Είναι κοινά αποδεκτό από το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας πως η παιδεία μας, υποβαθμισμένη και καθυστερημένη, δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της εποχής, του τόπου μας, του λαού μας.

Οι κυβερνήσεις, που εναλλάσσονται στην εξουσία στον τόπο μας, την τελευταία πεντηκονταετία, καυχώνται ότι θα βγάλουν από το τέλμα της καθυστέρησης την παιδεία και τον τόπο, με τις "μεταρρυθμίσεις" που κάνουν. Τα διάφορα μέτρα "εκσυγχρονισμού", που διακηρύσσουν και προβάλλουν με μεγάλα λόγια, δεν είναι στην πραγματικότητα τίποτε άλλο παρά ο εξωραϊσμός της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της.

***

Το πλαίσιο είναι: Η επέκταση της εμπορευματοποίησης της παιδείας ακόμα και με αναθεώρηση του Συντάγματος (άρθρο 16). Οι όποιες προωθούμενες από το υπουργείο Παιδείας ρυθμίσεις έχουν ως στόχο ακριβώς το ξεθεμελίωμα της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης και το χτύπημα του ενιαίου χαρακτήρα της.

Η ουσία όλων αυτών των φανταχτερών προτάσεων είναι: Ενα εκπαιδευτικό σύστημα που να βγάζει φτηνό και χαμηλού μορφωτικού επιπέδου εξειδικευμένο εργατοϋπαλληλικό δυναμικό, για τις ανάγκες των επιχειρήσεων του πολυεθνικού κεφαλαίου. Για ένα ελάχιστο δε τμήμα, τους "ικανούς" προσφέρειμια τριτοβάθμια εκπαίδευση τέτοια που να έχουν πρόσβαση ακόμα και οι απόφοιτοι των ΙΕΚ, αφού μπαίνουν στην ίδια μοίρα τα ΤΕΙ με τα μονοετή και διετή ιδιωτικά κολέγια, τα μετεξελιγμένα ΙΕΚ.

Το "Εθνικό Απολυτήριο", το "Διεθνές Απολυτήριο", η "Λευκή Βίβλος" για την παιδεία, η κατάργηση της επετηρίδας, η κατάργηση δήθεν των εισαγωγικών εξετάσεων, η "Ελεύθερη πρόσβαση", το "Ανοιχτό Πανεπιστήμιο", οι "Ελεύθεροι Κύκλοι Σπουδών" με επιβολή διδάκτρων στην ουσία ιδιωτικοποιούν τα ΑΕΙ.

Ολο αυτό το πλέγμα των προτάσεων, με την αποσύνδεση των Τίτλων Σπουδών από κάθε εργασιακό δικαίωμα, που τα πτυχία μετατρέπονται στην ουσία σε διαβατήρια ανεργίας, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Σκοπός ο αποπροσανατολισμός των μαθητών και των γονέων τους.

***

Οι πιστώσεις για την παιδεία, γύρω στο 7% φέτος, είναι ασήμαντες για τις τεράστιες ανάγκες που υπάρχουν. Η λιτότητα είναι καθολική.

Τα χρηματοδοτούμενα ΕΟΚικά ερευνητικά προγράμματα αφορούν μόνο στην εκπαίδευση ειδικών και για αντικείμενα που ενδιαφέρουν τις πολυεθνικές. Δηλαδή η όλη προσπάθεια γίνεται έξω από το σχολικό σύστημα εκπαίδευσης, καμιά σχέση με την πνευματική καλλιέργεια και την ολοκλήρωση της προσωπικότητας των νέων.

Μακριά από την πραγματική ανάγκη ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας, αλλά μόνο προς όφελος του πολυεθνικού κεφαλαίου και ελάχιστων υπηρετών του.

Η αχαλίνωτη διαφήμιση και προβολή των ποικίλων μορφών και ειδικοτήτων σχολών και ΙΕΚ, των παραρτημάτων των ποικίλων μορφών και ειδικοτήτων και άλλων ξένων χωρών καλλιεργούν και ενισχύουν την ιδιωτική πρωτοβουλία της ιθύνουσας τάξης, των ολίγων, των κρατούντων, των "εχόντων".

