ΤΟΚΙΟ. -

Τους φόβους για τις δραματικές επιπτώσεις της κατάρρευσης του - τέταρτου μεγαλύτερου στην Ιαπωνία - χρηματιστηριακού οργανισμού "ΓΙΑΜΑΪΤΣΙ" στις χρηματαγορές των χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας επιχειρούν από το περασμένο 24ωρο να διασκεδάσουν παράγοντες της κυβέρνησης του Ιάπωνα πρωθυπουργού Ριουτάρο Χασιμότο.

Ετσι, παρά την πτώση του δείκτη ΝΙΚΕΙ στο χρηματιστήριο του Τόκιο κατά 854,05 μονάδες (ποσοστό γύρω στο 5%) και την ανακοίνωση της νοτιοκορεάτικης κυβέρνησης πως θα ζητήσει δάνειο ύψους τουλάχιστον 20 δισ. δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αξιωματούχοι του ιαπωνικού υπουργείου Οικονομικών υποστήριζαν, σε χτεσινές δηλώσεις τους, ότι το Τόκιο "έχει αρκετό ρευστό, για να αντιμετωπίσει τη χρεοκοπία ύψους 23,6 δισ. δολαρίων του χρηματιστηριακού ομίλου "Γιαμαϊτσι" και να αποτρέψει την περαιτέρω αποσταθεροποίηση όχι μόνον στις ιαπωνικές χρηματαγορές, αλλά και σ' αυτές των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας"...

Σ' αυτό το καθησυχαστικό "πνεύμα" κυμάνθηκαν οι ανακοινώσεις παραγόντων του ιαπωνικού υπουργείου Οικονομικών, όπως του αξιωματούχου, Χαρουκίκο Κουρόντα. Στο πλαίσιο των εργασιών της διάσκεψης των 18 χωρών του ΑΣΕΑΝ στο Βανκούβερ του Καναδά, ο Κουρόντα είπε ότι η Ιαπωνική Κεντρική Τράπεζα έχει στη διάθεσή της επιπλέον κεφάλαια, για να προστατεύσει τους πελάτες - επενδυτές του χρεοκοπημένου ομίλου "ΓΙΑΜΑΪΤΣΙ". Οπως και άλλοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Χασιμότο, ο Κουρόντα υποστήριξε ότι τα δρώμενα στα ιαπωνικά χρηματιστήρια δε θα έχουν καταιγιστικές "επιπτώσεις ντόμινο" σε άλλες ασιατικές οικονομίες, με τα ακόλουθα επιχειρήματα: πρώτον, ο όμιλος"Γιαμαϊτσι" παραμένει ικανός να διευθετήσει τις περισσότερες υποχρεώσεις του, εξαιτίας του γεγονότος ότι διαθέτει πλεονάζοντα κεφάλαια ρευστά και μη και δεύτερον, η Ιαπωνία "είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής του χρόνου με 1 τρισ. δολάρια σε ξένες επενδύσεις και ατού".

Ο όμιλος "Γιαμαϊτσι" είναι ο τρίτος ιαπωνικός χρηματιστηριακός οργανισμός που κατέρρευσε μέσα σε λιγότερο από διάστημα ενός μήνα και θεωρείτο ο τέταρτος μεγαλύτερος (αν και ο πιο αδύναμος...) στη χώρα.

Είχαν προηγηθεί η εταιρία "Ασφάλειες Σάνιο" που χρεοκόπησε στις 3 Νοέμβρη, αδυνατώντας να αντεπεξέλθει στα χρέη της και ο "Χοκάιντο Τακουσόκου", μεγάλη εμπορική τράπεζα, που έκλεισε λόγω... οικονομικών δυσκολιών πριν μία βδομάδα. Η κατάρρευση ενός ομίλου του μεγέθους του οργανισμού "Γιαμαϊτσι" θεωρείτο στο παρελθόν "απίθανο ενδεχόμενο", εξαιτίας του προτεξιονισμού (υποστήριξης) που παρείχαν οι ιαπωνικές κυβερνήσεις σε μεγάλους χρηματιστηριακούς οργανισμούς. Σήμερα η κατάρρευση του "Γιαμαϊτσι" εκλαμβάνεται στην Ιαπωνία (τουλάχιστον από τους κυβερνητικούς παράγοντες) ως ένδειξη εκσυγχρονισμού της χώρας προς την κατεύθυνση του "αληθινού ανταγωνισμού"...

