Η κατασκευή του μετρό της Αθήνας κάθε μέρα που περνά μοιάζει όλο και πιο πολύ με ένα σύγχρονο "Γεφύρι της Αρτας", ενώ η κυβέρνηση - η οποία έχει και την κύρια πολιτική ευθύνη για την κατάντια του έργου - θυμήθηκε ξαφνικά ότι πρέπει να ενημερώσει τα πολιτικά κόμματα, το Δήμο Αθήνας και το ΤΕΕ, με απώτερο σκοπό να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη, προσπαθώντας να βρει αλλού συνενόχους. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο, αφού την ίδια στιγμή οι εργολάβοι, σαν να μη φτάνουν τα τεράστια "πανωπροίκια" που ζητούσαν ως τώρα, αφήνουν να εννοηθεί πως θα διεκδικήσουν μερικά ακόμη πρόσθετα δισεκατομμύρια με αφορμή τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην Πανεπιστημίου!

Στο μεταξύ, χτες τις πρώτες πρωινές ώρες, ο "μετροπόντικας" έπεσε σε δύο νέα υπόγεια πηγάδια, με αποτέλεσμα να παρουσιαστεί νέα καθίζηση του εδάφους στο σημείο που την Παρασκευή είχε "βυθιστεί" το περίπτερο. Ετσι, από χτες το πρωί η οδός Πανεπιστημίου από το ύψος της Πατησίων μέχρι την Ιπποκράτους παραμένει κλειστή στην κυκλοφορία των οχημάτων - και των πεζών σε ορισμένα σημεία - επιτείνοντας το κυκλοφοριακό χάος στο κέντρο της πρωτεύουσας.

Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτης, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η κεντρική αυτή αρτηρία θα παραμείνει κλειστή επ' αόριστον και μέχρι να φτάσει ο "μετροπόντικας" στο σταθμό "Ακαδημία" στα Προπύλαια, κάτι που, ας σημειωθεί, σύμφωνα με τους πιο αισιόδοξους δεν προβλέπεται να γίνει πριν το τέλος του μήνα...

Ο υπουργός ανακοίνωσε ότι με επιστολή που έστειλε στα πολιτικά κόμματα, το Δήμο Αθήνας και το ΤΕΕ, τους καλεί να ορίσουν τεχνικούς εκπροσώπους προκειμένου σήμερα το πρωί σε σύσκεψη να ενημερωθούν για τα προβλήματα του έργου από τους επικεφαλής της "Αττικό Μετρό ΑΕ", η οποία διαχειρίζεται το έργο για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου. Να σημειώσουμε ότι μέχρι χτες το πρωί η κυβέρνηση και η "Αττικό Μετρό" (αλλά και ο ακριβοπληρωμένος σύμβουλός τους, η αμερικανική "Μπέχτελ"), επέβλεπαν το έργο με πλήρη μυστικότητα και αδιαφάνεια - αρκεί να θυμηθούμε τη σκανδαλώδη συμπληρωματική σύμβαση. Προκαλεί λοιπόν εύλογα ερωτηματικά η αλλαγή αυτή της στάσης της κυβέρνησης, που θυμήθηκε ξαφνικά τα πολιτικά κόμματα και το ΤΕΕ: Το κάνει μόνο για λόγους εντυπωσιασμού; Η μήπως επιδιώκει να αναλάβουν και άλλοι μέρος της αποκλειστικής της ευθύνης για το βάλτωμα του έργου; Οπως και να έχει, το εγχείρημα αυτό είναι καταδικασμένο να αποτύχει...

Στο μεταξύ, σε δηλώσεις του ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Κ. Λιάσκας, επισήμανε ότι οι εργολάβοι δεν μπορούν να επικαλεστούν απρόβλεπτες συνθήκες, "αφού η τεχνολογία και η επιστήμη σήμερα παρέχουν τη δυνατότητα ανίχνευσης του υπεδάφους" και πρόσθεσε ότι αυτούς βαρύνει η ευθύνη κι έπρεπε να έχουν λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη διάνοιξη της σήραγγας. Τόνισε μάλιστα με έμφαση ότι οι εργολάβοι ρίσκαραν περισσότερο από ό,τι έπρεπε.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ανέφερε ότι το ΤΕΕ από το 1990 είχε καταθέσει εγγράφως παρατηρήσεις για τις τρεις συμβάσεις που συνθέτουν το πλέγμα του μετρό και ότι δυστυχώς από τις εξελίξεις "αποδειχτήκαμε Κασσάνδρες", αφού "όλες οι περιπέτειες, που συνδέονται και με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, αλλά και με τις περιπέτειες της σύμβασης, είχαν προβλεφτεί από τότε".

