Χώρο για να τον αλώσουν ζητούσαν ο Πήτερ Χολ και το "Βασιλικό Θέατρο" της Αγγλίας και τον βρήκαν. Κατέφτασαν στην Επίδαυρο με προκλητικές απαιτήσεις από τον ΕΟΤ, στις οποίες υπέκυψε η κυβέρνηση κατ'αρχήν διά της υπουργού Ανάπτυξης, που "ευαγγελίζεται" την ιδιωτικοποίηση του ΕΟΤ και των κρατικών φεστιβάλ.Το χειρότερο όμως είναι ότι υπέκυψε ο - να πούμε κατ'ευφημισμόν; - υπουργός Πολιτισμού, Σταύρος Μπένος, ο οποίος με ένα τηλεφώνημα επέτρεψε στο Βασιλικό Θέατρο της Αγγλίας να δόσει παράσταση παρά τις συνεχείς παρατυπίες εις βάρος του αρχαίου θεάτρου.

Μέχρι χθες το απόγευμα το κλίμα στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν τεταμένο, ύστερα από τη δικαιολογημένη άρνηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων να επιτρέψει στον Πήτερ Χωλ να ανάψει φωτιές μέσα στη σκηνή, χάριν της παράστασης. Ηδη το είχε κάνει στην προχθεσινή γενική πρόβα, ανάβοντας φωτιές μέσα σε βαρέλια (!), αγνοώντας προκλητικά τόσο την ελληνική νομοθεσία όσο και το ιδιαίτερο συμφωνητικό με τον ΕΟΤ.

Αλλά η ιστορία των ελληνικών υποχωρήσεων άρχισε από τη στιγμή που ο Πητερ Χωλ "απείλησε" ότι θα ματαιώσει την παράσταση. Φανερά ηθελημένα τα πράγματα εξωθήθηκαν στα άκρα με την ανοχή του ΕΟΤ, με τον ίδιο τρόπο που οδηγήθηκαν παλαιότερα στην εξαθλίωση οι κρατικές σκηνές πριν γίνουν Ιδιωτικού Δικαίου...

Αν και η Αρχαιολογική Υπηρεσία επέμενε στην απόφασή της να μην επιτρέψει κανενός είδους εύφλεκτο υλικό παρά τις δήθεν "απειλές", επενέβη ο ΕΟΤ. Μονο που δεν επενέβη για να τηρηθούν οι όροι. Αντί να υπερασπιστεί κατηγορηματικά το μνημείο, τον αρχαιολογικό χώρο και το περιβάλλον αφού διέταξε να ανοίξουν κανονικά οι πόρτες για το κοινό. Στην πραγματικότητα, άφησε στο έλεος της τύχης το μνημείο και εκτεθειμένους - απέναντι στο κοινό που ταξίδεψε μέχρι την Επίδαυρο για να δει την παράσταση - τους αρχαιολόγους. Αυτή ήταν η πρώτη πράξη. Η δεύτερη παίχτηκε με πρωταγωνιστή τον υπουργό Πολιτισμού Σταύρο Μπένο, ο οποίος κάνοντας κακή χρήση της ιδιότητάς του, επέτρεψε να χρησιμοποιηθεί η φωτιά αλλά... όχι σε όλη τη διάρκεια της παράστασης. Ουσιαστικά είπε το "γες σερ" στο σερ Πήτερ Χώλ και τις παράλογες αξιώσεις του. Με ένα τηλεφώνημα άφησε εκτεθειμένη την Αρχαιολογική Υπηρεσία και κατέστησε την ελληνική αρχαιολογική νομοθεσία άκυρη. Σε συνομιλία που είχε, χθες, ο "Ρ" με την αρμόδια Εφορο κ. Παχύγιανη τονίστηκε κατηγορηματική ότι "Τα εύφλεκτα υλικά σε αρχαιολογικούς χώρους απαγορεύονται τόσο από το Νόμο 53/51 του 1952, όσο και από το συμφωνητικό που υπογράφουν οι θίασοι, στο οποίο αναφέρεται ρητά η μη χρήση ευφλέκτων".Οι Αγγλοι ισχυρίστηκαν ότι γνωστοποίησαν τη χρήση φωτιάς όταν υπέβαλαν τα σκηνικά, αλλά η κ. Παχύγιαννη λέει ότι "οι αρχαιολόγοι θεώρησαν προς πρόκειται για ένα θεατρικό τρυκ κι όχι για πραγματική φωτιά".

Να σημειωθεί ότι η όρεξη του αγγλικού θιάσου για να κάνει και ό,τι θέλει στο αρχαίο θέατρο, αδιαφορώντας και για την ακεραιότητα τμημάτων του και για το φυσικό περιβάλλον, ήταν σε κορυφαία επίπεδα ήδη από την άφιξή του. Ενώ κανένας ελληνικός θίασος δε ζήτησε τη μεταφορά της αναστηλωτικής σκαλωσιάς για χάρη του σκηνικού του, ο Πίτερ Χολ το απαιτεί - και το χειρότερο διά στόματος του δικού μας Διονύση Φωτόπουλου (σκηνογράφου της αγγλικής παράστασης), ο οποίος φυσικά συναινεί, και τελικά καλύπτουν τη σκαλωσιά με κλαδιά, μετά την κατηγορηματική άρνηση της αρχαιολογικής υπηρεσίας.Ενώ ο μεγάλων οικονομικών απαιτήσεων Χολ (πληρώσαμε και Αγγλους δημοσιογράφους για τη διεθνή διαφήμισή του) αποκαλεί το Φεστιβάλ "ερασιτεχνικό" και την Ελλάδα "τριτοκοσμική", ο ΕΟΤ δεν αντιδρά.

Δεν αντιδρά κι όταν οι αρχαιοφύλακες εξαναγκάζονται να μένουν στις πρόβες του αγγλικού θιάσου από τη νύχτα μέχρι τις 6 το πρωί.

Οπως και να 'χει επιβάλλεται το φεστιβάλ να παραμείνει κρατικό και με ευθύνη του ΥΠΠΟ. Ενα ΥΠΠΟ όμως αποφασιστικό στην υπεράσπιση πρώτα απ' όλα των μνημείων από όποιους κινδύνους φθορών. Ενα ΥΠΠΟ, του οποίου ο υπουργός, ακόμα και ο υπηρεσιακός, δε θα επιτρέπει την προκλητική παραβίαση των πολιτιστικών μνημείων συναινώντας στην υπέρβαση της ίδιας της νομοθεσίας. Γιατί, η ιστορία των τελευταίων χρόνων του φεστιβάλ αυτού είναι ιστορία συνεχών κακών επεμβάσεων στο χώρο και παραβιάσεων του συμφωνητικού και των όρων που θέτει το Αρχαιολογικό Συμβούλιο.Ενα Συμβούλιο, που κάθε τόσο θυμάται ότι πρέπει να προστατεύσει το αρχαίο θέατρο, μιλάει με οργίλο ύφος, αλλά... μένει στα λόγια.

Μεγαλειώδη έργα του παγκόσμιου μουσικού ρεπερτορίου, τη Συμφωνία αρ. 9 του Μπετόβεν και τα Κάρμινα Μπουράνα του Καρλ Ορφ,θα παρουσιάσει στις δύο συναυλίες στο Ηρώδειο (2, 3/9), η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βελιγραδίου.Με την ορχήστρα συμπράττουν η γνωστή Χορωδία Ομπλικ του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, καθώς και οι σολίστ: Ντ. Σίμιτς (υψίφωνος),Μ. Κίτιτς (μεσόφωνος), Ρ. Σίμιτς (τενόρος), Π. Χαραστεάμου, Σβ. Μποϊσεβιτς - Τσίτσοβιτς (σοπράνο), Ντ. Πλάζνιτς (τενόρος) και Ζ. Λούτσιτς (μπάσος).

