Τα χαρακτηριστικά της πλέον βάρβαρης και ανηλεούς αντιλαϊκής φορολογικής επιδρομής διεκδικεί ο κρατικός προϋπολογισμός του 1997.

Μόνο ο στόχος της αύξησης των φορολογικών εσόδων κατά 1 τρισ. δραχμές, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων θα προέλθει από την υφαρπαγή των λαϊκών εισοδημάτων, είναι στόχος που κυριολεκτικά τρομάζει. Αν λάβουμε υπόψη ότι τα φορολογικά έσοδα το 1996 σε σχέση με το 1995 αυξήθηκαν κατά 840 δισ. δραχμές, ο στόχος αύξησης των εσόδων για το 1997 είναι 19%.

Πρόκειται για ποσοστό αύξησης των φορολογικών εσόδων διπλάσιο της αντίστοιχης αύξησης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της χώρας για το επόμενο έτος.

Από μια πρώτη ανάγνωση του πίνακα των φόρων, τον οποίο παραθέτουμε, βλέπουμε να διαμορφώνεται η ακόλουθη εικόνα:

Πρώτο, η βασική δομή πάνω στην οποία στηρίζεται το αντιλαϊκό φορολογικό σύστημα επαναλαμβάνεται και το 1997. Η σχέση των άμεσων προς τους έμμεσους φόρους διαμορφώνεται σε 35,75% προς 64,25%. Η μικρή, πάντως, βελτίωση της σχέσης των άμεσων προς τους έμμεσους φόρους δεν πρέπει να ξεγελάει κανέναν, δεδομένου ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατάφερε να αυξήσει τη συμμετοχή των άμεσων φόρων στα συνολικά φορολογικά έσοδα, επιβαρύνοντας τα μικρά και μεσαία εισοδήματα. Τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα, προήλθε από τα "αντικειμενικά" κριτήρια, από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, ενώ στα δύο αυτά κακά από τις αρχές του 1997 προστίθεται και η κατάργηση βασικών φορολογικών απαλλαγών. Από τη συνδυασμένη δράση των τριών αυτών παραγόντων η κυβέρνηση προσδοκά να εισπράξει το επόμενο έτος από τα φυσικά πρόσωπα φόρο ύψους 1,233 δισ. δραχμές ή 21% αυξημένο ως προς το 1996. Αντίθετα, η πρόβλεψη για τη φορολογία των επιχειρήσεων και των τραπεζών, οι οποίες παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια προκλητικά κέρδη μόλις καλύπτει το 50% του στόχου των φυσικών προσώπων. Από 548 δισ. προβλέπεται να ανέλθουν σε 630 δισ. το 1997.

Από την πλευρά της, βέβαια, η κυβερνητική προπαγάνδα ισχυρίζεται ότι οι εργαζόμενοι δε θα πρέπει να ανησυχούν δεδομένου ότι η επιπλέον φορολογική επιβάρυνση αφορά αποκλειστικά το... μεγάλο κεφάλαιο. Οταν, βέβαια, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης αναφέρουν ότι το 1997 θα επιβαρυνθούν τα μεγάλα εισοδήματα, αναφέρονται στα πρόσφατα μέτρα της φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, της φορολόγησης των κρατικών τίτλων και των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, την αύξηση του φορολογικού συντελεστή των τραπεζών από 35% σε 40%, και τη φορολόγηση της μεταβίβασης των εκτός χρηματιστηρίου μετοχών με 20%. Ισχυρίζονται, επίσης, ότι από τα μέτρα αυτά θα εισπράξει 150 δισ. δραχμές. Εστω ότι είναι σωστοί οι ισχυρισμοί της. Από τα 150 όμως δισ. δραχμές μέχρι το 1 τρισ. δραχμές υπάρχει μια διαφορά 850 δισ. δραχμών την οποία κάποιοι πρέπει να πληρώσουν... Πάντως, αμφιβάλλουμε σοβαρά ότι η κυβέρνηση θα εισπράξει το - μετριοπαθές θα λέγαμε - αυτό ποσό. Απόδειξη ότι στον κρατικό προϋπολογισμό δεν υπάρχει πουθενά εκτίμηση για το τι θα αποδώσει καθένα από τα νέα αυτά μέτρα. Το γεγονός αυτό ενισχύει τις απόψεις ότι η κυβέρνηση, αν και αρχικά δεν είχε διάθεση να πάρει ούτε αυτά τα δειλά και ημιτελή μέτρα, αναγκάστηκε να τα προσθέσει εσπευσμένα και βιαστικά στη συνέχεια, προκειμένου να κατασιγάσει και να απονευρώσει τις λαϊκές αντιδράσεις.

