Ολόγυρα εμφανίζονται ορισμένες παράξενες σκιές σαν αυτές που ρίχνει στον πυθμένα μιας πισίνας ο ελαφρός κυματισμός της επιφάνειας του νερού. Από τα δυτικά η σκιά της Σελήνης πλησιάζει, με ταχύτητα που φτάνει τα 3.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Η θερμοκρασία της περιοχής πέφτει αρκετά και ένα ανεπαίσθητο αεράκι, ο "άνεμος της έκλειψης",αρχίζει να φυσάει, ενώ στον ουρανό ο Σεληνιακός "δράκος" ετοιμάζεται να κατασπαράξει και το τελευταίο φωτεινό κομμάτι του ηλιακού δίσκου. Στη γη τα ζώα νομίζουν ότι νυχτώνει και πηγαίνουν για ύπνο, ενώ κάτω από τα δέντρα φαίνονται δεκάδες είδωλα του ήλιου με κομμένο το δίσκο του. Σε λίγο η Σελήνη θα καλύψει όλο τον Ηλιο, η μέρα θα γίνει νύχτα, και τότε έχουμε την ολική έκλειψη...

Αυτό που θα συμβεί σε λίγες μόλις μέρες, στις 11 Αυγούστου. Αυτό που - όπως απαντούν οι ειδικοί - είναι αδύνατο να περιγράψει κανείς. Είναι κάτι που μόνο αν το βιώσεις μπορείς να το κατανοήσεις, λένε. Που ανέκαθεν διέγειρε δεισιδαιμονίες και φόβους στους λαούς, γεννώντας διάφορους μύθους, "εξηγώντας" τι συμβαίνει.

Στις Ινδίες,επί χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι πίστευαν ότι η σκοτεινιά της έκλειψης οφειλόταν στο ότι κάποιος πελώριος δράκοντας, με μαύρα σαγόνια, προσπαθούσε να φάει τον ήλιο. Για να γλιτώσει ο Ηλιος, έριχναν χιλιάδες βέλη προς τον ουρανό και χτυπούσαν κρόταλα, πιστεύοντας ότι μ' αυτόν τον τρόπο ο δράκοντας φοβόταν και άφηνε τη λεία του.

Στο Περού,όποτε γινόταν έκλειψη ηλίου, ξυλοφόρτωναν τα σκυλιά τους, γιατί νόμιζαν ότι το ουρλιαχτό τους θα φόβιζε τα κακά πνεύματα που προκαλούσαν τη... νύχτα κι έτσι θα τα κρατούσαν μακριά από το μέρος τους.

Στην Αρχαία Ελλάδα,εξηγούσαν την έκλειψη, λέγοντας ότι ο Δίας σκέπαζε τον ήλιο με μια κουρτίνα για να μη βλέπουν οι άλλοι Θεοί του Ολύμπου τι έκανε εκείνη την ώρα πάνω στη Γη.

Ακόμα και πριν από 400 χρόνια οι άνθρωποι έτρεχαν να κρυφτούν στα υπόγεια όποτε γινόταν έκλειψη ηλίου. Σε αντίθεση με το σήμερα, καθώς πολλοί τρέχουν σε διάφορα σημεία της Γης για να παρακολουθήσουν το συγκλονιστικό αυτό φαινόμενο - η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μία στις 25.000.

Ολόγυρα εμφανίζονται ορισμένες παράξενες σκιές σαν αυτές που ρίχνει στον πυθμένα μιας πισίνας ο ελαφρός κυματισμός της επιφάνειας του νερού. Από τα δυτικά η σκιά της Σελήνης πλησιάζει, με ταχύτητα που φτάνει τα 3.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Η θερμοκρασία της περιοχής πέφτει αρκετά και ένα ανεπαίσθητο αεράκι, ο "άνεμος της έκλειψης",αρχίζει να φυσάει, ενώ στον ουρανό ο Σεληνιακός "δράκος" ετοιμάζεται να κατασπαράξει και το τελευταίο φωτεινό κομμάτι του ηλιακού δίσκου. Στη γη τα ζώα νομίζουν ότι νυχτώνει και πηγαίνουν για ύπνο, ενώ κάτω από τα δέντρα φαίνονται δεκάδες είδωλα του ήλιου με κομμένο το δίσκο του. Σε λίγο η Σελήνη θα καλύψει όλο τον Ηλιο, η μέρα θα γίνει νύχτα, και τότε έχουμε την ολική έκλειψη...

Αυτό που θα συμβεί σε λίγες μόλις μέρες, στις 11 Αυγούστου. Αυτό που - όπως απαντούν οι ειδικοί - είναι αδύνατο να περιγράψει κανείς. Είναι κάτι που μόνο αν το βιώσεις μπορείς να το κατανοήσεις, λένε. Που ανέκαθεν διέγειρε δεισιδαιμονίες και φόβους στους λαούς, γεννώντας διάφορους μύθους, "εξηγώντας" τι συμβαίνει.

