενδιαφέρον των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων για τη μελλοντική εκμετάλλευση των ελληνικών κοιτασμάτων, συνδέεται και ενισχύει τους ανταγωνισμούς για τον έλεγχο των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον ξένων εταιρειών και για άλλες περιοχές του θαλάσσιου χώρου» που το ΥΠΕΚΑ επεξεργάζεται.

Κάτω από την «ομπρέλα» της ΕΕ

Στις δηλώσεις του, ο Αν. Σαμαράς επανέλαβε την πρόθεση της συγκυβέρνηση να προχωρήσει στην παράδοση του ενεργειακού πλούτου της χώρας, με την άμεση και ενεργό συμμετοχή της ΕΕ. Είπε, μεταξύ άλλων: «Η επιδίωξή μας είναι να ενταχθεί το ελληνικό πρόγραμμα, όπως θα διαμορφωθεί, στα νέα ευρωπαϊκά δίκτυα, στην πολιτική δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής, που θα δώσει και μια αυτονομία ενεργειακή στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι προφανές ότι αυτή η πολιτική έχει και εθνική σημασία, έχει και πανευρωπαϊκή σημασία γιατί θα θωρακίσει ακόμα περισσότερο και τα ελληνικά συμφέροντα και τα ευρωπαϊκά».

Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού αποτυπώνουν και τις πρόσφατες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που κάνουν λόγο για «εκμετάλλευση των εγχώριων ενεργειακών κοιτασμάτων» σε όλα τα κράτη - μέλη της λυκοσυμμαχίας. Ο υπουργός ΠΕΚΑ Ευάγ. Λιβιεράτος δήλωσε από την πλευρά του πως «γίνεται μια εντατική εργασία αυτόν τον καιρό σε διάφορα μέτωπα και το ζητούμενο είναι να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, τηρώντας όλες τις προδιαγραφές και όλα τα ποιοτικά κριτήρια τα οποία απαιτούνται, για την καλύτερη διεκπεραίωση του έργου».

Τέλος, σε ανακοίνωσή του, το ΠΑΣΟΚ προσυπογράφει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, διεκδικώντας μάλιστα την πατρότητά τους. «Η ολοκλήρωση όλων αυτών των διαδικασιών βάζει επιτέλους την Ελλάδα στον Ενεργειακό Χάρτη της Μεσογείου και της Ευρώπης με σημαντικά αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο», επιχαίρει το ΠΑΣΟΚ, μιλώντας εκ μέρους των ντόπιων μονοπωλίων και όχι βέβαια του λαού, που δεν έχει τίποτα να κερδίσει από την παράδοση του ορυκτού πλούτου στα γεράκια της Ενέργειας.

Τι δείχνουν οι αντιθέσεις για τους αγωγούς;

-- Τι σημαίνει για το λαό ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα μονοπώλια για την κατασκευή των αγωγών φυσικού αερίου στο νότιο διάδρομο προς την Ευρώπη;

Μέσα στον Ιούνη (εκτός απροόπτου), η κοινοπραξία που ελέγχει το κοίτασμα «Σαν Ντενίζ 2» του Αζερμπαϊτζάν, θα αποφασίσει ποιος από τους δύο αγωγούς, ο TAP ή ο «Nabucco», θα μεταφέρει το αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, μέσω του λεγόμενου «Νότιου διάδρομου». Η αστική τάξη στην Ελλάδα έχει άμεσο ενδιαφέρον για την επιλογή του ενός ή του άλλου αγωγού. Ο TAP θα περάσει από ελληνικό έδαφος και προσδοκά οφέλη από την αναβάθμισή της στους ενεργειακούς ανταγωνισμούς, που βάζουν σε κίνδυνο το λαό. Τους TAP και «Nabucco» εμφανίζονται να στηρίζουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ -με αντιθέσεις στο εσωτερικό τους-, ανταγωνιστικά προς τον «South Stream», τον οποίο σχεδιάζει η Ρωσία, για να ενισχύσει από τον Νότο την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Ο αγωγός της Ρωσίας έχει το πλεονέκτημα ότι μεταφέρει αέριο που η ίδια παράγει και μάλιστα σε ποσότητες που μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση που αυξάνεται. Στον αντίποδα, οι μέτοχοι των αγωγών TAP και Nabucco, ποντάρουν στο αζέρικο κοίτασμα, οι ποσότητες του οποίου είναι συγκριτικά μικρότερες από αυτές της Ρωσίας και εκτιμάται ότι σε μια πορεία δε θα μπορούν να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση. Γι' αυτό αναζητούνται και άλλες χώρες - παραγωγοί αερίου που θα μπορούσαν να το διοχετεύσουν στην Ευρώπη από τον Νότο, είτε με νέους αγωγούς, είτε μέσα από αυτούς που ήδη σχεδιάζονται. Πάνω εκεί αναπτύσσονται λυσσαλέοι ανταγωνισμοί, τόσο μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων, όσο και στο εσωτερικό τους. Για παράδειγμα, η ΕΕ διακηρύσσει ότι θέλει να απαγκιστρωθεί από το ρώσικο αέριο, αλλά η Γερμανία συνδέθηκε το 2011 απευθείας με τη Ρωσία μέσω του αγωγού Nord Stream, ο οποίος μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Στα εγκαίνια του αγωγού, όπου παραβρέθηκε με τον Ντ. Μεντβέντεφ, η Α. Μέρκελ είχε πει: «Θα είμαστε στενά δεμένοι ο ένας με τον άλλο, για δεκαετίες».

