ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Αφιέρωμα στον Σοβιετικό σκηνοθέτη Μαρκ Ντονσκόι

Βδομάδα με φεστιβάλ, αφιερώματα και μόνο τρεις πρεμιέρες, εκ των οποίων η μία συγκλονιστικής δυναμικής κι εμβέλειας. Αναφερόμαστε βέβαια στην κινεζική ταινία «ΑΙΣΘΗΣΗ ΑΜΑΡΤΙΑΣ» (2013) του Ζία Ζανγκ Κε, την ουσιαστικότερη - προσωπική γνώμη - ταινία με θέμα τη σημερινή Κίνα.

Πρεμιέρα απόψε και για τη φροντισμένη, μετρημένη και με άψογη ατμόσφαιρα εποχής, βρετανική παραγωγή «ΑΟΡΑΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ» (2013). Είναι η δεύτερη σκηνοθετική δουλειά του ηθοποιού Ραλφ Φάινς και βασίζεται στη, γραμμένη από την Κλερ Τόμαλιν, βιογραφία της «αόρατης γυναίκας» Ελεν «Νέλι» Τέρναν και εστιάζει στην «παράνομη» σχέση του χαρισματικού και δυστυχισμένου στο γάμο του, 45άρη στα τέλη του 1800, Τσαρλς Ντίκενς με μια γυναίκα μικρότερή του κατά 27 χρόνια. Τον Ντίκενς στην ταινία - που είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλά ερωτική ιστορία - υποδύεται ο Ραλφ Φάινς, ενώ την «αόρατη» 18χρονη η Φελίσιτι Τζόουνς. Το φιλμ κατορθώνει να ξεπεράσει το πλαίσιο της εποχής του και μετατρέπεται σε σύγχρονο σχόλιο πάνω στον έρωτα, τις προκαταλήψεις, τα όρια και την εμμονή...

Απόψε εγκαινιάζεται στην Αθήνα το 1ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ ταινιών Τρόμου (13 - 19 Μάρτη) στην αίθουσα Odeon ΟΠΕΡΑ 1. Το «Horrorant Film Festival "FRIGHT NIGHTS"» θα μεταφερθεί αυτούσιο στη Θεσσαλονίκη (20 - 26 Μάρτη) στο σινεμά ΦΑΡΓΚΑΝΗ.

Απόψε επίσης, εγκαινιάζεται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος το 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Animation της Αθήνας (Athens ANIMFEST) που θα διαρκέσει μία βδομάδα (13 - 19/3/2014) και φιλοδοξεί να προσφέρει στους λάτρεις της τέχνης του animation ένα πανόραμα ταινιών από 52 χώρες, από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα...

Τέλος, αφιέρωμα στο σπουδαίο Σοβιετικό σκηνοθέτη - πρώην μποξέρ, ποιητή, πεζογράφο, ζωγράφο - Μαρκ Ντονσκόι πραγματοποιεί η New Star στις 13 - 19 Μάρτη, προβάλλοντας 6 κλασικές του ταινίες στον κινηματογράφο «Αλεξάνδρα» (Καλλιθέα). Πρόκειται για «ΤΟ ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ» (1944), το «ΠΩΣ ΔΕΝΟΤΑΝΕ Τ' ΑΤΣΑΛΙ» (1942), το «ΝΑΝΤΙΑ ΚΡΟΥΠΣΚΑΓΙΑ» (1974), το «Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ» (1967), το «Η ΠΙΣΤΗ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ» (1968) και το «προγραμματικό» και φιλειρηνικό, γεμάτο φρεσκάδα και χιούμορ «ΓΕΙΑ ΣΑΣ, ΠΑΙΔΙΑ» (1962). Αυτή η τελευταία γυρίστηκε την εποχή που ο ψυχρός πόλεμος ήταν η κυρίαρχη πραγματικότητα και τέτοιους είδους ταινίες ίσως κατόρθωναν να καταφέρουν ραγίσματα στον πάγο που χώριζε τα δυο στρατόπεδα. Το φιλμ του Ντονσκόι αφηγείται την απλή ιστορία μιας ομάδας παιδιών απ' όλες τις γωνιές του κόσμου που συναντιούνται σε μια διεθνή κατασκήνωση στο θέρετρο της Κριμαίας και, κουβαλώντας τις ταξικές και εθνικές προκαταλήψεις των γονιών τους, σκαρώνουν αρχικά τη μια αταξία πίσω από την άλλη. Ομως το γεγονός που κάνει τα παιδιά να ομονοήσουν είναι η τραγική επιθανάτια αγωνία της Γιαπωνέζας φίλης τους, Ινέκο, που κουβαλάει στα κύτταρά της τη ραδιενεργό φρίκη της Χιροσίμα. Και τα παιδιά, παρελαύνοντας συντετριμμένα έξω από το παράθυρο της μικρής που αργοπεθαίνει, κάνουν έκκληση στους μεγάλους να σταματήσουν τους άδικους πολέμους...

