2025 The Associated Press. All

Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ ακύρωσε την συνέντευξη Τύπου μετά τη χθεσινή του συνάντηση με τον Β. Ζελένσκι στο Κίεβο

Την περασμένη Τετάρτη, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, συγκάλεσε δεύτερη σύνοδο κορυφής ευρωπαϊκών κρατών, αυτήν τη φορά με συμμετοχή 20 συνολικά ηγετών, ενώ την προσεχή Δευτέρα αναμένεται στην Ουάσιγκτον για συνομιλίες με τον Αμερικανό ομόλογό του.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, αναμένεται επίσης στις ΗΠΑ την επόμενη βδομάδα.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, είχε επαφές με τον γγ του ΝΑΤΟ, Μ. Ρούτε, ενώ χτες υποδέχτηκε στο Κίεβο τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για την Ουκρανία και τη Ρωσία, Κιθ Κέλογκ.

Πάντως, την ώρα που υποτίθεται πως προωθούνται συνομιλίες για «τερματισμό» του πολέμου και οι διαπραγματεύσεις αφορούν την επίτευξη «ειρήνης», όλες οι πλευρές μιλούν για ραγδαία αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, για πολεμικές προετοιμασίες και για τον κίνδυνο ενός γενικευμένου πολέμου στην Ευρώπη.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντ. Τραμπ, εντείνει τις επιθέσεις στον Β. Ζελένσκι, τον οποίο αποκάλεσε προχθές «δικτάτορα», προκαλώντας την αντίδραση άλλων «Δυτικών» αξιωματούχων. Πιθανά η απομάκρυνση του Ζελένσκι από την ηγεσία της Ουκρανίας να είναι ένας από τους όρους που έχει συζητηθεί με τη Ρωσία.

Την ίδια ώρα, ο Τραμπ δήλωσε ότι ο έλεγχος του «παιχνιδιού» βρίσκεται στα χέρια της Ρωσίας: Οι Ρώσοι «πήραν πολλά εδάφη, συνεπώς έχουν τα χαρτιά στα χέρια τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος κατηγόρησε την ουκρανική ηγεσία ότι κακομεταχειρίστηκε τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, την περασμένη εβδομάδα κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο για να συναντηθεί εκεί με τον Πρόεδρο Ζελένσκι, με αντικείμενο και την προωθούμενη συμφωνία για εκμετάλλευση των σπάνιων γαιών και των κρίσιμων ορυκτών της Ουκρανίας από αμερικανικά μονοπώλια.

«Στην πραγματικότητα ο Σκοτ Μπέσεντ πήγε εκεί πέρα και αντιμετωπίσθηκε με αρκετή αγένεια, επειδή ουσιαστικά του είπαν "όχι". Και ο Ζελένσκι κοιμόταν και δεν ήταν διαθέσιμος για να τον συναντήσει», είπε ο Τραμπ, ενώ Μπέσεντ και Ζελένσκι φέρεται να συναντήθηκαν στις 12 Φλεβάρη.

Νωρίτερα, ο Αμερικανός ηγέτης είχε επιτεθεί στον Ουκρανό ομόλογό του μέσω της πλατφόρμας Truth Social: «Δικτάτορας χωρίς εκλογές, ο Ζελένσκι θα πρέπει να βιαστεί, διαφορετικά δεν θα του απομείνει χώρα (...) Λατρεύω την Ουκρανία, αλλά ο Ζελένσκι έκανε φρικτή δουλειά».

Την Τρίτη, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε κατηγορήσει τον Ζελένσκι ότι ξεκίνησε τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τον Ουκρανό Πρόεδρο να απαντά ότι ο Τραμπ «ζει σε μια φούσκα ρωσικής παραπληροφόρησης».

Χτες, στο μεταξύ, καταγράφηκαν νέα περιστατικά που αποτυπώνουν την αυξανόμενη «ένταση» μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου.

Το κλίμα στη συνάντηση του Ουκρανού Προέδρου, Βλ. Ζελένσκι, στο Κίεβο με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα «βαρύ». Χαρακτηριστικό είναι ότι ο απεσταλμένος των ΗΠΑ ακύρωσε την κοινή συνέντευξη Τύπου που είχε προγραμματιστεί από την ουκρανική προεδρία μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι.