Στις Ινδίες,επί χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι πίστευαν ότι η σκοτεινιά της έκλειψης οφειλόταν στο ότι κάποιος πελώριος δράκοντας, με μαύρα σαγόνια, προσπαθούσε να φάει τον ήλιο. Για να γλιτώσει ο Ηλιος, έριχναν χιλιάδες βέλη προς τον ουρανό και χτυπούσαν κρόταλα, πιστεύοντας ότι μ' αυτόν τον τρόπο ο δράκοντας φοβόταν και άφηνε τη λεία του.

Στο Περού,όποτε γινόταν έκλειψη ηλίου, ξυλοφόρτωναν τα σκυλιά τους, γιατί νόμιζαν ότι το ουρλιαχτό τους θα φόβιζε τα κακά πνεύματα που προκαλούσαν τη... νύχτα κι έτσι θα τα κρατούσαν μακριά από το μέρος τους.

Στην Αρχαία Ελλάδα,εξηγούσαν την έκλειψη, λέγοντας ότι ο Δίας σκέπαζε τον ήλιο με μια κουρτίνα για να μη βλέπουν οι άλλοι Θεοί του Ολύμπου τι έκανε εκείνη την ώρα πάνω στη Γη.

Ακόμα και πριν από 400 χρόνια οι άνθρωποι έτρεχαν να κρυφτούν στα υπόγεια όποτε γινόταν έκλειψη ηλίου. Σε αντίθεση με το σήμερα, καθώς πολλοί τρέχουν σε διάφορα σημεία της Γης για να παρακολουθήσουν το συγκλονιστικό αυτό φαινόμενο - η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μία στις 25.000.

Οι ηλιακές εκλείψεις συμβαίνουν, όταν η Σελήνη περνάει μπροστά από το δίσκο του Ηλιου και τον καλύπτει είτε μερικώς είτε ολικώς. Ετσι, μπορεί να πει κανείς ότι αιτία των ηλιακών εκλείψεων είναι η περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη και η σκιά που αφήνει πάνω στον πλανήτη μας. Η σκιά αυτή αποτελείται από δύο διαφορετικές περιοχές: Εναν εσωτερικό κώνο πλήρους σκιάς, που λέγεται κύρια σκιά και μια περιοχή μερικής σκιάς που λέγεται παρασκιά. Οταν παρατηρούμε μια έκλειψη Ηλίου από μια περιοχή της Γης που πέφτει η παρασκιά, η Σελήνη καλύπτει ένα μόνο τμήμα του και τότε λέμε ότι πρόκειται για μια μερική έκλειψη του Ηλιου. Οταν, όμως, κοιτάζουμε το Ηλιο από μια περιοχή που καλύπτει η πλήρης σκιά της Σελήνης, ο Ηλιος είναι τελείως αθέατος και τότε η έκλειψη είναι ολική.

Η περιγραφή του φαινομένου, που μας δίνει ο διευθυντής του Πλανηταρίου, Δ. Σιμόπουλος, είναι εκπληκτική: "Μερικά μόνο δευτερόλεπτα από την έναρξη της ολικής φάσης και γύρω από το σκοτεινό δίσκο της Σελήνης εμφανίζεται ένα φωτεινό περιδέραιο μαργαριταριών. Είναι ένα φαινόμενο που ονομάζεται "κόκκοι του Μπέιλι", προς τιμήν του Αγγλου ερασιτέχνη αστρονόμου Φράνσις Μπέιλι, που πρώτος το παρατήρησε το 1863. Οι κόκκοι αυτοί δεν είναι παρά το φως της άκρης του Ηλιου, καθώς αυτό περνάει μέσα από τις οροσειρές και τις κοιλάδες που βρίσκονται στην άκρη του δορυφόρου μας.

Σε κλάσματα του δευτερολέπτου, ο ένας μετά τον άλλον οι φωτεινοί κόκκοι χάνονται μέχρι να μείνει ένας και μοναδικός φάρος, το περίφημο "διαμάντι" ενός σκοτεινού δαχτυλιδιού.Και ξαφνικά η σκιά της Σελήνης πέφτει πάνω στους παρατηρητές. Οταν ο Ηλιος καλυφθεί πλήρως από το σκοτεινό δίσκο της Σελήνης, ολόγυρά του απλώνεται ένα εκτεταμένο αραχνοϋφαντο φωτοστέφανο. Είναι το στέμμα του Ηλιου, το εξωτερικό στρώμα της ηλιακής ατμόσφαιρας, που εκτείνεται αρκετά μακριά από τον ηλιακό δίσκο, σε απόσταση 3,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, ενώ η θερμοκρασία που επικρατεί φτάνει τα 2.000.000 βαθμούς Κελσίου.

