Πριν βρεθεί το αεροπλάνο και συγκεντρωθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, που σκιαγραφούν τις αιτίες, οι οποίες προκάλεσαν το τραγικό δυστύχημα, θα ήταν παράλογη, εξωπραγματική και αντιδεοντολογική, κάθε απόπειρα προσωποποίησης των ευθυνών. Ομως, με αφορμή το συγκεκριμένο δυστύχημα και όσα μέχρι στιγμής γράφτηκαν γύρω απ' αυτό, μπορούμε να κάνουμε ορισμένες βασικές επισημάνεις.

***

Επισήμανση δεύτερη: Οι πιθανότητες να μη χαθούν 71 ανθρώπινες ζωές - δηλαδή οι επιβάτες και του πλήρωμα του ουκρανικού αεροσκάφους - θα ήταν περισσότερες, αν οι κυβερνήσεις της Ουκρανίας είχαν πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, που θα μεγιστοποιούσαν την ασφάλεια των αεροπορικών πτήσεων και θα ελαχιστοποιούσαν τους κινδύνους να συμβεί αυτό που συνέβη προχτές στη Θεσσαλονίκη.

Επισήμανση τρίτη: Ο σχεδιασμός και - κυρίως - η υλοποίηση πολιτικών, που θα κάνουν ασφαλέστερα τα ταξίδια των αεροπλάνων, των πλοίων, των τρένων, των αυτοκινήτων και γενικά, έχει δύο πλευρές. Η πρώτη πλευρά έχει να κάνει με το οικονομικό κόστος και η δεύτερη με το κοινωνικό όφελος, που πολλές φορές ισοδυναμεί και με τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών. Και εδώ, ο ρόλος του κράτους - δηλαδή των εκάστοτε κυβερνήσεων και όλων εκείνων που μετέχουν στα κοινά - είναι ή θα πρέπει να είναι καθοριστικός, καθώς, μεταξύ των πολλών υποχρεώσεών του, είναι, από τη μια, να διαθέτει τα απαραίτητα κονδύλια για έργα υποδομής που θα κάνουν ασφαλέστερα τα ταξίδια (με κάθε μέσον) και, από την άλλη, να διαμορφώνει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, με το οποίο θα υποχρεώνει δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις να εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα (άρα, και να ξοδέψουν συγκεκριμένα ποσά) για την πρόληψη ατυχημάτων - δυστυχημάτων και, άρα, τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών.

Επισήμανση τέταρτη: Μέχρι "χτες", το κράτος είχε έναν τέτοιο προσανατολισμό - διέθετε, δηλαδή, αρκετά κονδύλια για έργα υποδομής και την αγορά των απαραίτητων μηχανημάτων (ραντάρ κλπ.), που συμβάλλουν στην πρόληψη ατυχημάτων - δυστυχημάτων και, παράλληλα, υποχρέωνε και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις για επενδύσεις που κάνουν ασφαλέστερες τις συνθήκες εργασίας - "σήμερα" οι πολιτικές αυτές θεωρούνται ..."εκτός εποχής". Από το 1989, που έγινε η ανατροπή του σοσιαλισμού στην πρώην Σοβιετική Ενωση και τις άλλες χώρες της Ανατ. Ευρώπης, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το "κράτος πρόνοιας". Σήμερα, τα πάντα έχουν αφεθεί στο έλεος των "αγορών" και όλα υποτάσσονται στη λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους. Οποιος αντιστέκεται ή αντιδρά στο ξήλωμα του "κράτους πρόνοιας", θεωρείται γραφικός ή καθυστερημένος. Οι σύγχρονες συνθήκες - λένε οι κάθε είδους θιασώτες της "παγκοσμιοποιημένης" οικονομίας - επιτάσσουν "αποκρατικοποιήσεις" ή "λιγότερο κράτος" και περισσότερη ιδιωτική πρωτοβουλία.

