Β μέρος

"Ξέρετε ότι εκατοντάδες χιλιάδες προσφυγόπουλα πέφτουν για ύπνο κάθε βράδυ πεινασμένα; Η ότι μόνο ένα στα οχτώ προσφυγόπουλα έχει πάει σχολείο; Πολλά από αυτά τα παιδιά δεν έχουν πάει ποτέ σινεμά ή στο πάρκο, πόσο μάλλον σε μουσείο. Πολλά μεγαλώνουν πίσω από συρματοπλέγματα ή σε απομονωμένους καταυλισμούς. Δεν έχουν δει ποτέ αγελάδα ή σκύλο. Πάρα πολλά προσφυγόπουλα νομίζουν ότι το χορτάρι είναι κάτι που τρώγεται κι όχι κάτι για να χοροπηδούν και να τρέχουν πάνω του. Τα προσφυγόπουλα είναι το πιο θλιβερό κομμάτι της δουλιάς μου, αλλά και ένα κομμάτι στο οποίο δίνω ολοένα και μεγαλύτερη προτεραιότητα"...

Με τα λόγια αυτά, ο Σαντάκο Ογκάτα,ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, περιγράφει τη ζωή των παιδιών που δραπετεύουν μόνο με τα όνειρα. Τη ζωή των παιδιών, που, καθώς φεύγουν με τους γονείς τους απ' την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από συγκρούσεις, μίσος ή διώξεις, βρίσκονται αντιμέτωπα με τρομακτικά δεινά. Χωρίς σπίτι, χωρίς φαγητό, πολλές φορές και χωρίς νερό, τα παιδιά αυτά μοιάζουν - όπως επισημαίνει ο Σ. Ογκάτα - "με σπόρους που φυτεύτηκαν στη γη, αλλά ποτέ δεν ποτίστηκαν για ν' ανθίσουν"... Το πιο θλιβερό απ' όλα; Δε μιλάμε πλέον για κάποιες χιλιάδες παιδιά, αλλά - σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Υπατης Αρμοστείας - τα προσφυγόπουλα σε όλο τον κόσμο υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 15 εκατομμύρια! Και ο αριθμός αυτός αυξάνεται καθημερινά.

Τρία παιδιά προσφυγόπουλα, ο Ναρίν από την Καμπότζη, ο Ιάκωβος από το νότιο Σουδάν και η Αρμα από τη Βοσνία, αφηγήθηκαν στην Υπατη Αρμοστεία τη δική τους ιστορία. Η 13χρονη Αρμα είναι μια Βόσνια προσφυγοπούλα, που σήμερα ζει με τη μητέρα της και την αδελφή της στα βουνά της Ελβετίας. Με την τρυφερότητα της ηλικίας της, αλλά και με τη σκληρότητα που άφησε στην ψυχή της ο πόλεμος, η Αρμα μιλά και περιγράφει πώς είναι να ζει ένα παιδί μακριά απ' την πατρίδα του, μακριά απ' το σπίτι του. "Η Βοσνία είναι όμορφη. Πιο όμορφη από οποιοδήποτε άλλο μέρος. Μου άρεσε πολύ η πατρίδα μου. Αλλά ξέσπασε ο πόλεμος και είδα πολλούς ανθρώπους να σκοτώνονται. Σπίτια πυρπολήθηκαν. Ανθρωποι δεν είχαν μέρος να κοιμηθούν. Η κατάσταση έγινε πραγματικά άσχημη", λέει η Αρμα.

