Εκτός από τα ωρολόγια προγράμματα μαθημάτων, στη χώρα μας υπάρχουν πλέον και ωρολόγια προγράμματα... αιθουσών. Οσο και αν ακούγεται παράδοξο, είναι πραγματικότητα. Στο 3ο Λύκειο Νέας Ιωνίας, οι μαθητές δύο τμημάτων αλλάζουν αίθουσα διδασκαλίας κάθε ώρα. "Περιοδεύουν" σε αυτές που μένουν κενές, όταν οι συμμαθητές τους έχουν γυμναστική! Μαζεύουν τα πράγματά τους και τρέχουν στο διάλειμμα να καταλάβουν θέσεις στα θρανία, όπου είναι απλωμένα τα βιβλία των άλλων, για να τα ξαναμαζέψουν την επόμενη ώρα κ.ο.κ. Κι αυτό συμβαίνει τη στιγμή που για τη στέγαση του συγκεκριμένου σχολείου υπάρχει έτοιμο καινούριο κτίριο, το οποίο όμως δεν παραδίνεται από τον εργολάβο, λόγω οικονομικής διαφοράς που έχει, τυπικά με τον Δήμο Νέας Ιωνίας, αλλά ουσιαστικά με τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων, για το τελικό κόστος του έργου.

Το κτίριο ανέλαβε να το κατασκευάσει ο Δήμος με χρηματοδότηση του ΟΣΚ. Οπως ήταν αναμενόμενο, σημειώθηκαν οι συνήθεις αναθεωρήσεις και υπερβάσεις που παρατηρούνται σχεδόν πάντα στα δημόσια έργα. Ομως, στο τέλος προέκυψε διαφορά 120 εκατ. δραχμών, τα οποία διεκδικεί ο εργολάβος από το Δήμο. Με τη σειρά του ο τελευταίος τα απαιτεί από τον ΟΣΚ, ο οποίος αρνείται να τα χορηγήσει. Αποτέλεσμα αυτής της τραγελαφικής κατάστασης είναι να μην χρησιμοποιείται το έτοιμο καινούριο κτίριο. Βέβαια, λείπει ο εξοπλισμός του, αλλά ο ΟΣΚ διαβεβαιώνει ότι αυτό μπορεί να λυθεί μέσα σε μια ημέρα, αρκεί να παραδοθεί το κτίριο από τον εργολάβο.

Αυτοί που πληρώνουν τα σπασμένα είναι οι μαθητές όχι μόνο των δύο τμημάτων που είναι οι "περιοδεύοντες θίασοι", αλλά δύο ολόκληρων σχολείων, που λειτουργούν αναγκαστικά σε διπλοβάρδια. Γιατί, το 3ο Λύκειο συστεγάζεται με το 4ο Γυμνάσιο της Ν. Ιωνίας. Στο 3ο Λύκειο φοιτούν περίπου 450 μαθητές, χωρισμένοι σε 18 τμήματα. Ομως υπάρχουν μόνο 14 αίθουσες. Για τις ανάγκες "επιστρατεύτηκαν" και η βιβλιοθήκη και η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, αλλά και πάλι περίσσευαν δύο τμήματα. Οπότε, πρακτικά σκεπτόμενοι οι υπεύθυνοι του σχολείου και μη μπορώντας να κάνουν αλλιώς, βρήκαν τη λύση των άδειων αιθουσών τις ώρες της γυμναστικής.

Οι γονείς χτες το μεσημέρι πραγματοποίησαν παράσταση διαμαρτυρίας στον ΟΣΚ, όπου χτες συνεδρίασε το ΔΣ. Ζήτησαν να παραβρεθούν σε συνεδρίαση για να εκθέσουν το συγκεκριμένο πρόβλημα και να απαιτήσουν και εκεί την άμεση επίλυσή του. Τελικά έγινε συνάντηση με τον γενικό διευθυντή και μέλη του ΔΣ του ΟΣΚ. Οι υπεύθυνοι του Οργανισμού δεν ανέλαβαν όμως καμία ευθύνη για την εξέλιξη της κατάστασης, ούτε δεσμεύτηκαν ότι θα προχωρήσουν στην έγκριση του ποσού, που απαιτεί ο εργολάβος.

