Από την έκρηξη στο εργοστάσιο ξυλείας στα Γρεβενά

Η ΤΕ Γρεβενών έλαβε την πρωτοβουλία για μια τέτοια εκδήλωση καθώς στα Γρεβενά μέσα σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών έχασαν τη ζωή τους σε εκρήξεις σε εργοστάσια 4 εργάτες.

Το πρώτο εργατικό δυστύχημα από τα παραπάνω έγινε τη Δευτέρα 21 Μάρτη στο εργοστάσιο παραγωγής εκρηκτικών (ΕΛΤΕΚ) στην Ιτέα Γρεβενών, όπου 3 εργάτες βρέθηκαν διαμελισμένοι μετά από τεράστια έκρηξη.

Στη συνέχεια, την Τετάρτη 4 Μάη, μία ακόμα ισχυρή έκρηξη, αυτήν τη φορά στη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος του εργοστασίου επεξεργασίας ξύλου («Alfa Wood») στους Μαυραναίους Γρεβενών, προκάλεσε τον θανάσιμο τραυματισμό ενός εργαζόμενου.

Στην εκδήλωση μίλησε ο Χρήστος Παπάζογλου, γιατρός Εργασίας και μέλος του ΔΣ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ). Αρχικά αναφέρθηκε στο περιεχόμενο του όρου «υγεία» από τη σκοπιά των σύγχρονων λαϊκών αναγκών: «Οταν μιλάμε για την υγεία, δεν εννοούν και οι δύο πλευρές το ίδιο. Για τους εργοδότες και το κεφάλαιο, "υγιής" είναι ο εργαζόμενος που μπορεί να εργαστεί, που δεν έχει κάποια αναπηρία ή ασθένεια που να τον εμποδίζει στην εργασία του». Για τους εργαζόμενους, από την άλλη, η υγεία πρέπει να προσεγγίζεται ως «η κατάσταση πλήρους σωματικής, πνευματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας του ανθρώπου (...) που να του επιτρέπει όχι μόνο να εργάζεται, αλλά να συμμετέχει δημιουργικά στην οικογενειακή του ζωή, στην κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα, στον πολιτισμό, στην ψυχαγωγία».

Με αφετηρία αυτόν τον ορισμό προσεγγίστηκαν ο επαγγελματικός κίνδυνος και οι δυνατότητες πρόληψης και προστασίας της υγείας των εργαζομένων, οι αιτίες που αυτές οι δυνατότητες παραμένουν αναξιοποίητες.

Σε ό,τι αφορά την πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου, η παρουσίαση εστίασε τόσο στην πρόληψη των εργατικών «ατυχημάτων», που είναι σχεδόν ο μοναδικός δείκτης που μετριέται στα θέματα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ), όσο και στην πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών, στην πρόληψη της πρόωρης φθοράς της υγείας και της πρόωρης γήρανσης του οργανισμού που προκαλούνται από τις συνθήκες και τους όρους δουλειάς.

Αίσθηση προκάλεσαν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν και σύμφωνα με τα οποία η καταγραφή επαγγελματικών ασθενειών στη χώρα μας είναι μηδενική. Ενδεικτικά, παρουσιάστηκε το παράδειγμα της νόσου COVID-19, που ενώ είναι επαγγελματική νόσος για τους υγειονομικούς (και όχι μόνο) και παρότι έχει αναγνωριστεί ως βιολογικός παράγοντας επαγγελματικού κινδύνου, δεν έχει καταγραφεί και αναγνωριστεί καμία επαγγελματική ασθένεια ούτε καν στους υγειονομικούς, στους γιατρούς και τους νοσηλευτές που ήταν στην πρώτη γραμμή της μάχης με τον κορονοϊό.

«Αναδεικνύεται και μέσα από την πάλη για την προστασία της ΥΑΕ - και ιδιαίτερα από την πληθώρα παραδειγμάτων για τις αναξιοποίητες δυνατότητες πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου - η αναγκαιότητα, τελικά, αντιπαράθεσης με την κυρίαρχη αντίληψη, που υποτάσσει αυτές τις δυνατότητες στην ανταγωνιστικότητα και στην καπιταλιστική κερδοφορία, με εργαλείο την προσέγγιση κόστους - οφέλους», τόνισε μεταξύ άλλων ο Χρ. Παπάζογλου.