Επισήμανση πέμπτη και τελευταία: Οι κάθε είδους θιασώτες της συγκεκριμένης "παγκοσμιοποίησης" της οικονομίας αποσιωπούν κάτι πολύ σημαντικό, που έχει να κάνει με τον παράγοντα άνθρωπο και την ανθρώπινη ζωή. Με τις πολιτικές που εφαρμόζουν, αντιμετωπίζουν ως πρωτεύον θέμα τη μεγιστοποίηση των καπιταλιστικών κερδών και δευτερεύον την ανθρώπινη ζωή. Οχυρωμένοι πίσω από τις "σύγχρονες συνθήκες" και την "παγκοσμιοποίηση" της οικονομίας, οι επιτελείς της ελληνικής κυβέρνησης, όπως και όλων σχεδόν των χωρών του κόσμου, περιορίζουν σε όλο και πιο χαμηλά επίπεδα τα κονδύλια του Δημοσίου για έργα υποδομής και προμήθειες υλικού, που θα έκαναν ασφαλέστερη τη λειτουργία των αεροδρομίων, των λιμανιών, το εθνικό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο. Και είναι ευνόητο ότι οι ιδιωτικές ή οι κρατικές επιχειρήσεις - ακολουθώντας το παράδειγμα του "σύγχρονου" κράτους - σφαγιάζουν τις δαπάνες που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των συνθηκών εργασίας του προσωπικού τους και, άρα, την πρόληψη ατυχημάτων.

***

Απέναντι σ' αυτές τις επιλογές της άρχουσας τάξης, οι εργαζόμενοι της χώρας μας έχουμε, όχι μόνο χρέος, αλλά και υποχρέωση να αντισταθούμε και να απαιτήσουμε την εφαρμογή κρατικών σχεδίων και πολιτικών, που θα αποσκοπούν πρώτα και κύρια στην πρόληψη των ατυχημάτων - δυστυχημάτων και της ανθρώπινης ζωής. Γιατί, αν δεν αντισταθούμε τώρα, ίσως αύριο αποδειχτεί ότι είναι αργά, για να προλάβουμε κάποια νέα τραγωδία (αεροπορική - ναυτιλιακή - σιδηροδρομική - αυτοκινητική) ή κάποιο πολύνεκρο εργατικό δυστύχημα.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ

Στην ουσία, κυβέρνηση και ιδιωτικές επιχειρήσεις στήνουν ένα "σύγχρονο" κράτος, που θα λειτουργεί με γνώμονα, όχι την ανθρώπινη ζωή, αλλά τη μεγιστοποίηση των καπιταλιστικών κερδών. Ενα κράτος, στο οποίο τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους και οι δαπάνες πρόληψης των εργατικών και άλλων ατυχημάτων - δυστυχημάτων - άρα, η ανθρώπινη ζωή - θεωρούνται "είδος πολυτελείας"!

- Την προηγούμενη εβδομάδα η υπουργός Ανάπτυξης εξήγγειλε την κατάθεση σχεδίου νόμου για τη "βελτίωση" του νόμου περί επαγγελματικής στέγης. Πώς σχολιάζετε αυτή την κίνηση;