Ορισμένοι Αμερικανοί οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν πως η χρεοκοπία του"Γιαμαϊτσι" θα προκαλέσει προβλήματα τουλάχιστον στις εταιρίες και στους επενδυτές που είχαν άμεσες σχέσεις δοσοληψίας, αλλά και ότι θα προκαλέσει πτώση της ισοτιμίας του γιεν έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Εάν αυτό γίνει, τότε τα ιαπωνικά προϊόντα θα γίνουν ακόμη πιο ανταγωνιστικά στις αγορές των ΗΠΑ...

Τρία διευθύνοντα στελέχη του ομίλου "Ασφαλίσεις Νομούρα" παραδέχτηκαν την ενοχή τους στην παράνομη διοχέτευση κερδών σε χρηματιστή που δεν τηρούσε τους νόμιμους κανόνες επενδύσεων στις χρηματαγορές. Στα στελέχη του"Ασφαλίσεις Νομούρα" απαγγέλθηκαν (από δικαστήριο του Τόκιο) κατηγορίες ότι παρείχαν το συνολικό ποσό των 370 εκατομμυρίων γιεν (2,91 εκατομ. δολαρίων) σε παράνομο χρηματιστή. Το σκάνδαλο "Νομούρα", (ενός από τους μεγαλύτερους χρηματομεσιτικούς οργανισμούς στην Ιαπωνία), ξέσπασε λίγες μέρες πριν την κατάρρευση του ομίλου "Γιαμαϊτσι"... Θα ακολουθήσουν άραγε και άλλα;

Πάντως, προς το παρόν δε διαφαίνεται πως η Ιαπωνία θα ακολουθήσει το "παράδειγμα" της Νότιας Κορέας, η οποία χτες ζήτησε τουλάχιστον 20 δισ. δολάρια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να ενισχύσει το εθνικό νόμισμα, γουόν. Αυτό δεν το υποστηρίζουν μόνον αξιωματούχοι της κυβέρνησης Χασιμότο αλλά και ο υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Λάρι Σάμερς. "Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προσφύγει η Ιαπωνία στο ΔΝΤ" είπε ο Σάμερς, τονίζοντας πως η ιαπωνική περίπτωση είναι "εντελώς διαφορετική από την κατάσταση των οικονομιών στην υπόλοιπη περιοχή" της Ασίας, όπου άλλες τρεις χώρες προσέφυγαν τους τελευταίους μήνες στη βοήθεια του ΔΝΤ.

Ο ίδιος υπογράμμισε με την ευκαιρία την "πελώρια δύναμη" της ιαπωνικής οικονομίας "η οποία χαρακτηρίζεται από το τεράστιο αποταμιευτικό δυναμικό, τη χαμηλή ανεργία και μία εξαιρετικά εντυπωσιακή παραγωγικότητα".

Θα είναι 20 δισ., θα είναι 60 δισ. δολάρια το δάνειο που θα συμφωνήσει τελικώς η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Πιθανότατα η συμφωνία να είναι κάπου στη μέση, αλλά μόνον το γεγονός ότι η 11η ισχυρότερη οικονομική δύναμη στον κόσμο (η Νότια Κορέα) αναζητά οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ είναι κάτι που προκαλεί ανησυχίες και σε άλλες χώρες της οικονομικά "καυτής" περιοχής της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Ο πρόεδρος της "Τράπεζας της Κορέας", Λι Κγιουνγκ Σικ, συνέκρινε τα προβλήματα της οικονομίας της χώρας του με τη μεταμόρφωση μίας κάμπιας σε "πεταλούδα", εκφράζοντας με βεβαιότητα την πεποίθησή του ότι η προβληματική οικονομία της Νότιας Κορέας θα συνέλθει σύντομα, ανακτώντας τη δυναμικότητα που είχε πριν ένα ή δύο χρόνια...

Αυτά τουλάχιστον είπε ο Λι στη συνάντηση που είχε χτες με τον ισχυρό άνδρα της αμερικανικής ομοσπονδιακής οικονομίας, Αλαν Γκρίσπαν, και με παράγοντες της ιαπωνικής κυβέρνησης, ελπίζοντας ότι Ουάσιγκτον και Τόκιο θα συνδράμουν σε μεγάλο βαθμό σ' αυτό το πολυπόθητο δάνειο των 20 (και κατά άλλους ακόμη και 60 δισ.) δολαρίων!

Πάντως, οι επίσημες διαπραγματεύσεις της νοτιοκορεατικής κυβέρνησης με το ΔΝΤ αναμένεται να αρχίσουν το τρέχον 24ωρο, οπότε "ες αύριον τα σπουδαία".

ΑΓΚΥΡΑ.- Η τουρκική πολιτική ηγεσία αναδιαμορφώνει τη στρατηγική της για να αντιμετωπίσει τα δύο κυριότερά της προβλήματα: την οικονομική κρίση και τους Κούρδους αυτονομιστές.

Η τουρκική κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες της υπηρεσίας "Economist Intelligence Unit" (EIU), βρίσκεται στη διαδικασία κατάρτισης σχεδίου "σταθεροποίησης". Φαίνεται ότι υιοθετεί ένα πρόγραμμα για τη μείωση του πληθωρισμού στο 50% ως το τέλος του 1998, μέσω ενός (ακόμη) πακέτου μέτρων λιτότητας που θα περιορίσουν την ανάπτυξη του Εθνικού Προϊόντος (GNP) στο 3%, από περίπου 6% φέτος. Αν και υπάρχουν σχέδια για ένα πρόγραμμα - "σοκ" για τη μείωση του πληθωρισμού στο 24%, η πάντοτε παρούσα απειλή καταφυγής στις κάλπες οδηγεί την κυβέρνηση Γιλμάζ κατά πάσα πιθανότητα σε μια πιο "διαλλακτική" προσέγγιση.

Ο πρωθυπουργός Γιλμάζ δε δείχνει να επιθυμεί να μειώσει τις κρατικές δαπάνες (μισθοί, φορολογία, σύστημα κοινωνικής πρόνοιας) - αντίθετα, υπόσχεται στους εργαζόμενους ότι θα τους "προστατεύσει" από τον πληθωρισμό. Ο Γιλμάζ ποντάρει, καθώς φαίνεται, στα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις για να ισοσκελίσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό, που η κυβέρνηση υπολογίζει ότι θα φτάσει 4.000 τρισ. τουρκικών λιρών, με βάση τους στόχους της.

Αλλά πολλά την εμποδίζουν να εκπληρώσει αυτούς τους στόχους...

Αλλά εκτός της οικονομίας, η τουρκική πολιτική ηγεσία έχει στις προτεραιότητές της - κι ίσως ψηλότερα - την καταπολέμηση του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος. Οπως είπε χτες ο Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, πρόκειται να συναφθεί τριμερής συμφωνία Τουρκίας - Ρουμανίας - Βουλγαρίας για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και την αντιμετώπιση της αυτονομιστικής δράσης του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ).

Ο Ντεμιρέλ επανέλαβε τους ισχυρισμούς της Αγκυρας ότι η Ελλάδα ενισχύει το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα. "Η Τουρκία είναι απογοητευμένη με την υποστήριξη που παρέχουν στο ΡΚΚ ορισμένες γειτονικές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα", είπε, κατά το πρακτορείο "Ανατολή".

Η ίδια πηγή ανέφερε πως η Τουρκία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία "είναι έτοιμες να συνεργαστούν στον τομέα" και "οι πρόεδροι των τριών χωρών υπέγραψαν σχετικό ντοκουμέντο στις αρχές Οκτώβρη στη Βάρνα".

Στο μεταξύ οι αντιμαχόμενες κουρδικές οργανώσεις συμφώνησαν χτες σε εκεχειρία στο Βόρειο Ιράκ. Η Πατριωτική Ενωση του Κουρδιστάν (PUK) αποδέχεται "εκεχειρία άνευ όρων", δήλωσε στην Αγκυρα ο εκπρόσωπός της Σαζάντ Σαϊμπ.

Η PUK του Τζαλάλ Ταλαμπανί κέρδισε στα μέσα Οκτώβρη εδάφη του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, όμως το ΔΚΚ του Μασούντ Μπαρζανί, υποστηριζόμενο από τουρκικά στρατεύματα, άρματα μάχης και αεροπορικές δυνάμεις, ανέκτησε τα εδάφη αυτά ύστερα από σκληρές μάχες και χτες κήρυξε μονομερή εκεχειρία.

Δυτικοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι η αυξανόμενη ανάμειξη της Τουρκίας στην περιοχή καθιστά δυσκολότερη την αναβίωση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Η Τουρκία είχε στο παρελθόν φιλοξενήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ως μία εκ των τριών μεσολαβητών - χωρών του ΝΑΤΟ.

"Η Τουρκία είναι τώρα μέρος του προβλήματος, όχι η λύση. Δεν μπορείς να παίρνεις μέρος στις συγκρούσεις και την άλλη στιγμή να είσαι αντικειμενικός μεσολαβητής. Η PUK δεν μπορεί να το δεχτεί αυτό", δήλωσε διπλωμάτης.

Η οργάνωση του Ταλαμπανί υποστηρίζει ότι "η επανάληψη της ειρηνευτικής διαδικασίας της Αγκυρας, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Τουρκίας είναι αδύνατη υπό την παρούσα μορφή της".