Πριν βρεθεί το αεροπλάνο και συγκεντρωθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, που σκιαγραφούν τις αιτίες, οι οποίες προκάλεσαν το τραγικό δυστύχημα, θα ήταν παράλογη, εξωπραγματική και αντιδεοντολογική, κάθε απόπειρα προσωποποίησης των ευθυνών. Ομως, με αφορμή το συγκεκριμένο δυστύχημα και όσα μέχρι στιγμής γράφτηκαν γύρω απ' αυτό, μπορούμε να κάνουμε ορισμένες βασικές επισημάνεις.

***

Επισήμανση δεύτερη: Οι πιθανότητες να μη χαθούν 71 ανθρώπινες ζωές - δηλαδή οι επιβάτες και του πλήρωμα του ουκρανικού αεροσκάφους - θα ήταν περισσότερες, αν οι κυβερνήσεις της Ουκρανίας είχαν πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, που θα μεγιστοποιούσαν την ασφάλεια των αεροπορικών πτήσεων και θα ελαχιστοποιούσαν τους κινδύνους να συμβεί αυτό που συνέβη προχτές στη Θεσσαλονίκη.

Επισήμανση τρίτη: Ο σχεδιασμός και - κυρίως - η υλοποίηση πολιτικών, που θα κάνουν ασφαλέστερα τα ταξίδια των αεροπλάνων, των πλοίων, των τρένων, των αυτοκινήτων και γενικά, έχει δύο πλευρές. Η πρώτη πλευρά έχει να κάνει με το οικονομικό κόστος και η δεύτερη με το κοινωνικό όφελος, που πολλές φορές ισοδυναμεί και με τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών. Και εδώ, ο ρόλος του κράτους - δηλαδή των εκάστοτε κυβερνήσεων και όλων εκείνων που μετέχουν στα κοινά - είναι ή θα πρέπει να είναι καθοριστικός, καθώς, μεταξύ των πολλών υποχρεώσεών του, είναι, από τη μια, να διαθέτει τα απαραίτητα κονδύλια για έργα υποδομής που θα κάνουν ασφαλέστερα τα ταξίδια (με κάθε μέσον) και, από την άλλη, να διαμορφώνει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, με το οποίο θα υποχρεώνει δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις να εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα (άρα, και να ξοδέψουν συγκεκριμένα ποσά) για την πρόληψη ατυχημάτων - δυστυχημάτων και, άρα, τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών.

Επισήμανση τέταρτη: Μέχρι "χτες", το κράτος είχε έναν τέτοιο προσανατολισμό - διέθετε, δηλαδή, αρκετά κονδύλια για έργα υποδομής και την αγορά των απαραίτητων μηχανημάτων (ραντάρ κλπ.), που συμβάλλουν στην πρόληψη ατυχημάτων - δυστυχημάτων και, παράλληλα, υποχρέωνε και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις για επενδύσεις που κάνουν ασφαλέστερες τις συνθήκες εργασίας - "σήμερα" οι πολιτικές αυτές θεωρούνται ..."εκτός εποχής". Από το 1989, που έγινε η ανατροπή του σοσιαλισμού στην πρώην Σοβιετική Ενωση και τις άλλες χώρες της Ανατ. Ευρώπης, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το "κράτος πρόνοιας". Σήμερα, τα πάντα έχουν αφεθεί στο έλεος των "αγορών" και όλα υποτάσσονται στη λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους. Οποιος αντιστέκεται ή αντιδρά στο ξήλωμα του "κράτους πρόνοιας", θεωρείται γραφικός ή καθυστερημένος. Οι σύγχρονες συνθήκες - λένε οι κάθε είδους θιασώτες της "παγκοσμιοποιημένης" οικονομίας - επιτάσσουν "αποκρατικοποιήσεις" ή "λιγότερο κράτος" και περισσότερη ιδιωτική πρωτοβουλία.

Επισήμανση πέμπτη και τελευταία: Οι κάθε είδους θιασώτες της συγκεκριμένης "παγκοσμιοποίησης" της οικονομίας αποσιωπούν κάτι πολύ σημαντικό, που έχει να κάνει με τον παράγοντα άνθρωπο και την ανθρώπινη ζωή. Με τις πολιτικές που εφαρμόζουν, αντιμετωπίζουν ως πρωτεύον θέμα τη μεγιστοποίηση των καπιταλιστικών κερδών και δευτερεύον την ανθρώπινη ζωή. Οχυρωμένοι πίσω από τις "σύγχρονες συνθήκες" και την "παγκοσμιοποίηση" της οικονομίας, οι επιτελείς της ελληνικής κυβέρνησης, όπως και όλων σχεδόν των χωρών του κόσμου, περιορίζουν σε όλο και πιο χαμηλά επίπεδα τα κονδύλια του Δημοσίου για έργα υποδομής και προμήθειες υλικού, που θα έκαναν ασφαλέστερη τη λειτουργία των αεροδρομίων, των λιμανιών, το εθνικό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο. Και είναι ευνόητο ότι οι ιδιωτικές ή οι κρατικές επιχειρήσεις - ακολουθώντας το παράδειγμα του "σύγχρονου" κράτους - σφαγιάζουν τις δαπάνες που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των συνθηκών εργασίας του προσωπικού τους και, άρα, την πρόληψη ατυχημάτων.

***

Απέναντι σ' αυτές τις επιλογές της άρχουσας τάξης, οι εργαζόμενοι της χώρας μας έχουμε, όχι μόνο χρέος, αλλά και υποχρέωση να αντισταθούμε και να απαιτήσουμε την εφαρμογή κρατικών σχεδίων και πολιτικών, που θα αποσκοπούν πρώτα και κύρια στην πρόληψη των ατυχημάτων - δυστυχημάτων και της ανθρώπινης ζωής. Γιατί, αν δεν αντισταθούμε τώρα, ίσως αύριο αποδειχτεί ότι είναι αργά, για να προλάβουμε κάποια νέα τραγωδία (αεροπορική - ναυτιλιακή - σιδηροδρομική - αυτοκινητική) ή κάποιο πολύνεκρο εργατικό δυστύχημα.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ

Στην ουσία, κυβέρνηση και ιδιωτικές επιχειρήσεις στήνουν ένα "σύγχρονο" κράτος, που θα λειτουργεί με γνώμονα, όχι την ανθρώπινη ζωή, αλλά τη μεγιστοποίηση των καπιταλιστικών κερδών. Ενα κράτος, στο οποίο τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους και οι δαπάνες πρόληψης των εργατικών και άλλων ατυχημάτων - δυστυχημάτων - άρα, η ανθρώπινη ζωή - θεωρούνται "είδος πολυτελείας"!