Κλείνοντας τόνισε πως αυτό που μπορεί να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για την ουσιαστική προστασία και της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, γυναικών και ανδρών, για την αξιοποίηση όλων των τεχνολογικών και επιστημονικών δυνατοτήτων σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι «η οργάνωση της παραγωγής και γενικότερα η ανάπτυξη που έχει κριτήριο τη συνδυασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό, τον εργατικό έλεγχο».

Την κεντρική ομιλία ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση, με βάση προβληματισμούς, απορίες αλλά και τη ζωντανή πείρα των εργαζομένων πάνω στο ζήτημα. Ιδιαίτερα απασχόλησε το παράδειγμα των καθαριστριών, που δεν είναι ενταγμένες στα ΒΑΕ, ενώ μεταφέρθηκε και η πείρα από τη μάχη που δόθηκε τα προηγούμενα χρόνια στα έργα κατασκευής της Εγνατίας Οδού για την τήρηση των απαραίτητων μέτρων.

Η συζήτηση συνεχίστηκε για τον ρόλο των Επιτροπών Υγείας και Ασφάλειας στους χώρους δουλειάς. Οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση συζήτησαν για το πώς αυτές πρέπει να αξιοποιούνται από τα εργατικά σωματεία και να συνδέονται με τη δράση τους, όπως και για το πώς η μεγαλοεργοδοσία προσπαθεί να περιορίσει τον ρόλο τους σε τυπικά καθήκοντα, ή ακόμα και να τις μετατρέψει σε συνένοχους για τις όποιες ελλείψεις παρουσιάζονται στους χώρους δουλειάς και οδηγούν σε «ατυχήματα».

Σε άλλη μια επιβεβαίωση των παραπάνω, ένας ακόμα εργαζόμενος, οικοδόμος αυτήν τη φορά, έχασε τη ζωή του στο μεροκάματο. Οπως καταγγέλλει το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας,«ο 54χρονος συνάδελφος, πατέρας 2 παιδιών, έχασε τη ζωή του την ώρα που πραγματοποιούσε εργασίες σε έργο της Περιφέρειας Αττικής για όμβρια ύδατα, επί της οδού Κορυτσάς στον Βαρνάβα, όταν τον χτύπησε διερχόμενος με Ι.Χ.».

Ενα 24ωρο μετά το θανατηφόρο δυστύχημα, το αρμόδιο τμήμα του ΣΕΠΕ Παλλήνης, με το οποίο επικοινώνησε το Συνδικάτο, δεν είχε ενημερωθεί από την αστυνομία. Επιπλέον, δεν διαθέτει οδηγό προκειμένου να προχωρήσει σε έλεγχο στο έργο που σημειώθηκε το ατύχημα, καθώς ο ένας και μοναδικός που διαθέτει νοσεί με κορονοϊό. Το Συνδικάτο επικοινώνησε επίσης με το Αστυνομικό Τμήμα Μαραθώνα, το οποίο «έμαθε για το συμβάν τυχαία», ενώ, όπως τελικά κατάφεραν να μάθουν οι συνδικαλιστές, την υπόθεση έχει αναλάβει η Τροχαία Κηφισιάς.

«Δεν θα ανεχτούμε να περάσει "στα ψιλά" ακόμα ένας θάνατος εν ώρα εργασίας», ξεκαθαρίζει το Συνδικάτο. Διεκδικεί να διευκρινιστούν όλα τα αίτια του δυστυχήματος και να δοθούν απαντήσεις σε μια σειρά ερωτήματα σχετικά με τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια στο συγκεκριμένο σημείο, την κατάλληλη σηματοδότηση, την ενδεχόμενη ανάγκη να διακοπεί η κυκλοφορία κ.λπ.