Copyright 2018 The Associated

Από τη χτεσινή άφιξη του Ρ. Τ. Ερντογάν

Ξεκίνησε χτες η τριήμερη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη Γερμανία, όπου σήμερα και αύριο θα διεξάγει συνομιλίες με την καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, αλλά και τον Γερμανό Πρόεδρο, Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Η επίσκεψη Ερντογάν γίνεται σε μια περίοδο που η Τουρκία φαίνεται να «στρέφεται» προς την Ευρώπη και ιδιαίτερα τη Γερμανία, ζητώντας στήριξη για την οικονομική κρίση, ενώ πολυεπίπεδα παζάρια σε μια σειρά θέματα είναι σε εξέλιξη. Στο μεταξύ, το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις και των δυο κρατών με τις ΗΠΑ περνάνε φάση «αναθεώρησης» και οι αντιθέσεις μεταξύ «παραδοσιακών εταίρων» έχουν οξυνθεί.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, η ατζέντα περιλαμβάνει διμερείς σχέσεις, οικονομική, αμυντική συνεργασία, αλλά και τη συνεργασία στον τομέα της Ασφάλειας. Επίσης, «οι περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις, ειδικά αυτές που αφορούν τη Συρία, η συνεργασία ενάντια στην τρομοκρατία και την παράνομη μετανάστευση, οι σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ και άλλα θέματα που απασχολούν και τις δύο χώρες». Μεταξύ άλλων, ο Τούρκος Πρόεδρος θα έχει επαφές με αντιπροσώπους ΜΚΟ, αλλά και στελέχη μεγάλων γερμανικών εταιρειών στη διάρκεια εκδήλωσης του Τουρκο-γερμανικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, ενώ θα εγκαινιάσει μεγάλο μουσουλμανικό τέμενος στην Κολωνία. Για την ασφάλεια του Τούρκου Προέδρου έχουν επιστρατευτεί χιλιάδες πάνοπλοι Γερμανοί αστυνομικοί, ενώ έχουν ανακοινωθεί διαδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Την αισιοδοξία ότι η επίσκεψή του θα σηματοδοτήσει μια «νέα αρχή» για τις σχέσεις των δυο κρατών, «αφήνοντας πίσω τις διαφωνίες και επικεντρώνοντας στα κοινά συμφέροντα, ενόψει των παγκόσμιων δραματικών γεγονότων του τελευταίου διαστήματος», εξέφρασε ο Τούρκος Πρόεδρος σε άρθρο του στη γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine Zeitung». «Ας επικεντρωθούμε στα κοινά συμφέροντα, τις κοινές προκλήσεις και τις κοινές απειλές» και «όλα τα κανάλια διαλόγου θα πρέπει να είναι ανοιχτά» στα «ζητήματα που διαφωνούμε», συμπλήρωσε. Παράλληλα, ζητά από το Βερολίνο «περισσότερη αποτελεσματικότητα» στον αγώνα «εναντίον τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως το ΡΚΚ και οι υποστηρικτές του Φετουλάχ Γκιουλέν».

Επίσης, κάλεσε σε κοινή στάση απέναντι στη «μονομερή και ανεύθυνη προσέγγιση της αμερικανικής κυβέρνησης», που οδηγεί «σε μια περίοδο αδίστακτου εμπορικού πολέμου». Τέλος, στις οικονομικές σχέσεις των δύο πλευρών επισήμανε ότι «από τον τουρισμό έως τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, από τις υποδομές έως την αυτοκινητοβιομηχανία, το πεδίο συνεργασίας είναι ευρύ».

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της καγκελαρίου, Στέφεν Ζάιμπερτ, «θα τεθεί όλο το εύρος των θεμάτων, όχι μόνο των διμερών σχέσεων, αλλά και περιφερειακά θέματα, και αυτά στα οποία δεν είμαστε στην ίδια γραμμή με την Τουρκία», ενώ πρόσθεσε ότι είναι προς το συμφέρον της Γερμανίας και της Ευρώπης μια πολιτικά και οικονομικά σταθερή Τουρκία, αλλά με δημοκρατία. «Προσβλέπουμε σε εντατικές συνομιλίες και θα υπάρξουν σημεία μεγάλης ταύτισης. Θα υπάρξουν, όμως, και θέματα πιο δύσκολα και στα οποία μπορούν ακόμη να αμβλυνθούν διαφορές απόψεων», εκτίμησε.