Γύρω από το σκοτεινό δίσκο της Σελήνης εμφανίζεται και ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα, οι προεξοχές.Τεράστιοι χείμαρροι υπερθερμασμένων αερίων εκσφενδονίζονται συνεχώς με τρομακτικές ταχύτητες σε ύψη εκατοντάδων χιλιομέτρων. Τα αέρια ορμούν στο Διάστημα με τέτοια δύναμη, ώστε πολλές φορές, αντί να ξαναπέσουν στον Ηλιο, χάνονται στο κενό. Οι εκρήξεις αυτές απελευθερώνουν τεράστια κύματα ενέργειας και ατομικών σωματιδίων που αποτελούν τον ηλιακό άνεμο.

Ετσι, η ολική φάση της έκλειψης τελειώνει, ξαφνικά και απροειδοποίητα, σε λίγα μόνο λεπτά, με τον ίδιο τρόπο που άρχισε, όταν στα δυτικά του σκοτεινού δίσκου ξαναφαίνεται το διαμαντένιο δαχτυλίδι και αμέσως μετά ο φωτεινός μηνίσκος του Ηλιου".

Στις 20 Ιούνη του 1955, σημειώθηκε, από τις Φιλιππίνες, η μέγιστη διάρκεια της ολικής φάσης της ηλιακής έκλειψης, η οποία έφτασε 7 λεπτά και 8 δευτερόλεπτα. Είναι και η μεγαλύτερη των τελευταίων 1.200 χρόνων. Εκλείψεις πάνω από 7 λεπτά είχαμε, επίσης, το 1937 και το 1973, αλλά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να ξανασυμβεί μέχρι το 2150. Θεωρητικά, η μέγιστη δυνατή διάρκεια της ολικής φάσης των εκλείψεων δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 7 λεπτά και 31 δευτερόλεπτα, ενώ στη διάρκεια ενός έτους, μπορούν να σημειωθούν μέχρι και 5 ηλιακές εκλείψεις.

Ο υπολογισμός των λεπτομερειών του φαινομένου ανάγεται στην αρχαιότητα, από την εποχή των Χαλδαίων, οι οποίοι γνώριζαν πως οι εκλείψεις του ήλιου συμβαίνουν ανά 18 χρόνια και 11 μέρες. Η περίοδος αυτή ονομάζεται Σάρος.Πάντως, πρώτος πρόβλεψε έκλειψη ηλίου, αυτή του 585 π.Χ., ο Θαλής ο Μιλήσιος.

Από την Ελλάδα, στον 20ό αιώνα, παρατηρήθηκε μια μόνο ολική ηλιακή έκλειψη, στις 19 Ιούνη του 1936.Στα επόμενα εκατό χρόνια από τη χώρα μας θα παρατηρηθούν δύο ολικές εκλείψεις - στις 29 Μάρτη 2006 στο Καστελόριζο μόνο και στις 21 Απρίλη του 2088 σε περισσότερες περιοχές.Συνολικά, και σε όλες τις περιοχές της Γης, κατά την ίδια περίοδο θα συμβούν 226 ηλιακές εκλείψεις, εκ των οποίων οι 74 θα είναι, τουλάχιστον σε κάποιο τμήμα της διάρκειάς τους, ολικές.

Οι ολικές εκλείψεις είναι συνδεδεμένες με σπουδαίες ανακαλύψεις. Γι' αυτό, οι ειδικοί επιστήμονες τις "κυνηγούσαν", τρέχοντας σε απρόσιτες περιοχές για να τις παρακολουθήσουν. Αυτό, βέβαια, τώρα έχει ατονήσει, καθώς η επιστημονική μελέτη του Ηλιου και των χαρακτηριστικών του, που παρατηρούνται μόνο κατά τη διάρκεια των ολικών εκλείψεων, γίνεται καθημερινά από τα ειδικά ηλιακά αστεροσκοπεία και κυρίως με τη βοήθεια των διαστημικών τηλεσκοπίων.

Η μελέτη του φαινομένου, από τα μέσα του περασμένου αιώνα, έχει να παρουσιάσει: Την ανακάλυψη, κατά την έκλειψη του 1868, του άγνωστου μέχρι τότε χημικού στοιχείου, του ήλιου, από όπου και το όνομα. Το 1895 επιβεβαιώθηκε η ύπαρξή του και πάνω στον πλανήτη μας. Την επιβεβαίωση, στη διάρκεια της έκλειψης του 1919, της νεοπαρουσιαζόμενης τότε γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν.

