ΡΕΠΟΡΤΑΖ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ «Ρ» ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Εγκλημα χωρίς προηγούμενο...

Ο «Ρ» παρουσιάζει μια πρώτη έρευνα για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Τις ευθύνες των κυβερνήσεων και της Αυτοδιοίκησης. Την προώθηση από την «πίσω πόρτα» της καρκινογόνου καύσης. Τις θέσεις του ΚΚΕ

Την τελευταία δωδεκαετία, συντελείται στην Αττική, αλλά και συνολικά στη χώρα, ένα έγκλημα χωρίς προηγούμενο. Πρόκειται για το φλέγον ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, που, τις τελευταίες βδομάδες, βρίσκεται διαρκώς στην επικαιρότητα. Και που ακριβώς γι' αυτόν το λόγο η Κομματική Οργάνωση Αθήνας του ΚΚΕ, στις 17 Γενάρη εξέδοσε σχετική ανακοίνωση-καταγγελία, ενώ, την προηγούμενη βδομάδα η «Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία» πραγματοποίησε σειρά περιοδειών σε χώρους που έχουν άμεση σχέση με το θέμα. Το υπαρκτό αδιέξοδο, που έχει διαμορφωθεί, δείχνει με ποιο τρόπο κυβερνήσεις και ηγεσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης υποσκάπτουν την ίδια τη δημόσια υγεία, προκειμένου τελικά να εξυπηρετηθούν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.

Το αδιέξοδο

Η σημερινή κατάσταση μπορεί να περιγραφεί με μια λέξη: Αδιέξοδο. Συγκεκριμένα, ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Ανω Λιοσίων έχει υπερκορεστεί και έχει κλείσει. Οι νέοι ΧΥΤΑ δεν έχουν κατασκευαστεί. Τα απορρίμματα της Αττικής μεταφέρονται σε ένα ενδιάμεσο (προσωρινό) κύτταρο, δίπλα απ' τη χωματερή των Α. Λιοσίων, το οποίο όμως και αυτό έχει κορεστεί και τώρα εξαντλούνται και τα τελευταία όρια αντοχής του. Το πρώτο τραγικό αποτέλεσμα όλης αυτής της κατάστασης ήταν ο ακρωτηριασμός εργαζομένου, του Δήμου Παλαιού Φαλήρου.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, ακολουθώντας πιστά την πεπατημένη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, αρκείται στο να δώσει μια ακόμη ...παράταση, που οξύνει παραπέρα το πρόβλημα. Προτείνει, δηλαδή, την κατασκευή ενός ακόμη ενδιάμεσου (προσωρινού) κυττάρου, στο οποίο θα αποτίθενται τα απορρίμματα, μέχρι την κατασκευή των νέων ΧΥΤΑ της Φυλής - Ανω Λιοσίων (βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον ΧΥΤΑ Α. Λιοσίων), του Γραμματικού και της Κερατέας. Στην ουσία, όμως, και αυτό το ενδιάμεσο κύτταρο θα υπερκορεστεί, σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, μέχρι τον Απρίλη. Ετσι, σε λιγότερο από τρεις μήνες, το πρόβλημα θα ξαναεμφανιστεί στους δρόμους της πρωτεύουσας, ακόμη εντονότερο...

Ποιοι ευθύνονται

Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια της ΝΔ με τις επιλογές τους όχι μόνο δημιούργησαν, αλλά και οδήγησαν σε αδιέξοδο. Πάγια τακτική τους είναι ότι διαρκώς προτείνουν προσωρινές λύσεις. Στην ουσία, αρνούνται όλα αυτά τα χρόνια να λύσουν το πρόβλημα. Μια καθαρά ταξική επιλογή, που στόχο έχει, τελικά, να οδηγήσει σε «λύσεις», συμφέρουσες για το κεφάλαιο.

Ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της πολιτικής είναι και η ταξική επιλογή παραμονής του κύριου όγκου των απορριμμάτων στο υποβαθμισμένο Θριάσιο Πεδίο. Η κορεσμένη περιοχή, από το 1965 μέχρι σήμερα, δέχεται τη συντριπτική πλειοψηφία των απορριμμάτων (95% της Αττικής, το υπόλοιπο ρίχνεται σε ανεξέλεγκτες χωματερές), ενώ ειδικοί επιστήμονες κάνουν λόγο για «χωροταξικό ρατσισμό»... Φυσικά, όλη αυτή η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί έχει σαν στόχο, η διαχείριση των απορριμμάτων να πέσει σαν ...ώριμο φρούτο στα χέρια των ιδιωτών.