Σ' ένα βομβαρδισμό, η Αρμα έχασε τον πατέρα της και τη μικρότερη αδελφή της. Αμέσως έφυγε με τη μητέρα της και την άλλη αδελφή της για την Κροατία και μετά μ' ένα πλοίο πήγαν στη Ριέκα. "Μας πήρε 13 ώρες. Μετά για 12 ώρες πήραμε το τρένο για το Γκασίντσι και πήγαμε σ' ένα κέντρο προσφύγων. Υπήρχαν 3.000 άνθρωποι εκεί. Υπήρχε φαγητό, αλλά μερικές φορές δεν ήταν αρκετό. Δεν είχα παρά τα ρούχα που φορούσα. Τίποτα άλλο", συνεχίζει η Αρμα. Εζησε στο κέντρο προσφύγων για δύο μήνες. Μια μέρα ήρθαν κάποιοι και τους ρώτησαν αν ήθελαν να πάνε στην Ελβετία. Πήραν τη μεγάλη απόφαση. "Τώρα ζούμε σ' ένα σπίτι στο Ιλάνζ. Είναι πολύ βαρετά εδώ. Στο σπίτι αυτό ζούμε με άλλες 17 οικογένειες! Η μητέρα μου δεν είναι καθόλου ευτυχισμένη, δεν μπορεί να δουλέψει. Η κοινωνική πρόνοια μας δίνει κάποια χρήματα, αλλά είναι πολύ δύσκολο να ζήσει μια οικογένεια με 21 ελβετικά φράγκα τη βδομάδα. Θα 'θελα να φύγω από δω", καταλήγει η Αρμα.

Ο 12χρονος Ναρίν είναι ένα αγόρι από την Καμπότζη, που έζησε πολλά χρόνια πρόσφυγας στην Ταϊλάνδη και είδε την οικογένειά του να σκορπίζεται σιγά σιγά. Σήμερα ζει σ' ένα ορφανοτροφείο έξω από την Πνομ Πενχ στην Καμπότζη. "Το μόνο που άκουγα για την πατρίδα μου, την Καμπότζη, ήταν ότι είναι μια χώρα που βρισκόταν σε πόλεμο. Μια χώρα, όπου οι άνθρωποι πέθαιναν, όπου οι άνθρωποι γίνονταν πρόσφυγες όπως εγώ", μαρτυρά ο Ναρίν. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε στον τομέα 2 (!), έναν μεγάλο προσφυγικό καταυλισμό στην Ταϊλάνδη. Πριν πέντε χρόνια, έβαλαν τον πατέρα του στη φυλακή. Η μητέρα του πούλησε όλα τα κουπόνια του φαγητού για να τον αφήσουν ελεύθερο. Αργότερα πούλησε και την αδελφή του (!) σ' ένα ζευγάρι που δεν είχαν παιδιά, για να μπορέσει να πληρώσει το φαγητό... Οταν βγήκε ο πατέρας του απ' τη φυλακή είπε ότι θα επιστρέψει στην Καμπότζη για να κερδίσει χρήματα, αλλά δε γύρισε ποτέ πίσω. "Εκείνο τον καιρό, η μητέρα μου ήταν τόσο λυπημένη που συνεχώς έπινε. Αγόραζε ποτά με τα χρήματα που κερδίζαμε για το φαγητό. Μια μέρα δεν είχαμε καθόλου φαγητό και η μητέρα μου είχε πιει. Ετσι μας πήραν εμένα και τον αδελφό μου και μας πήγαν σ' ένα ορφανοτροφείο. Εκεί έμαθα πως η μητέρα μου ζει με άλλον άντρα. Εγώ με τον αδελφό μου είμαστε ακόμα στο ορφανοτροφείο και ευχόμαστε να μας δώσουν πίσω την αδελφή μας", καταλήγει η αφήγηση του Ναρίν.

Για πολύ καιρό, ο Ιάκωβος ονειρευόταν να ζήσει σ' ένα μέρος χωρίς μάχες. Μια μέρα αποφάσισε να το σκάσει από το χωριό του, που βρίσκεται στο Νότιο Σουδάν. "Απλώς έφυγα, χωρίς να το πω σε κανέναν. Ούτε καν στον πατέρα μου", λέει ο 14χρονος Ιάκωβος. "Περπατούσαν τόσοι πολλοί άνθρωποι στο δρόμο. Εγώ δεν είχα τίποτα. Ούτε ρούχα, ούτε φαγητό", συνεχίζει. Την πρώτη μέρα δεν έφαγε τίποτα, απλώς έτρεχε. Και την πρώτη νύχτα κοιμήθηκε πάνω σ' ένα δέντρο, γιατί φοβόταν τα άγρια ζώα που είχε δει στη διαδρομή. Περπάτησε για πολλές μέρες. Κάποια στιγμή έφτασε σ' ένα ποτάμι. Στην άλλη μεριά, βρήκε κι άλλους ανθρώπους, όλοι τους πεινασμένοι. Προχώρησαν όλοι μαζί και η ομάδα μέρα με τη μέρα μεγάλωνε. "Περάσαμε πολλά έρημα χωριά, που οι άνθρωποι σαν εμένα τα είχαν εγκαταλείψει. Είδαμε χωριά όπου δεν υπήρχε ψυχή. Ούτε καν μια γάτα. Δεν είχαμε φαγητό και οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε φύλλα", θυμάται ο Ιάκωβος.