Οι ηλιακές εκλείψεις συμβαίνουν, όταν η Σελήνη περνάει μπροστά από το δίσκο του Ηλιου και τον καλύπτει είτε μερικώς είτε ολικώς. Ετσι, μπορεί να πει κανείς ότι αιτία των ηλιακών εκλείψεων είναι η περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη και η σκιά που αφήνει πάνω στον πλανήτη μας. Η σκιά αυτή αποτελείται από δύο διαφορετικές περιοχές: Εναν εσωτερικό κώνο πλήρους σκιάς, που λέγεται κύρια σκιά και μια περιοχή μερικής σκιάς που λέγεται παρασκιά. Οταν παρατηρούμε μια έκλειψη Ηλίου από μια περιοχή της Γης που πέφτει η παρασκιά, η Σελήνη καλύπτει ένα μόνο τμήμα του και τότε λέμε ότι πρόκειται για μια μερική έκλειψη του Ηλιου. Οταν, όμως, κοιτάζουμε το Ηλιο από μια περιοχή που καλύπτει η πλήρης σκιά της Σελήνης, ο Ηλιος είναι τελείως αθέατος και τότε η έκλειψη είναι ολική.

Η περιγραφή του φαινομένου, που μας δίνει ο διευθυντής του Πλανηταρίου, Δ. Σιμόπουλος, είναι εκπληκτική: "Μερικά μόνο δευτερόλεπτα από την έναρξη της ολικής φάσης και γύρω από το σκοτεινό δίσκο της Σελήνης εμφανίζεται ένα φωτεινό περιδέραιο μαργαριταριών. Είναι ένα φαινόμενο που ονομάζεται "κόκκοι του Μπέιλι", προς τιμήν του Αγγλου ερασιτέχνη αστρονόμου Φράνσις Μπέιλι, που πρώτος το παρατήρησε το 1863. Οι κόκκοι αυτοί δεν είναι παρά το φως της άκρης του Ηλιου, καθώς αυτό περνάει μέσα από τις οροσειρές και τις κοιλάδες που βρίσκονται στην άκρη του δορυφόρου μας.

Σε κλάσματα του δευτερολέπτου, ο ένας μετά τον άλλον οι φωτεινοί κόκκοι χάνονται μέχρι να μείνει ένας και μοναδικός φάρος, το περίφημο "διαμάντι" ενός σκοτεινού δαχτυλιδιού.Και ξαφνικά η σκιά της Σελήνης πέφτει πάνω στους παρατηρητές. Οταν ο Ηλιος καλυφθεί πλήρως από το σκοτεινό δίσκο της Σελήνης, ολόγυρά του απλώνεται ένα εκτεταμένο αραχνοϋφαντο φωτοστέφανο. Είναι το στέμμα του Ηλιου, το εξωτερικό στρώμα της ηλιακής ατμόσφαιρας, που εκτείνεται αρκετά μακριά από τον ηλιακό δίσκο, σε απόσταση 3,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, ενώ η θερμοκρασία που επικρατεί φτάνει τα 2.000.000 βαθμούς Κελσίου.

Γύρω από το σκοτεινό δίσκο της Σελήνης εμφανίζεται και ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα, οι προεξοχές.Τεράστιοι χείμαρροι υπερθερμασμένων αερίων εκσφενδονίζονται συνεχώς με τρομακτικές ταχύτητες σε ύψη εκατοντάδων χιλιομέτρων. Τα αέρια ορμούν στο Διάστημα με τέτοια δύναμη, ώστε πολλές φορές, αντί να ξαναπέσουν στον Ηλιο, χάνονται στο κενό. Οι εκρήξεις αυτές απελευθερώνουν τεράστια κύματα ενέργειας και ατομικών σωματιδίων που αποτελούν τον ηλιακό άνεμο.

Ετσι, η ολική φάση της έκλειψης τελειώνει, ξαφνικά και απροειδοποίητα, σε λίγα μόνο λεπτά, με τον ίδιο τρόπο που άρχισε, όταν στα δυτικά του σκοτεινού δίσκου ξαναφαίνεται το διαμαντένιο δαχτυλίδι και αμέσως μετά ο φωτεινός μηνίσκος του Ηλιου".

Στις 20 Ιούνη του 1955, σημειώθηκε, από τις Φιλιππίνες, η μέγιστη διάρκεια της ολικής φάσης της ηλιακής έκλειψης, η οποία έφτασε 7 λεπτά και 8 δευτερόλεπτα. Είναι και η μεγαλύτερη των τελευταίων 1.200 χρόνων. Εκλείψεις πάνω από 7 λεπτά είχαμε, επίσης, το 1937 και το 1973, αλλά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να ξανασυμβεί μέχρι το 2150. Θεωρητικά, η μέγιστη δυνατή διάρκεια της ολικής φάσης των εκλείψεων δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 7 λεπτά και 31 δευτερόλεπτα, ενώ στη διάρκεια ενός έτους, μπορούν να σημειωθούν μέχρι και 5 ηλιακές εκλείψεις.