ΑΡΝΟ ΚΑΙ ΖΑΝ - ΜΑΡΙ ΛΑΡΙΕ

Ο έρωτας είναι το τέλειο έγκλημα

Η «castadiva» (η πιο κακοποιημένη άρια από τη «Νόρμα» του Μπελίνι) που ακούγεται καθώς πέφτουν οι τίτλοι της αρχής, προϊδεάζει για επερχόμενη, «σοφιστικέ» όμως χροιάς, γενικότερη «κακοποίηση», στο ερωτικολογοτεχνικό θρίλερ των αδελφών Λαριέ, κινηματογραφημένο στα χιονισμένα ελβετικά υψόμετρα. Η ίντριγκα - στο διανοητικό θρίλερ που αναμειγνύει υβριδικά σουρεαλιστικές επιρροές, υπέρβαση και αιμομειξία χωρίς όμως να κατορθώνει την παραμικρή πρωτοτυπία - ηχεί ψεύτικα και δε σώζεται ούτε από την αστική κομψότητα ούτε από τη ραφιναρισμένη σκηνοθετική οπτική και το επιτηδευμένο ύφος. Και δε σηκώνεσαι να φύγεις από την αίθουσα γιατί παρελαύνει η μια ωραία γυναίκα μετά την άλλη. Μόνο γι' αυτό...

Καθηγητής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο Λοζάνης ο Μαρκ, συλλέγει κατακτήσεις νεαρών φοιτητριών. Μια εξ αυτών εξαφανίζεται... Εμφανίζεται όμως η νεαρή μητριά της εξαφανισμένης και, μεταξύ αυτής και καθηγητή αναπτύσσεται ερωτική σχέση... Το σενάριο βασίζεται στο μυθιστόρημα του Philippe Djian, «Incidences», αλλά αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να μας κάνει να μοιραστούμε το διανοητικό πεδίο ενός ελκυστικού, ανώμαλου όντος, όση δηλητηριώδη γοητεία κι αν προσπαθεί να ασκήσει με επίπλαστα σκοτεινή, χιτσκοκική ατμόσφαιρα που γεννά άγχος. Το φιλμ με σαφές πρόβλημα ρυθμού και αδούλευτους χαρακτήρες, πέφτει στην εύκολη λύση ενώ, για να ισοφαρίσει, εμφυτεύει, στο πλαίσιο του πολιτικά ορθού, το ζήτημα της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων από ιδιώτες...

Παίζουν: Ματιέ Αμαλρίκ, Μαϊουέν, Καρίν Βιάρντ, Σαρά Φορεστιέ, Ντενί Πονταλιδές, κ.ά.

Παραγωγή: ΓΑΛΛΙΑ, ΕΛΒΕΤΙΑ (2013)

ΖΙΑ ΖΑΝΓΚ ΚΕ

Αίσθηση αμαρτίας

Αποκαλυπτικές εικόνες από την Κίνα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Μιας Κίνας όπως δεν έχουμε ξαναδεί, να βράζει από υπόγειες εντάσεις! Ταινία σαν παρατεταμένη όπερα εκδίκησης με πλούσιο χρώμα και οργή σε κρεσέντο. Ο συγγραφέας / σκηνοθέτης Ζία Ζανγκ Κε αξιοποιεί εδώ την παράδοση wuxia, ιστορίες δηλαδή απλών ανθρώπων που οι περιστάσεις μετατρέπουν σε πολεμιστές ενάντια στην αδικία. Οι 4 ιστορίες που συνθέτουν την ταινία είναι παρμένες από πρωτοσέλιδα εφημερίδων που ο δημιουργός διασκεύασε μυθοπλαστικά, με άξονα το θυμό των πρωταγωνιστών των επεισοδίων, αλλά και το δικό του... Η επαναφορά της καπιταλιστικής ατομικής ιδιοκτησίας έφερε αιμορραγία, αποξένωση, εξαθλίωση, διαφθορά, φόβο και βία και την αρχή του «καθένας για τον εαυτό του κι ο Θεός για όλους». Ωμό και σκοτεινό το κινεζικό αυτό δράμα ενός πρώτου απολογισμού. 4 επεισόδια, 4 αφηγηματικοί κορμοί ίσης, ημίωρης, διάρκειας και ισοβαρούς δυναμικής, με περάσματα από τη μια στην άλλη ιστορία, μέσα από διασταυρώσεις και συμπτώσεις «κισλοφσκικής» χροιάς... Ολα αυτά ενταγμένα σ' ένα φιλμικό κείμενο που διέπεται και αναπαράγει ένα μόνιμο αίσθημα αγωνίας. Στην Κίνα της αστραπιαίας καπιταλιστικής ανάπτυξης, με τις πολλαπλασιαζόμενες «ευκαιρίες απασχόλησης», όλα «μοιάζουν» δυνατά... Ο Ζία Ζανγκ Κε καταγγέλλει την καπιταλιστική επανεγκατάσταση και προειδοποιεί για υπόγειες εντάσεις, σε ατομικό προς το παρόν επίπεδο, σαν βόμβες έτοιμες να εκραγούν...