Η παρέμβαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού τόσο η κυβέρνηση της ΝΔ που υπέγραψε την αρχική σύμβαση, όσο και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που υπέγραψε τη συμπληρωματική σύμβαση, αναλαμβάνουν πλήρως τις ευθύνες για την κατάντια του έργου, πολύ περισσότερο που είχαν από τότε προειδοποιηθεί.

Παρ' όλα αυτά οι εκπρόσωποι της κοινοπραξίας των εργολάβων "Ολυμπιακό Μετρό" σε χτεσινή έκτακτη συνέντευξη Τύπου (ο "Ρ" δεν ειδοποιήθηκε - κάτι βέβαια πρέπει να σημαίνει αυτό) προσπάθησαν να αποσείσουν κάθε δική τους ευθύνη για τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην πορεία του έργου. Ούτε λίγο - ούτε πολύ ισχυρίστηκαν ότι πολλές από τις πτυχές για τη σύσταση του υπεδάφους ήταν άγνωστες και απρόβλεπτες, προκειμένου βέβαια να προετοιμάσουν το έδαφος για νέες διεκδικήσεις πρόσθετων κονδυλίων. Αλλωστε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, δεν αρνήθηκαν πως μόλις εκτιμηθεί το κόστος από τα προβλήματα που συνάντησε ο "μετροπόντικας" στην οδό Πανεπιστημίου θα τα διεκδικήσουν και αυτά από το δημόσιο!

Οι εργολάβοι, δηλαδή, δείχνουν από τώρα διατεθειμένοι για νέες διεκδικήσεις, τη στιγμή που ακόμη δεν έχουν λήξει οι συζητήσεις για τα "πανωπροίκια" δεκάδων δισ. τα οποία διεκδικούσαν έως τώρα και ενώ η κατασκευή του μετρό παραμένει μετέωρη σε όλα τα μέτωπα...

Ολα δείχνουν λοιπόν ότι το μετρό μπαίνει σε νέες περιπέτειες, ενώ ακόμη κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ποιο θα είναι το τελικό του κόστος και πότε θα ολοκληρωθεί!

• Τη στιγμή που γίνονται όλα αυτά, το υπουργείο Πολιτισμού κατηγορεί την κρατική "Αττικό Μετρό" ότι προσπαθεί να διανοίξει την πιλοτική σήραγγα στον Κεραμεικό, χωρίς να έχουν οριστεί από το συγκεκριμένο υπουργείο επιτροπές ελέγχου του εδάφους και του υπεδάφους στον αρχαιολογικό αυτό χώρο!

Για το λόγο αυτό με εξαιρετικά επείγον χτεσινό έγγραφό του ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού καλεί την "Αττικό Μετρό" να μην προχωρήσουν τα έργα στον Κεραμεικό πριν οριστούν οι επιτροπές ελέγχου.

Νίκος ΠΕΡΠΕΡΑΣ

"Σκόνη και θρύψαλα" πρόκειται να γίνει σύντομα το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, προκειμένου να ξεπεραστούν τα νομοθετικά εμπόδια και να ανοίξει ο δρόμος για την κατασκευή των ολυμπιακών εγκαταστάσεων, στους εναπομείναντες ελεύθερους χώρους της Αττικής.

Αυτό προανήγγειλαν ουσιαστικά χτες ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτης,και η πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), Κ. Γεράρδη,με δηλώσεις τους κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Και οι δύο αναφέρθηκαν στην ανάγκη "επικαιροποίησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας" και τροποποίησής του με βάση τις "νέες ανάγκες που υπάρχουν", μετά την ανάληψη από την Αθήνα της Ολυμπιάδας του 2004.