Με αυτό τον τρόπο, το μεγάλο κεφάλαιο θα προχωρήσει στην πλήρη και ολοκληρωτική ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας. Ενέργεια που θα έχει σαν αποτέλεσμα:

Τα εξοντωτικά τέλη σε βάρος των δημοτών.
Την επιβολή αντιπεριβαλλοντικών μεθόδων και τεχνολογιών, αφού τα κριτήρια επιβολής τους θα είναι να βγάλουν όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη.
Κυριότερο από αυτά τα μέτρα είναι η καρκινογόνα καύση των απορριμμάτων, για την οποία μιλούν πλέον ανοιχτά η κυβέρνηση της ΝΔ, στελέχη της Αυτοδιοίκησης, ενώ οι ιδιώτες περιμένουν στη γωνία, αν δεν έχουν ήδη αρχίσει.

Οι ευθύνες της Αυτοδιοίκησης

Μέσα από την ίδια τακτική της αδράνειας και της απραξίας που ακολουθούν τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, συνεισφέρουν τα μέγιστα, στη διαιώνιση του αδιεξόδου. Συγκεκριμένα:

Ο ΕΣΔΚΝΑ (η Εκτελεστική Επιτροπή του οποίου ελέγχεται από ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΝ) έχει τεράστιες ευθύνες. Ιδιωτικοποιεί σταδιακά τις υπάρχουσες δραστηριότητες που είναι στον έλεγχό του, υποσκάπτοντας την ίδια του την υπόσταση, αλλά και ενισχύοντας το σταδιακό ξεπούλημα.

Για παράδειγμα, η λειτουργία του Αποτεφρωτήρα Νοσοκομειακών Αποβλήτων, στα Λιόσια, έχει δοθεί προ πολλών ετών σε ιδιώτη, με αποτέλεσμα ενώ έχει 30 τόνους χωρητικότητα να δέχεται μόλις 8, λόγω κόστους. Τα μηχανήματα (μπουλντόζες κλπ.), που υπάρχουν στη χωματερή για τις απαραίτητες εργασίες, διατίθενται από άλλον ιδιώτη, με δικό του προσωπικό, με αποτέλεσμα ο ΕΣΔΚΝΑ να τα χρυσοπληρώνει. Δεν έχει διαφωνήσει, επί της ουσίας, με οποιαδήποτε από τις αντιδραστικές κυβερνητικές αποφάσεις.

Το ΔΣ της ΤΕΔΚΝΑ (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ ο οποίος έχει και τον πρόεδρο) συνηγορεί και συναινεί. Συμφωνεί με την πολυδιάσπαση του ΕΣΔΚΝΑ. Συμφωνεί με τις περίφημες «σύγχρονες τεχνολογίες» (διάβαζε: καύση των απορριμμάτων). Συμφωνεί με την ιδιωτικοποίηση βασικών τομέων διαχείρισης των απορριμμάτων.
Σημαντικές ευθύνες, όμως, έχουν και οι δημοτικές αρχές (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ) των ΟΤΑ που είναι μέλη του ΕΣΔΚΝΑ. Αυτοί συμμετέχουν ενεργά (είτε με την παρουσία τους, είτε με την ηχηρή απουσία τους) σε όλες τις αποφάσεις μέχρι τώρα που έχουν οδηγήσει στο σημερινό αδιέξοδο. Υποκριτικά, διαμαρτύρονται, δήθεν, για την κατάσταση της διαχείρισης των απορριμμάτων, όταν οι ίδιοι υπερψήφισαν όλους τους προϋπολογισμούς του ΕΣΔΚΝΑ, που χρησιμοποιούνται ως όχημα για την υλοποίηση της πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

