Παπαγεωργίου Βασίλης

Ποσό που αντιστοιχεί στο 2,5% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) και μεταφράζεται σε δαπάνη 173 δολαρίων κατά κεφαλή...

Οι πολεμικές δαπάνες παρουσίασαν, σε πραγματικές τιμές, άνοδο κατά 3,4% σε σχέση με το 2004. Συνολικά, τη δεκαετία 1996- 2005 η άνοδος φτάνει το 34%.

Παράλληλα, την ίδια χρονική περίοδο, συνεχίστηκε και η διαδικασία συγκέντρωσης, αφού υπολογίζεται ότι οι 15 χώρες με τις υψηλότερες πολεμικές δαπάνες καλύπτουν το 84% της συνολικής παγκόσμιας δαπάνης για όπλα.

Την πρώτη θέση ως προς τις πολεμικές δαπάνες κατέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες των ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 48% των συνολικών παγκόσμιων πολεμικών δαπανών!

Ακολουθούν η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Κίνα με ποσοστά 4-5%.

Η μεγάλη αύξηση των πολεμικών δαπανών των ΗΠΑ αποδίδεται σε ένα μεγάλο βαθμό στις επεμβάσεις στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Σημειώνεται, επίσης, ότι η απορρόφηση μεγάλων κονδυλίων του αμερικανικού προϋπολογισμού για την αγορά όπλων είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των κονδυλίων σε άλλους τομείς κοινωνικού χαρακτήρα. Οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης μετρήθηκαν, όπως αναφέρει η έκθεση, στις καταστροφές των κυκλώνων «Κατρίνα» και «Ρίτα».

Σε άλλο κεφάλαιο της έκθεσης του ινστιτούτου SIPRI παρουσιάζονται οι εξελίξεις στην πολεμική βιομηχανία. Ετσι, αναφέρεται ότι οι 100 μεγαλύτερες πολεμικές βιομηχανίες του κόσμου είδαν τα κέρδη τους να αυξάνουν κατά 15% μέσα σε ένα χρόνο. Η αξία των πωλήσεων των 100 μεγαλύτερων βιομηχανιών, το 2005, έφτασε τα 268 δισεκατομμύρια δολάρια.

Στην κορυφή του καταλόγου των 100 μεγαλύτερων πολεμικών βιομηχανιών βρίσκονται οι αμερικανικές και κατόπιν οι δυτικοευρωπαϊκές. Οι 40 μεγαλύτερες αμερικανικές βιομηχανίες πραγματοποίησαν το 63,3% των συνολικών πωλήσεων παγκοσμίως, ενώ το μερίδιο των 36 μεγαλύτερων δυτικοευρωπαϊκών βιομηχανιών είναι 29,4%.

Η γιγάντωση των πολεμικών βιομηχανιών στις ΗΠΑ, που συντελέστηκε με ταχύτατους ρυθμούς από το 2001 ως σήμερα, λειτούργησε ως ατμομηχανή για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά (στη σύγχρονη ιστορία) ότι ο ιμπεριαλισμός, όσο βαθαίνει η κρίση του, τόσο επιθετικότερος γίνεται. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι οι πολεμικές βιομηχανίες όπως η «Λόκχιντ», η «Ρεϊθέον», η «Τζένεραλ Νταϊνάμικς» κ.ά. βρίσκονται μεταξύ των πρώτων χρηματοδοτών του Προέδρου Μπους και του αντιπροέδρου Τσένεϊ.

Πώς θα εξελιχθεί η ζήτηση του πετρελαίου τα επόμενα χρόνια;

Το ερώτημα απασχολεί όχι μόνο τους ειδικούς της πετρελαϊκής αγοράς και τους οικονομικούς αναλυτές, αλλά και τους στρατηγικούς αναλυτές, αφού από τις απαντήσεις θα κριθεί εν πολλοίς η πορεία του κόσμου, οι συγκρούσεις, οι ανταγωνισμοί, οι ισορροπίες δυνάμεων. Ο έλεγχος των κοιτασμάτων, αλλά και των δρόμων μεταφοράς θα είναι ο σταθερός στόχος των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για πολλές δεκαετίες ακόμη.

