Ας δούμε τώρα μια άλλη διατύπωση για το ίδιο θέμα: "Χτες τεσσαρακοστή μέρα της ΝΑΤΟικής επιδρομής κατά της Γιουγκοσλαβίας, βομβαρδιστικά του ΝΑΤΟ δολοφόνησαν δεκάδες αμάχους οι οποίοι επέβαιναν σε λεωφορείο που δέχτηκε αναίτια τα ΝΑΤΟικά πυρά καθώς εκινείτο στην Πρίστινα".

Και στις δυο περιπτώσεις έχουμε καταγραφή, δημοσιογραφική απόδοση, του ίδιου γεγονότος. Πρόκειται, φυσικά, για εκ διαμέτρου αντίθετη γραφή, για εκ διαμέτρου αντίθετη δημοσιογραφική προσέγγιση του ίδιου γεγονότος.

Από την αρχή σχεδόν του πολέμου, στην Ελλάδα υπάρχουν ορισμένοι που δηλώνουν υπέρμαχοι της "καθαρής", της "αντικειμενικής", της "ουδέτερης", της "πολύπλευρης" κλπ. δημοσιογραφικής προσέγγισης των διαδραματιζομένων στη Γιουγκοσλαβία. Κατά την άποψή τους, η πρώτη διατύπωση, που αναφέρθηκε εισαγωγικά, θα μπορούσε να είναι μέχρι υπόδειγμα δημοσιογραφικής γραφής, πληρότητας και επαγγελματισμού... Κατά την άποψή τους, η δεύτερη διατύπωση συνιστά απόδειξη του αντιδεοντολογικού τρόπου με τον οποίο αποτυπώνονται δημοσιογραφικά τα γεγονότα στη Γιουγκοσλαβία...

***

Στην πρώτη περίπτωση, όπως είδαμε, τα άμαχα θύματα του λεωφορείου, απλώς "σκοτώθηκαν"! Λες και έπεσε το λεωφορείο σε κάποια λακκούβα ή κάτι τέτοιο... Λες και δεν έριξαν βόμβα στο λεωφορείο. "Σκοτώθηκαν"! Ετσι, "ουδέτερα" και "αντικειμενικά"... Στην πρώτη περίπτωση, τα όσα συμβαίνουν στη Γιουγκοσλαβία είναι προϊόν κάποιας "κρίσης".Δεν είναι προϊόν της ΝΑΤΟικής εισβολής. Δεν είναι προϊόν των βομβαρδισμών. Αυτή η "λεπτομέρεια" απουσιάζει εντελώς...

Στη δεύτερη περίπτωση, γίνεται λόγος για "δολοφονία".Γίνεται λόγος για "ΝΑΤΟική επιδρομή", γίνεται λόγος για "άμαχους νεκρούς".

Αν αποδεχτούμε τις απόψεις του κ. Σωμερίτη, του κ. Ανδριανόπουλου, του κ. Δήμου, του κ. Πρετεντέρη κ. ά., αυτή, η δεύτερη απεικόνιση της πραγματικότητας, είναι "μονομερής" και δημοσιογραφικά "ασυνεπής", διότι "παίρνει θέση" απέναντι στο συμβάν, εκφράζει τοποθέτηση, συνιστά φιλοσερβισμό ή και αντιαμερικανισμό. Συνεπώς, αυτή η δημοσιογραφική προσέγγιση δεν είναι "άρτια", διότι δεν είναι "αντικειμενική"!

Ο καθένας μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα: Ποιος ασκεί αξιοπρεπή δημοσιογραφία; Ποιος φωτίζει και ποιος συσκοτίζει το γεγονός; Αυτός που σημειώνει ότι οι άμαχοι στη Γιουγκοσλαβία "σκοτώθηκαν" ή εκείνος που λέει ότι οι άμαχοι "δολοφονήθηκαν";

***

Οι παραπάνω, όταν οι ιδεοληψίες τους και κυρίως η ιδεολογική τους τοποθέτηση το απαιτεί, δεν έχουν πρόβλημα να γίνουν διαφημιστές μέχρι και της μεταφυσικής. Δεν έχουν πρόβλημα να γίνουν υπέρμαχοι του διαχωρισμού μεταξύ του ανθρώπου και του δημοσιογράφου! Κατ' αυτούς ο δημοσιογράφος για να κάνει καλά τη δουλιά του δεν πρέπει να είναι άνθρωπος, πολίτης, σκεπτόμενος. Δεν πρέπει να ασχολείται με θέματα όπως "γιατί γίνεται πόλεμος;", "ποιος προκαλεί τον πόλεμο;", "είναι δίκαιος ο πόλεμος;". Αλλά με τι να ασχολείται ο δημοσιογράφος κ. Σωμερίτη; Με το πόσο κουραστικές είναι οι πτήσεις για τους νεαρούς πιλότους του ΝΑΤΟ;..