Νωρίτερα χθες, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Μάικλ Ουόλτς, πίεσε την Ουκρανία να «ρίξει μια προσεκτική ματιά και να υπογράψει αυτήν τη συμφωνία», αναφερόμενος στο σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ για την παράδοση σπάνιων γαιών και άλλων ορυκτών της Ουκρανίας στις ΗΠΑ, σε αντάλλαγμα για τη «βοήθεια» που έχει δώσει μέχρι σήμερα η Ουάσιγκτον. Ενα σχέδιο που δεν έχει υπογράψει μέχρι στιγμής το Κίεβο, με τον Ζελένσκι να δηλώνει ότι δεν συνοδεύεται από πρόσθετες «εγγυήσεις ασφαλείας» από τις ΗΠΑ.

Στα παραπάνω προστέθηκε δημοσίευμα του «Reuters», το οποίο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να υποστηρίξουν το υπό σύνταξη ψήφισμα του ΟΗΕ για τη συμπλήρωση 3 ετών από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το οποίο θα τάσσεται υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και θα καταδικάζει τη «ρωσική επιθετικότητα».

Στην «πραγματικότητα επί του εδάφους», στο πλεονέκτημα της Ρωσίας και στα εξαντλημένα αποθέματα των Ευρωπαίων, αναφέρθηκε χτες ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, υποστηρίζοντας πως το συμφέρον των ΗΠΑ είναι να σταματήσει άμεσα η σύγκρουση στην Ουκρανία.

«Οι Ρώσοι έχουν ένα τεράστιο αριθμητικό πλεονέκτημα σε ανθρώπινη δύναμη και όπλα στην Ουκρανία, και το πλεονέκτημα αυτό θα παραμείνει ανεξάρτητα από τα μελλοντικά δυτικά πακέτα βοήθειας. Και πάλι, η βοήθεια ρέει, προς το παρόν», είπε.

Ξεκαθάρισε ότι «η σύγκρουση έχει ασκήσει - και συνεχίζει να ασκεί - πίεση στα εργαλεία της αμερικανικής πολιτικής, από τα στρατιωτικά αποθέματα μέχρι τις κυρώσεις (και τόσα άλλα)».

«Πιστεύουμε ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση είναι κακή για τη Ρωσία, κακή για την Ουκρανία και κακή για την Ευρώπη. Αλλά το πιο σημαντικό, είναι κακή για τις Ηνωμένες Πολιτείες», υπογράμμισε.

«Δεδομένων των παραπάνω γεγονότων, πρέπει να επιδιώξουμε την ειρήνη και πρέπει να την επιδιώξουμε τώρα (...) Είναι τεμπέλικη, ανιστόρητη ανοησία να χαρακτηρίζεται "κατευνασμός" κάθε αναγνώριση ότι το συμφέρον της Αμερικής πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικότητες της σύγκρουσης», κατέληξε απαντώντας σε επικριτές της κυβέρνησης Τραμπ.

Το Κρεμλίνο απέρριψε χτες εκ νέου οποιοδήποτε σχέδιο για την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία στο πλαίσιο μιας πιθανής «ειρηνευτικής αποστολής», «επειδή θα εμπλέκει δυνάμεις από ένα κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ και επομένως θα έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια της ίδιας της Ρωσίας».

Επιπλέον, η Μόσχα «συμφωνεί πλήρως» με την αμερικανική θέση για «ειρήνη το συντομότερο δυνατόν» στην Ουκρανία. Μόσχα και Ουάσιγκτον συμφώνησαν «να επαναληφθεί ο ρωσοαμερικανικός διάλογος σε όλες τις παραμέτρους», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ.

Παράλληλα, ανέφερε ότι η ιδέα μιας πιθανής νέας ανταλλαγής κρατουμένων μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ είναι στην ατζέντα.

Ισχυρίστηκε επίσης ότι οι συνομιλίες ΗΠΑ - Ρωσίας συνέβαλαν στη γενικότερη προσέγγιση Ρωσίας και ΗΠΑ.