"Από το καλοκαίρι είχαμε ανησυχίες ότι το σχολείο δε θα λειτουργήσει το Σεπτέμβρη, όπως ήταν αποφασισμένο. Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τη μεριά του εργολάβου για το έργο, που δεν έχει εξοφληθεί γιατί είχε μια υπέρβαση - και κατά τη δική μας άποψη καλά έκανε και είχε υπέρβαση για να μπορέσει να γίνει ακόμα καλύτερο το σχολείο - έπρεπε να λυθεί από τον ΟΣΚ. Είχαμε την υπόσχεση από τον γενικό διευθυντή του ΟΣΚ ότι θα είχε καλύψει έγκαιρα τη διαφορά. Επίσης, ενώ υπάρχει κτίριο δεν υπάρχει εξοπλισμός. Βέβαια υπάρχει εδώ ένα επιχείρημα που μας είπαν ότι δεν υπάρχει εξοπλισμός επειδή οι τελευταίες καταλήψεις έχουν δημιουργήσει 20.000 ελλείψεις από καταστροφές. Βέβαια, αυτό δεν είναι επιχείρημα, που πρέπει εμείς να δεχτούμε. Επρεπε έγκαιρα να έχουν γίνει προμήθειες για να έχουν τα παιδιά και θρανία και καρέκλες", είπε στο "Ρ" ο Μάκης Λυκούδης,πρόεδρος της Ενωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Ν. Ιωνίας.

Οι γονείς δηλώνουν ότι δεν τους ενδιαφέρει τι συμφωνίες έχουν γίνει ανάμεσα στον ΟΣΚ και το Δήμο και σημειώνουν ότι η υπόθεση δεν παίρνει άλλες αναβολές και ότι αν δε γίνει έγκαιρα η παράδοση και ο εξοπλισμός του νέου διδακτηρίου, θα προβούν σε νέες αγωνιστικές κινητοποιήσεις.

Σε συγκεκριμένες ενέργειες πίεσης για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η δημόσια εκπαίδευση προχωρεί πλέον το Μέτωπο Παιδείας Πειραιά,δείχνοντας έτσι ότι ο συντονισμένος αγώνας διεκδίκησης πάνω στα συγκεκριμένα προβλήματα, είναι ο μόνος δρόμος που μπορεί να επιβάλλει λύσεις. Ετσι, η σύγκληση ευρείας σύσκεψης για τα πολλά και χρονίζοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σχολικό συγκρότημα"ΣΚΥΠ" (πρώην Σχολή Κλωστοϋφαντουργών Πειραιά), κατέληξε σε συγκεκριμένο πλαίσιο και χρονοδιάγραμμα για τις απαιτούμενες ενέργειες. Το χρονοδιάγραμμα αυτό κοινοποιήθηκε στους αρμόδιους (Νομαρχία, Δήμο, υπουργείο Παιδείας) με την υπογράμμιση ότι αν δεν αρχίσει και εξελιχτεί η εφαρμογή του, θα υπάρξει "μεθόδευση και κλιμάκωση των παρεμβάσεων".

Στο συγκρότημα "ΣΚΥΠ", όπου συστεγάζονται το 1ο ΤΕΛ, το 4ο Εσπερινό ΤΕΛ, η 1η ΤΕΣ και το ΙΕΚ, αντιμετωπίζει σωρεία σοβαρών προβλημάτων συντήρησης και επισκευών, με αποτέλεσμα να υπολειτουργούν τα εργαστήρια και να υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Λείπουν αίθουσες διδασκαλίας, μιας και φιλοξενείται το ΙΕΚ, προσωρινά... από το 1993. Ταυτόχρονα ο Δήμος Πειραιά δε δίνει τα κονδύλια για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων με αποτέλεσμα το χρέος του προς τη σχολική επιτροπή να ανέρχεται σε αρκετά εκατομμύρια.