Μετά από 10 μέρες, κάποιοι απ' την ομάδα άρχισαν να πεθαίνουν. Τρεις μέρες αργότερα έφτασαν σ' ένα καταυλισμό, στην Αιθιοπία. "Εδώ υπάρχουν πολλοί άνθρωποι από το Σουδάν. Αυτό είναι το μέρος που ονειρευόμουν. Υπάρχει φαγητό, υπάρχουν φάρμακα κι εγώ πηγαίνω ξανά στο σχολείο. Και ο ήχος των αεροπλάνων δε με τρομάζει πια, επειδή ξέρω ότι μεταφέρουν τρόφιμα κι όχι βόμβες. Αλλά όταν ακούω τα αεροπλάνα θυμάμαι τον πατέρα μου και τ' αδέλφια μου και στεναχωριέμαι. Νομίζω ότι τη μέρα που το 'σκασα, ξέχασαν πως τους αγαπάω. Θα 'θελα να γυρίσω σπίτι μου", καταλήγει ο Ιάκωβος.

Μπέρρυ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗ

Θριαμβολογεί, επί πληρωμή βέβαια, μέσα από ολοσέλιδες καταχωρήσεις σε χτεσινές εφημερίδες, ο μεγαλοεκδότης και μεγαλοεπιχειρηματίας Χρήστος Λαμπράκης. "Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα δικαιώνει το Μέγαρο Μουσικής. Αποστομωτική απάντηση στις Βρυξέλλες για το θέμα ολοκλήρωσης του Μεγάρου", ισχυρίζεται ο Χρ. Λαμπράκης. Και παρουσιάζει ως "αποστομωτική" την απάντηση της επιτρόπουΓουλφ Ματίες - στην ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΚΚΕ Βασίλη Εφραιμίδη - η οποία, ουσιαστικά, το μόνο που κάνει είναι να καλύπτει όλες τις παρανομίες του μεγαλοεπιχειρηματία. Μάλιστα, το θράσος του Χρ. Λαμπράκη έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε να αναφέρει ότι το έργο της ολοκλήρωσης του Μεγάρου "αναβαθμίζει την Αθήνα, σέβεται το περιβάλλον, υποστηρίζει την ποιότητα ζωής στην πόλη της Αθήνας". Ούτε κουβέντα για την καταστροφή του Πάρκου Ελευθερίας, ούτε κουβέντα για τις αντιδράσεις φορέων και κατοίκων.

Στην ολοσέλιδη καταχώρησή του, πάντως, ο Χρ. Λαμπράκης δεν απαντά σε καίρια ερωτήματα που δεν τίθενται μόνο - όπως αφήνει να φανεί - από τον ευρωβουλευτή του ΚΚΕ, Β. Εφραιμίδη, ή το "κομματικό δημοσιογραφικό του όργανο" - δηλαδή, το "Ριζοσπάστη" - αλλά από την πλειοψηφία του αθηναϊκού λαού, που βλέπει έναν από τους ελάχιστους πνεύμονες πρασίνου αυτής της πόλης να θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους. Δεν αναφέρει λέξη για την αλλαγή ονομασίας και χαρακτηρισμού - από "συνεδριακό" σε "πολιτιστικό" - του νέου Μεγάρου, που έχει αρχίσει να κατασκευάζει δίπλα στο παλιό, προκειμένου να εξασφαλίσει ο Χρ. Λαμπράκης τις απαραίτητες κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. Ούτε, φυσικά, απαντά σε πρόσφατο δημοσίευμα έγκριτου περιοδικού (σ.σ. πρόκειται για το "Αντί"), που αποκάλυψε ότι ο υπόγειος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων προορίζεται για δημιουργία υπόγειας Οπερας. Και δεν απαντά, γιατί μία απάντηση σ' αυτό το θέμα αποκαλύπτει πως "ανεδαφική και αστήρικτη" αποδεικνύεται μάλλον η πεποίθηση της επιτρόπου πως "το υπόγειο γκαράζ θα συμβάλει σε μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης του κέντρου της Αθήνας", και όχι η ανησυχία όλων μας για το Πάρκο Ελευθερίας...