Μάλιστα το Ρωσικό Ταμείο Αμεσων Επενδύσεων (RDIF) «αναμένει ότι ορισμένες αμερικανικές εταιρείες θα επιστρέψουν στη ρωσική αγορά το δεύτερο τρίμηνο του 2025», δήλωσε στο «Reuters» ο επικεφαλής του Κ. Ντμίτριεφ, προειδοποιώντας παράλληλα πως «η επιστροφή δεν θα είναι εύκολη, καθώς πολλές θέσεις είναι ήδη κατειλημμένες»

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πολλές «δυτικές» εταιρείες, όπως η «McDonald's» και η «Caterpillar», εγκατέλειψαν τη Ρωσία και ορισμένες έκαναν μεγάλες απομειώσεις, ενώ πούλησαν τα περιουσιακά τους στοιχεία με μεγάλες εκπτώσεις.

Σύμφωνα με τον Ντμίτριεφ, ο οποίος έχει εργαστεί στις αμερικανικές εταιρείες «Goldman Sachs» και «McKinsey», οι αμερικανικές εταιρείες έχουν χάσει 324 δισ. δολάρια. αφότου αποχώρησαν από τη Ρωσία.

Επανέλαβε την εκτίμηση ότι οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες, που είχαν «πολύ επιτυχημένες επιχειρηματικές δραστηριότητες στη Ρωσία» θα επιστρέψουν «κάποια στιγμή». «Γιατί να απαρνηθούν αυτές τις ευκαιρίες που τους έδωσε η Ρωσία ώστε να έχουν πρόσβαση στους ρωσικούς φυσικούς πόρους;», σημείωσε.

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, και ο Κινέζος ομόλογός του, Γουάνγκ Γι, συζήτησαν θέματα ασφάλειας της Ευρασίας, τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, την ουκρανική κρίση και την κατάσταση στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού, στο Γιοχάνεσμπουργκ στο περιθώριο του Υπουργικού Συμβουλίου του G20.

Το Πεκίνο θεωρεί «απαραίτητο οι πρωτοβουλίες για ειρηνική επίλυση της ουκρανικής κρίσης, να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες της με βάση τις σχετικές αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, κυρίως τις απαιτήσεις για άνευ όρων σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Χωρίς να έχουν διαμορφώσει ακόμα μια κοινή γραμμή για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος και για άλλες «εγγυήσεις ασφαλείας», στις νέες διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη με πρωτοβουλία του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, συμμετείχαν μέσω βιντεοδιάσκεψης 20 Ευρωπαίοι ηγέτες, της ΕΕ, της Βρετανίας, της Νορβηγίας, του Καναδά, της Ισλανδίας.

Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, είχε απορρίψει από το Ριάντ κάθε σκέψη για ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία αλλά και για ένταξή της στο ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με το «Bloomberg», Βρετανία και Γαλλία φέρεται να ετοιμάζουν σχέδια για τη δημιουργία αεροπορικής «ομπρέλας» για την Ουκρανία, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία δεν θα επιτεθεί ξανά στη χώρα, εάν προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις.

Σχεδιάζουν τη δημιουργία μιας δύναμης για την αστυνόμευση κυρίως του εναέριου χώρου της Ουκρανίας και της Μαύρης Θάλασσας, υπό την ηγεσία της Ευρώπης.

Το συγκεκριμένο σχέδιο εξαρτάται από το εάν οι ΗΠΑ θα συμφωνήσουν να παράσχουν στη δύναμη την προστασία τους, συμπεριλαμβανομένων και αμερικανικών αεροσκαφών, σύμφωνα με «Δυτικούς» αξιωματούχους.

Σύμφωνα με αξιωματούχους που επικαλείται το «Bloomberg», πιθανότατα θα απαιτούσε την ανάπτυξη έως και 30.000 Ευρωπαίων στρατιωτών στις μεγάλες πόλεις, στα λιμάνια και στις κρίσιμες υποδομές της Ουκρανίας. Παράλληλα, τα ευρωπαϊκά στρατεύματα δεν θα στέλνονταν στα ανατολικά της χώρας, όπου οι μάχες μεταξύ της Ουκρανίας και των ρωσικών δυνάμεων είναι πιο σκληρές.