Ρεπορτάζ : Κώστας ΤΡΑΚΟΣΑΣ

Οι θέσεις του ΚΚΕ

Η χωματερή των Α. Λιοσίων, έχει ήδη κορεστεί. Το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί, το εκμεταλλεύονται οι κυβερνήσεις για να προωθήσουν «λύσεις» που ευνοούν το μεγάλο κεφάλαιο

Το ΚΚΕ από το Μάρτη του 2005 έχει καταθέσει δέσμη συγκεκριμένων μέτρων για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Συγκεκριμένα:

1 Να χωροθετήσει άμεσα η κυβέρνηση τους νέους χώρους για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και ταφής των απορριμμάτων, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, με βάση τις τεκμηριωμένες μελέτες, επιστημονικοτεχνικά και χωρίς πολιτικές σκοπιμότητες, με όρους διαφάνειας (όσο μπορεί να υπάρξει αυτή) και συμμετοχής όλων των εμπλεκομένων φορέων.

2 Να προχωρήσει, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, η αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών σε όλη τη χώρα και όχι να μετατίθεται συνεχώς για το μέλλον.

3 Παραμένουμε αταλάντευτοι στη θέση ενάντια στην καύση των απορριμμάτων, σε όλη τη χώρα.

4 Είμαστε αντίθετοι σε κάθε μορφής ιδιωτικοποίηση μέρους ή του συνόλου της καθαριότητας. Η δραστηριότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων, περιλαμβάνοντας και την ανακύκλωση, να ασκείται μόνο από τις υπηρεσίες των ΟΤΑ (Συνδέσμων, Δήμων και Κοινοτήτων), όπως αυτές προβλέπονται από τους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας τους, και στις οποίες πρέπει να υπαχθούν όσοι εργαζόμενοι απασχολούνται και σήμερα μέσω Δημοτικών Επιχειρήσεων ή άλλων ΝΠΙΔ.

ICON

Ολο και περισσότερες δραστηριότητες της χωματερής ανατίθενται σε ιδιώτες (φωτ. από το εργοστάσιο αποτέφρωσης νοσοκομειακών αποβλήτων)

5 Να δημοσιευτεί, επιτέλους, ο σχεδιασμός, να προχωρήσει η χωροθέτηση και να αρχίσουν τα έργα διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων.

6 Να αρχίσει άμεσα η εφαρμογή της νομοθεσίας για την ολοκληρωμένη ενδο- και εξω-νοσοκομειακή διαχείριση των μολυσματικών (επικίνδυνων ιατρικών) αποβλήτων.

7 Να καλυφθούν τα κενά που υπάρχουν ακόμη στη νομοθεσία διαχείρισης των αποβλήτων, στη βάση εξυπηρέτησης των πραγματικών αναγκών και όχι των επενδυτικών προσδοκιών και των άλλων συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου.

8 Να διασφαλιστούν έγκαιρα, με ευθύνη και δαπάνες του κράτους, οι πόροι που απαιτούνται για την εκτέλεση των έργων που προβλέπονται από τους περιφερειακούς σχεδιασμούς.

9 Να είναι οι Σύνδεσμοι των Δήμων, οι ενιαίοι διαδημοτικοί φορείς διαχείρισης (μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, τελικής διάθεσης) των απορριμμάτων, περιλαμβανόμενης και της αποκλειστικής λειτουργίας από τις υπηρεσίες τους των συναφών εγκαταστάσεων, με ενίσχυση, όμως, του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα του έργου τους, με διαφάνεια (όσο αυτή μπορεί να υπάρχει στα πλαίσια του συστήματος), με απρόσκοπτη ένταξη όλων των ΟΤΑ της κάθε περιοχής, που το επιθυμούν, και χωρίς πολιτικούς αποκλεισμούς στην επιλογή της διοίκησής τους.

10 Ειδικά για την Αττική, να αποκλειστεί η ενιαία περιοχή των Ανω Λιοσίων, Ασπροπύργου, Ελευσίνας και Φυλής, ως χωροταξικά και ρυπαντικά υπερκορεσμένη, από την περαιτέρω αναζήτηση των υποψηφίων ΧΥΤΑ, χωρίς το δεύτερο τεράστιο εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης (με την όποια τεχνολογική του μορφή) να τοποθετείται πάλι στη Δυτική Αττική. Η εξεύρεση χώρων να μην περιοριστεί μόνο στα όρια του Νομού Αττικής, στο πλαίσιο ευρύτερης αντιμετώπισης του προβλήματος. Τα έργα αποκατάστασης του παλαιού ΧΔΑ (Χώρου Διάθεσης Απορριμμάτων), να επεκταθούν άμεσα στο υπερκορεσμένο τμήμα Ι του ΧΥΤΑ και σταδιακά στο κορεσμένο τμήμα ΙΙ.