Στη σύσκεψη που έγινε στο χώρο του σχολείου, συμμετείχαν ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Πειραιά Π. Γιαννακόπουλος, ο πρόεδρος και ο γραμματέας της Ομοσπονδίας Γονέων Πειραιά Κ. Κυριακοπούλου και κ. Ναζεντιάδης, ο αντιπρόεδρος του Δ Διαμερίσματος κ. Γιεραμάς, η πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής κ. Καλή, ο νομαρχιακός σύμβουλος της ΝΑΣ κ. Λαγονίκας, διευθυντές και εκπαιδευτικοί από τα προαναφερθέντα σχολεία, εκπρόσωποι των μαθητών κ. ά. Ελαμψαν διά της απουσίας τους, αν και προσκλήθηκαν, ο νομάρχης Πειραιά, ο δήμαρχος και οι διευθυντές Δευτεροβάθμιας και Τεχνικής Εκπαίδευσης.

Το χρονοδιάγραμμα επίλυσης των προβλημάτων, που κοινοποιήθηκε στους αρμόδιους, είναι το εξής:

• "Για τις επισκευές και τη συντήρηση του κτιρίου απαιτούμε να μπουν τα συνεργεία του δήμου μέχρι τη Δευτέρα 14 Οκτώβρη και να ολοκληρώσουν άμεσα τις εργασίες. Πρώτη προτεραιότητα είναι να λυθεί το πρόβλημα της λειτουργίας των εργαστηρίων (για το θέμα αυτό επισυνάπτεται συγκεκριμένη αναλυτική κατάσταση με τις απαιτούμενες εργασίες).
• Αμεση απόδοση των λειτουργικών κονδυλίων στην 46η Σχολική Επιτροπή από το Δήμο Πειραιά. Η Νομαρχία να δώσει την έκτακτη επιχορήγηση που υποσχέθηκε για τη μεταφορά του 4ου ΤΕΛ.
• Να έχουμε θετική απάντηση από τη Νομαρχία μέχρι τη Δευτέρα 14/10 στο αίτημά μας για φύλακα - επιστάτη. Είναι επικίνδυνο, χώρος 12,5 στρεμμάτων να είναι χωρίς φύλαξη.
• Υπάρχει πρόβλημα έλλειψης αιθουσών γιατί φιλοξενείται το ΙΕΚ Πειραιά. Εφόσον για τη λειτουργία του παίρνει κοινοτικά κονδύλια, ζητάμε να στεγαστεί σε άλλο χώρο. Το Νομαρχιακό Συμβούλιο να πάρει ανάλογη απόφαση".Τέλος, γίνεται αναφορά στις ενέργειες που πρέπει να γίνουν σχετικά με την ανέγερση κτιρίου που θα στεγάσει τα ΤΕΛ στο οικόπεδο Φώκαιας και Σαρανταπόρου, αλλά και για τη χορήγηση εποπτικών μέσων που λείπουν από τα σχολεία.

"Θέση των Πανσπουδαστικών Κινήσεων Συνεργασίας είναι πως το κίνημα τιμά τους νεκρούς με την ανάπτυξη των αγωνιστικών διεκδικήσεων κι όχι με κινητοποιήσεις - "μνημόσυνα", ότι ο καλύτερος τρόπος για να τιμηθεί ο Ν. Τεμπονέρας είναι να καταδικάσουν έμπρακτα οι φορείς του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος το σημερινό αυταρχικό κατήφορο της κυβέρνησης, να μπουν μπροστά στην οργάνωση της πάλης για τα δικαιώματα των νέων".

Τα παραπάνω τονίζουν σε ανακοίνωση που εξέδωσαν οι Πανσπουδαστικές Κινήσεις Συνεργασίας, καταγγέλλοντας τη στάση των υπόλοιπων παρατάξεων στη διάρκεια της συνεδρίασης του ΚΣ της ΕΦΕΕ, με αφορμή τη δίκη του Γ. Καλαμπόκα στη Λάρισα.

