Κύριοι φορείς της παράδοσης της «γκρεκάνικης» γλώσσας, που είναι ακόμα ζωντανή στις δυο ελληνόφωνες κοινότητες του Σαλέντο (με 9 ελληνόφωνα χωριά και 40.000 περίπου κατοίκους) και της Καλαβρίας (με άλλα τόσα χωριά αλλά πολύ λιγότερο πληθυσμό), είναι σήμερα τα ελληνόφωνα τραγούδια της Κάτω Ιταλίας, ποιητικό, «τραγουδιστό» γλωσσικό ιδίωμα που διασώζει αρχαία στρώματα της ελληνικής γλώσσας, με νεότερες ιταλικές προσμείξεις και το οποίο υπηρετείται με εξαιρετικό τρόπο και αφοσίωση από το συγκρότημα «Ghetonia» (Γειτονία) του Σαλέντο. Το συγκρότημα, κομίζοντας τη μαγεία και την ψυχή αυτών των τραγουδιών, θα πραγματοποιήσει τρεις εμφανίσεις στην «Αυλαία» (Αγίου Ορους 15, Βοτανικός, τηλ: 2103474074), από 8 έως 10 Γενάρη.

Πυρήνας της «Γειτονίας», αλλά και της συνολικότερης ζωντανής σκηνής του Σαλέντο, η φωνή του Roberto Licci (τραγούδι, κιθάρα) , αφηγητή - τροβαδούρου, που «γνώρισε τους ποιητές» και ήρθε σε επαφή με τους τελευταίους της παλιάς γενιάς. Τον πλαισιώνουν νεότεροι μουσικοί, οι Salvatore Cotardo (σαξόφωνο, κλαρίνο), Emmanuele Licci (κλασική κιθάρα, φωνή), Admir Skurtaj (ακορντεόν), Antonio Cotardo (φλάουτο), Franco Nuzzo (ταμπορέλο, κρουστά), Giorgio Vendola (κοντραμπάσο). Μαζί τους στην «Αυλαία» και κάποιοι από τους Ελληνες μουσικούς που συγκινήθηκαν βαθιά από τα θλιμμένα τους τραγούδια, έτσι όπως γίνεται είκοσι χρόνια τώρα.

• Στην «Αυλαία», από τις 14/1 και κάθε Πέμπτη (Γενάρης και Φλεβάρης), θα εμφανίζονται οι «Εncardia». Με κιθάρες, ντέφια, ακορντεόν, φυσαρμόνικες, καστανιέτες, μαντολίνα και νταούλια, με τραγούδια, χορούς και θρύλους του ιταλικού νότου, υπόσχονται εκρηκτικές νύχτες γεμάτες κέφι, χορό, συγκίνηση. «Ενα παραμύθι ακόμα...» τιτλοφορείται η μουσικοχορευτική παράσταση του γνωστού συγκροτήματος που θα «ξεδιπλωθεί» σε επτά βραδιές. Ασυγκράτητοι μουσικοί και αεικίνητες χορεύτριες τραγουδούν, χορεύουν και ανασυνθέτουν μουσικές και τραγούδια ελληνόφωνα της Κάτω Ιταλίας. Κάθε βραδιά θα είναι διαφορετική, καθώς στη σκηνή μαζί με το συγκρότημα θ' ανεβαίνουν κατά περίπτωση ξεχωριστοί φίλοι και συνεργάτες. Προσκεκλημένοι τους θα είναι οι Νίκος Ξυδάκης, Καίτη Κουλλιά, Κώστας Θωμαΐδης, Βασίλης Λέκκας, o καραγκιοζοπαίχτης Ιάσων Μελισσηνός, το θέατρο κούκλας «Κιβωτός Μύθων» και ο ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης, συμμετέχοντας αποφασιστικά σε βραδιές μουσικοχορευτικής μέθεξης.

Τη λυρική δραματική όπερα «Ατυς» του Ζαν Μπατίστ Λουλί, θα παρουσιάσουν η «Μικρή Οπερα του Κόσμου» και το μουσικό σύνολο «Αλμαζίς» στο Μέγαρο Μουσικής (8, 9/1) και στο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικού Θεάτρου Βόλου (12/1).

«Στην όπερα ''Ατυς'' η μουσική και ο λόγος βρίσκονται σε τέλεια ισορροπία», τονίζει ο σκηνοθέτης της παράστασης Βασίλης Αναστασίου. «Αλλωστε η όπερα δεν είναι τίποτα άλλο παρά αναβίωση του αρχαίου ελληνικού δράματος. Ο ''Ατυς'' - ένα παιχνίδι έρωτα και δύναμης - αναβιώνει το μύθο του Αδωνη και της Αφροδίτης».