Το επικίνδυνο αυτό παιχνίδι για την Αθήνα και τα εκατομμύρια των κατοίκων της κάνει ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για τη δημιουργία ενός μετώπου πάλης, ώστε όχι μόνο να αποφευχθούν οι συνέπειες από την ανάληψη της Ολυμπιάδας, αλλά τα όποια έργα τελικά γίνουν, να είναι προς όφελος της ποιότητας ζωής των Αθηναίων, και όχι μόνο. Υπενθυμίζεται ότι το ΚΚΕ, σε ανακοίνωσή του με αφορμή την ανάληψη από την Αθήνα των Ολυμπιακών Αγώνων, είχε επισημάνει ότι "μόνο με τον αγώνα ο λαός θα επιβάλει τη θέλησή του και θα βάλει τη σφραγίδα του στην προώθηση των ιδανικών της άμιλλας, της φιλίας των λαών και της ειρήνης. Στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων πρέπει να είναι η αναβάθμιση του αθλητισμού, η απάντηση κατά της εμπορευματοποίησης, η προστασία του περιβάλλοντος, η οικονομική διαφάνεια και η ορθολογική διαχείριση των κονδυλίων".

Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ είπε χτες ότι είναι αναγκαία "η επικαιροποίηση του Γενικού Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αττικής, με στόχο τη σχεδιασμένη αναδιάρθρωση της Αττικής και της Αθήνας". Από την πλευρά της, η πρόεδρος του ΟΡΣΑ, στο ίδιο μήκος κύματος, τόνισε ότι οι νέες ανάγκες που προέκυψαν επιβάλλουν κάποιες αλλαγές και τροποποιήσεις του ρυθμιστικού σχεδίου ενόψει της Ολυμπιάδας.

Να σημειωθεί ότι πολλές από τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις έχουν χωροθετηθεί σε περιοχές προστατευόμενες από διεθνείς συνθήκες και την ελληνική νομοθεσία, καθώς και στους τελευταίους ελεύθερους χώρους του Λεκανοπεδίου, όπως το Ολυμπιακό Χωριό, το Φαληρικό Δέλτα, το κωπηλατοδρόμιο στο Σχοινιά, το κέντρο τοξοβολίας στο Τατόι, οι εγκαταστάσεις της άρσης βαρών στη Νίκαια και το σκοπευτήριο στο Μαρκόπουλο.

Κατά τα άλλα, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ μίλησε για άλλη μια φορά για το περιβόητο πακέτο "Αττική SOS" σε σχέση με τα έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και που συνδέονται, όπως είπε, "άρρηκτα με τις ιεραρχημένες παρεμβάσεις που περιλαμβάνει αυτό το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα". Ασχετα αν μέχρι σήμερα το μόνο που έχει υλοποιηθεί από το συγκεκριμένο πακέτο μέτρων είναι το κλιμακωτό ωράριο, κι αυτό χωρίς επιτυχία, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται μεγάλα έργα, όπως η κατασκευή του αεροδρομίου στα Σπάτα και η Περιφερειακή Υμηττού, που πρόκειται να καταστρέψουν τους τελευταίους "πνεύμονες" της Αττικής.

Παράλληλα, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ισχυρίστηκε για πολλοστή φορά ότι δε θα αφαιρεθούν πόροι από την περιφέρεια για να μεταφερθούν στα έργα για την Ολυμπιάδα, ενώ σημείωσε ακόμα ότι "όλα τα έργα απαιτούν αίσθημα ευθύνης, αποτελεσματικότητα στη δράση, πίστη και διαφάνεια". Κι όλα αυτά, τη στιγμή που το κέντρο της Αθήνας "βουλιάζει" από τα έργα και τις οικονομικές υπερβάσεις του μετρό...

Κατά τη διάρκεια πάντως της εκδήλωσης ακούστηκαν διάφορα ευτράπελα - και μάλιστα από... επιστήμονες - όπως ότι το διοξείδιο του άνθρακα δεν αποτελεί αστικό ρύπο (!) και γι' αυτό το λόγο η Επιτροπή Διεκδίκησης δεν τον έλαβε υπόψη της σε σχετική μελέτη. Ο παραλογισμός όμως δε σταματά εδώ. Ενας εκ των συντακτών της ίδιας μελέτης ανέφερε ότι σε περίπτωση που κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων υπάρχει κυκλοφοριακό πρόβλημα στην Αθήνα, τότε στο κέντρο θα κυκλοφορούν μόνο οι αποστολές των αθλητών, οι συνοδοί τους και όσοι θα έχουν σχέση με τη διοργάνωση. Βέβαια, δεν αποσαφηνίστηκε αν οι φίλαθλοι που θα θέλουν να παρακολουθήσουν τους αγώνες σχετίζονται με τους αγώνες...