Ο υπολογισμός των λεπτομερειών του φαινομένου ανάγεται στην αρχαιότητα, από την εποχή των Χαλδαίων, οι οποίοι γνώριζαν πως οι εκλείψεις του ήλιου συμβαίνουν ανά 18 χρόνια και 11 μέρες. Η περίοδος αυτή ονομάζεται Σάρος.Πάντως, πρώτος πρόβλεψε έκλειψη ηλίου, αυτή του 585 π.Χ., ο Θαλής ο Μιλήσιος.

Από την Ελλάδα, στον 20ό αιώνα, παρατηρήθηκε μια μόνο ολική ηλιακή έκλειψη, στις 19 Ιούνη του 1936.Στα επόμενα εκατό χρόνια από τη χώρα μας θα παρατηρηθούν δύο ολικές εκλείψεις - στις 29 Μάρτη 2006 στο Καστελόριζο μόνο και στις 21 Απρίλη του 2088 σε περισσότερες περιοχές.Συνολικά, και σε όλες τις περιοχές της Γης, κατά την ίδια περίοδο θα συμβούν 226 ηλιακές εκλείψεις, εκ των οποίων οι 74 θα είναι, τουλάχιστον σε κάποιο τμήμα της διάρκειάς τους, ολικές.

Οι ολικές εκλείψεις είναι συνδεδεμένες με σπουδαίες ανακαλύψεις. Γι' αυτό, οι ειδικοί επιστήμονες τις "κυνηγούσαν", τρέχοντας σε απρόσιτες περιοχές για να τις παρακολουθήσουν. Αυτό, βέβαια, τώρα έχει ατονήσει, καθώς η επιστημονική μελέτη του Ηλιου και των χαρακτηριστικών του, που παρατηρούνται μόνο κατά τη διάρκεια των ολικών εκλείψεων, γίνεται καθημερινά από τα ειδικά ηλιακά αστεροσκοπεία και κυρίως με τη βοήθεια των διαστημικών τηλεσκοπίων.

Η μελέτη του φαινομένου, από τα μέσα του περασμένου αιώνα, έχει να παρουσιάσει: Την ανακάλυψη, κατά την έκλειψη του 1868, του άγνωστου μέχρι τότε χημικού στοιχείου, του ήλιου, από όπου και το όνομα. Το 1895 επιβεβαιώθηκε η ύπαρξή του και πάνω στον πλανήτη μας. Την επιβεβαίωση, στη διάρκεια της έκλειψης του 1919, της νεοπαρουσιαζόμενης τότε γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν.

Η ολική έκλειψη της 11ης Αυγούστου, διάρκειας δύο λεπτών και 23 δευτερολέπτων, είναι και η τελευταία της δεύτερης χιλιετίας και αναμένεται να την παρακολουθήσουν περισσότεροι άνθρωποι από οποιαδήποτε άλλη στην ιστορία. Κι αυτό γιατί η διαδρομή που θα καλύψει η σκιά της Σελήνης θα διατρέξει την πιο πολυάριθμη πληθυσμιακά περιοχή της γης.

Η ολική έκλειψη μπορεί να παρατηρηθεί από τις εξής χώρες: Αυστραλία, Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Μαύρη Θάλασσα, Τουρκία, Συρία, Ιράκη, Ιράν, Πακιστάν και Ινδία.

Το Βουκουρέστι της Ρουμανίας είναι η μόνη πρωτεύουσα που βρίσκεται στη ζώνη απ' όπου θα φαίνεται καλύτερα η ολική έκλειψη, η οποία θα διαρκέσει 2 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα.Το "θέαμα" θα εξαρτηθεί βέβαια και από το κατά πόσον οι καιρικές συνθήκες την ημέρα της έκλειψης θα είναι ευνοϊκές.

Η πορεία που θα ακολουθήσει η σκιά της Σελήνης - όπως μας τη δίνει ο διευθυντής του Πλανητάριου - είναι η ακόλουθη:

Ξεκινώντας από τον Ατλαντικό Ωκεανό, θα περάσει πάνω από τη νότια άκρη της Αγγλίας, θα διασχίσει τη Μάγχη και ακολούθως θα φτάσει στη γηραιά Ηπειρο, με πρώτο σταθμό την ακτή της Νορμανδίας και τη βόρειο Γαλλία. Στη συνέχεια θα διασχίσει τη νότια άκρη του Βελγίου, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία, πάνω από τις πόλεις της Στουτγκάρδης και του Μονάχου. Ακολούθως θα μπει στην Αυστρία, 40 χιλιόμετρα νότια της Βιέννης, ενώ η άκρη της σκιάς θα περάσει ξυστά από τη βορειοανατολική Σλοβενία και θα μπει στην Ουγγαρία, 40 χιλιόμετρα νότια της Βουδαπέστης. Σειρά μετά έχει η βόρεια Γιουγκοσλαβία και η Ρουμανία, όπου οι παρατηρητές, αν έχει καθαρό ουρανό, θα απολαύσουν στις 14.03.04 (ώρα Ελλάδας) την ολική φάση με τη μεγαλύτερη διάρκεια, δηλαδή δύο λεπτά και 23 δευτερόλεπτα. Η σκιά της Σελήνης τη στιγμή εκείνη θα καλύπτει μια έκταση με διάμετρο 112 χιλιομέτρων και θα κινείται με ταχύτητα 2.448 χιλιομέτρων την ώρα. Τέσσερα λεπτά αργότερα η σκιά της Σελήνης θα πέσει ακάθεκτη πάνω στο Βουκουρέστι και θα συνεχίσει προς τα σύνορα της Ρουμανίας με τη Βουλγαρία, περνώντας ανάμεσα στις παράκτιες πόλεις Βάρνα της Βουλγαρίας και Κωστάντζα της Ρουμανίας.

Στις 14.21 η σκιά θα φτάσει στα παράλια του Πόντου, 150 χιλιόμετρα βόρεια της Αγκυρας, θα διασχίσει την Τουρκία διαγώνια και θα μπει για λίγο στη βορειοδυτική Συρία, πριν αρχίσει να διασχίζει το Ιράκ, 220 χιλιόμετρα βόρεια της Βαγδάτης. Ακολούθως η Σεληνιακή σκιά θα φτάσει στο Ιράν, νότια της Τεχεράνης, ενώ στις 15.22 μμ, θα μπει στο Πακιστάν και στις ακτές της Αραβικής θάλασσας. Στο δρόμο της θα βρει το Καράτσι. Η διάρκεια της ολικής φάσης στο σημείο αυτό δε θα ξεπεράσει τα 73 δευτερόλεπτα, αφού η σκιά θα τρέχει τότε με ταχύτητα 7.200 χιλιομέτρων την ώρα και η διάμετρός της θα έχει συρρικνωθεί στα 85 μόνο χιλιόμετρα. Στην Ινδία ο Ηλιος θα βρίσκεται κοντά στη δύση του πριν η σκιά της Σελήνης πέσει πάνω στον Ινδικό Ωκεανό, λίγο πριν πάρει το δρόμο προς το διάστημα, δηλαδή στις 15.36.23.

Στην Ελλάδα θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε ένα μέρος μόνο του Ηλιου να καλύπτεται από τη Σελήνη ανάλογα με του πού βρισκόμαστε. Η έκλειψη του Ηλίου θα είναι ορατή από τις 12.32 μέχρι τις 15.44 μ.μ., με μέγιστο στις 14.10 στην Αθήνα, όπου η Σελήνη θα καλύψει τον ήλιο κατά 82%. Η μεγαλύτερη κάλυψη θα γίνει στην Καβάλα - 90%.

Η ολική έκλειψη της 11ης Αυγούστου, διάρκειας δύο λεπτών και 23 δευτερολέπτων, είναι και η τελευταία της δεύτερης χιλιετίας και αναμένεται να την παρακολουθήσουν περισσότεροι άνθρωποι από οποιαδήποτε άλλη στην ιστορία. Κι αυτό γιατί η διαδρομή που θα καλύψει η σκιά της Σελήνης θα διατρέξει την πιο πολυάριθμη πληθυσμιακά περιοχή της γης.

Η ολική έκλειψη μπορεί να παρατηρηθεί από τις εξής χώρες: Αυστραλία, Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Μαύρη Θάλασσα, Τουρκία, Συρία, Ιράκη, Ιράν, Πακιστάν και Ινδία.

Το Βουκουρέστι της Ρουμανίας είναι η μόνη πρωτεύουσα που βρίσκεται στη ζώνη απ' όπου θα φαίνεται καλύτερα η ολική έκλειψη, η οποία θα διαρκέσει 2 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα.Το "θέαμα" θα εξαρτηθεί βέβαια και από το κατά πόσον οι καιρικές συνθήκες την ημέρα της έκλειψης θα είναι ευνοϊκές.