Πάνω από όλα, κατ' αυτούς, ο δημοσιογράφος δεν πρέπει να είναι υπέρ ή κατά του πολέμου και επομένως να τάσσεται υπέρ ή κατά εκείνου που προκαλεί τον πόλεμο! Πρέπει να είναι κάτι σαν δημοσιογράφος - ρομπότ! Να λειτουργεί περίπου σαν φωτογραφική μηχανή, που, επιπλέον, όταν τραβά φωτογραφίες οι οποίες δείχνουν νεκρούς, δε θα πρέπει να εξηγεί γιατί υπάρχουν αυτοί οι νεκροί!

***

Οταν οι εν λόγω κύριοι ομιλούν περί "ουδέτερης" και "αντικειμενικής" δημοσιογραφίας, εκείνο που προασπίζονται είναι το είδος δημοσιογραφίας που εξυπηρετεί την τόσο βαθιά υποκειμενική τους άποψη. Αποψη που τάσσεται υπέρ του συστήματος "ανήκομεν εις την Δύσιν". Ακόμα και όταν η Δύση βομβαρδίζει ασύστολα... Υπάρχει βέβαια και η άλλη άποψη, που προκαλεί αλλεργία στους κήρυκες της "αντικειμενικής" ΝΑΤΟφροσύνης. Η άποψη που, όταν το ΝΑΤΟ βομβαρδίζει τη Γιουγκοσλαβία, τάσσεται με το γιουγκοσλαβικό λαό και θα τασσόταν με τον βουλγάρικο, τον ρουμανικό, τον κροατικό ή τον αλβανικό λαό, αν το ΝΑΤΟ βομβάρδιζε, αντίστοιχα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Κροατία ή την Αλβανία.

***

Εν προκειμένω κάποιοι ενστερνίζονται την "αλήθεια" των προπαγανδιστικών μηχανισμών του ιμπεριαλισμού. Κάποιοι άλλοι ενστερνίζονται την αλήθεια που αναδύεται μπροστά στα μάτια τους, μετά από κάθε φρικιαστικό αποτέλεσμα της δράσης των μηχανισμών του ιμπεριαλισμού. Οι κύριοι Σωμερίτης, Δήμου, Ανδριανόπουλος, Πρετεντέρης κ. ά., καταγράφοντας την αγωνία τους, πριν και μετά από κάθε (δυσάρεστη γι' αυτούς) αναφορά τους στις βόμβες, να μιλήσουν για τις "εθνοκαθάρσεις", εμφανιζόμενοι ως υπέρμαχοι της προπαγάνδας που εδώ και 40 μέρες διατείνεται ότι το έγκλημα γίνεται για "ανθρωπιστικούς λόγους", είναι προφανές ότι έχουν διαλέξει στρατόπεδο.

Το "γιατί" είναι αυτονόητο και κάποτε ο Μπρεχτ το είχε περιγράψει ως εξής: "Φαίνεται αυτονόητο - έλεγε ο Μπρεχτ - πως αυτός που γράφει πρέπει να γράφει την αλήθεια, με την έννοια δηλαδή πως δεν πρέπει να την καταπνίγει ή να την αποσιωπά. Και πως δεν πρέπει να γράφει τίποτα που δεν είναι αληθινό. Δεν πρέπει να σκύβει στους ισχυρούς, δεν πρέπει να εξαπατά τους αδύναμους. Είναι φυσικά πολύ δύσκολο να μη σκύβεις στους ισχυρούς και είναι πολύ κερδοφόρο να εξαπατάς τους αδύναμους",κατέληγε ο Μπρεχτ.

Σε ό,τι μας αφορά κατανοούμε πλήρως τους ταξικούς, ιδεολογικούς, πολιτικούς και κοσμοθεωρητικούς λόγους που ορισμένοι, ακόμα και σήμερα, λανσάρουν τη δημοσιογραφία του "κέρδους"...