Την απάντηση, βέβαια, στο ερώτημα ποιοι θα πληρώσουν τα 7,8 τρισ. δραχμές μπορούμε να την προσδιορίσουμε με σχετική ακρίβεια. Σίγουρα η κυβέρνηση δε θα πρέπει να προσδοκά πολλά πράγματα από τους εξαθλιωμένους συνταξιούχους, τους άνεργους, τους μικρούς αγρότες, οι οποίοι είναι αντιμέτωποι σήμερα με μια διαδικασία βίαιης απαλλοτρίωσης του μικρού τους κλήρου, καθώς και των εισοδημάτων εκείνων που κινούνται στα επίπεδα του 1,5 - 1,7 εκατομ. δραχμών. Ολες αυτές τις κοινωνικές κατηγορίες έχει προλάβει να τις ξεζουμίσει την προηγούμενη δεκαετία. Κύριος στόχος της τα εισοδήματα από 2 εκατομ. δραχμές και πάνω. Αυτά θα αποτελέσουν την πρώτη ύλη για τη φορολογία φυσικών προσώπων, αυτοί κυρίως θα καταβάλουν τα 5 τρισ. των έμμεσων φόρων. Το εισοδηματικά όρια της κυβερνητικής στόχευσης δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια. Το σίγουρο είναι ότι θα πληγούν αρκετά σκληρά και μεσαία στρώματα. Το σίγουρο είναι ότι η φορολογική πολιτική θα λειτουργήσει σαν μηχανισμός συμπίεσης εισοδημάτων προς τα κάτω. Ορισμένοι θα βρεθούνε μερικά σκαλιά πιο κάτω, ενώ θα υπάρξουν και οι δεκάδες ή και εκατοντάδες ίσως χιλιάδες άτυχοι οι οποίοι θα περάσουν την επικίνδυνη γραμμή της φτώχειας. Γιατί κρατικός προϋπολογισμός του 1997 πρώτα και κύρια σημαίνει συσσώρευση στον ένα πόλο του πλούτου και στον άλλο εξάπλωση της φτώχειας και της εξαθλίωσης. Οσο για τους "έχοντες" και "κατέχοντες", την αστική τάξη, δηλαδή, ας μην υπάρξει καμία αυταπάτη ότι μπορεί να μετατραπεί σε φορολογικό υποζύγιο, έστω και ελαφράς μορφής. Η τελευταία βρίσκεται σήμερα στην περίοδο των παχιών αγελάδων, διάγει προκλητικό και έκλυτο βίο και επιδίδεται μετά μανίας στη συσσώρευση. Συσσωρεύει κέρδη, πολυτελή ακίνητα και σκάφη, επενδύει σε ακριβούς πίνακες, ενώ ακούει τον κ. Σημίτη να μιλάει για "κατέχοντες" και χαμογελάει ειρωνικά.

Παρά τις αλχημείες, με τις οποίες "επένδυσαν" τον κρατικό προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς τα υπό το Ν. Χριστοδουλάκη επιτελεία, δεν κατάφεραν να κρύψουν τους κυβερνητικούς προσανατολισμούς. Κύρια τον τρόπο που διαχειρίστηκαν τα κονδύλια του 1996 σε μια προσπάθεια να δείξουν πως υπάρχει δήθεν αύξηση των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα για το 1997.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να δείξει το καθ' όλα ανύπαρκτο "κοινωνικό πρόσωπο" εμφάνισε έναν προϋπολογισμό εντελώς διαφοροποιημένο σε μεθοδολογία κατάρτισης από όλους τους προηγούμενους, με απώτερο στόχο να κάνει δυσκολότερες - σε πρώτη τουλάχιστον φάση - τις συγκρίσεις με το παρελθόν. Εκείνο που κυριαρχεί σε κάθε κονδύλι που εμφανίζεται είναι η υποτίμησή του σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωσή του μέχρι και φέτος και η διόγκωσή του για το 1997. Το αποτέλεσμα εκατοντάδων ή και χιλιάδων "λογιστικών μεταφορών", "εσωτερικών αναδιανομών", "δημιουργίας νέων κωδικών", "αλλαγής ονοματολογίας κονδυλίων", κομπίνες με τα επιμέρους κονδύλια των εσόδων και των δαπανών, είναι να εμφανίζεται ένας προϋπολογισμός σπαζοκεφαλιά. Ενας προϋπολογισμός κάλπικος, που περισσότερο κινείται στα πλαίσια της "επικοινωνιακής πολιτικής" του ΠΑΣΟΚ και πολύ λιγότερο στην παρουσίαση της δημοσιονομικής πολιτικής της επόμενης χρονιάς.Πάντως, και από τον πίνακα που παραθέτουμε φαίνεται καθαρά ο ασφυκτικός περιορισμός που επιχειρεί να επιβάλει η κυβέρνηση, ακόμα και σε τομείς που υποτίθεται πως θα έδινε προτεραιότητα, όπως η κοινωνική πρόνοια, η υγεία, αλλά και ο τομέας της παιδείας. Αν, μάλιστα, αυτές τις προβλεπόμενες ονομαστικές αυξήσεις στις δαπάνες τις δούμε στο φόντο του πληθωρισμού, που, σύμφωνα με τον "πολιτικό στόχο" της κυβέρνησης, εκτιμάται στο 6,5%, αλλά στην καλύτερη περίπτωση θα σκαρφαλώσει στο 7,5%, τότε γίνεται κατανοητό ότι λόγος γίνεται για απροκάλυπτο περιορισμό των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις δαπάνες του υπουργείου Εργασίας - Κοινωνικής Πρόνοιας προβλέπεται επίσημη αύξηση μόλις 2,4%, ενώ στο σχετικό ποσό - όπως σημειώνεται στο κείμενο του προϋπολογισμού - έχει συμπεριληφθεί κονδύλι 63 δισ. δρχ. που αφορά το υπουργείο Παιδείας.