Ερωτηθείς εάν θα μπορούσε να «ξεπαγώσει» και η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας στην ΕΕ, ο Στ. Ζάιμπερτ μίλησε για «στασιμότητα» χωρίς να υπάρχει συζήτηση για «περαιτέρω άνοιγμα ή κλείσιμο αυτού του κεφαλαίου».

Στο μεταξύ, η ΕΕ από το 2018 έως το 2020 μείωσε κατά σχεδόν 40% την οικονομική βοήθεια προς την Τουρκία, που προορίζεται για την ενδεχόμενη ένταξή της στην ΕΕ, εξαιτίας της έλλειψης προόδου στα απαιτούμενα κριτήρια. Εκτός από τη μικρή πρόοδο η Κομισιόν ανέφερε ως άλλο λόγο για τη μείωση της αρωγής τον μικρό αριθμό προγραμμάτων της Αγκυρας στα οποία η ΕΕ θα επιθυμούσε να επενδύσει, κυρίως αυτά που έχουν στόχο τη βελτίωση του «κράτους δικαίου» και της «δημοκρατίας».

Στη διάρκεια αυτών των τριών ετών, η ΕΕ θα χορηγήσει στην Τουρκία 1,18 δισ. ευρώ για να προσαρμοστεί στις «ευρωπαϊκές προδιαγραφές», δηλαδή συνολικά 759 εκατ. ευρώ λιγότερα απ' ό,τι προβλεπόταν αρχικά, διευκρίνισε εκπρόσωπος της Κομισιόν. Για το διάστημα 2014-2020 είχαν προβλεφθεί 4,45 δισ. ευρώ βοήθεια προς την Τουρκία για την ενδεχόμενη ένταξή της στην ΕΕ, όμως έχουν καταβληθεί μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

ΑΓΚΥΡΑ.--

«Η στρατηγική μας εταιρική σχέση που έχει περάσει πολλές δυσκολίες τόσες πολλές φορές θα ξεπεράσει (και) αυτήν την "ταραγμένη φάση"», υποστήριξε ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν, αναφερόμενος στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας.

Μιλώντας στο 9ο επενδυτικό συνέδριο που οργάνωσε το Αμερικανοτουρκικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο (TAIK) στη Νέα Υόρκη - όπου βρέθηκε για να πάρει μέρος στην ετήσια ΓΣ του ΟΗΕ - ο Τούρκος ηγέτης παραδέχτηκε ότι οι σχέσεις των δύο πλευρών δοκιμάζονται από τις διαφωνίες τους σε θέματα όπως η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, το Παλαιστινιακό, το Συριακό κ.τ.λ. Την ίδια στιγμή, έκρινε ακόμα σκόπιμο να μιλήσει για «ορισμένους κύκλους» μέσα στην κυβέρνηση Τραμπ, που επιμένουν ότι οι διμερείς διαφορές θα λυθούν με απειλές, πίεση και εκβιασμούς προς την Αγκυρα. Αναφερόμενος ειδικά στον ισλαμιστή επιχειρηματία ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν - που ζει στις ΗΠΑ αλλά η Ουάσιγκτον δεν εκδίδει, αγνοώντας ουσιαστικά επίμονο αίτημα της Αγκυρας, που τον θεωρεί πρωτεργάτης της απόπειρας πραξικοπήματος του Ιούλη του 2016), επέμεινε: «Γιατί δεν τον εκδίδουν (σ.σ. οι αμερικανικές αρχές); Δεν είμαστε στρατηγικοί εταίροι;»

Στο μεταξύ, ενδιαφέρον είχε και η επιλογή του Τραμπ να απευθύνει από το βήμα της ΓΣ του ΟΗΕ ευχαριστίες, ειδικά στην Τουρκία, για την «προσφορά της» στο Συριακό, μέσα από το ρόλο που έπαιξε για την αποφυγή «μιας ανθρωπιστικής καταστροφής στο Ιντλίμπ». «Η Τουρκία έκανε μια σπουδαία δουλειά με το Ιντλίμπ και μας βοήθησε πολύ», είπε, ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε και ότι «οι ΗΠΑ θέλουν και μπορούν να βοηθήσουν».

Φυσικά, οι διαπιστώσεις και των Τούρκων και των Αμερικανών για το ρόλο της άλλης πλευράς αναδεικνύουν τη σημασία που έχει η διατήρηση του - τουλάχιστον - συντονισμού τους. Χωρίς, βέβαια, αυτό να σημαίνει ότι δεν πιέζουν σημαντικά οι σοβαρές αντιθέσεις, περιπλέκοντας κι άλλο το παζάρι, του οποίου την κατάληξη κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά.