(ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) αποφάσισε χτες στο Λουξεμβούργο να προσέλθει στο «ραντεβού με τη δημοκρατική» Γιουγκοσλαβία, χρησιμοποιώντας ως μηχανισμό επέμβασης τη σταδιακή άρση των κυρώσεων που ισχύουν τα τελευταία χρόνια, τη γενικόλογη «διαθεσιμότητα» οικονομικής ενίσχυσης, την «εκκρεμότητα» Μιλόσεβιτς και τη «διερεύνηση διαθέσεων» των νέων αρχών σχετικά με Κόσσοβο και Μαυροβούνιο. Πρόκειται για τη γνωστή συνταγή οικονομικό «καρότο» με πολιτικό «μαστίγιο», που σε πρώτη φάση εμπεριέχει διάφορες μικρο-διευκολύνσεις οικονομικής «επανένταξης» και ένα πλαίσιο «αναβάθμισης» των σχέσεων με τη νέα ηγεσία του Βελιγραδίου, αλλά που αφήνει ανοιχτά όλα τα αιχμηρά ζητήματα, από τη ριζική «ανατροπή» του «καθεστώτος Μιλόσεβιτς», μέχρι τις σχέσεις της Σερβίας με το Κόσσοβο και το Μαυροβούνιο στα πλαίσια της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΟΔΓ). Οσον αφορά τη μερική άρση των κυρώσεων, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων αποφάσισε ότι δεν ισχύει, πλέον, το πετρελαϊκό εμπάργκο και ο αεροπορικός αποκλεισμός, που, έτσι και αλλιώς, είχε ήδη ανασταλεί. Παραμένει όμως σε ισχύ το αυστηρό πακέτο χρηματοπιστωτικών κυρώσεων που είχε επιβληθεί στο «καθεστώς Μιλόσεβιτς» και αφορά στο «πάγωμα» των επενδύσεων, στο «μπλοκάρισμα» των σερβικών λογαριασμών στο εξωτερικό και στη «μαύρη λίστα» ανεπιθύμητων ατόμων του προηγούμενου «καθεστώτος». Τα ανωτέρω θα ανακοινώσει σήμερα Τρίτη στο Βελιγράδι, προσωπικά, ο προεδρεύων του Συμβουλίου της ΕΕ, Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν, ο οποίος με χτεσινές δηλώσεις διακήρυξε την «αρχή ενός διαλόγου» με τις νέες αρχές. Ο Γάλλος ΥΠΕΞ παρουσιάστηκε ξεκάθαρος όσον αφορά τη μερική άρση των κυρώσεων, αλλά με αρκετά υπονοούμενα όσον αφορά τις πολιτικές σχέσεις ΕΕ και ΟΔΓ. Σχετικά με τον Μιλόσεβιτς, ο Βεντρίν δήλωσε ότι «αυτό το ζήτημα είναι μόνο μια πτυχή», η οποία «νομικά δε συνδέεται με την οικονομική βοήθεια, η οποία θα δοθεί χωρίς όρους». Σύμφωνα με τον Γερμανό ΥΠΕΞ, ο Μιλόσεβιτς «δεν είναι πρώτη προτεραιότητα», αλλά «πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη» στα πλαίσια του «εκδημοκρατισμού της Σερβίας». Ανάλογες δηλώσεις έκαναν και οι ΥΠΕΞ της Βρετανίας και της Ιταλίας Ρ. Κουκ και Λ. Ντίνι, οι οποίοι τόνισαν τη «σημασία» του ζητήματος, παρόλο που, σε πρώτη φάση, «δεν είναι στην ημερήσια διάταξη». Από την πλευρά του ο στρατοκράτης και «ύπατος εκπρόσωπος» εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Χ. Σολάνα, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ που βομβάρδισε τη Γιουγκοσλαβία, αναγνώρισε ότι προέχει η δημιουργία «ομαλού πολιτικού κλίματος», αλλά προειδοποίησε ότι «δεν μπορούμε να φανταστούμε μια δημοκρατική Σερβία, όπου ένας κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου θα παίζει πολιτικό ρόλο». Αλλά και όσον αφορά τα γεωστρατηγικά ζητήματα, η απόφαση της ΕΕ είναι επίτηδες ρευστή. Ο προεδρεύων του Συμβουλίου, Ουμπέρ Βεντρίν, δήλωσε ότι σήμερα στο Βελιγράδι θα συζητήσει με το νέο πρόεδρο Β. Κοστούνιτσα «για τις σχέσεις με το Κόσσοβο, το Μαυροβούνιο και τους άλλους γείτονες» και αν υπάρχει «χρονοδιάγραμμα» των σχέσεων στις προθέσεις των νέων σερβικών αρχών. Από την πλευρά του ο «ύπατος αρμοστής» του Κοσσόβου, Γάλλος Μπ. Κουσνέρ, πρόλαβε να δηλώσει χτες ότι απαιτεί «κινήσεις καλής θέλησης» από τις νέες αρχές του Βελιγραδίου. Οσον αφορά την οικονομική «βοήθεια» το Συμβούλιο της ΕΕ αποφάσισε μια σειρά από «θα». Η Κομισιόν, όπως δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος Βρετανός Κρ. Πάτεν, θα αρχίσει να πηγαινοέρχεται στο Βελιγράδι και «θα διερευνήσει» μαζί με τη Διεθνή Τράπεζα τις δυνατότητες «προτάσεων» για την «οικονομική ανασυγκρότηση». Περισσότερα στην «πρώτη» επίσημη συνάντηση του Β. Κοστούνιτσα με τους 15 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στο Μπιαρίτς (13/14 Οκτώβρη) στα πλαίσια του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου είναι επίσημα προσκεκλημένος.