Περίοπτη θέση, βέβαια, στις δαπάνες κατέχουν τα χρεολύσια για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους που, αν και εμφανίζονται μειωμένα, εξακολουθούν να "τρώνε" το 22,5% των γενικών δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού και οι φανερές στρατιωτικές δαπάνες που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 800 δισ. δρχ.

Σε 380,5 εκατομμύρια δραχμές θα ανέλθει το 1997 η "εισφορά" στον ΟΟΣΑ από τον κρατικό κορβανά. Γιατί, όλα τα ωραία πράγματα κοστίζουν. Ετσι, τσάμπα τις κάνουν τις συστάσεις, με βάση τις οποίες φτιάχτηκε ο νέος αντιλαϊκός προϋπολογισμός;

Διαβάζοντας κανείς το "ανθολόγιο" του πιο αντιλαϊκού προϋπολογισμού της τελευταίας δεκαπενταετίας, τουλάχιστον, βρίσκει και κάτι μαργαριτάρια... Οι συνδρομές, λέει, σε "υπηρεσίες" του ΝΑΤΟ θα ανέλθουν το 1997 σε 1,1 δισ. δρχ.

Ο ίδιος προϋπολογισμός, επίσης, θα πληρώσει και την "ευγνωμοσύνη" του ελληνικού και του κυπριακού λαού για την "υψηλή προστασία" που παρέχει η "Διεθνής Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών και ο μεσολαβητής τους στην Κύπρο" με τα πρόσφατα "ευεργετικά" αποτελέσματα, που είναι νωπά ακόμη στη μνήμη των λαών μας.

Η συνοπτική παρουσίαση σε αριθμούς των εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού του 1997 είναι η ακόλουθη:

Τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται κατά 1 τρισ. δραχμές, από 6,8 τρισ. το 1996 σε 7,8 τρισ. δραχμές το 1997. Το 1 τρισ. επιπλέον φόροι επιμερίζονται σε 400 δισ. δραχμές σε άμεσους φόρους και σε 600 δισ. δραχμές έμμεσους φόρους.

Από τους Αμεσους Φόρους,ο φόρος εισοδήματος Φυσικών Προσώπων αυξάνεται κατά 21%, από 1 σε 1,2 τρισ. δραχμές. Ο φόρος Νομικών Προσώπων(επιχειρήσεις - τράπεζες) αυξάνεται κατά 15%, από 548 σε 630 δισ. δραχμές. Οι φόροι στην περιουσία προβλέπονται αυξημένοι κατά 45,7% από 87,5 δισ. δραχμών.

Οι Εμμεσοι Φόροι αυξάνονται κατά 13,4%, και από 4,4 τρισ. σε 5 τρισ. δραχμές. Ο ΦΠΑ,ο κυριότερος σήμερα φόρος, αυξάνεται κατά 14,8%, από 2,2 τρισ. στα 2,5 τρισ. δραχμές. Οι Φόροι Χαρτοσήμου αυξάνονται κατά 12,8% και προβλέπεται να εισπραχθούν 255 δισ. δραχμές έναντι 226 το 1996.

Οι Φόροι Κατανάλωσης προβλέπεται να αυξηθούν κατά 12,4% και να διαμορφωθούν στα 1,9 τρισ. έναντι 1,7 τρισ. δραχμών. Οι ειδικοί φόροι οχημάτων είναι αυξημένοι κατά 19,5% και προβλέπεται να εισπραχθούν 127 δισ. δραχμές, οι φόροι πετρελαιοειδών κατά 7,5% και ποσό είσπραξης 940 δισ. δραχμές, οι δε φόροι καπνού και οινοπνεύματος προβλέπονται αυξημένοι κατά 13,4% και 25%, ενώ προβλέπεται να εισπραχθούν 465 και 75 δισ. δραχμές, αντίστοιχα.