Βαριά ήττα υπέστησαν οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας - το κυβερνών Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) και ο κυβερνητικός του εταίρος Unidas Podemos - στις δημοτικές και περιφερειακές της περασμένης Κυριακής στην Ισπανία, με τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ να ανακοινώνει χτες πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 23 Ιούλη, αντί για τον Δεκέμβρη, οπότε και λήγει η θητεία του.

«Παρότι οι χτεσινές (σ.σ. προχτεσινές) εκλογές είχαν τοπικό και περιφερειακό χαρακτήρα, η ψήφος στέλνει ένα μήνυμα που πάει πέρα απ' αυτό. Αυτός είναι ο λόγος που - ως πρωθυπουργός και γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος - παίρνω προσωπικά τα αποτελέσματα», επεσήμανε ο Σάντσεθ.

Τη λαϊκή δυσαρέσκεια από την σοσιαλδημοκρατική διαχείριση απορρόφησαν το «κεντροδεξιό» Λαϊκό Κόμμα (PP), αλλά και το εθνικιστικό Vox, που έχουν εφαρμόσει και στηρίξει την αντιλαϊκή πολιτική είτε ως κυβέρνηση, είτε στην τοπική διοίκηση και το εθνικό κοινοβούλιο.

Ο επικεφαλής του ΡΡ, Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, έκανε αμέσως μετά τις τοπικές εκλογές λόγο για «νέο πολιτικό κύκλο» και ένα «γιγαντιαίο βήμα» στον δρόμο για τη διακυβέρνηση της χώρας.

Οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν νίκη του PP και άνοδο του Vox, όμως όχι με τόσο μεγάλες απώλειες για το PSOE.

Ο επικεφαλής της απερχόμενης περιφερειακής κυβέρνησης στην Καντάμπρια (βόρεια), Μιγκέλ Ανχελ Ρεβίγια, αρχηγός τοπικής παράταξης που έχει συμμαχήσει με τους σοσιαλιστές, μίλησε για «πλημμύρα της δεξιάς», ενώ ο επικεφαλής της κυβέρνησης του PSOE στην Αραγονία αναφέρθηκε σε «τσουνάμι» που κατάπιε το «τείχος» των Σοσιαλιστών.

Το PP συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές, πάνω από 7 εκατομμύρια (το 31,5%), 2 εκατ. περισσότερες από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, έναντι λιγότερων από 6,3 εκατ. (28,1%) που έλαβε το PSOE.

Σύμφωνα με το ισπανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο TVE και την εφημερίδα «El Pais», το PP προηγείται τουλάχιστον σε 6 από τις 10 περιφέρειες όπου μέχρι χτες κυβερνούσε ή συγκυβερνούσε το PSOE: Τη Βαλένθια, την Αραγονία, την Εξτρεμαδούρα, Βαλεαρίδες, την Καντάμπρια και τη Ριόχα. Στις περιφέρειες που ήδη κυβερνούσε, Μαδρίτη και Μούρθια, το PP έλαβε απόλυτη πλειοψηφία, όπως και στον δήμο της Μαδρίτης.

Στις περισσότερες από τις περιφέρειες που προηγείται, το ΡΡ θα χρειαστεί την υποστήριξη του Vox για να κυβερνήσει, ενώ ήδη από πέρυσι συγκυβερνούν στην περιφέρεια Καστίλη και Λεόν.

Το Vox, ήδη τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, λαμβάνοντας πάνω από 1,5 εκατ. ψήφους στις δημοτικές εκλογές (7,19%), διπλασίασε το ποσοστό του μέσα σε τέσσερα χρόνια.

Το PSOE ηττήθηκε από το PP στον δήμο της Σεβίλης, παραδοσιακό οχυρό του, όπως και στον δήμο της Βαλένθια. Επίσης δεν είναι σίγουρο πως θα κερδίσει στη Βαρκελώνη, όπου ο υποψήφιος του PSOE κατέλαβε τη δεύτερη θέση, πίσω από «αυτονομιστή».

Οι εκλογές αφορούσαν το σύνολο των 8.131 δήμων, με άλλα λόγια 35,5 εκατ. ψηφοφόρους, καθώς και τα κοινοβούλια των 12 από τις 17 περιφέρειες της χώρας με 18,3 εκατ. ψηφοφόρους.

Το κοινοβούλιο της Πολωνίας, στο οποίο πλειοψηφεί το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), υιοθέτησε χθες νόμο με τον οποίο συγκροτείται επιτροπή η οποία θα ερευνά τη «ρωσική επιρροή» στη χώρα, με την αντιπολίτευση να κάνει λόγο για «συνταγματικό πραξικόπημα» λίγους μήνες πριν τις βουλευτικές εκλογές του φθινοπώρου.

Η επιτροπή, με επικεφαλής που θα διοριστεί από τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Μ. Μοραβιέτσκι και 9 μέλη που θα επιλέγονται από την Κάτω Βουλή, θα μπορεί να αποφασίζει αν το πρόσωπο που ερευνάται είχε «υποκύψει» ή όχι στη Ρωσία μεταξύ 2007 - 2022, και να εκδίδει καταδικαστικές αποφάσεις. Δεν προβλέπεται καμία έφεση στις αποφάσεις της, παρά μόνο για πιθανές παρατυπίες σχετικές με τη λειτουργία της.

Στα πρόσωπα που κρίνονται ένοχα μπορεί να απαγορευτεί για μια 10ετία να κατέχουν δημόσιο αξίωμα που συνδέεται με τα δημόσια οικονομικά ή με τις υπηρεσίες πληροφοριών, ώστε «να εμποδιστούν να δράσουν εκ νέου υπό τη ρωσική επιρροή σε βάρος των συμφερόντων της Δημοκρατίας της Πολωνίας».

Οι επικριτές του νόμου εκτιμούν ότι η συγκρότηση της επιτροπής αυτής παραβιάζει τη συνταγματική αρχή του διαχωρισμού των εξουσιών, αφού αυτό το όργανο θα ενεργεί ταυτόχρονα ως εισαγγελέας και ως δικαστήριο.

Ο Πολωνός Πρόεδρος υπέγραψε το διάταγμα ώστε να διερευνήσει αν το αντιπολιτευόμενο κόμμα Civic Platform (PO), υπό την ηγεσία του Ντ. Τουσκ, επέτρεψε στη χώρα να «επηρεαστεί αδικαιολόγητα» από τη Ρωσία και να εξαρτηθεί υπερβολικά από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες όταν ήταν στην εξουσία (2007 - 2015).

Η αντιπολίτευση αρνείται να συμμετάσχει στις εργασίες της επιτροπής και αποκαλεί τον νόμο «lex Tusk» («νόμος Τουσκ»).

Σύμφωνα με την αντιπολίτευση και πολλούς σχολιαστές, ο νόμος έχει στόχο να υπονομεύσει τους πολιτικούς αντιπάλους του κυβερνώντος κόμματος πριν τις βουλευτικές εκλογές και να εμποδίσει τον Τουσκ, όπως και άλλους από αντίπαλα στρατόπεδα, να αναλάβουν θέσεις ευθύνης σε περίπτωση που κερδίσουν.

Στις αρχές Μάη το νομοσχέδιο είχε απορριφθεί από τη Γερουσία, που ελέγχεται από την αντιπολίτευση, όμως η κυβέρνηση κατάφερε να το περάσει με δεύτερη ψηφοφορία στην Κάτω Βουλή, με 234 ψήφους υπέρ έναντι 219 κατά.