Η εκ θεμελίων ανατροπή των κατακτήσεων των εργαζομένων στην Ευρώπη έχει ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του '90 και έχει άμεση σχέση με τις εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη, τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος. Οι κατακτήσεις των εργαζομένων στις χώρες αυτές ήταν πάντα ένα αντίβαρο στην πολιτική του μεγάλου κεφαλαίου στη Δυτική Ευρώπη. Εδιναν, ακόμη, μια σταθερή βάση για την ανάπτυξη του εργατικού κινήματος. Οι εξελίξεις, λοιπόν, στο τέλος της δεκαετίας του '80 έλυσαν τα χέρια των πολυεθνικών επιχειρήσεων, που πάντα θεωρούσαν τις κοινωνικές κατακτήσεις των εργαζομένων σαν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ανάπτυξή τους, στην ασύδοτη κερδοφορία τους. Οι δυνάμεις του "νεοφιλελευθερισμού" βρήκαν τις κατάλληλες συνθήκες για να περάσουν στην αντεπίθεση. Τη δική τους σφραγίδα φέρει, εξάλλου, η περιβόητη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Με τη Συνθήκη αυτή, διακηρύσσεται επισήμως από τους ιθύνοντες της Ενωσης ότι η ανεργία, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η διάλυση του κράτους πρόνοιας θα είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουν οι εργαζόμενοι για την επίτευξη των κριτηρίων της "σύγκλισης".

Η "Λευκή Βίβλος", που εγκρίθηκε το 1994, αποτελούσε τη φυσική συνέχεια της Συνθήκης, προσδιόριζε με μεγαλύτερη σαφήνεια τους στόχους των πολυεθνικών επιχειρήσεων, προσδίδοντας μάλιστα σ' αυτούς το χαρακτήρα μιας προσπάθειας για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας. Κάτω απ' αυτό το πρίσμα, το "κόστος εργασίας" κηρύσσεται ο μεγαλύτερος εχθρός της ευρωπαϊκής οικονομίας. Και αφού οι μισθοί και οι συντάξεις είχαν συρρικνωθεί δραματικά, εξαιτίας των προγραμμάτων "σύγκλισης", το Διευθυντήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης "ανακάλυψε" ότι αυτό που πρέπει να μειωθεί είναι το "μη μισθολογικό" κόστος. Δηλαδή, με λίγα λόγια, έπρεπε να γίνουν αυτά που ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη ο Χ. Κολ.

***

Η επίθεση κατά των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των εργαζομένων συνοδεύτηκε με την επίθεση για τη διάλυση, ουσιαστικά, των συνδικάτων. Η κατάργηση του οχτάωρου, η καθιέρωση της μερικής απασχόλησης, η διάλυση του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης, οδηγούν στην κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, αφού αυτές δε θα έχουν πλέον αντικείμενο. Με τη σειρά της, η κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων αφαιρεί το βασικό λόγο ύπαρξης και δράσης των συνδικάτων. Σ' αυτή την προσπάθεια, για τον αφοπλισμό των εργαζομένων από το όπλο της συλλογικής πάλης, οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης βρίσκουν συμπαραστάτες και ορισμένους εκπροσώπους από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες. Η υπογραφή "συμβολαίων" και "συμφωνιών" μεταξύ εργοδοτών, συνδικάτων και κράτους για μακροχρόνια "ταξική ειρήνη" και συναινετική εφαρμογή μέτρων περιορισμού των εργατικών κατακτήσεων γνώρισε μεγάλη έξαρση στις αρχές της χρονιάς, κατά σύμπτωση (;) και πάλι στη Γερμανία.

***

Ολα αυτά, βεβαίως, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού για τους εργαζόμενους στη χώρα μας, αλλά και για το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα, που καλείται να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις την ίδια περίοδο. Γίνεται καθαρό ότι ακόμη και το πιο "ανώδυνο" επιμέρους πρόβλημα απαιτεί αντίσταση στη συνολική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Στη Γερμανία τώρα επιχειρείται μια ολοκληρωτική εφαρμογή της "Λευκής Βίβλου" και από την έκβασή της θα εξαρτηθεί και το κατά πόσο θα ακολουθήσουν οι κυβερνήσεις των άλλων χωρών - μελών στην εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων

- Γιατί αποχώρησε ο εκπρόσωπος των συνταξιούχων απ' τη διυπουργική επιτροπή που μελετά το θέμα των συντάξεων;

Διαπιστώσαμε ότι το πιο πιθανό είναι να δοθούν κάποιες δραχμικές αυξήσεις, που δε συνδέονται με την επανασύνδεση των κατώτερων συντάξεων με τα 20 μεροκάματα του ανειδίκευτου εργάτη. Τα μέλη της επιτροπής δε δεσμεύονται για την επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος, όσον αφορά τις συντάξεις γενικά και ειδικότερα τις αναπηρικές συντάξεις. Επίσης, δε γινόταν λόγος για την εξομοίωση των κατώτερων ορίων συντάξεων των ΤΕΒΕ, ΤΣΑ με τα κατώτερα όρια του ΙΚΑ. Δε γινόταν λόγος για ουσιαστικές αυξήσεις στους λοιπούς συνταξιούχους, πάνω δηλαδή από τα κατώτατα όρια. Ακόμη, δεν αποδέχονταν την πρότασή μας για την επανασύνδεση των συντάξεων του δημοσίου, των ΔΕΚΟ με το 80% των αποδοχών των εν ενεργεία εργαζομένων.