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Ο καθένας μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα: Ποιος ασκεί αξιοπρεπή δημοσιογραφία; Ποιος φωτίζει και ποιος συσκοτίζει το γεγονός; Αυτός που σημειώνει ότι οι άμαχοι στη Γιουγκοσλαβία "σκοτώθηκαν" ή εκείνος που λέει ότι οι άμαχοι "δολοφονήθηκαν";

- Οι ΝΑΤΟικοί βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Τι επιπτώσεις επιφέρουν στην οικονομική ζωή της Κέρκυρας, με δεδομένο ότι ο τουρισμός - επισιτισμός αποτελεί οικονομικό πνεύμονα για το νησί;

- Δυστυχώς οι συνέπειες είναι τραγικές για το νησί. Και ξέραμε ότι θα είναι τέτοιες πριν ακόμα εκδηλωθούν. Παρά τα όσα λένε οι κυβερνώντες, ο χαρακτηρισμός της περιοχής ως "εμπόλεμης ζώνης" και η μετατροπή της Κέρκυρας ουσιαστικά σε στρατόπεδο, ήταν φυσικό να λειτουργήσει ανασταλτικά σε όσους είχαν σκοπό να περάσουν τις διακοπές τους εδώ. Σήμερα, μόνο το 50% των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων λειτουργεί. Τα υπόλοιπα μεγάλα και μικρά εξακολουθούν να είναι κλειστά, παρότι έπρεπε να έχουν λειτουργήσει εδώ και καιρό. Μάλιστα, πριν τους βομβαρδισμούς υπήρχε άνοδος, σε σχέση με πέρυσι, των κρατήσεων κατά 10%. Αυτό μέχρι τους βομβαρδισμούς, από κει και μετά οι κρατήσεις ακυρώνονταν η μία μετά την άλλη και φτάσαμε σε 30% ακυρώσεις! Είναι χαρακτηριστικό ότι δε χτυπάει το τηλέφωνο ούτε για μια κράτηση, που τέτοια εποχή άλλες χρονιές δεν προλαβαίναμε να απαντάμε στα τηλέφωνα. Οι επαναπροσλήψεις ανέρχονται στο 20 με 30%. Καθημερινά στο σωματείο γίνονται δεκάδες καταγγελίες. Και το χειρότερο δεν υπάρχει φως στο τούνελ. Αντε αυτή τη βδομάδα να προσληφθεί ένα 20% ακόμα, να φτάσουμε δηλαδή το 40%, αλλά η πλειοψηφία των απασχολούμενων στον τουρισμό - επισιτισμό, θα μείνει χωρίς δουλιά, χωρίς ένσημα, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και επίδομα ανεργίας το χειμώνα, αν δε σταματήσουν οι βομβαρδισμοί, τώρα! Μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι μικρομεσαίοι που οδηγούνται στην οικονομική καταστροφή.

- Τι προτείνετε να γίνει ώστε να λυθούν αυτά τα προβλήματα ή τουλάχιστον να δοθεί μια "ανάσα" στους εργαζόμενους;

- Εμείς έχουμε προτάσεις. Κατ' αρχήν ξεκινάμε από το αυτονόητο. Να σταματήσει τώρα αυτός ο βρώμικος πόλεμος. Διαφορετικά όλα τα άλλα θα είναι ημίμετρα και δε θα λύσουν το πρόβλημα. Σε περίπτωση όμως που ο πόλεμος συνεχιστεί και η τουριστική σεζόν χαθεί οριστικά, τότε ζητάμε: Οσοι εργαζόμενοι δε συμπληρώσουν τα 100 ένσημα να πάρουν μια πολύ καλή οικονομική ενίσχυση για μερική κάλυψη του χαμένου εισοδήματος. Αν καταφέρουν και συμπληρώσουν τα 100 ένσημα αντί για 5 μήνες επιδότησης, να επιδοτηθούν 7 και όσοι συμπληρώσουν τα 150 ένσημα αντί για 7 μήνες, να επιδοτηθούν 9 μήνες. Να μην δοθεί καμία οικονομική βοήθεια, κίνητρα, επιδότηση κ. ά. στο μεγάλο τουριστικό κεφάλαιο, εάν δεν προσλάβουν όλους τους εργαζόμενους και δεν τους εξασφαλίσουν τουλάχιστον τα 100 ένσημα.

- Τι κλίμα επικρατεί ανάμεσα στους εργαζόμενους του νησιού; Ποια είναι η στάση τους απέναντι στους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς;

- Η στάση των εργαζομένων είναι πολύ καλή. Από την αρχή η συντριπτική τους πλειοψηφία καταδίκασε το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, απαίτησε το σταμάτημα του πολέμου, απαίτησε από την κυβέρνηση να σταματήσει να παράσχει διευκολύνσεις στο ΝΑΤΟ. Ο λαός της Κέρκυρας εξοργίστηκε από το χαρακτηρισμό της περιοχής ως "εμπόλεμης ζώνης" και η οργή του εκφράστηκε μέσα από μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, αντιΝΑΤΟικές - αντιιμπεριαλιστικές, πρωτόγνωρες για την Κέρκυρα. Οι εργαζόμενοι κατανοούν γιατί γίνεται αυτός ο πόλεμος και συνεχίζουν την αντιιμπεριαλιστική πάλη.

Β. Ν.