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση "όταν μέσα σε μια βδομάδα 2 μέλη του ΚΣ της ΚΝΕ καλούνται να περάσουν από δίκη, ο ένας μάλιστα για τη συμμετοχή του στις καταλήψεις του '92-'93, όταν ουσιαστικά υλοποιείται ο αυταρχικός κανονισμός του ΕΙΝ και με εκβιασμούς προωθείται η καταβολή ενοικίου στις εστίες, όταν προωθείται για ψήφιση το νομοσχέδιο για τη στράτευση, που ορθώνει νέα εμπόδια στην ολοκλήρωση των σπουδών και προωθεί την "πειθάρχηση" της νεολαίας από μικρότερη ηλικία, για τις δυνάμεις της "Κεντροαριστεράς" στην ΕΦΕΕ (ΠΑΣΠ, ΕΑΑΚ, ΕΡΑΣ) το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι... ο Καλαμπόκας.

Γι' αυτό άλλωστε, τονίζεται στην ανακοίνωση, απέρριψαν ασυζητητί τις προτάσεις των ΠΚΣ, να καταδικαστεί τόσο η απόπειρα απελευθέρωσης του δολοφόνου του Τεμπονέρα, όσο και ο σημερινός αυταρχικός κατήφορος της κυβέρνησης και ειδικότερα οι προθέσεις της για μείωση των αναβολών. Καταλαβαίνουμε την αγωνία που έχουν να βγάλουν "λάδι" τις συντηρητικές επιλογές της σημερινής κυβέρνησης μέσα από θολά "αντιδεξιά" μέτωπα".

"Σήμερα, τονίζουν οι ΠΚΣ, που για τρίτη φορά σ' ένα χρόνο το ΣτΕ πυροδοτεί, με την ανοχή και την καθοδήγηση της κυβέρνησης, μια βραδυφλεγή βόμβα στο άρθρο 16 του Συντάγματος, με την επίκληση μάλιστα της "Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας", η αγωνιστική ανάταση του κινήματος είναι η μόνη επίκαιρη απάντηση στην αντιλαϊκή - αντιεκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης και τον αυταρχισμό που τη συνοδεύει. Οι φοιτητές και οι σπουδαστές μέσα από τους συλλόγους τους και τις μαζικές διαδικασίες θα οργανώσουν την αγωνιστική αντεπίθεσή τους και θα τιμωρήσουν την πολιτική αυτή που εχθρεύεται τη νεολαία και τα "κεντροαριστερά" δεκανίκια της".

Με τεράστιες ελλείψεις βρήκε και τα σχολεία του Κορυδαλλού η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. "Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί υποβαθμίζει τα ήδη προβληματικά σχολεία της πόλης μας", υπογραμμίζει- κρούοντας ταυτόχρονα τον κώδωνα του κινδύνου - η Ενωση Συλλόγων Γονέων Κορυδαλλού με επιστολή της προς τη Νομαρχία Πειραιά.

Στην επιστολή της αυτή η Ενωση επισημαίνει ότι αν και πέρασε ένας μήνας, τα κενά σε καθηγητές δεν έχουν καλυφθεί, με αποτέλεσμα να χάνονται πολλές ώρες διδασκαλίας. Καταγράφει με λεπτομέρειες τις ελλείψεις που υπάρχουν. Συγκεκριμένα, λείπουν: Στο 1ο Γυμνάσιο ένας καθηγητής Αγγλικών, στο 4ο τρεις καθηγητές, στο 5ο ένας Μαθηματικός, ένας Φιλόλογος και ένας Αγγλικών, στο 7ο δύο Γαλλικών και ένας Γυμναστής, στο 8ο ένας Γαλλικών, στο 9ο ένας Καλλιτεχνικών, στο 2ο Λύκειο ένας Φιλόλογος και ένας Βιολόγος, στο 4ο ένας Γαλλικών και στο ΕΠΛ ένας Θεολόγος, ένας Γαλλικών και ένας Καλλιτεχνικών.

"Από όλα σχεδόν τα σχολεία λείπουν καρέκλες, θρανία και έδρες καθηγητών", σημειώνει η Ενωση, υπογραμμίζοντας ότι είναι απαράδεκτη η κατάσταση του 2ου Λυκείου, όπου λειτουργεί τμήμα 2ης δέσμης, χωρίς τους απαραίτητους καθηγητές. Προσθέτουν επίσης ότι με την έναρξη της σχολικής χρονιάς ο δήμαρχος ανακοίνωσε τη λειτουργία του 2ου ΤΕΛ Κορυδαλλού, αλλά μέχρι στιγμής υπάρχει στο σχολείο μόνο ο διευθυντής και τρεις καθηγητές.

Η Ενωση Συλλόγων Γονέων Κορυδαλλού δηλώνει, τέλος, ότι περιμένει άμεσα την επίλυση των προβλημάτων με πράξεις και όχι με υποσχέσεις.

Σύσκεψη για τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα σχολεία του Δήμου Πειραιά, διοργανώνει η Ομοσπονδία Ενώσεων Γονέων Μαθητών Νομού Πειραιά, τη Δευτέρα 14 Οκτώβρη, στις 7 μμ, στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιά (Ευαγγελίστριας και Καραϊσκου, πίσω από το ΤΖΑΜΠΟ). Σκοπός της σύσκεψης είναι όχι μόνο η καταγραφή των προβλημάτων αλλά και η παραπέρα δράσηγια την επίλυσή τους.

Να παρουσιάσουν τον Γ. Καλαμπόκα εντελώς άσχετο με τη δολοφονία του καθηγητή Ν. Τεμπονέρα προσπάθησαν χτες στο Ορκωτό Εφετείο της Λάρισας οι πέντε ΟΝΝΕΔίτες Γ. Γλεντζής, Αθ. Κονδύλης, Σπ. Γραμματικός, Γερ. Παναγιωτοπούλου και Αικ. Πολυχρονοπούλου,καταθέτοντας ότι ο Γ. Καλαμπόκας αντέδρασε υπό το κράτος ταραχής, φόβου και πανικού.

Μάλιστα, οι πέντε μάρτυρες στην κατάθεσή τους ισχυρίστηκαν πως δε διέπραξε την εγκληματική ενέργεια ο Γ. Καλαμπόκας και πως ο κατηγορούμενος βρισκόταν τουλάχιστον οκτώ μέτρα μακριά από το θύμα. Ωστόσο, οι μάρτυρες, ενώ υποστήριξαν πως δε σκότωσε ο Γ. Καλαμπόκας τον καθηγητή Ν. Τεμπονέρα, δεν κατονόμασαν κάποιο άλλο πρόσωπο.

Αντίθετα, ο Κ. Γιώτης,βιολόγος, που εκείνο το βράδυ βρισκόταν με τον Ν. Τεμπονέρα κατέθεσε πως ο Γ. Καλαμπόκας ήταν σε ήρεμη ψυχολογική κατάσταση.

• Συγκέντρωση αύριο στις 6.00 το απόγευμα στα Προπύλαια και στη συνέχεια πορεία στη Βουλή θα πραγματοποιήσει η Επιτροπή Πρωτοβουλίας, που απαρτίζεται από κόμματα και κινήσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Σε ανακοίνωσή της η Επιτροπή Πρωτοβουλίας καταδικάζει "τις πρωτοφανείς και προκλητικές μεθοδεύσεις των κυρίαρχων κύκλων που έχουν σαν στόχο τη μείωση της ποινής και ουσιαστικά την αποφυλάκιση του δολοφόνου Γ. Καλαμπόκα".