Ο σκηνοθέτης ξεσκεπάζει το καπιταλιστικό πορτρέτο της Κίνας, αυτό που λατρεύει η Δύση επειδή πολλαπλασιάζει τους εκατομμυριούχους που ξοδεύουν αλόγιστα για τη δυτική πολυτέλεια. Παράδειγμα η συνοδός του ιδιοκτήτη του ορυχείου του πρώτου επεισοδίου που κατεβαίνει από το ιδιωτικό αεροσκάφος. Το «πώς» γεννήθηκαν οι πλούσιοι, το «γιατί» συνεχώς πληθαίνουν και το «πώς» παραμένουν πλούσιοι το εγγράφει ο σκηνοθέτης στο σελιλόιντ περίφημα στο εισαγωγικό επεισόδιο, το οποίο έχει ειδικό βάρος και συνιστά τη βάση των υπόλοιπων τριών που ακολουθούν.

Τον πλούσιο αλλά όχι ακατάστατο σεναριακό καμβά κοσμούν οι υπαίθριες παραστάσεις κινεζικής όπερας, που λειτουργούν τόσο σαν συνδετικός κρίκος με την παράδοση όσο και σαν υπενθύμιση ενός γηγενούς ηθικού κώδικα. Οι 4 ιστορίες εκθέτουν τις επιπτώσεις της καπιταλιστικής ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών που συνοψίζεται στο εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Εξαγορά με προϋπόθεση την «ομερτά» για κάποιους που συνεργάζονται σκύβοντας το κεφάλι. Βία, εκβιασμοί, στυγνή τρομοκρατία για όσους τολμούν να το σηκώσουν. Ο απολυμένος ανθρακωρύχος του πρώτου επεισοδίου διαμαρτύρεται χωρίς αποτέλεσμα, ζητά εξηγήσεις από τους πρώην ομοϊδεάτες για τη συναίνεσή τους στην καπιταλιστική παλινόρθωση. Εκείνοι απαντούν απειλώντας τον. Και ο ανθρακωρύχος ξεθάβει το κυνηγετικό του όπλο, το τυλίγει με πανί που απεικονίζει έναν άγριο τίγρη και το υψώνει σαν λάβαρο εκδίκησης καθαρίζοντας ανελέητα όσους εξαγοράστηκαν προδίδοντας τη συλλογικότητα. Εκεί στην αγροτική επαρχία ο ανδριάντας του Μάο ορθώνεται ακόμα στο βάθρο, αλλά ένα τρίκυκλο με μια τεράστια εικόνα δυτικότροπης «Μαντόνας με βρέφος» σφίγγει τον κλοιό τριγύρω του. Ξεκάθαρος συμβολισμός, με αποκορύφωση την παρέλαση των κοριτσιών του οίκου ανοχής μπροστά από τους νεόκοπους καπιταλιστές, στους ρυθμούς της Διεθνούς, φορώντας στολές Κοκκινοφρουρών...

Παρόν το μέγα πρόβλημα της εσωτερικής μετανάστευσης, αλλά και της εγκληματικότητας μέσα από τον πρωταγωνιστή στο δεύτερο επεισόδιο. Είναι ληστής με αυτόματο πιστόλι και απόλυτη επίγνωση της βίας που προξενεί. Με πλήρη επίσης απόσταση απ' όποια κοινωνική αξίωση... Και στο τρίτο επεισόδιο συνεχίζεται η κατεύθυνση προς την ανωνυμία των αστικών κέντρων. Σε αντίθεση με το κάρο του πρώτου επεισοδίου, εδώ κυριαρχούν συγκοινωνίες ύψιστης τεχνολογίας με τεράστιες οθόνες όπου προβάλλονται φιλμ βίας. Το πολεοδομικό μοντέλο ίδιο με το αμερικανικό. Συγκροτήματα ουρανοξύστες και τριγύρω άθλιες φαβέλες. Στην τρίτη ιστορία συναντάμε τη νέα γυναίκα που εργάζεται στη ρεσεψιόν ενός «σπα», με κόκκινα φώτα. Η δολοφονική της λύσσα είναι καρπός ενστικτώδους αντίδρασης προς νεόκοπο επιχειρηματία που τη χαστουκίζει άγρια μ' ένα πάκο χαρτονομίσματα, φωνάζοντας ότι μπορεί να αγοράσει όποια θέλει κι ας μην είναι πόρνη.Ο νεαρός εργάτης στο τελευταίο επεισόδιο ζει την οικτρή εκμετάλλευση στις τερατώδεις φάμπρικες. Οταν ερωτεύεται τη νεαρή πόρνη, διαπιστώνει ότι δεν έχει ζωή, εφόσον το εργασιακό του μέλλον είναι αυτό που είναι, και αυτοκτονεί. Ο σκηνοθέτης ζητά από ομάδα ανθρώπων στο τέλος να συνειδητοποιήσουν το κρίμα. Ποιο κρίμα; Ισως της μη εξέγερσης σε ένα σύστημα που ήδη κατάντησε τη ζωή ολωνών χωρίς νόημα. Κόσμημα εκτυφλωτικό η ταινία, μην τη χάσετε!

Παίζουν: Γιου Ζιανγκ, Λι Μενγκ, Τάο Ζάο κ.ά.

Παραγωγή: ΚΙΝΑ (2013)