ΖΑΓΚΡΕΜΠ, ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ, ΣΑΡΑΓΕΒΟ, ΣΟΦΙΑ, ΤΙΡΑΝΑ,ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ.-

Οι σχέσεις της Κροατίας με την ΟΔΓ, σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικής εκπροσώπου στο Ζάγκρεμπ, θα «εξαρτηθούν» από την «ετοιμότητα» εγκατάλειψης των «πολιτικών του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς»: αυτό είναι το συμπέρασμα της συνάντησης του ειδικού της απεσταλμένου Γιόσκο Πάρο, με τον Βόγισλαβ Κοστούνιτσα. Η συνάντηση αυτή χαρακτηρίστηκε «καλή και παραγωγική», σύμφωνα με δήλωση που υπογράφει η Αλεξάνδρα Κόλαριτς, εξαίροντας το «αποτέλεσμα των εκλογών» στην ΟΔΓ, αλλά - παράλληλα - θέτοντας «όρους» για την ομαλοποίηση των σχέσεων Ζάγκρεμπ - Βελιγραδίου. Κυρίως, αναφέρει η ανακοίνωση, ρόλο θα παίξει «η εγκατάλειψη των επιθετικών πολιτικών του καθεστώτος Μιλόσεβιτς». Η δήλωση απηχεί, ξεκάθαρα, το πολεμικό κλίμα του 1991, την εποχή της διάλυσης της Ομοσπονδίας, που αποκορυφώθηκε το 1992, με την επέκταση της πολεμικής σύρραξης στη Βοσνία...

Η κυβέρνηση της Ρουμανίας, από την πλευρά της, θα στείλει τον Πέτρε Ρομάν, τον υπουργό της Εξωτερικών, προσεχώς στο Βελιγράδι, για να συναντήσει τον Κοστούνιτσα, ενώ είναι έτοιμη να αποκαταστήσει τις εμπορικές/διπλωματικές της σχέσεις με την ΟΔΓ, ενώ ο πρωθυπουργός Ισαρέσκου κάλεσε τη Δύση να «συμπεριλάβει» τη χώρα στο Πακέτο Σταθερότητας για τη ΝΑ Ευρώπη. Οι σχέσεις της Ρουμανίας με την ΟΔΓ διακόπηκαν πέρυσι, όταν το Βουκουρέστι, που επιθυμεί διακαώς να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, είχε υποστηρίξει αμέριστα τους βομβαρδισμούς της «συμμαχίας»...

Από το Σαράγεβο, «όλα τα λεφτά», ήταν η δήλωση του Αλία Ιζετμπέγκοβιτς, που αποχωρεί από τη συλλογική, τριμερή προεδρία της χώρας: οι συνθήκες στις γειτονικές της Βοσνίας χώρες φέτος, είπε ο 75χρονος ηγέτης της μουσουλμανικής κοινότητας, «βελτιώθηκαν δραματικά» αυτόν το χρόνο. Η ανατροπή του Μιλόσεβιτς «θα αλλάξει την ιστορία της περιοχής», είπε ο Ιζετμπέγκοβιτς, που είχε πρωταγωνιστήσει στα γεγονότα που οδήγησαν στη διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας.

Στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, ο Ιβάν Κοστόφ, πρωθυπουργός της χώρας, εκτίμησε ότι το... «κρίσιμο» για να δει κανείς το «βάθος της αλλαγής» και το «μέλλον της χώρας» στην Ο.Δ.Γ., θα είναι το αν θα σταλούν οι «εγκληματίες πολέμου» στη Χάγη για να δικαστούν... Μιλώντας στην εφημερίδα «Demokratsija», που πρόσκειται στο κυβερνών κόμμα, ο ίδιος είπε ότι αναμένει οι σχέσεις Σόφιας - Βελιγραδίου να βελτιωθούν επί Κοστούνιτσα, ωστόσο τόνισε πως «η μοίρα της σημερινής νομενκλατούρας, ο ρυθμός ολοκλήρωσης της Γιουγκοσλαβίας στους διεθνείς οργανισμούς, το μέλλον της συμφωνίας του Ντέιτον και η μοίρα των εγκληματιών πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και στην Κροατία θα εξαρτηθούν από τη στάση της νέας ηγεσίας προς τη Χάγη» (!). Κατά τον ίδιο, μια «ειρηνική λύση» στο Κοσσυφοπέδιο, είναι η παραχώρηση «ευρύτατης αυτονομίας» στην αλβανική κοινότητα...