Στην "9η Συμφωνία", την ορχήστρα θα διευθύνει ο γνωστός Εμίλ Ταμπάκοφ,ενώ τα "Κάρμινα Μπουράνα", η σημαντική Νταρίνκα Μάτιτς - Μάροβιτς.Σημειώνουμε ότι οι συναυλίες θα αρχίσουν στις 8.30 το βράδυ.

• Δύο βραδιές αφιερωμένες στην ελληνική μουσική, δύο βραδιές αφιερωμένες στο Γιάννη Μαρκόπουλο,με επιλογές έργων που χαρακτήρισαν την πορεία της ελληνικής μουσικής δημιουργίας, φιλοξενούνται στο Ηρώδειο, στις 4 και 5 του Σεπτέμβρη. Η συναυλία θα ανοίξει με τη "Λειτουργία του Ορφέα",έργο βασισμένο στους αρχαίους ορφικούς ύμνους. Το βασικό ρόλο ερμηνεύει ο τενόρος Μάριος Φραγκούλης.Τραγουδούν ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης και η Βασιλική Λαβίνα.Συμμετέχει η εξηνταμελής χορωδία "Αρης Λεμεσού" και η ορχήστρα "Παλίντονος Αρμονία".Αφηγητής θα είναι ο Κώστας Καζάκος.

Θα ερμηνευτούν επίσης δύο άριες από το νέο έργο "Ανα-γέννηση" με τη σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου και αποσπάσματα από τους κύκλους "Ηλιος ο Πρώτος","Ιθαγένεια","Σεργιάνι στον κόσμο" και "Ανεξάρτητα".Τραγουδούν και οι Αλκίνοος Ιωαννίδης, Αθηνά Μόραλη.

• Αλλάζουν οι ώρες των παραστάσεων στο Ηρώδειο. Από αύριο, όλες οι παραστάσεις που θα πραγματοποιηθούν στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, υπό την αιγίδα του Φεστιβάλ Αθηνών, θα αρχίζουν στις 8.30 μμ.

Μη αντιπροσωπευτικά θεωρεί ο Σύλλογος Εκδοτών - Βιβλιοπωλών Αθηνών (ΣΕΒΑ) τα στοιχεία της δίπτυχης στατιστικής έρευνας που έκανε για λογαριασμό του η εταιρία MRC για το πλήθος και τα χαρακτηριστικά των επισκεπτών της τελευταίας έκθεσης βιβλίου (26/4-12/5) στο Πεδίον του Αρεως.

Τα δύο σκέλη της έρευνας ήταν καταμέτρηση επισκεπτών και προσωπικές συνεντεύξεις με τυχαία επιλεγμένους επισκέπτες της έκθεσης, ηλικίας 15 ετών και πάνω.Στο πρώτο σκέλος της έρευνας καταγράφηκαν 254.500 επισκέπτες - ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταμετρηθεί στις μέχρι σήμερα εκθέσεις βιβλίου. Το 49,7% των επισκεπτών ήταν άνδρες,το 40,7% γυναίκες και το υπόλοιπο 9,6% παιδιά μέχρι 14 ετών. Αναλυτικότερα τα στοιχεία είναι: Μέχρι 14 ετών 9,6%. 15-19 ετών 18,4%. 20-29 ετών 28,2%. 30-44 ετών 26,3%. Ανω των 45 ετών 17,4%.

Από το δεύτερο σκέλος της έρευνας και τους 961 ερωτηθέντες προέκυψε ότι οι μισοί επισκέπτες έχουν ανώτερη ή ανώτατη εκπαίδευση,από τους οποίους το 39% ασχολείται με την εκπαίδευση. Το 43% είναι απόφοιτοι λυκείου. Επίσης, το 27% των επισκεπτών κατοικεί στην ευρύτερη περιοχή του Πεδίου του Αρεως (στην περιοχή Εξαρχείων, το αμέσως επόμενο ποσοστό, 12%, στα Πατήσια) και το υπόλοιπο σε άλλους δήμους του Λεκανοπεδίου (τα βόρεια προάστια έδωσαν 11%, οι ανατολικές συνοικίες 8%, ενώ στο 1% περιορίστηκαν οι επισκέπτες από τους Δήμους Αλίμου, Ελληνικού, Τερψιθέας, Γλυφάδας).

Ο ΣΕΒΑ θεωρεί ότι "η έρευνα έπρεπε να ασχοληθεί μόνο με τα χαρακτηριστικά των επισκεπτών. Τα αποτελέσματα δικαιώνουν την άποψη ότι παρά το μεγάλο αριθμό τους οι επισκέπτες της έκθεσης δεν είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντιπροσωπευτικό δείγμα μιας έγκυρης έρευνας αναγνωστικής συμπεριφοράς της ελληνικής ή έστω της αθηναϊκής κοινωνίας".

Το λεύκωμα "Η Αρχαία Ελλάδα του Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα",επιλέχτηκε από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών και Βιβλιοπωλών,ως ένα από τα πιο άρτια, από εκδοτικής άποψης, βιβλία τέχνης. Μαζί με άλλα πέντε ακόμη ελληνικά βιβλία, θα εκπροσωπήσει τις ελληνικές εκδόσεις τέχνης, στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου στη Φρανκφούρτη (10/96). Τα βιβλία θα λάβουν μέρος και στο διεθνή διαγωνισμό για τις "Πιο άρτιες εκδόσεις του κόσμου", που θα γίνει στη Λειψία το 1997.

"Η Αρχαία Ελλάδα του Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα" (εκδόσεις "Σχήμα και Χρώμα"), περιλαμβάνει έργα του καλλιτέχνη από τη συλλογή του "Μουσείου Μπενάκη - Πινακοθήκη Ν. Χ. Γκίκα". Τα κείμενα και η επιμέλεια του τόμου, είναι της Ιωάννας Προβίδη,υπεύθυνης της Πινακοθήκης Γκίκα.

Ο Βασίλης Παϊτέρης δίνει, αύριο, συναυλία, στο Δημοτικό Θέατρο Αλσους Ηλιούπολης,στα πλαίσια των εκδηλώσεων "Τέχνη και Πολιτισμός '96" του δήμου. Ο Βασίλης Παϊτέρης γεννήθηκε στις παράγκες της Δραπετσώνας. Κατάγεται από πολυμελή οικογένεια και άρχισε να τραγουδάει στα αναψυκτήρια από τα 11 χρόνια του. Η πρώτη του δισκογραφική δουλιά ήταν τραγούδια σε ποίηση Δημήτρη Χριστοδούλου στο δίσκο "Ο Ποιητής και ο Τσιγγάνος".Τα τελευταία χρόνια συνεχίζει την πορεία του, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία με τα τραγούδια "Ντούι - Ντούι", "Λόγια Κλειδωμένα", "Πυρκαγιά με Πυρκαγιά" και πολλά άλλα. Εχει συνεργαστεί με τον Γιώργο Νταλάρα,την Ελευθερία Αρβανιτάκη και την Μελίνα Κανά.Στη συναυλία θα τραγουδήσουν μαζί του η Μαρίνα Βλαχάκη και η Μελή.

Για το πρόγραμμα των προσεχών μηνών του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού στο Λονδίνο αποφασίστηκε η αποστολή της "Καμεράτας" της Ορχήστρας του Μεγάρου Μουσικής, ενώ οριστικοποιήθηκε η εκδήλωση "Νέα Γραφή από την Ελλάδα" (26, 27/9/1996), με τη συμμετοχή των λογοτεχνών Θ. Βαλτινού, Γ. Βαρβέρη, Α. Βλαβιανού, Μ. Γκανά, Ν. Δαβέτα, Σ. Δημητρίου, Ζ. Ζατέλη, Τ. Καλούτσα, Α. Μπακονίκα.