Την προσωρινή διακοπή μέχρι σήμερα όλων των εργασιών του μετρό στην οδό Πανεπιστημίου διέταξε χτες το Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας (με πρόεδρο τον πρωτοδίκη Σπ. Ευταξία), μετά από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσαν 12 ιδιοκτήτες καταστημάτων. Η αίτηση στρέφεται εναντίον της εταιρίας "ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ", αλλά και της αναδόχου κοινοπραξίας "Ολυμπιακό Μετρό" και θα συζητηθεί σήμερα το μεσημέρι. Παράλληλα, το δικαστήριο εξέδωσε προσωρινή διαταγή "να προβούν οι δύο εταιρίες με δαπάνες τους το ταχύτερο στις δέουσες ενέργειες υποστήριξης του εδάφους και των κτιρίων με την πρόβλεψη ότι η υποστήριξη αυτή δε θα επιφέρει περαιτέρω επιβάρυνση του εδάφους στην περιοχή".

Οι 12 αιτούντες, που έχουν καταστήματα στους αριθμούς 42 και 44 της οδού Πανεπιστημίου, ζητούν "να διαταχθεί η άμεση διακοπή των εργασιών προσωρινά και, ειδικότερα, να διακοπεί προσωρινά κάθε περαιτέρω εκσκαφή του εδάφους και περαιτέρω διάνοιξη της σήραγγας μέχρι να εκπονηθεί γεωλογική μελέτη με δαπάνη της εταιρίας, εποπτευόμενη από μηχανικούς του Δημοσίου που θα επιλεγούν από το δικαστήριο, η οποία θα καταδείξει τις απαραίτητες μεθόδους στήριξης του εδάφους και των κτιρίων που βρίσκονται τα καταστήματα. Να διαταχθεί, επίσης, από το δικαστήριο η στήριξη των κτιρίων με δαπάνη της εταιρίας, ώστε να παραληφθεί στο μέλλον κάθε βλαπτική και ζημιογόνα ενέργεια κατά των καταστημάτων, καθώς και να μην παρεμποδίζεται η απρόσκοπτη και ακώλυτη άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας μέσα στα ακίνητά" τους.

Οπως τονίζουν στην αίτησή τους, "από τις εργασίες του ΜΕΤΡΟ προκλήθηκε καθίζηση του εδάφους μπροστά στο Μέγαρο Κωνσταντόπουλου (Πανεπιστημίου 44) και "φούσκωμα" των δαπέδων των κτιρίων". Απευθύνθηκαν στους υπεύθυνους, οι οποίοι τους "διαβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Ομως, τα προβλήματα στο υπέδαφος εξακολουθούσαν, με αποκορύφωμα το περιστατικό της 3-10-97, όταν το περίπτερο του Στάθη Τραπεζαλίδη "βούλιαξε" μέσα σ' ένα χάσμα 7 τ.μ. και μόνο από θαύμα δε θρηνήθηκαν ανθρώπινες ζωές".

Το θέμα της αποζημίωσης των καταστηματαρχών και των κατοίκων που γειτνιάζουν με τα έργα του μετρό θέτει με Επίκαιρη Ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ο βουλευτής του ΚΚΕ Μπάμπης Αγγουράκης και η οποία απευθύνεται προς τους υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ, Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας.

"Οι εξελίξεις που υπάρχουν τις τελευταίες μέρες, όσον αφορά τα έργα κατασκευής του μετρό, με αποκορύφωμα την κατάρρευση του περιπτέρου στην οδό Πανεπιστημίου, αλλά και τις γενικότερες καταστροφές που έχουν προκληθεί στα κτίρια της γύρω περιοχής, δημιουργούν σοβαρές ευθύνες για την κυβέρνηση", επισημαίνει ο βουλευτής του ΚΚΕ και συνεχίζει: "Σε απόγνωση βρίσκονται οι καταστηματάρχες και οι κάτοικοι της περιοχής που ζουν καθημερινά με τον κίνδυνο της κατάρρευσης των κτιρίων, αλλά και της οικονομικής καταστροφής".Ο Μπ. Αγγουράκης ερωτά συγκεκριμένα τους υπουργούς:

• Τι μέτρα προτίθεται να πάρει άμεσα η κυβέρνηση για την αποζημίωση (με καθ' οιονδήποτε τρόπο) των καταστηματαρχών και των κατοίκων της περιοχής που έχουν υποστεί ζημιά, λόγω των έργων κατασκευής του μετρό;
• Τι μέτρα προτίθεται να πάρει άμεσα, έστω και τώρα, η κυβέρνηση, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι δε θα υπάρξουν άλλες παρόμοιες καταστροφές στο μέλλον;

Τις σοβαρές ευθύνες τόσο της κυβέρνησης, όσο και της κρατικής επιβλέπουσας εταιρίας "Αττικό Μετρό ΑΕ" για την αναστάτωση που προκλήθηκε στο κέντρο της Αθήνας με την εμπλοκή του "μετροπόντικα" στην οδό Πανεπιστημίου, έχουν θέσει στο μεταξύ και με άλλη Ερώτηση που απευθύνουν στον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ οι βουλευτές του ΚΚΕ Μπάμπης Αγγουράκης και Μήτσος Κωστόπουλος.

Οι καθιζήσεις στη λεωφόρο Πανεπιστημίου και η εμπλοκή της κεφαλής του εκσκαπτικού μηχανήματος (του λεγόμενου "μετροπόντικα") - επισημαίνουν οι βουλευτές - δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για την πληρότητα των μελετών κατασκευής του έργου και για την ετοιμότητα των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και φορέων να αντιμετωπίσουν τυχόν έκτακτα περιστατικά.

Ειδικότερα οι βουλευτές του ΚΚΕ απευθύνουν τα εξής ερωτήματα

στον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ:

• Θεωρεί ότι δικαιολογημένα δεν είχε γίνει αντιληπτή η ύπαρξη σαθρού εδάφους, τόσο στις οδούς Δεληγιάννη και Αγίου Κωνσταντίνου, όσο και στη λεωφόρο Πανεπιστημίου;
• Θεωρείται δικαιολογημένος ο μη εντοπισμός του σπηλαίου της λεωφόρου Πανεπιστημίου από γεωλογική μελέτη;
• Η ύπαρξη σαθρού εδάφους στις οδούς Δεληγιάννη και Αγίου Κωνσταντίνου δε δημιουργούσε την υποχρέωση συμπληρωματικής γεωλογικής έρευνας και σε άλλα σημεία της σήραγγας, ώστε να αποφευχθούν νέες καθυστερήσεις;
• Θεωρεί ο κ. υπουργός ότι οι γεωλογικές έρευνες έχουν γίνει με πληρότητα και ότι η εργολήπτρια κοινοπραξία έχει δείξει την οφειλόμενη επιμέλεια; Και αν όχι, πιστεύει ο κ. υπουργός ότι υπάρχουν ευθύνες της επιβλέπουσας εταιρίας και της "Αττικό Μετρό ΑΕ";
• Ενόψει της εμπειρίας από τις εμπλοκές που σημειώθηκαν στη λεωφόρο Πανεπιστημίου, έχει καταρτιστεί σχέδιο εναλλακτικής κυκλοφοριακής ρύθμισης για την περίπτωση εμφάνισης και νέων εμπλοκών όταν ξαναρχίσει η εκσκαφή;

Στο κυκλοφοριακό χάος που επικρατεί εδώ και μέρες στο κέντρο της Αθήνας, εξαιτίας των έργων του μετρό, προστέθηκε και το νέφος. Σύμφωνα με το δελτίο ατμοσφαιρικής ρύπανσης του ΠΕΡΠΑ, το διοξείδιο του αζώτου έφτασε στο σταθμό της Πατησίων στις 11 το πρωί τα 440 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα - που ήταν και η μεγαλύτερη τιμή - με όριο επιφυλακής τα 200 μικρογραμμάρια. Στο σταθμό μέτρησης της Λυκόβρυσης ο ρύπος του όζοντος έφτασε τα 184 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, με όριο επιφυλακής τα 180 μικρογραμμάρια. Η κατάσταση δεν αναμένεται να βελτιωθεί σήμερα, αφού, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΠΕΡΠΑ και της ΕΜΥ, οι τιμές των ατμοσφαιρικών ρύπων θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα.