ΡΕΠΟΡΤΑΖ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

Εισπνεόμενοι πειραματισμοί στα 12 χρόνια...

...και χρήση κάνναβης και «έκστασης» στα 13-14

Motion Team

Τα στοιχεία της έκθεσης δείχνουν προτίμηση στα «στεγνά προγράμματα» (στη φωτογραφία, αγώνες τζούντο της θεραπευτικής κοινότητας «Ιθάκη»)

Πολυσύνθετες, πολύμορφες και ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις παίρνει το πρόβλημα της τοξικομανίας στη χώρα μας, καθώς η πλειοψηφία των χρηστών είναι άνεργοι, έρχονται σε επαφή με εισπνεόμενους διαλύτες στα 12 χρόνια, στα 13 - 14 πειραματίζονται με την κάνναβη και την «έκσταση». Πρώτη ουσία χρήσης παραμένει η κάνναβη, ενώ η πρόληψη επιβεβαιώνεται ότι μένει στα χαρτιά.

Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το προφίλ των χρηστών, όπως παρουσιάστηκαν, χτες, στην 7η Ετήσια Εκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την τοξικομανία (ΕΚΤΕΠΝ), για την κατάσταση των ναρκωτικών στην Ελλάδα, το 2002.

Ενδεικτική είναι η μείωση, κατά ένα έτος, της ηλικίας πρώτης εμπειρίας χρήσης ουσιών. Τα εισπνεόμενα είναι η πρώτη ουσία, με την οποία έρχονται σε επαφή οι μαθητές σε ηλικία 12,3 έτη, γεγονός, που, όπως επισημαίνεται και στην Εκθεση, «οφείλεται στο ότι είναι νόμιμες και εύκολα προσβάσιμες ουσίες». Η κάνναβη είναι η επόμενη ουσία, με την οποία πειραματίζονται στα 13,8 έτη, ενώ η «έκσταση» είναι στα 13,4 έτη.

Αναλυτικότερα, όπως προκύπτει από τα κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά των χρηστών για το έτος 2002, το 62,8% των χρηστών είναι άνεργοι, το 10,5% έχουν περιστασιακή απασχόληση και μόνο το 19,2% έχουν σταθερή απασχόληση. Το 57% των χρηστών κυμαίνονται στην ηλικία 19-29 ετών και το 5,6% είναι κάτω των 18 ετών.

Εξίσου ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της Εκθεσης για το μορφωτικό επίπεδο των χρηστών. Το 33,9% είναι απόφοιτοι Λυκείου, το 32,7% είναι απόφοιτοι Γυμνασίου και το 25,1% απόφοιτοι Δημοτικού. Το 65% των χρηστών είναι κάτοικοι του νομού Αττικής και το 15,7% της Θεσσαλονίκης. Η μεγάλη πλειοψηφία έχουν σταθερή στέγη (93,9%) και το 6% έχουν προσωρινή στέγη ή είναι άστεγοι.

Υψηλά είναι τα ποσοστά ανεργίας και στους τρεις τύπους Προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, οι άνεργοι στα «στεγνά» κατέχουν το 62,1% και το 9,7% οι περιστασιακά απασχολούμενοι, στα προγράμματα υποκατάστασης το 64,6% είναι άνεργοι και περιστασιακά απασχολούμενοι το 13,6% και στα Κέντρα Αμεσης Πρόσβασης 64,4% άνεργοι και 11,3% περιστασιακά απασχολούμενοι και μόνο το 19% έχει σταθερή απασχόληση.

Η μέση ηλικία έναρξης παράνομης χρήσης διαφέρει ανάλογα με την ουσία έναρξης: 13 έτη για τα εισπνεόμενα, 15 έτη για τα χάπια, 15 έτη για άλλα ναρκωτικά, 16 έτη για την κάνναβη και 20 έτη για την ηρωίνη.

Η μέση ηλικία έναρξης χρήσης της κύριας ουσίας κατάχρησης είναι ανά ουσία: Τα 16 έτη για την κάνναβη, τα 19 έτη για τα χάπια, τα 20 για την ηρωίνη και τα 21 για την κοκαΐνη.

Το 79,2% δηλώνουν χρήση περισσότερων της μιας ουσιών. Οι συνηθέστερες ουσίες έναρξης χρήσης για τους χρήστες ηρωίνης είναι η κάνναβη (76,2%) και τα χάπια (8,5%). Για τους χρήστες κάνναβης, η συνηθέστερη ουσία έναρξης είναι η κάνναβη (90,4%) και 4,6% εισπνεόμενα.

Αρχίζουν και να «τα τσούζουν»

Η μέση ηλικία, κατά την οποία οι 15χρονοι μαθητές δηλώνουν ότι ήπιαν για πρώτη φορά, είναι τα 12 έτη για τα αγόρια και τα 13 για κορίτσια. Ενα χρόνο μετά την πρώτη εμπειρία με το αλκοόλ, είναι η μέση ηλικία κατά την οποία οι μαθητές δηλώνουν ότι μέθυσαν για πρώτη φορά.

Σημαντική μείωση του ποσοστού των μαθητών, που δηλώνουν κατανάλωση οινοπνευματωδών σε όλες τις περιόδους αναφοράς και κυρίως στη μηνιαία κατανάλωση, παρατηρείται σε σύγκριση με το 1998.

Εμπειρία μέθης τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους είχε το 29,5% των αγοριών (το 1988 ήταν το 25,8%) και το 20,8% των κοριτσιών το 2002 (το 1988 ήταν το 22,6%). Το 42,8% των αγοριών δηλώνουν ότι έχουν κάνει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών, ενώ για τα κορίτσια το ποσοστό είναι 29,9%.

Προτίμηση στα «στεγνά» προγράμματα

Κατά το έτος 2002 συμπληρώθηκαν 3.630 δελτία, εκ των οποίων το 69,2% (2.511 άτομα) από τα «στεγνά» προγράμματα, το 17,1% (621) από τα Κέντρα Αμεσης Πρόσβασης και το 13,7% (498) από τα προγράμματα υποκατάστασης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εκθεσης. Ιδιαίτερα η προτίμηση στα «στεγνά» προγράμματα εμφανίζεται στις ηλικίες κάτω των 18 (7,5%) και στις ηλικίες 19-29 έτη (69%).

Παρά την προσθήκη στο σύστημα καταγραφής των πρωτογενών δεδομένων της Μονάδας Απεξάρτησης «18 ΑΝΩ» και τη δημιουργία νέων θεραπευτικών προγραμμάτων, υπήρξε πολύ μικρή αύξηση (1,3%) του αριθμού χρηστών που συμπλήρωσαν το δελτίο του δείκτη στα Στεγνά Προγράμματα σε σχέση με το 2001. Ο αριθμός των χρηστών που εισήχθησαν στα Προγράμματα Υποκατάστασης κατά το έτος αναφοράς μειώθηκε κατά 4% και ο αριθμός των χρηστών που συμπλήρωσαν το δελτίο του δείκτη από τα Κέντρα Αμεσης Πρόσβασης μειώθηκε κατά 8,8% (δεν περιλαμβάνονται στοιχεία από την Υπηρεσία Υποδοχής του ΟΚΑΝΑ).

Για πρώτη φορά μετά το 1990 υπήρξε μείωση των θανάτων. To 2002 σημειώθηκαν 259 θάνατοι (99,2% από ηρωίνη), που παρουσιάζουν μείωση κατά 19,3% σε σχέση με το 2001. Το 86,5% ήταν άνεργοι, το 42,1% ήταν απόφοιτοι δημοτικού και το 51,4% είχαν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Το γεγονός της μείωσης των θανάτων επισημάνθηκε τόσο απ' τον υπουργό Υγείας Κ. Στεφανή, όσο και απ' την πρόεδρο του Οργανισμού κατά των ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) Αν. Κοκκέβη και μια ερμηνεία που έδωσαν είναι ότι αποτελεί προϊόν των μέτρων που εφαρμόστηκαν πριν χρόνια.