11 Να αρχίσει άμεσα η διαδικασία της οριστικής παύσης λειτουργίας του ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων με την έναρξη των έργων σταδιακής αποκατάστασης του ΧΥΤΑ ΙΙ και την ολοκλήρωση της αποκατάστασης των προηγούμενων τμημάτων του ΧΥΤΑ.

12 Να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την έναρξη του τεράστιου έργου της απορρύπανσης της ευρύτερης περί του ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων περιοχής (μελέτη, εξασφάλιση χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό, δημοπράτηση, υλοποίηση).

13 Να εκλογικευτούν τα αντισταθμιστικά στο ύψος που είχε αρχικά αποφασίσει η ΓΣ της ΤΕΔΚΝΑ, δηλαδή το 1,5% των τακτικών εσόδων των ΟΤΑ, αντί του 4,4% που είναι σήμερα. Γενικότερα, οι αντισταθμιστικές παροχές να καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό (αλλά όχι από τα χρήματα της ΤΑ, όπως είχε προτείνει η προηγούμενη κυβέρνηση), στα πλαίσια κατάργησης και των «ανταποδοτικών τελών» καθαριότητας, που αποτελούν, στην ουσία, μια δεύτερη φορολογία για το λαό.

Eurokinissi

Τα σκουπίδια έχουν γεμίσει τα πεζοδρόμια και αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία

Οι ανεξέλεγκτες χωματερές

Το σύνολο των ανεξέλεγκτων χωματερών στη χώρα μας φτάνει τις 3.500! Από αυτές, καιόμενες είναι περίπου οι μισές (1.350), με προσωρινή επικάλυψη 1.150 και εγκαταλειμμένες 1.000. Αυτά τα τεράστια μεγέθη οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στην πολιτική που ασκούν όλα τα χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Είναι και αυτές ένα δείγμα του σοβαρού αδιεξόδου που οδήγησαν οι πολιτικές κυβερνήσεων και Αυτοδιοίκησης.

Οι επιπτώσεις των ανεξέλεγκτων χωματερών είναι σημαντικές για τη δημόσια υγεία και για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων. Τις επιπτώσεις αυτές είχε διατυπώσει το Τμήμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιβάλλοντος του ΚΚΕ. Συγκεκριμένα:

Για τη δημόσια υγεία, μέσω των τρωκτικών και των άλλων ζώων (σκυλιά, γουρούνια, πρόβατα), που τρέφονται, έστω και σποραδικά, στους χώρους ανεξέλεγκτης απόρριψης και αποτελούν (για μερικά απ' αυτά και μέσω της τροφικής αλυσίδας) φορείς μετάδοσης διάφορων ασθενειών.
Για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας των εργαζόμενων που εμπλέκονται με τη λειτουργία τους.
Για τα νερά, επιφανειακά και υπόγεια, που προσβάλλονται από τα εξαιρετικά ρυπασμένα στραγγίσματα.
Για τον αέρα και, σε συνέχεια, για τη δημόσια υγεία, λόγω των καπνών, πλούσιων και σε τοξικούς ρύπους (π.χ. διοξίνες) που αναδύονται από τους καιόμενους σκουπιδότοπους, για να καταλήξουν ξανά στο έδαφος.
Για το πράσινο, λόγω της συνεχούς απειλής πυρκαγιών, που πολλές φορές, όπως γνωρίζουμε, εκδηλώνονται με καταστροφές χιλιάδων στρεμμάτων δάσους.
Για το τοπίο, πέραν των ανωτέρω, και, εξαιτίας της άμεσης και έμμεσης οπτικής του υποβάθμισης (εικόνα ανεξέλεγκτου σκουπιδότοπου, διεσπαρμένα πλαστικά και χαρτιά).
Για την τοπική ανάπτυξη της περιοχής, που πλήττεται καίρια από τις πιο πάνω επιπτώσεις (Γεωργία - Κτηνοτροφία - Αλιεία, Τουρισμός, Φυσικό Κεφάλαιο).