Η πορεία που θα ακολουθήσει η σκιά της Σελήνης - όπως μας τη δίνει ο διευθυντής του Πλανητάριου - είναι η ακόλουθη:

Ξεκινώντας από τον Ατλαντικό Ωκεανό, θα περάσει πάνω από τη νότια άκρη της Αγγλίας, θα διασχίσει τη Μάγχη και ακολούθως θα φτάσει στη γηραιά Ηπειρο, με πρώτο σταθμό την ακτή της Νορμανδίας και τη βόρειο Γαλλία. Στη συνέχεια θα διασχίσει τη νότια άκρη του Βελγίου, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία, πάνω από τις πόλεις της Στουτγκάρδης και του Μονάχου. Ακολούθως θα μπει στην Αυστρία, 40 χιλιόμετρα νότια της Βιέννης, ενώ η άκρη της σκιάς θα περάσει ξυστά από τη βορειοανατολική Σλοβενία και θα μπει στην Ουγγαρία, 40 χιλιόμετρα νότια της Βουδαπέστης. Σειρά μετά έχει η βόρεια Γιουγκοσλαβία και η Ρουμανία, όπου οι παρατηρητές, αν έχει καθαρό ουρανό, θα απολαύσουν στις 14.03.04 (ώρα Ελλάδας) την ολική φάση με τη μεγαλύτερη διάρκεια, δηλαδή δύο λεπτά και 23 δευτερόλεπτα. Η σκιά της Σελήνης τη στιγμή εκείνη θα καλύπτει μια έκταση με διάμετρο 112 χιλιομέτρων και θα κινείται με ταχύτητα 2.448 χιλιομέτρων την ώρα. Τέσσερα λεπτά αργότερα η σκιά της Σελήνης θα πέσει ακάθεκτη πάνω στο Βουκουρέστι και θα συνεχίσει προς τα σύνορα της Ρουμανίας με τη Βουλγαρία, περνώντας ανάμεσα στις παράκτιες πόλεις Βάρνα της Βουλγαρίας και Κωστάντζα της Ρουμανίας.

Στις 14.21 η σκιά θα φτάσει στα παράλια του Πόντου, 150 χιλιόμετρα βόρεια της Αγκυρας, θα διασχίσει την Τουρκία διαγώνια και θα μπει για λίγο στη βορειοδυτική Συρία, πριν αρχίσει να διασχίζει το Ιράκ, 220 χιλιόμετρα βόρεια της Βαγδάτης. Ακολούθως η Σεληνιακή σκιά θα φτάσει στο Ιράν, νότια της Τεχεράνης, ενώ στις 15.22 μμ, θα μπει στο Πακιστάν και στις ακτές της Αραβικής θάλασσας. Στο δρόμο της θα βρει το Καράτσι. Η διάρκεια της ολικής φάσης στο σημείο αυτό δε θα ξεπεράσει τα 73 δευτερόλεπτα, αφού η σκιά θα τρέχει τότε με ταχύτητα 7.200 χιλιομέτρων την ώρα και η διάμετρός της θα έχει συρρικνωθεί στα 85 μόνο χιλιόμετρα. Στην Ινδία ο Ηλιος θα βρίσκεται κοντά στη δύση του πριν η σκιά της Σελήνης πέσει πάνω στον Ινδικό Ωκεανό, λίγο πριν πάρει το δρόμο προς το διάστημα, δηλαδή στις 15.36.23.

Στην Ελλάδα θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε ένα μέρος μόνο του Ηλιου να καλύπτεται από τη Σελήνη ανάλογα με του πού βρισκόμαστε. Η έκλειψη του Ηλίου θα είναι ορατή από τις 12.32 μέχρι τις 15.44 μ.μ., με μέγιστο στις 14.10 στην Αθήνα, όπου η Σελήνη θα καλύψει τον ήλιο κατά 82%. Η μεγαλύτερη κάλυψη θα γίνει στην Καβάλα - 90%.

"Προσοχή. Ο ήλιος είναι τόσο λαμπερός, ώστε ακόμα κι αν καλυφθεί το 99% του δίσκου του έχει τη δυνατότητα να σας στραβώσει!",προειδοποιεί το Πλανητάριο.

Και διευκρινίζει πως κανένα από τα γυαλιά ηλίου δεν ικανό να μας προστατέψει, ούτε τα φωτογραφικά φιλμ, κιάλια και οτιδήποτε μπορεί να έχει φτάσει στ' αυτιά μας. Μας συστήνει να παρακολουθήσουμε τη μερική έκλειψη με την προβολή του ειδώλου του ήλιου και όχι απευθείας. Δηλαδή: Κολλήστε ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο πάνω σε να χαρτόνι. Με μια καρφίτσα, κάντε μια μικρή τρύπα στο κέντρο του. Στρέψετε το χαρτόνι στον ήλιο και παρακολουθήστε την αντανάκλαση της έκλειψης στον τοίχο, το έδαφος ή σε κάποιο άλλο χαρτί. Μην κοιτάξετε μέσα από την τρύπα στον ήλιο.