Ο Ζαν Μπατίστ Λουλί (1632 - 1687), «αρχιτέκτονας» του γαλλικού μουσικού μπαρόκ, έγραψε την όπερα αυτή, μετά από επιτυχημένες συνεργασίες του με τον Μολιέρο και άλλους διάσημους συγγραφείς της εποχής του. Ο Λουλί ήταν ο πρώτος που συνδύασε τη γαλλική λογοτεχνία με τη μουσική και το χορό. Στην όπερα «Ατυς», ο ομώνυμος ήρωας, ημίθεος της Φρυγίας, είναι ερωτευμένος με την όμορφη Σαγγαρίδα, η οποία πρόκειται να παντρευτεί τον Σειληνό, βασιλιά της Φρυγίας. Η θεά Κυβέλη, ερωτευμένη με τον Ατυ, του κάνει μάγια, ωθώντας τον να σκοτώσει την αγαπημένη του. Εκείνος, συνειδητοποιώντας τι έκανε θέλει να αυτοκτονήσει, αλλά η Κυβέλη τον μεταμορφώνει σε πεύκο, θρηνώντας και εκείνη τη χαμένη αγάπη της.

Η «Μικρή Οπερα του Κόσμου», που διευθύνει ο Βασίλης Αναστασίου (σκηνοθέτης, καθηγητής Λυρικής Δραματολογίας στο πανεπιστήμιο της Πιασένζα στην Ιταλία), έχει επιτυχημένες εμφανίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η Μικρή Οπερα του Κόσμου αποτελείται από Ελληνες, Ιταλούς και Γάλλους μουσικούς, με ελληνική Παιδεία, που αγαπάνε τη λυρική τέχνη.

Το σύνολο «Αλμαζίς», που δημιούργησε το 1992 ο διακεκριμένος μαέστρος, τσεμπαλίστας και μουσικολόγος Ιάκωβος Παππάς, με παράδοση στη γαλλική μπαρόκ μουσική συνταιριάζει τεχνικές και όργανα εποχής. Μετά τις λυρικές όπερες «Μαινόμενη Μήδεια» και «Ατυς» η τετραλογία θα ολοκληρωθεί με τον «Τανκρέδο» και τον «Κουρέα της Σεβίλλης». Οι παραστάσεις αυτές θα παιχτούν στην Αθήνα, στο Μιλάνο και το Παρίσι.

Η όπερα του Λουλί παρουσιάζεται σε μουσική διεύθυνση, δραματουργική επεξεργασία Ιάκωβου Παππά, σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια Βασίλη Αναστασίου, χορογραφία Φάνη Καφούσια, φωτισμούς Βασίλη Καραργύρη, βίντεο Ηλία Χατζηχριστοδούλου.

Ερμηνεύουν: Ατυς: Βαγγέλης Αγγελάκης (9/1), Σεμπαστιάν Μοντί (8/1), Αντώνης Σιγάλας (12/1). Σαγγαρίδα: Στερέν Μπουλμπίν (8, 9/1), Ρέα Βουδούρη (12/1). Κυβέλη: Καρολίν Σασανί (8/1), Πολ Ντρουμπινί (9/1), Σιμέλα Εμμανουηλίδου (12/1). Σειληνός: Ρομάν Μπετού. Μέλλισα: Μαρία Δήμα. Δωρίδα: Μαρία Φραγκιαδάκη. Ιδας: Ματιέ Αιμ. Συμμετέχει η μπαρόκ ορχήστρα «Αλμαζίς».

H Mαργαρίτα Zορμπαλά, η τραγουδίστρια με τη μαγευτική φωνή, ετοιμάζει, ειδικά για το Half Note (8-14/1), μια μουσική αναδρομή και διαδρομή μέσα από τις χώρες, τις γλώσσες και τις κουλτούρες που βίωσε. Μόσχα, Λισαβόνα, Αθήνα. Και ταυτόχρονα μια ξεχωριστή συνάντηση επί σκηνής με τον εξαίρετο τραγουδιστή των fados Helder Moutinho.

Η σπουδαία ερμηνεύτρια, που έχει ξεχωρίσει με την πορεία της στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι και τις συνεργασίες της με Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Ρίτσο, Μάνο Χατζιδάκι, Λουκιανό Κηλαηδόνη, Andreas Vollenweider, Λάκη Παπαδόπουλο, καθώς και με την ιδιαίτερη ερμηνεία της στο κλασικό «ελαφρό» τραγούδι (Κ. Γιαννίδης, Αττίκ κ.ά.), βρίσκεται σε μια διαρκή δημιουργική συνάφεια με τις world μουσικές. Στο άλμπουμ «Στην άκρη ενός φιλιού», έχουμε ήδη αποκρυσταλλωμένη μια ενδιαφέρουσα world όψη της.

Ο Moutinho είναι από τους ξεχωριστούς τραγουδιστές του Fadoς στην Πορτογαλία. Με ισχυρή ερμηνευτική δύναμη και ζέση και συναισθηματικό βάθος στη φωνή του, ο Helder Moutinho βρίσκεται σε διαρκή καλλιτεχνική εξέλιξη - και ζήτηση. Αλλωστε είχε την ευκαιρία να μας δείξει τη μεγάλη του στόφα στις εμφανίσεις του πριν κάποια χρόνια με την Celeste Rodriguez.

Ricardo Parreira: πορτουγκέζικη κιθάρα. Pedro Pinhal: κλασική κιθάρα. Κώστας Ράπτης: μπαγιάν. Μιχάλης Πορφύρης: βιολοντσέλο. Θοδωρής Οικονόμου: πιάνο. Επιμέλεια, ενορχήστρωση, διεύθυνση ορχήστρας: Θοδωρής Οικονόμου. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Παύλος Αγιαννίδης.