Στις 20 Μάη 1996, ο Βασίλης Εφραιμίδης, με ερώτησή του προς την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θέτει τρία σημαντικά ερωτήματα:

• Γνωρίζει η Επιτροπή ότι στο τελευταίο σχετικό Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 1061Δ/95) δεν προβλέπεται η δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου;
• Γνωρίζει ότι ο ελληνικός φορέας τουριστικής πολιτικής, ο ΕΟΤ, δεν έχει λάβει καμιά αίτηση χρηματοδότησης ή έγκρισης λειτουργίας Συνεδριακού Κέντρου στο χώρο του Πάρκου Ελευθερίας;
• Η Επιτροπή σκοπεύει να προχωρήσει στη χρηματοδότηση ενός έργου, που δεν προβλέπεται, δεν έχει εγκριθεί η δημιουργία και λειτουργία του, ενός έργου που αγνοείται η πηγή εθνικής χρηματοδότησης και που, όπως καταγγέλλουν κάτοικοι και φορείς, θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα στο περιβάλλον και στη συμφόρηση του κέντρου της Αθήνας;

Μετά από δύο μήνες η Επιτροπή, απαντώντας στην ερώτηση, δείχνει διατεθειμένη να προσφέρει πλήρη κάλυψη στις παρανομίες του κ. Λαμπράκη, αφού δηλώνει ότι θα χρηματοδοτήσει την υποδομή και τον εξοπλισμό του Συνεδριακού Κέντρου, καθώς και την κατασκευή του υπόγειου χώρου στάθμευσης. Οι παραπάνω παρανομίες δε φαίνεται να ενοχλούν τους Ευρωπαίους επιτρόπους...

Ο Β. Εφραιμίδης επανέρχεται στο θέμα, με άλλη ερώτησή του, στις 18 Ιούλη 1996. Αυτή τη φορά αναφέρεται στο γεγονός ότι το Κέντρο - σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης - χαρακτηρίζεται ως Συνεδριακό Κέντρο, αλλά στο Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 1061Δ/4.12.95) χαρακτηρίζεται ως "πολιτιστικό". "Στόχος, καταγγέλλει ο Β. Εφραιμίδης, να παρακαμφθούν οι απαραίτητες από το νόμο προϋποθέσεις περί κατασκευής και λειτουργίας Συνεδριακών Κέντρων".

Στην ερώτησή του, ο ευρωβουλευτής αναφέρει επίσης πως παρά την έγκριση της άδειας κατασκευής των "βοηθητικών χώρων" του Μεγάρου Μουσικής, με την 702/96 άδεια, αποκαλύπτεται ότι το εν λόγω Κέντρο μπορεί να μετατραπεί τελικά σεΟπερα,διπλάσιας μάλιστα χωρητικότητας από το ίδιο το Μέγαρο Μουσικής και καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις καταγγελίες για την κίβδηλη αλλαγή του χαρακτήρα και της λειτουργίας του έργου.

Η Γουλφ Ματίες, πάντως, στην ερώτηση του Β. Εφραιμίδη "αν θα χρηματοδοτηθεί ένα έργο, για το οποίο δεν προβλέπεται εθνική χρηματοδότηση", ήταν "σαφής": "Η οικονομική συμβολή της Ελλάδας προέρχεται από τα κονδύλια του υπουργείου Πολιτισμού. Δε μου είπατε εάν ο υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας ισχυρίστηκε κάτι άλλο. Εάν συμβαίνει αυτό, θα έπρεπε να το ελέγξουμε και εγώ θα το δρομολογήσω". Αντ' αυτού, δρομολογήθηκαν οι ολοσέλιδες καταχωρήσεις του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής, μέσα από τις οποίες η επιβράβευση της παρανομίας αντιμετωπίζεται ως θρίαμβος!

Μπ. Τσ.