Εχεις χρήματα; Αγόρασε γνώσεις. Απόκτησε προσόντα. Η γνώση τιμάται με χρήματα. Και ποιος έχει; Ο μισθωτός και ο συνταξιούχος, ο μεροκαματιάρης, ο αγρότης, ο μικρομεσαίος ή ο άνεργος;

***

Η βιτρίνα των μέτρων "εκσυγχρονισμού" της παιδείας όχι μόνον δε λύνει τα χρόνια προβλήματα της αντιπαιδαγωγικής βάρδιας, της ανακύκλωσης της παρωχημένης γνώσης, τις τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό, εποπτικά μέσα, αίθουσες διδασκαλίας, αλλά προσθέτει - και μάλιστα πολύ έντονα - και τα προβλήματα από τις επιταγές της ΕΕ.

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, ο μαθητικός, ο φοιτητικός, ο σπουδαστικός κόσμος, δάσκαλοι και καθηγητές όλων των βαθμίδων, γονείς και κηδεμόνες, πλατιά στρώματα του λαού συνειδητοποιούν μέρα με τη μέρα ότι χρειαζόμαστε μια παιδεία που να ανταποκρίνεται στις επιμορφωτικές ανάγκες των νέων μας, δηλαδή σύγχρονες γνώσεις και εφόδια, τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που θα τους εντάξουν στα προγράμματα και τις διαδικασίες ανάπτυξης της οικονομίας προς όφελος του λαού και όχι των ολίγων, των πολυεθνικών. Απαιτεί: Παιδαγωγικά συστήματα και γενική μόρφωση που θα σκοπεύουν στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας των νέων για μια ζωή ποιότητας.

Επιβάλλεται πλέον η συσπείρωση όλων των ενδιαφερομένων σε ένα μέτωπο παιδείας, αγώνα και πάλης, για να αποτραπούν τα προτεινόμενα σχέδια και με την αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων να επιβληθεί το 15% για την παιδεία, να καθιερωθούν μέτρα προς όφελος του λαού.

Οι δισταγμοί και συναισθηματικοί πολιτικοί δεσμοί ορισμένων συνδικαλιστικών παρατάξεων θα πρέπει να παραμεριστούν και να δώσουν τη θέση τους στο δίκαιο των αιτημάτων του κλάδου, στο συμφέρον των νέων μας, της ολότητας του λαού.

Το μέτωπο για την παιδεία παίρνει παλλαϊκό χαρακτήρα. Δάσκαλοι και καθηγητές όλων των βαθμίδων, γονείς και κηδεμόνες, μαθητές, φοιτητές, σπουδαστές πρέπει όλοι να βρεθούμε στις επάλξεις του αγώνα. Η νίκη θα είναι βέβαιη, γιατί είναι δίκαιος ο αγώνας και αφορά την προκοπή όλου του λαού.

Νίκος ΜΑΛΑΜΟΓΛΟΥ

Εκπαιδευτικός

Εχεις χρήματα; Αγόρασε γνώσεις, απόκτησε προσόντα. Η γνώση τιμάται με χρήματα. Και ποιος έχει; Ο μισθωτός και ο συνταξιούχος, ο μεροκαματιάρης, ο αγρότης, ο μικρομεσαίος ή ο άνεργος;

- Η κυβέρνηση παρουσίασε το Πρόγραμμα "Ιωάννης Καποδίστριας", το οποίο προβλέπει τις αναγκαστικές συνενώσεις Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σ' αυτό το πρόγραμμα προβλέπονται και κάποιες χρηματοδοτήσεις για τους προς συνένωση ΟΤΑ. Τις θεωρείτε ικανοποιητικές;

- Σε καμία περίπτωση. Η κυβέρνηση επιδιώκει να κάνει συνενώσεις με... ξένα κόλλυβα. Προωθεί τις αναγκαστικές συνενώσεις χωρίς, ουσιαστικά, να δίνει δραχμή. Απλά, για να προωθήσει, δήθεν, την ανάπτυξη παίρνει κονδύλια από τους θεσμοθετημένους υπέρ των ΟΤΑ πόρους, τους ΚΑΠ (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι) και τα παρουσιάζει ως "οικονομικά κίνητρα" προς τις κοινότητες. Στην ουσία, αφαιρεί κονδύλια από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μόνο ένα μικρό κονδύλι δίνει επιπρόσθετα, μόλις 28 δισ., αλλά και αυτά αποτελούν δάνειο. Και επιπλέον, δίνει τα μισά κονδύλια για αναγκαστικές συνενώσεις από όσα θα έδινε σε ΟΤΑ που θα δέχονταν να συνενωθούν εθελοντικά, με βάση τις οικονομικές ενισχύσεις που προέβλεπαν παλαιότερες διατάξεις για εθελοντικές συνενώσεις. Δεν είναι τίποτε άλλο παρά κλοπή σε βάρος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

- Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος;

- Βέβαια. Από μια ανάγνωση του σχετικού Προγράμματος προκύπτει ότι οι πόροι για τη χρηματοδότηση των αναγκαστικών συνενώσεων, για την περίοδο 1997 - 2001, που ανέρχονται σε 266,750 δισεκατομμύρια δραχμές, προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους και τη Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία και αυτή αποτελεί μέρος των ΚΑΠ. Προέρχονται, δηλαδή, από τους πόρους της ΤΑ, που αναγκαστικά δίνονται και σήμερα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για επιπλέον πόρους, αλλά για χρήματα που έτσι κι αλλιώς δίνονται στους ΟΤΑ. Και πρέπει να σημειωθεί πως οι ΚΑΠ μαζί με τη ΣΑΤΑ ανέρχονται για φέτος σε περίπου 343 δισ. Αρα, αντιστοιχούν σε κάθε δημότη της χώρας περίπου 33 χιλιάδες δραχμές. Επιπλέον, οι 5.318 κοινότητες, οι οποίες θα αποτελέσουν και το "επίκεντρο" των συνενώσεων, έχουν, σύμφωνα με το ίδιο το Πρόγραμμα, πληθυσμό 3.151.737 κατοίκους. Αρα, οι κάτοικοι των κοινοτήτων αυτών θα έπρεπε να λάβουν ως ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό περίπου 105 δισ. Με βάση, τώρα, τις παλαιότερες διατάξεις που προέβλεπαν και τα οικονομικά κίνητρα για τις εθελοντικές συνενώσεις, οι κοινότητες που θα συνενώνονταν σε εθελοντική βάση θα έπαιρναν τα διπλάσια ποσά από όσα δικαιούνται βάσει των κατανομών των ΚΑΠ. Επομένως, θα έπρεπε να πάρουν 210 δισ. Και η κυβέρνηση έρχεται τώρα να ισχυριστεί ότι θα "ενισχύσει" τους ΟΤΑ για τις αναγκαστικές συνενώσεις δίνοντας μερικά δισ. επιπλέον. Και δεν είναι μόνον αυτά.

- Τι εννοείτε; Υπάρχει και συνέχεια;

- Δυστυχώς ναι. Οπως αναφέρει το ίδιο το Πρόγραμμα, που έχει καταρτίσει η κυβέρνηση, το ποσό που θα διατεθεί από τους ΚΑΠ ως οικονομική ενίσχυση των ΟΤΑ, που θα προκύψουν από τις συνενώσεις, αντιστοιχεί στα 2/3 της αναμενόμενης ετήσιας αύξησης των πόρων αυτών, η οποία όπως εκτιμά η ίδια η κυβέρνηση κυμαίνεται στο 15% του ετήσιου συνολικού ποσού τους. Οι ΚΑΠ προέρχονται κυρίως από το 20% των εσόδων του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων και το 50% των εσόδων των τελών κυκλοφορίας. Επομένως, η κυβέρνηση ελπίζει ότι τα έσοδα από τους φόρους αυτούς θα αυξηθούν και από αυτή την αύξηση θα καλύψει τις χρηματοδοτήσεις που υπόσχεται. Αρα, αφαιρεί από την ΤΑ τα 2/3 της αύξησης των εσόδων της για την περίοδο 1997 - 2001. Συν το γεγονός ότι από τα τέλη κυκλοφορίας παρακρατά το 25% για φέτος και τον επόμενο χρόνο, ως "εισφορά της ΤΑ στο δύσκολο δρόμο προς τη σύγκλιση". Ολα αυτά αναδεικνύουν το μέγεθος της κλοπής σε βάρος του θεσμού και πρέπει να προκαλέσουν την αντίδραση των αιρετών στα σχέδια της κυβέρνησης.

Θ. Μπ.