Είπαν ότι από τον κρατικό προϋπολογισμό πιθανώς να δοθούν 30 δισ. και αναζητείται το υπόλοιπο ποσό. Εμείς δηλώσαμε ότι δε δεχόμαστε να επιβαρυνθεί το ΙΚΑ ούτε με μία δραχμή. Θα πρέπει λοιπόν να τα πληρώσει ο κρατικός προϋπολογισμός και ταυτόχρονα να κινηθούν οι διαδικασίες για την είσπραξη των χρεών των οφειλετών προς το ΙΚΑ, που φτάνουν - μαζί με τα πρόσθετα τέλη - τα 650 δισ. δραχμές.

Η επιτροπή φαίνεται να κινείται - το αναφέρει άλλωστε και η υπουργική απόφαση για τη συγκρότησή της - μόνο στο πλαίσιο ικανοποίησης των λεγόμενων χαμηλοσυνταξιούχων, χωρίς να κάνει λόγο γι' αυτούς που παίρνουν πάνω από 90.000 - 100.000 δραχμές και οι οποίοι είχαν την ίδια απώλεια από την αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης.

Εμείς δεν δεχόμαστε και τις δηλώσεις των υπουργών για σταδιακή επανασύνδεση των κατώτερων συντάξεων με τα 20 ΗΑΕ. Η κυβέρνηση επιχειρεί με αυτό τον τρόπο να κρατήσει "ομήρους πολιτικά" τους συνταξιούχους ενόψει των εκλογών το 1997 ή και νωρίτερα.

Δε θέλαμε λοιπόν να είμαστε συνυπεύθυνοι με το όποιο πόρισμα της επιτροπής και γι' αυτό αποχωρήσαμε.

- Υπήρξαν όμως άλλα πορίσματα για νέες περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες...

Εντάσσονται σε μια γενικότερη πολιτική επίθεσης της κυβέρνησης ενάντια στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Καταργεί ουσιαστικά το κράτος πρόνοιας. Παίρνει πίσω κατακτήσεις και δικαιώματα εργαζομένων και συνταξιούχων, με μόνο σκοπό να πιάσει τους στόχους του προγράμματος σύγκλισης.

Διαβάσαμε ότι και στη Γερμανία έγιναν περικοπές 25 δισ. μάρκων στις κοινωνικές δαπάνες. Επομένως η επίθεση είναι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Κάτι ανάλογο έγινε πέρυσι και στη Γαλλία και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων.

- Ποιο μήνυμα στέλνουν οι συνταξιούχοι για την αυριανή Εργατική Πρωτομαγιά;

Υστερα απ' όλα αυτά, η Πρωτομαγιά παίρνει αγωνιστικό χαρακτήρα. Θα πρέπει να δώσει προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα, ότι οι συνταξιούχοι και οι εργαζόμενοι δεν είναι διατεθειμένοι να αποδεχτούν περικοπές σε δικαιώματα που κατακτήθηκαν με σκληρούς αγώνες και αίμα. Αυτό πολύ σοβαρά πρέπει να το πάρει υπόψη της η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ προκειμένου να αλλάξει τη μέχρι σήμερα συναινετική στάση και τακτική που ακολουθεί. Να γίνει το επιτελείο της εργατικής τάξης που θα την κινητοποιήσει, για να αντικρούσει αυτή την επίθεση που δεχόμαστε.

Ε. Φ.

ΣΗΜΕΡΑ θα συζητηθούν στο Τμήμα Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας οι προσφυγές των 39 εταιριών που ζητούν την αναστολή της ονομαστικοποίησης μετοχών (σελίδα 27).

ΔΥΟ ακόμη νεκρούς οικοδόμους θρηνεί η εργατική τάξη. Στη Ζάκυνθο σκοτώθηκε ο άτυχος Κορτές Ριβιέρα Μανουέλ και στο χωρίο Βασιλούδι Θεσσαλονίκης ο Κώστας Αποστολίδης (σελίδα 29).

ΣΧΕΣΕΙΣ παράλληλες και ανεπίτρεπτες στα "υψηλά κλιμάκια" της εξουσίας ή περίεργες συμπτώσεις; Η Συντονιστική Επιτροπή για τη Σωτηρία του Πάρκου Ελευθερίας ζητά να πληροφορηθεί "αν αληθεύει ότι ο εισηγητής στο ΣτΕ, είναι πανεπιστημιακός βοηθός του δικηγόρου του Μεγάρου Μουσικής (σελίδα 29).

ΤΑ ΟΞΥΜΕΝΑ περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής Λαγκαδά συζήτησαν χτες αντιπροσωπεία του ΚΚΕ και ο έπαρχος Λαγκαδά (σελίδα 29).

ΟΙ ΔΥΟ εκρήξεις στο Κολωνάκι "δείχνουν" ανθρώπους που είχαν αναλάβει να εκτελέσουν συγκεκριμένα "συμβόλαια". Οι αστυνομικοί αναζητούν τα κίνητρα στις πιθανές διαφορές και στα ανταγωνιστικά συμφέροντα (σελίδα 30).