- Κάτω από την πίεση των τελευταίων πετυχημένων κινητοποιήσεων των ΕΒΕ και γενικότερα την κατακραυγή και αγανάκτηση που τους διακατέχει σήμερα, αλλά και το συγκεκριμένο μήνυμα που έστειλαν προς την κυβέρνηση μέσα από τις εκλογές στα επιμελητήρια - που όπως είναι γνωστό οι συνεπείς αγωνιστικές δυνάμεις της ΔΗΚΕΒΕ αύξησαν τις δυνάμεις τους και σε μερικές περιπτώσεις και 100%, όπως στο ΒΕΑ - αφ' ενός και αφ' ετέρου, με δεδομένο ότι βρισκόμαστε ενόψει νέων, πιο δυναμικών και πολύμορφων αγώνων μέσα στο 1998, η κυβέρνηση έσπευσε διά της υπουργού Ανάπτυξης να εξαγγείλει την κατάθεση ενός νομοσχεδίου για την επαγγελματική στέγη. Στην ουσία, παρά τις διακηρύξεις της υπουργού, το νομοσχέδιο αυτό όχι μόνο δε λύνει το πρόβλημα, αλλά χειροτερεύει την κατάσταση για τους ΕΒΕ, με εξαίρεση την αύξηση της διάρκειας μίσθωσης στα δώδεκα χρόνια, κι αυτό για να ρίξει στάχτη στα μάτια και να αποπροσανατολίσει το συνδικαλιστικό κίνημα. Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου κινείται σε μια κατεύθυνση που αν ωφεληθούν κάποιοι, αυτοί να είναι οι μεγαλοϊδιοκτήτες.

- Με ποιο τρόπο γίνεται αυτό, αφού, η κυβέρνηση έκανε λόγο για βελτίωση του νόμου για την επαγγελματική στέγη;

- Κοιτάξτε: το μεγάλο πρόβλημα σήμερα το αντιμετωπίζουν δεκάδες χιλιάδες συνάδελφοι που βρίσκονται στην κυριολεξία σε ένα χάος, αφού η υπόθεσή τους βρίσκεται σε εκκρεμότητα και σύρονται στα δικαστήρια. Είναι γνωστό ότι ΕΒΕ που τον προηγούμενο Αύγουστο έκλεισαν δωδεκαετία στην επαγγελματική τους στέγη βρίσκονται σε μια διαδικασία που από τη μια μεριά δέχονται τρομακτικές πιέσεις από τους ιδιοκτήτες για υπερδιπλασιασμό των ενοικίων ή ακόμα πιέζονται και δίνουν μεγάλα ποσά κάτω απ' το τραπέζι, για να σώσουν την επιχείρησή τους. Ούτε κουβέντα, λοιπόν, γι' αυτές τις περιπτώσεις, αλλά ούτε και κουβέντα για τους νέους ενοικιαστές που, σύμφωνα με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών, αντί να μειωθεί το 6%, αυξάνεται στο 10%, ανοίγοντας το δρόμο να εκτιναχτούν και τα ενοίκια στα ύψη. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι σε μερικές περιπτώσεις θα έχουμε και διπλασιασμό των ενοικίων της επαγγελματικής στέγης.

- Τι προτείνετε κάτω από αυτές τις συνθήκες για την αντιμετώπιση του τεράστιου αυτού προβλήματος;

- Οποιαδήποτε ψευδεπίγραφα νομοσχέδια για δήθεν βελτιώσεις ή οποιεσδήποτε μικροβελτιώσεις ή καταργήσεις μέτρων που αφορούν τους ΕΒΕ και η αντικατάστασή τους με άλλα, όπως παραδείγματος χάριν η κυβέρνηση υποσχέθηκε την αντικατάσταση των "αντικειμενικών κριτηρίων" με τα ΤΑΧΙS, είναι γνωστό ότι όχι μόνο δε θα βελτιώσουν την κατάσταση του μικροεπαγγελματία και μικρέμπορου, αλλά θα τη χειροτερέψουν από τη στιγμή που τόσο η σημερινή, όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν υποτάξει τις πολιτικές τους στην εξυπηρέτηση του ντόπιου και ξένου πολυεθνικού κεφαλαίου. Ετσι, λοιπόν, εάν δεν αλλάξουν ρότα αυτές οι πολιτικές, σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, κανένα από τα προβλήματα των ΕΒΕ δεν πρόκειται να λυθεί. Μοναδικός δρόμος, λοιπόν, είναι οι αγωνιστικές κινητοποιήσεις των ΕΒΕ με άλλα κοινωνικά στρώματα που θα πιέσουν για την αλλαγή αυτών των πολιτικών.

Μ. Ζ.