Στην Ελλάδα η έκλειψη θα είναι μερικώς ορατή, καθώς η Σελήνη θα καλύψει το 70% έως 92% του ήλιου. Κάτι τέτοιο, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, είναι ακόμα πιο επικίνδυνο από την πλήρη κάλυψη του ήλιου, γιατί το βλέμμα μένει περισσότερη ώρα στραμμένο στον ήλιο, οι ακτίνες του οποίου εξασθενούν μεν, αλλά παραμένουν επικίνδυνες.

Παρόμοιες συστάσεις κάνουν το γύρο του κόσμου, καθώς η αδημονία του κόσμου να παρακολουθήσει το φαινόμενο έχει φτάσει στο κατακόρυφο. "Οι άνθρωποι θα πρέπει να προφυλάξουν τα μάτια τους, αλλιώς κινδυνεύουν να τυφλωθούν, καθώς οι υπέρυθρες και υπεριώδες ακτίνες θα προκαλέσουν μέσα σε δευτερόλεπτα ανεπανόρθωτες ζημιές στα μάτια τους", προειδοποιεί η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Ο μόνος σίγουρος τρόπος, σημειώνει, είναι τα ειδικά γυαλιά με φίλτρα σχεδιασμένα για τις εκλείψεις. Ωστόσο, σύμφωνα με πρακτορείο ειδήσεων εκατοντάδες ελαττωματικά γυαλιά κυκλοφορούν σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης.

"Προσοχή. Ο ήλιος είναι τόσο λαμπερός, ώστε ακόμα κι αν καλυφθεί το 99% του δίσκου του έχει τη δυνατότητα να σας στραβώσει!",προειδοποιεί το Πλανητάριο.

Και διευκρινίζει πως κανένα από τα γυαλιά ηλίου δεν ικανό να μας προστατέψει, ούτε τα φωτογραφικά φιλμ, κιάλια και οτιδήποτε μπορεί να έχει φτάσει στ' αυτιά μας. Μας συστήνει να παρακολουθήσουμε τη μερική έκλειψη με την προβολή του ειδώλου του ήλιου και όχι απευθείας. Δηλαδή: Κολλήστε ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο πάνω σε να χαρτόνι. Με μια καρφίτσα, κάντε μια μικρή τρύπα στο κέντρο του. Στρέψετε το χαρτόνι στον ήλιο και παρακολουθήστε την αντανάκλαση της έκλειψης στον τοίχο, το έδαφος ή σε κάποιο άλλο χαρτί. Μην κοιτάξετε μέσα από την τρύπα στον ήλιο.

Στην Ελλάδα η έκλειψη θα είναι μερικώς ορατή, καθώς η Σελήνη θα καλύψει το 70% έως 92% του ήλιου. Κάτι τέτοιο, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, είναι ακόμα πιο επικίνδυνο από την πλήρη κάλυψη του ήλιου, γιατί το βλέμμα μένει περισσότερη ώρα στραμμένο στον ήλιο, οι ακτίνες του οποίου εξασθενούν μεν, αλλά παραμένουν επικίνδυνες.

Παρόμοιες συστάσεις κάνουν το γύρο του κόσμου, καθώς η αδημονία του κόσμου να παρακολουθήσει το φαινόμενο έχει φτάσει στο κατακόρυφο. "Οι άνθρωποι θα πρέπει να προφυλάξουν τα μάτια τους, αλλιώς κινδυνεύουν να τυφλωθούν, καθώς οι υπέρυθρες και υπεριώδες ακτίνες θα προκαλέσουν μέσα σε δευτερόλεπτα ανεπανόρθωτες ζημιές στα μάτια τους", προειδοποιεί η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Ο μόνος σίγουρος τρόπος, σημειώνει, είναι τα ειδικά γυαλιά με φίλτρα σχεδιασμένα για τις εκλείψεις. Ωστόσο, σύμφωνα με πρακτορείο ειδήσεων εκατοντάδες ελαττωματικά γυαλιά κυκλοφορούν σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης.

Η πορεία της σκιάς της σελήνης πάνω στον ήλιο, όπως φαίνεται στις χώρες της Ευρώπης

Ο νεαρός της φωτογραφίας κρατά στα χέρια του τις οδηγίες για τους κινδύνους από την έκλειψη

Η ηλιακή στεφάνη από προηγούμενες εκλείψεις

Κείμενα: Χριστίνα ΔΙΑΜΑΝΤΗ

Η πορεία της σκιάς της σελήνης πάνω στον ήλιο, όπως φαίνεται στις χώρες της Ευρώπης

Ο νεαρός της φωτογραφίας κρατά στα χέρια του τις οδηγίες για τους κινδύνους από την έκλειψη

Η ηλιακή στεφάνη από προηγούμενες εκλείψεις

Κείμενα: Χριστίνα ΔΙΑΜΑΝΤΗ