Γενικότερα, τα δυτικά ειδησεογραφικά πρακτορεία και ΜΜΕ καταγράφουν ένα κλίμα «ευφορίας», λιγότερο ή περισσότερο συγκρατημένης, μεταξύ των κυβερνήσεων της Βαλκανικής, από την ΠΓΔΜ ως τη Σλοβενία. Οι κυβερνήσεις αυτές, ακόμη και εκείνες που εμφανίζονται «επιφυλακτικές», όπως η ουγγρική, που εμμέσως πλην σαφώς δηλώνει την «ανησυχία» της για τη μειονότητα των 300.000 στη Βοϊβοδίνα, γενικώς εμφανίζονται «ικανοποιημένες» από τις εξελίξεις. Με την εξαίρεση των Τιράνων, που διαβλέπουν τον... «κίνδυνο», να αφεθούν κατά μέρος τα σχέδια ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου...

ΠΟΝΤΓΚΟΡΙΤΣΑ.-

«Στην πραγματικότητα, η συμφιλίωση ανάμεσα στη Σερβία και το Μαυροβούνιο είναι ο σημαντικότερος στόχος μας» είχε δηλώσει λίγο μετά την ορκωμοσία του το περασμένο Σάββατο στην προεδρία της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας ο Βόγισλαβ Κοστούνιτσα. Ωστόσο, ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου, Μίλο Τζουκάνοβιτς, που από νωρίς είχε δείξει τις άγριες διαθέσεις του, προειδοποίησε προχτές πως η όποια συμφιλίωση ανάμεσα σε Βελιγράδι και Ποντγκόριτσα δεν μπορεί παρά να είναι δύο πράγματα: «ή συνολική αναδιάρθρωση των σχέσεων και του πλαισίου της Ομοσπονδίας ή... ανεξαρτησία»!

Ο Κοστούνιτσα, πάντως, έσπευσε να προβεί σχεδόν αμέσως μετά την ορκωμοσία του σε μία κίνηση «καλής θέλησης»: διέταξε την άρση των των τελωνειακών και αστυνομικών ελέγχων στα «σύνορα» Μαυροβουνίου - Σερβίας. Επιπλέον, χτες, έστειλε τον Ζόραν Τζίντζιτς στο Μαυροβούνιο για εκτεταμένες επαφές με την ηγεσία και τα πολιτικά κόμματα στην Ποντγκόριτσα. Μετά τη χτεσινή συνάντηση του Τζίντζιτς με τον πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου, Φίλιπ Μπουγιάνοβιτς, ο τελευταίος δήλωσε: «Αναμένω πως πολύ σύντομα θα αρχίσουν οι επίσημες συνομιλίες ανάμεσα σε ομάδες εμπειρογνωμόνων από Σερβία και Μαυροβούνιο, με στόχο ένα πλαίσιο νέων συνταγματικών μεταρρυθμίσεων» για το μέλλον της ομοσπονδίας.

Ο Μπουγιάνοβιτς έκανε χτες την παραπάνω δήλωση με ικανοποίηση, την ίδια περίπου ώρα που μεταδιδόταν η είδηση για ελαφρύ τραυματισμό του προέδρου Τζουκάνοβιτς σε τροχαίο ατύχημα σε περιοχή 30 χλμ νοτιοδυτικά της Ποντγκόριτσα.

Η άλλη προτεραιότητα του Βόγισλαβ Κοστούνιτσα αφορά βέβαια στο Κοσσυφοπέδιο. Ο ίδιος δήλωσε από την πρώτη κιόλας στιγμή πως επιθυμεί την επαναφορά της κυριαρχίας της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας στην περιοχή και πως θα ζητεί από όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές, «έως ότου γίνει βαρετός από όλους», την αυστηρή εφαρμογή της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στην περιοχή.

Ο Χασίμ Θάτσι, πρώην ηγέτης του ΟΥΤΣΕΚΑ, που τώρα διεκδικεί την ψήφο των Κοσσοβάρων Αλβανών στις εκλογές της 28ης Οκτώβρη, δε συμμερίστηκε τη θέση Κοστούνιτσα. «Δεν επιθυμούμε τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο από ανεξαρτησία και η στιγμή αυτή θα εξαρτηθεί από τη συνεργασία με τη διεθνή κοινότητα» είχε δηλώσει ο Θάτσι, λίγο προτού αναχωρήσει χτες για την Ελβετία όπου επρόκειτο να αναζητήσει νέες εισφορές για την προεκλογική χρηματοδότηση της παράταξής του...