Η καρκινογόνα καύση

Η καρκινογόνα καύση των σύμμεικτων απορριμμάτων αναφέρεται όλο και περισσότερο ως η ενδεδειγμένη ...«λύση» για το οξυμένο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Ποιες είναι όμως οι αρνητικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης μεθόδου; Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, τα κυριότερα αποτελέσματα είναι:

Εκπομπές ιδιαίτερα επικίνδυνων αερίων ρύπων (διοξίνες, επικίνδυνα μικροσωματίδια επιβαρυμένα με βαρέα μέταλλα). Σύμφωνα με μελέτες, έχει αποδειχθεί ότι μόλις 1 τρισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου διοξίνης σε ένα κυβικό μέτρο αέρα, μπορεί να προκαλέσει καρκινογενέσεις.
Παραγωγή «ειδικών» και επικίνδυνων στερεών, καθώς και τοξικών υγρών αποβλήτων.
Αυξημένη συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Αντικίνητρο για την ανακύκλωση.
Εξαιρετικά υψηλό κόστος κατασκευής και λειτουργίας, με το οποίο επιβαρύνονται απ' ευθείας οι δημότες, δηλαδή ο εργαζόμενος λαός.

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον ίδιο τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Γ. Σουφλιά, η μέθοδος της καύσης είναι πανάκριβη. Κοστίζει 150 ευρώ τον τόνο, όταν ο ΧΥΤΑ στοιχίζει 50 ευρώ και η μέθοδος της παραγωγής κομπόστ και στη συνέχεια της υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων 80 ευρώ...

Πόσο σύγχρονη μέθοδος είναι η καύση;

Ολοι τους (κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, ΚΕΔΚΕ, ΤΕΔΚΝΑ) συχνά αναφέρονται στην καύση ως «νέα τεχνολογία». Πόσο «νέα», όμως, είναι αυτή; Πού αλλού έχει εφαρμοστεί; Ποια είναι τα αποτελέσματα;

Το ΤΕΕ, το 1985, διαπίστωνε σε μελέτη του, αναφερόμενη στην πυρόλυση: «Παρά την εντατική έρευνα στον τομέα, η μέθοδος δεν έχει δώσει αρκετά ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η μόνη εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας λειτουργεί από το 1983 στην Ιαπωνία» (σ.σ.: και αυτή έχει κλείσει προ πολλού).

Το 1993, ειδικός ερευνητής, σημείωνε σε βιβλίο του για τις ΗΠΑ: «Μόνο ένα κανονικού μεγέθους σύστημα πυρόλυσης δημοτικών στερεών αποβλήτων έχει κατασκευαστεί στις ΗΠΑ... Δεν πέτυχε τους αρχικούς του στόχους (παραγωγή υγρού καυσίμου προς πώληση) και έκλεισε ύστερα από δύο, μόλις, χρόνια λειτουργίας» (G. Tchobanoglous, «Ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων»).

Οσο για την καύση, η «ηλικία» της μεθόδου έχει κλείσει τον αιώνα! Τόσο «σύγχρονες» είναι οι τεχνολογίες αυτές.

Η «Πράσινη Βίβλος» ομολογούσε: «Η συμβολή των αποτεφρωτών (απορριμμάτων) στις συνολικές εκπομπές διοξίνων στην Κοινότητα ανήλθε περίπου 40% κατά την περίοδο 1993-1995».

Τι έγινε όμως στις χώρες που άρχισε να εφαρμόζεται η καύση των απορριμμάτων; Αναλυτικά:

Μ. Βρετανία: από 11% το 1983, σε 7,5% το 1999.
Ιταλία: από 34% το '83, σε 5,5% το '99.
Γαλλία: από 42% το '83, σε 38,5% το '99.
Αυστρία: από 16% το '83, σε 11,5% το '99.
Δανία: από 70% το '83, σε 52% το '99.