Στην περίπτωση των TAP και Nabucco, είναι αποκαλυπτική η συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στη «Φωνή της Ρωσίας» ο γενικός διευθυντής του ρωσικού Ιδρύματος Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας, Κωνσταντίν Σίμονοφ. Είπε μεταξύ άλλων: «Ούτε ο TAP, ούτε ο γνωστός "Nabucco" (...) δε θα καταφέρουν να ανταγωνιστούν το δικό μας "South Stream". Ολοι αυτοί οι αγωγοί στοχεύουν (...) στο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ-2, απ' όπου η εξόρυξη θα ξεκινήσει το 2018 - 2019. Η χωρητικότητά του θα είναι 16 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, εκ των οποίων τα 6 δισ. προορίζονται για την Τουρκία και μόνο τα 10 δισ. θα κατευθυνθούν στην ευρωπαϊκή αγορά. Μοιάζει ο αγωγός αυτός να είναι ανταγωνιστικός του ρωσικού "South Stream", που έχει χωρητικότητα 63 δισ. κυβικά μέτρα;». Απαντώντας στο αν οι Ευρωπαίοι εξετάζουν άλλες πηγές φυσικού αερίου, εκτός από το Αζερμπαϊτζάν, ο Ρώσος αναλυτής είπε: «Στην αρχή εξέταζαν το Ιράκ, το Ιράν και το Τουρκμενιστάν. Στο Ιράκ (...) όλο το διαθέσιμο φυσικό αέριο θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες της δικής του οικονομίας, η οποία ανασυγκροτείται γρήγορα. Από τους Ιρανούς, η Ευρώπη δεν μπορεί να αγοράζει πρώτες ύλες για πολιτικούς λόγους - ισχύει το γνωστό εμπάργκο. Για να προμηθευτούν το τουρκμένικο φυσικό αέριο, είναι απαραίτητο να κατασκευαστεί αγωγός στο βυθό της Κασπίας Θάλασσας. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει, επειδή δεν έχει καθοριστεί ακόμα το νομικό καθεστώς της Κασπίας. Οι Τουρκμένοι γνωρίζουν πως η παραβίαση των διεθνών κανόνων θα προκαλέσει σοβαρή αντίδραση της Ρωσίας (...) Με λίγα λόγια, καμία διακυβερνητική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού TAP δεν θα επιταχύνει το έργο, εάν δεν θα βρεθεί εγγυημένος προμηθευτής του φυσικού αερίου».

Μόλις πριν από μερικές μέρες, το Reuters εκτιμούσε σε άρθρο του ότι ο TAP έχει προβάδισμα έναντι του Nabucco, κυρίως λόγω του μικρότερου κόστους κατασκευής. Πρόσθετε όμως ότι όποιος από τους δύο αγωγούς κι αν επιλεγεί (TAP ή Nabucco), η βιωσιμότητά του εξαρτάται από το κατά πόσο η Ρωσία θα προχωρήσει στην κατασκευή του «South Stream», επαληθεύοντας ότι τα ρωσικά κοιτάσματα είναι κατά πολύ μεγαλύτερα από τα αζέρικα και οι ενεργειακές ανάγκες της ΕΕ προβλέπεται να αυξηθούν κατακόρυφα τα επόμενα χρόνια. Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία - πλαίσιο με το Τουρκμενιστάν, για τη μεταφορά στην Ευρώπη, μέσω του τουρκικού εδάφους, φυσικού αερίου από την πρώην σοβιετική Δημοκρατία. Υπενθυμίζεται ότι το τούρκικο δίκτυο των αγωγών θα αποτελέσει μέρος είτε του TAP, είτε του Nabucco, ανεξάρτητα από το ποιος θα κατασκευαστεί τελικά. Ωστόσο, με τη συγκεκριμένη κίνηση, η Τουρκία φαίνεται να προκρίνει τον Nabucco, με δεδομένο ότι ο αγωγός που θέλει να κατασκευάσει το Τουρκμενιστάν στην Κασπία θάλασσα -προκαλώντας τις απειλές των Ρώσων ακόμα και για πόλεμο-, θεωρείται παρακλάδι του Nabucco. Τον τουρκμένικο αγωγό στην Κασπία, φαίνεται πως τον θέλει και η ΕΕ, που διακηρύσσει την πρόθεσή της να απεξαρτηθεί από το ρώσικο αέριο. Ο ίδιος ο πρόεδρος της ΕΕ Μανουέλ Μπαρόζο, σε επίσκεψή του στο Τουρκμενιστάν (και στο Αζερμπαϊτζάν), είχε διερευνήσει τις δυνατότητες για εξαγωγές αερίου από το Τουρκμενιστάν προς την ΕΕ. Επιβεβαιώνεται ότι οι ανταγωνισμοί για τους δρόμους της Ενέργειας είναι πολυπλόκαμοι. Αφορούν τα συμφέροντα ανταγωνιζόμενων αστικών τάξεων και γι' αυτό εγκυμονούν κινδύνους για τους λαούς, που έχουν κάθε λόγο να είναι σε ετοιμότητα μπροστά στις εξελίξεις.