Σε μια πρόσφατη έκθεση του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, διατυπώνεται ένα σενάριο με ιδιαίτερα δυσοίωνες προοπτικές.

Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, η παγκόσμια ημερήσια ζήτηση για πετρέλαιο θα αυξηθεί από 86 εκατομμύρια βαρέλια (που είναι σήμερα) σε 118 εκατομμύρια βαρέλια το 2030.

Η αύξηση της ζήτησης θα προέλθει κυρίως από την Κίνα, την Ινδία και τις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας. Συγκεκριμένα, η ζήτηση στην Κίνα θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2030 και θα φτάσει τα 15 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

Ωστόσο, οι ΗΠΑ θα παραμείνουν στην πρώτη θέση ως προς την κατανάλωση του πετρελαίου και με μεγάλη μάλιστα διαφορά. Υπολογίζεται ότι το 2030 η ημερήσια ζήτηση στις ΗΠΑ θα είναι 27,6 εκατομμύρια βαρέλια.

Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της έκθεσης αφορά στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Αναφέρεται λοιπόν ότι το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου θα παράγεται από τις χώρες του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Κρατών (ΟΠΕΚ), όμως το ποσοστό του ΟΠΕΚ στην παγκόσμια παραγωγή θα συρρικνωθεί από 39,7% σε 38,4%. Το ίδιο θα συμβεί και με την παραγωγή της Νορβηγίας.

Αντιθέτως, το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ εκτιμά ότι η παραγωγή πετρελαίου από τις χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΠΕΚ στη Δυτική Αφρική και την περιοχή της Κασπίας θα αυξηθεί κατακόρυφα τα επόμενα είκοσι πέντε χρόνια.

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΚΟΛΟΣΣΟΣ Ο τέταρτος σε μέγεθος τηλεπικοινωνιακός κολοσσός, μετά την αμερικανική «Cisco Systems», την αμερικανο-γαλλική «Alcatel-Lucent» και τη σουηδική «Ericsson», δημιουργείται από τη συγχώνευση των γνωστών εταιριών «Nokia» και «Siemens», που ανακοινώθηκε την περασμένη Δευτέρα. Η συγχώνευση, αξίας 20-25 δισ. ευρώ, θα οδηγήσει σε μια εταιρία που θα κατέχει τη δεύτερη θέση στον κόσμο όσον αφορά την κινητή τηλεφωνία και την τρίτη θέση όσον αφορά τη σταθερή τηλεφωνία.

ΟΥΓΓΑΡΙΑ - «Gazprom» Η ουγγρική επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου «MOL Nyrt.» υπέγραψε την Τετάρτη συμφωνία με τον ρωσικό πετρελαϊκό κολοσσό «Gazprom», για την επέκταση του αγωγού «Blue Stream» σε ουγγρικό έδαφος. Η επέκταση του αγωγού «Blue Stream» θα αποφέρει πολλά οικονομικά οφέλη στην Ουγγαρία που θα είναι σε θέση να προμηθεύει με φυσικό αέριο γειτονικά κράτη, στα βόρεια και στα νότια σύνορά της, συμπεριλαμβανομένης της Κροατίας και της Σλοβακίας.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ Στη μείωση περίπου 7.480 θέσεων εργασίας στο σκέλος των ασφαλειών της στη Γερμανία και σε τμήματα της Dresdner Bank, με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας, θα προχωρήσει η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρία της Ευρώπης, «Allianz AG». Η εταιρία σχεδιάζει να απολύσει 5.000 εργαζόμενους από τους τομείς των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων και 2.480 εργαζόμενους από τη θυγατρική της Dresdner, έως το 2008.