Σύμφωνα με αξιωματούχους, το σχέδιο της Βρετανίας και της Γαλλίας θα επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των συνόρων και θα απαιτούσε ανάπτυξη μικρότερης κλίμακας από μία «ειρηνευτική» δύναμη.

Το σχέδιο προβλέπει την τοποθέτηση αεροσκαφών σε Πολωνία και Ρουμανία και χερσαίων δυνάμεων στα ανατολικά τους σύνορα, για να μπορέσουν να αναπτυχθούν γρήγορα στην Ουκρανία, εάν χρειαστεί.

Ακόμα, θα χρησιμοποιηθούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δορυφόροι, αεροσκάφη εναέριας επιτήρησης, για να παρέχουν μια πλήρη εικόνα οποιασδήποτε δραστηριότητας στα σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρωσία. Δύο ομάδες εργασίας είναι επίσης πιθανό να αναπτυχθούν στη Μαύρη Θάλασσα: Η πρώτη για να καθαρίσει τυχόν θαλάσσιες νάρκες και η δεύτερη για περιπολία στα ύδατα.

Η Βρετανία και η Γαλλία προσπαθούν επί του παρόντος να πείσουν άλλα ευρωπαϊκά κράτη να προμηθεύσουν προσωπικό και εξοπλισμό στην εν λόγω δύναμη. Εξάλλου, δεν είναι σαφές εάν η ευρωπαϊκή πρόταση θα ικανοποιήσει τον Ζελένσκι.

Βουλγαρία, Σλοβακία, Κροατία και Πολωνία φαίνονται αντίθετες με την αποστολή στρατευμάτων, ενώ η Ιταλία έχει εκφράσει επιφυλάξεις. Η Γερμανία, από την πλευρά της, έχει δηλώσει ότι είναι πολύ νωρίς για μία τέτοια απόφαση.

Μετά την τηλεδιάσκεψη ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, κινήθηκε στους εξής άξονες:

«Η θέση μας είναι σαφής και ενιαία: Θέλουμε μία ισχυρή και σταθερή ειρήνη στην Ουκρανία», που «να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις» και «να ληφθούν υπόψη οι ευρωπαϊκές ανησυχίες ασφαλείας».

«Θα αναλάβουμε όλες τις ευθύνες που μας αναλογούν για να εξασφαλίσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη. Αυτό είναι το θεμελιώδες συμφέρον της Γαλλίας και είμαι ο εγγυητής του».

«Εχουμε τον ίδιο στόχο με τον Πρόεδρο Τραμπ, δηλαδή να θέσουμε τέλος στον επιθετικό, εδώ και τρία χρόνια, πόλεμο της Ρωσίας».

«Είμαστε πεπεισμένοι για την ανάγκη αύξησης των αμυντικών δαπανών και ικανοτήτων μας» και εντός των προσεχών ημερών και βδομάδων θα ληφθούν αποφάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση, κατέληξε.

Σε αντίστοιχη κατεύθυνση, το γραφείο του Κιρ Στάρμερ ανακοίνωσε ότι το Λονδίνο υποστηρίζει τις «προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να επιτευχθεί μια διαρκής ειρήνη στην Ουκρανία που θα αποτρέψει τη Ρωσία από κάθε μελλοντική επιθετικότητα».

Από την πλευρά της Γερμανίας, ο καγκελάριος, Ολ. Σολτς, τόνισε ότι η ΕΕ πρέπει «να διατηρήσει την πόρτα ανοιχτή για την Ουκρανία ως υποψήφιο μέλος». Η Μόσχα ξεκαθάρισε μετά τις συνομιλίες στο Ριάντ ότι είναι «κυρίαρχο δικαίωμα» της Ουκρανίας η πορεία της προς την ΕΕ.

Σε περίπτωση μελλοντικής «διευθέτησης», ο Σολτς τόνισε ότι «η Ουκρανία πρέπει να διαθέτει ισχυρό στρατό, για τον οποίο εμείς στην Ευρώπη και οι διεθνείς και διατλαντικοί εταίροι μας μοιραζόμαστε την ευθύνη».

Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντ. Τουσκ, δημοσίευσε χτες 3 σημεία για την απάντηση της ΕΕ στην κατάσταση στην Ουκρανία: Να χρηματοδοτήσουμε τη βοήθειά μας για την Ουκρανία από τα ρωσικά «παγωμένα» περιουσιακά στοιχεία. Να ενισχύσουμε την αεροπορική αστυνόμευση, την περιπολία στη Βαλτική και στα σύνορα της ΕΕ με τη Ρωσία. Να υιοθετήσουμε γρήγορα νέους δημοσιονομικούς κανόνες για τη χρηματοδότηση της ασφάλειας και της άμυνας της ΕΕ.

Μετά την τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ακολούθησαν ανακοινώσεις για στρατιωτικές δαπάνες και εξοπλιστικά προγράμματα, καθώς και προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο πολέμου στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού με τη Ρωσία.

«Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, η Ευρώπη και ο κόσμος βρίσκονται σε σημείο καμπής. Η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία θα επηρεάσει και θα διαμορφώσει την ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης για τις επόμενες γενιές. Είναι κάτι που λαμβάνουμε υπόψη πάρα πολύ σοβαρά», επισήμανε ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον.

Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, ανακοίνωσε αύξηση του στρατιωτικού προϋπολογισμού κατά 50 δισ. κορόνες (6,8 δισ. ευρώ) φέτος και την επόμενη χρονιά, λόγω της «αυξανόμενης απειλής που συνιστά η Ρωσία» και για να αντιμετωπίσει τις οξείες στρατιωτικές ελλείψεις καθώς έχει στείλει σχεδόν όλο το οπλοστάσιό της στην Ουκρανία.

«Μοιάζει ο κόσμος ασταθής; Ναι. Υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αυτό θα τελειώσει σύντομα; Οχι», τόνισε και έστειλε μήνυμα στον επικεφαλής των δανέζικων Ενόπλων Δυνάμεων: «Αγοράστε, αγοράστε, αγοράστε. Αγοράστε ό,τι μπορείτε, εδώ και τώρα, ώστε να συμβάλετε σε μια πιο ισχυρή άμυνα και, κατά συνέπεια, σε μια πιο ισχυρή αποτρεπτική δύναμη».

Σύμφωνα με την Κοπεγχάγη, τα επιπρόσθετα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για την αγορά συστημάτων αεράμυνας.

Επειτα από πολλά χρόνια δραστικών περικοπών στον «αμυντικό» τομέα, πέρυσι η Δανία αποφάσισε να επενδύσει επιπλέον 190 δισ. κορόνες για τον στρατό της, σε βάθος δεκαετίας.

Η Βρετανία «πρέπει να επανεξοπλιστεί επειγόντως», δήλωσε ο υπουργός Αμυνας, Τζον Χίλι, ανακοινώνοντας τη δημιουργία μιας μονάδας εντός του υπουργείου του, υπεύθυνης για την εποπτεία ενός πακέτου στρατιωτικών δαπανών ύψους 20 δισ. λιρών (περίπου 24,07 δισ. ευρώ).

«Βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή απειλής και αυτό απαιτεί μια νέα εποχή για την άμυνα», διεμήνυσε ο Χίλι. «Οι αποφάσεις που λαμβάνουμε αυτήν τη στιγμή, τις επόμενες εβδομάδες, δεν θα καθορίσουν μόνο την έκβαση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, αλλά την ασφάλεια του κόσμου μας για τις επόμενες γενιές», ανέφερε.

Οι υπουργοί Αμυνας της Βρετανίας και της Νορβηγίας δήλωσαν χτες ότι οι δύο χώρες εργάζονται για ένα «νέο σύμφωνο ασφαλείας» που θα καλύπτει την ανάπτυξη «αμυντικών» δυνατοτήτων, τη στενότερη συνεργασία στον «Υψηλό Βορρά» (High North) και περισσότερες ασκήσεις και κοινές αποστολές εκπαίδευσης, καθώς και στενότερη συνεργασία των υπηρεσιών πληροφοριών.

«Η Ρωσία παραμένει απειλή πέρα από την Ουκρανία. Η επιθετικότητα της Ρωσίας δεν περιορίζεται στην Ουκρανία και πρέπει να αντιμετωπίσουμε μαζί αυτήν την πρόκληση», δήλωσε ο Χίλι μαζί με τον Νορβηγό ομόλογό του.