Ενδιαφέρον έχουν οι επιφυλάξεις του Χρ. Κόκκορη, διευθυντή της μονάδας μεθαδόνης στον Πειραιά για τα προγράμματα με υποκατάστατα, στα οποία υπάρχει ανοχή για την παράλληλη χρήση ναρκωτικών. Ο Χρ. Κόκκορης -ήταν απ' τους πρώτους που εισηγήθηκαν την εφαρμογή των προγραμμάτων με υποκατάστατα στη χώρα μας- υπογράμμισε ότι η παράλληλη χρήση θέτει σε κίνδυνο τόσο την υγεία όσο και τη ζωή και πρόσθεσε ότι η υποτροπή έχει φτάσει στο 200%. Αναφερόμενος στους θανάτους από ναρκωτικά είπε ότι γενικά μπορεί να έχουν μειωθεί αλλά έχουν αυξηθεί οι θάνατοι εκείνων που συμμετέχουν σε προγράμματα με υποκατάστατα και επιτρέπεται η παράλληλη χρήση. «Μεταφέρθηκαν από έξω μέσα», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Ο υπουργός Υγείας, Κ. Στεφανής, προσπάθησε να καλύψει την απουσία ουσιαστικής πρόληψης, λέγοντας ότι «κανένα πρόγραμμα πρόληψης δεν μπορεί να έχει άμεσα αποτελέσματα». Η Αν. Κοκκέβη υποστήριξε ότι πρέπει να «δούμε την εξάρτηση ως χρόνια υποτροπιάζουσα ασθένεια» και να μην αποβάλλονται απ' τα προγράμματα όσοι υποτροπιάζουν.

Ο Χαρ. Πουλόπουλος, διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων επισήμανε: «Μπορούν να γίνουν διάφορες ερμηνείες στα στοιχεία ανάλογα με το πώς βλέπεις τα πράγματα. Το 2002 ήταν η χρονιά εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια επιτροπή παρακολούθησης και αξιολόγησής του, σε όλους τους τομείς».

Θα διασφαλιστεί η αυτοδιοίκηση του ΚΕΘΕΑ;

Ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ προς τον υπουργό Υγείας

Για την αλλαγή του τρόπου διοίκησης και λειτουργίας του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), που προωθεί η κυβέρνηση, όπως αυτή προκύπτει από δηλώσεις του υπουργού Υγείας και δημοσιεύματα του Τύπου, είναι η Ερώτηση των βουλευτών του ΚΚΕ Παναγιώτη Κοσιώνη, Ορέστη Κολοζώφ και Αντώνη Σκυλλάκου προς τον υπουργό Υγείας, Κ. Στεφανή.

Οπως επισημαίνουν οι τρεις βουλευτές, ο Κ. Στεφανής επιβεβαίωσε με δηλώσεις του στον Τύπο ότι υπάρχει υπό διαμόρφωση νομοθετική ρύθμιση για το ΚΕΘΕΑ. Επίσης, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η κυβέρνηση προωθεί ρύθμιση με την οποία ο Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) θα διορίζει δύο επιπλέον μέλη πέραν των εννέα -μέχρι τώρα - εκλεγμένων μελών απ' τη Γενική Συνέλευση του ΚΕΘΕΑ. Επίσης, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΘΕΑ θα συγκροτείται με απόφαση του υπουργού Υγείας.

«Το ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, το προσωπικό, οι θεραπευόμενοι και οι γονείς τους έχουν εκφράσει την κάθετη αντίθεσή τους σε μια τέτοια προοπτική γιατί καταργείται η διοικητική αυτοτέλεια και μπορεί να αλλάξει την όλη φιλοσοφία των μέχρι τώρα προγραμμάτων που εφαρμόζει το Κέντρο», σημειώνουν οι βουλευτές και ερωτούν τον υπουργό Υγείας εάν αληθεύουν οι σχετικές πληροφορίες και αν θα ικανοποιήσει το αίτημα όλων των φορέων του ΚΕΘΕΑ προωθώντας το παλαιότερο σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης, στο οποίο είχαν καταλήξει από κοινού το ΚΕΘΕΑ και το υπουργείο Υγείας.

Συναυλία της «Παρέμβασης»

Μια βραδιά με παλιά και νέα ακούσματα διοργανώνει ο Σύλλογος Οικογένειας του Θεραπευτικού Προγράμματος «Παρέμβαση», την Παρασκευή 18 του Ιούλη, στο Θέατρο Λυκαβηττού, στις 9.15 μ.μ.

Στη συναυλία θα συμμετάσχουν οι καλλιτέχνες Μαρία Φαραντούρη, Μίλτος Πασχαλίδης, Πέτρος Πανδής, Χρόνης Αηδονίδης, Δώρος Δημοσθένους, Χρήστος Τσιαμούλης με τους μουσικούς τους. Η τιμή εισιτηρίου είναι 20 ευρώ.