Απροκάλυπτη παρέμβαση στο χαρακτήρα και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης έκανε ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, αξιώνοντας ουσιαστικά την ενίσχυση της θεολογικής διδασκαλίας και του «ελληνοχριστιανικού πνεύματος» στο όνομα διατήρησης των παραδόσεων και της «επιστροφής στις ρίζες». Η παρέμβαση του αρχιεπισκόπου προκάλεσε την αντίδραση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος διαφοροποιήθηκε όσον αφορά τις σημερινές ανάγκες της εκπαίδευσης.

«Είμαστε και δικαιούμαστε να είμαστε υπερήφανοι για την πίστη μας και την Εκκλησία μας, για τη φιλοσοφική μας αγωγή και παιδεία, για τα επιτεύγματα του ελληνοχριστιανικού μας πνεύματος», τόνισε ο Χριστόδουλος, μιλώντας στη διάρκεια εορταστικών εκδηλώσεων για τα 1.000 χρόνια της Ιεράς Μονής Σταγιάδων Καλαμπάκας. Τίποτα από αυτά, συνέχισε, δεν πρέπει να αλλάξουμε σήμερα, γιατί «οι λαοί στηρίζονται στις παραδόσεις τους και στις ρίζες τους». Αυτό, συμπλήρωσε, οφείλουμε και εμείς να πράξουμε, εάν δε θέλουμε να αφομοιωθούμε και να ξεριζωθούμε και να χαθούμε από το προσκήνιο της ιστορίας. Προχωρώντας ένα ακόμα βήμα, ζήτησε από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε «διορθωτικές κινήσεις», ώστε «η εκπαίδευση να προσλάβει και πάλι τον ενισχυμένο ανθρωπιστικό της χαρακτήρα», εννοώντας προφανώς την ενίσχυση της θεολογίας. Δείχνοντας προς την πλευρά της κυβέρνησης, επισήμανε ότι «αυτή είναι η ευθύνη των κυβερνητών μας, οι οποίοι χαράσσουν την εκπαιδευτική πολιτική και προσδιορίζουν το περιεχόμενο της μόρφωσης που δίδεται στα σχολεία»(!).

Η παρέμβαση του αρχιεπισκόπου θεωρείται ως ένα ακόμα μέσο πίεσης προς την κυβέρνηση ώστε να προχωρήσει στην κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την εκκλησιαστική εκπαίδευση, το οποίο, μεταξύ άλλων, προβλέπει και την ανωτατοποίηση των Εκκλησιαστικών Σχολών.

Παίρνοντας το λόγο, στην ίδια εκδήλωση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλος είπε ότι δε θα ήθελε να συμφωνήσει με την αναφορά του Αρχιεπισκόπου στα περί επιστροφής στις ρίζες, καθώς οι ρίζες μας πρέπει κυρίως να μας εμπνέουν. Τόνισε, επίσης, ότι «η εποχή μας έχει πολλές ανάγκες και είναι πολύ δύσκολο το έργο των εκάστοτε υπουργών Παιδείας, οι οποίοι πρέπει να προσδιορίσουν τις ανάγκες της εκπαίδευσης».

Απαντώντας σε ερώτηση του «Ρ», ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου, αρχιμανδρίτης Επιφάνειος Οικονόμου, για τον αν η Εκκλησία θεωρεί ότι ο ενισχυμένος ανθρωπιστικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης συνδέεται μόνο με το μάθημα των θρησκευτικών, είπε ανάμεσα στ' άλλα ότι δεν είναι μόνο θέμα θρησκευτικών, αλλά γενικότερης φιλοσοφίας της Παιδείας. Η Παιδεία έχει σήμερα, μονοδιάστατη διαδρομή, δημιουργεί τεχνοκράτες, υπολογιστικά μυαλά, ανθρώπους ικανούς στην τεχνολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, στις θετικές επιστήμες, λιγότερο όμως ικανούς να πλησιάσουν το συνάνθρωπο.

Κύκλοι του υπουργείου Παιδείας δε συνδέουν τα όσα είπε ο αρχιεπίσκοπος με το νομοσχέδιο για την εκκλησιαστική εκπαίδευση (σ.σ. την αναβάθμιση των εκκλησιαστικών σχολών σ' επίπεδο ΤΕΙ), που βαδίζει, όπως λένε, προς τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Κύκλοι θεολογικών σχολών, από την άλλη πλευρά, «ανησυχούν» να μη θιχτεί η ιστορικότητα των εκκλησιαστικών σχολών, όπως λένε, από το νομοσχέδιο, ενώ επισημαίνουν την απουσία διαλόγου από πλευράς υπουργείου Παιδείας.

Η εφημερίδα «ΣΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» έστειλε προς το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ την παρακάτω επιστολή, που υπογράφει η διευθύντρια Μαργαρίτα Μ. Ικαρίου:

«Προς το Γραφείο Τύπου

της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ

Σάμος 20 Σεπτεμβρίου 2004

Κύριοι

Με έκπληξη, αλλά και εύλογη αγανάκτηση διαβάσαμε το περιεχόμενο του fax, που μας αποστείλατε στις 16/09/2004 και αφορούσε φημολογούμενη συνάντηση της ΓΓ του ΚΚΕ κας Παπαρήγα με το νομάρχη Σάμου κ. Κάρλα.

Απορίας άξιον είναι το πώς έμπειροι συνάδελφοι όπως εσείς, που πλαισιώνετε το Γραφείο Τύπου του κόμματος, δεν αντιλήφθηκαν τα σημεία στίξεως, την προσεκτική τοποθέτηση και το νόημα των λέξεων του εν λόγω κειμένου!

Συγκεκριμένα, στον τίτλο έχει τεθεί ερωτηματικό, στο κείμενο υπάρχει κατ' αρχάς η διευκρίνιση ότι πρόκειται για "πληροφορίες που δεν κατέστη δυνατόν να διασταυρωθούν", ενώ στη συνέχεια αναφέρεται σαφώς πως "σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες..." και "εάν και εφόσον έγινε η συνάντηση...".

Γενικά, πρόκειται για είδηση, η οποία βλέπει το φως της δημοσιότητας με πάσαν επιφύλαξη και ως συνέχεια των φημών που έντονα κυκλοφορούσαν στο Δήμο Ραχών Ικαρίας.

Θα περιμέναμε λοιπόν από σας, μια απάντηση διάψευσης, λιτή και κατηγορηματική όπως αυτή που μας απέστειλε ο νομάρχης. Οι όροι "προβοκατόρικο, κατασκευασμένο και περιφρονητικό προς τις αρχές της δημοσιογραφίας", επιστρέφονται, διότι δεν αγγίζουν μια ανεξάρτητη, δημοκρατική και αδέσμευτη εφημερίδα όπως έχει αποδείξει στα πέντε χρόνια κυκλοφορίας του ότι είναι ο "ΣΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ".

Η διεύθυνση, η αρχισυνταξία και το δημοσιογραφικό επιτελείο του «Σ.Τ.» έχουν ιστορία αποδεδειγμένης δράσεως στις λαϊκές κατακτήσεις, καθώς ανήκουν οι μεν παλαιότεροι στη γενιά του 1-1-4 και τους αγώνες του Πολυτεχνείου, οι δε νεότεροι με ανελλιπή παρουσία στα φοιτητικά κινήματα, στις διεκδικήσεις και τα λαϊκά προσκλητήρια. Προερχόμαστε δε από οικογένειες με προσφορά στον τόπο, καθώς οι πατεράδες κι οι παππούδες μας έκαναν αγώνες στο βουνό, στις φυλακές, στην εξορία, στα συνδικαλιστικά, αλλά και τα κινήματα ειρήνης!

Τέλος ερωτούμε, γιατί δε δείξατε την ανάλογη ευαισθησία, ώστε να μας αποστείλετε ευχαριστήριες επιστολές, όταν ανελλιπώς καταχωρούμε σε περίοπτο σημείο δηλώσεις και θέσεις σημαντικών στελεχών του κόμματος;

Σας γνωστοποιούμε ότι η επιστολή μας θα αποσταλεί σε όλα τα τοπικά ΜΜΕ της Σάμου και της Ικαρίας, καθώς και στον νομάρχη Σάμου. Αναμένουμε να δημοσιευτεί στην εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στον ίδιο χώρο και με την ίδια γραμματοσειρά ως απάντηση στη δική σας επιστολή, σύμφωνα με το νόμο περί Τύπου».

Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ έστειλε στην εφημερίδα «ΣΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» την παρακάτω απάντηση:

«Προς

την εφημερίδα "Σαμιακός Τύπος"

Αθήνα 20/9/04

Θα μπορούσατε (όπως έπρεπε) να διασταυρώσετε τις όποιες πληροφορίες σας (αν τις είχατε), και όχι να κάνετε λόγο για φήμες, που σας οδήγησαν να γράψετε όσα γράψατε και όπως τα γράψατε. Μπορούσατε να ερωτήσετε και το ΚΚΕ και άλλους αρμόδιους, αν υπήρξε συνάντηση - και μάλιστα μυστική! - της Αλέκας Παπαρήγα με τον νομάρχη Σάμου - Ικαρίας. Δεν το κάνατε, αν και γνωρίζετε, ότι "ειδήσεις", που μπαίνουν έστω και με ερωτηματικό, αρκεί για να δημιουργούν εντυπώσεις και σύγχυση.

Επιχειρήσατε, επιπλέον, να παρουσιάσετε τη θέση της τοπικής Οργάνωσης στη Σάμο - Ικαρία ως ευρισκόμενη σε αντίθεση με την κεντρική θέση του ΚΚΕ για το εργοστάσιο στην Ικαρία.

Αν τα παραπάνω δεν είχαν εξελιχθεί έτσι, από δική σας υπαιτιότητα, δε θα υπήρχε και λόγος να απολογείσθε. Σε κάθε περίπτωση, κρατάμε την έμμεση αποδοχή σας ότι σφάλατε».