Την υποχρέωση της κυβέρνησης και ειδικότερα του υπουργού Παιδείας να τοποθετηθεί δημόσια στο σοβαρότατο θέμα που δημιουργεί το Συμβούλιο της Επικρατείας σχετικά με την επιμονή για αναγνώριση των Ιδιωτικών Κέντρων Σπουδών, υπογραμμίζει με ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ. Συγκεκριμένα αναφέρει:

"Η θέση του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως φάνηκε με τη χτεσινή συζήτηση στο ΣΤ Τμήμα του, να επιμένει στην αναγνώριση των Ιδιωτικών Κέντρων Σπουδών και να θεωρεί ότι το Δίκαιο της ΕΕ βρίσκεται πάνω από το Σύνταγμα, δεν είναι καθόλου τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και των προηγούμενων. Μιας πολιτικής που στοχεύει στην πλήρη ιδιωτικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, από το νηπιαγωγείο μέχρι τα ΑΕΙ.

Το ΚΚΕ καταγγέλλει αυτή την πολιτική. Καλεί την κυβέρνηση και ειδικότερα τον υπουργό Παιδείας να τοποθετηθούν δημόσια στο σοβαρότατο θέμα που δημιουργεί η τοποθέτηση του ΣτΕ.

Είναι αναγκαίο, η αντισυνταγματική απόφαση να συναντήσει την αντίδραση του εκπαιδευτικού κόσμου, με σκοπό την ανάκλησή της.

Για τους εκπαιδευτικούς, τους σπουδαστές και μαθητές, για τους γονείς που ξοδεύουν τουλάχιστον ένα μισθό κάθε μήνα στο βωμό της παραπαιδείας και των κερδών των πολυεθνικών, ένας δρόμος απομένει: Ο αγώνας για μια πραγματική και όχι στο όνομα δωρεάν δημόσια παιδεία".

ΧΑΛΚΙΔΑ (του ανταποκριτή μας).-

Η δημόσια παιδεία στο "απόσπασμα" της λιτότητας και της εγκατάλειψης, που την έχουν "στήσει" οι νεοσυντηρητικές πολιτικές των γαλαζοπράσινων κυβερνητικών πολιτικών, δεινοπαθεί για άλλη μια χρονιά κάτω απ' το "εκσυγχρονιστικό" όραμα - στόχο της ιδιωτικοποίησης και της εμπορευματοποίησης της μόρφωσης.

Δεκάδες οι καταγγελίες που βλέπουν - και άλλες που δε βλέπουν - το φως της δημοσιότητας με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ενώ το υπουργείο επαναπαύεται στις "δάφνες" της υλοποίησης των οδηγιών του ΟΟΣΑ και της μααστριχτικής λαίλαπας. Θύμα αυτής της παιδείας είναι και οι μαθητές του Γυμνασίου - Λυκείου Ιστιαίας όπου στην κυριολεξία αναγκάζονται να "στοιβάζονται" σε ουρές για την εξυπηρέτηση της σωματικής τους ανάγκης, επειδή εδώ και ένα χρόνο ο Δήμος Ιστιαίας αδιαφορεί και η Νομαρχία Εύβοιας δε διαθέτει κονδύλι μόλις 500.000 δραχμών για την κατασκευή δέκα τουαλετών του Λυκείου.

Προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα υγείας με τους 500 μαθητές του σχολείου, ο διευθυντής του Γενικού Λυκείου και οι καθηγητές "σφράγισαν" τις τουαλέτες του, με αποτέλεσμα οι μαθητές να "εξυπηρετούνται" στις τουαλέτες που χρησιμοποιούν οι 300 μαθητές του Γυμνασίου. Την έντονη διαμαρτυρία του για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία εκφράζει με επιστολή διαμαρτυρίας, προς τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Εύβοιας, το Δημοτικό Συμβούλιο Ιστιαίας και ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Γυμνασίου.

Το εσωτερικό του σχολικού συγκροτήματος ΣΚΥΠ μαρτυρά την άθλια υλικοτεχνική υποδομή του

Το νεόκτιστο κτίριο του 3ου Λυκείου, στο οποίο, όμως, οι μαθητές δεν μπορούν να εγκατασταθούν

Το ωρολόγιο πρόγραμμα ...αιθουσών και μη χειρότερα

Και όμως, 18 τμήματα μπορούν να χωρέσουν σε ...14 αίθουσες