Το θέμα των καταπατήσεων στην παραλιακή οδό Αστακού - Μύτικα στην Αιτωλοακαρνανία, έφεραν με Ερώτησή τους στη Βουλή οι βουλευτές του ΚΚΕ Σπύρος Στριφτάρης και Γεράσιμος Αραβανής.

Οπως τονίζεται στην Ερώτηση, παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις, τόσο των υπουργείων όσο και των αρμόδιων υπηρεσιών της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας, οι καταπατήσεις και οι περιφράξεις στην παραλιακή οδό Αστακού - Μύτικα συνεχίζονται χωρίς διακοπή. Δεν περνάει μέρα που να μην ξεφυτρώσουν νέες περιφράξεις σε εκτάσεις που ποτέ δεν υπήρξαν ιδιοκτησία κάποιου ως σήμερα. Εφτασαν μάλιστα σε τέτοιο σημείο, που ακόμα και δίπλα στη θάλασσα να έχουν κτιστεί σπίτια, ενώ οι ιχθυοκαλλιέργειες συνέχεια επεκτείνονται χωρίς τις απαραίτητες άδειες. Ολα αυτά έχουν καταστήσει την πρόσβαση στην παραλία σχεδόν απαγορευτική.

Οι βουλευτές του ΚΚΕ ρωτούν τους υπουργούς Γεωργίας και ΠΕΧΩΔΕ, γιατί δεν παίρνουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να σταματήσουν οι καταπατήσεις στην παραπάνω περιοχή και να ελευθερωθεί η παραλία.

"Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά"... Με αυτή τη λαϊκή ρήση ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Βασίλης Εφραιμίδης, απαντά στις χτεσινές ολοσέλιδες καταχωρήσεις "θριάμβου" του Χρ. Λαμπράκη. Συγκεκριμένα, ο Β. Εφραιμίδης δήλωσε στον "Ρ": "Οι κύκλοι του Μεγάρου έσπευσαν σε δικά τους έντυπα και σε άλλα, επί πληρωμή, να πανηγυρίσουν για δικαίωση της ασύστολης παρανομίας της καταστροφής του Πάρκου Ελευθερίας, της ανυπολόγιστης ζημιάς που προκαλεί στο περιβάλλον και στην ιστορική μνήμη, παρερμηνεύοντας μια πρόχειρη απάντηση - σε ερώτησή μας - της Γερμανίδας Επιτρόπου Ματίας. Της Επιτρόπου που και στην προ καιρού επίσκεψή της στην Ελλάδα και στη συγκεκριμένη περίπτωση, με όσα ισχυρίζεται εκφράζει προσωπικές γνώμες της - όχι και τόσο ανεπηρέαστες απ' τις επιδράσεις των Μεγαρικών κύκλων - και όχι της Κομισιόν και της κοινοτικής πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος. Γι' αυτό άλλωστε είναι γνωστή η κατακραυγή του αθηναϊκού πληθυσμού και των αρμόδιων φορέων για το Πάρκο, και δεν εξαιρείται ούτε η Δημοτική Αρχή Αθηνών.

Πολύ σύντομα το θέμα θα επανέλθει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην ίδια την Κομισιόν και τότε θα υπάρξει η πραγματική - με βάση νομικά και πραγματικά στοιχεία και γεγονότα - απόδειξη του εγκλήματος που διαπράττεται απ' τους εμπνευστές και παράγοντες του Μεγάρου Μουσικής. Εμπνευστές που με αφορμή αυτή την επίκληση, επιδίδονται για κερδοσκοπικούς σκοπούς στην παραποίηση και παρανομία των όσων προβλέπονται από την εσωτερική και κοινοτική νομοθεσία σε βάρος του αθηναϊκού λαού και του περιβάλλοντος στην καρδιά της πρωτεύουσας".

Ο 12χρονος Ναρίν - από την Καμπότζη - μαζί με τον μικρότερο αδελφό του. Σήμερα ζουν σ' ένα ορφανοτροφείο. Χωρίς γονείς, χωρίς πατρίδα...

Η 13χρονη Αρμα, από τη Βοσνία, ζει σήμερα μαζί με άλλες ...17 οικογένειες σε ένα σπίτι στην Ελβετία. "Θα 'θελα να φύγω από δω", λέει η Αρμα

Πρόσφυγες από το Σουδάν παίρνουν το δρόμο, χωρίς επιστροφή...