Η μουσική δε θα μπορούσε να λείπει από τη βραδιά, που διοργάνωσε προχτές το βράδυ στο ξενοδοχείο "Ιντερκοντινένταλ" ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος (ΠΜΣ). Πώς άλλωστε θα μπορούσε να συμβεί το αντίθετο, αφού ο τιμώμενος της εκδήλωσης ήταν ένας άνθρωπος, που έχει γράψει τη δική του, ξεχωριστή ιστορία στο βιβλίο της ελληνικής μουσικής; Στον Τάκη Αθηναίο ήταν αφιερωμένη η βραδιά, που διοργάνωσε ο ΠΜΣ, θέλοντας να τιμήσει τον επί δώδεκα χρόνια πρόεδρό του, για την προσφορά του στη μουσική και τους μουσικούς. Στη φορτισμένη από συγκίνηση και αναμνήσεις εκδήλωση ο σύλλογος των μουσικών ανακήρυξε επίσημα τον Τ. Αθηναίο επίτιμο πρόεδρό του.

Τα μουσικά "χρώματα" ενός σεξτέτου άνοιξαν τη βραδιά, στην οποία παραβρέθηκαν πολλοί καλλιτέχνες, από το χώρο της μουσικής και του θεάτρου. Μουσικοί και τραγουδιστές έδωσαν με το δικό τους τρόπο το "παρών" και στη συνέχεια της εκδήλωσης, "ταξιδεύοντας" από την κλασική μουσική, στην τζαζ και από τον Τσιτσάνη στους δρόμους του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού.

Στον τιμώμενο αναφέρθηκε ιδιαίτερα ο γενικός γραμματέας του ΠΜΣ, Γρηγόρης Λαμπριανίδης,κάνοντας μια "διαδρομή" στη ζωή και το έργο του, ενώ ο πρόεδρος του συλλόγου, Γιώργος Κατσαρός,με αφορμή την εκδήλωση, μίλησε για τις κατακτήσεις του σωματείου των μουσικών την τελευταία περίοδο (συγγενικά δικαιώματα, συλλογική σύμβαση εργασίας των μουσικών κ.ά.).

Γεννημένος στις 27 Απρίλη 1920 στην Αθήνα (Νεάπολη Εξαρχείων) και όντας γόνος οικογένειας μουσικών, ο Τάκης Αθηναίος από πολύ νωρίς άρχισε τις μουσικές σπουδές, αρχικά στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο) και αργότερα στο Ωδείο Αθηνών (ανώτερα θεωρητικά). Μετά το Ωδείο Αθηνών έκανε ιδιαίτερα μαθήματα με τον Κυδωνιάτη, ενώ στη συνέχεια γνωρίζεται με τον Γιάννη Βέλλα, γνωστό συνθέτη της εποχής. Αρχίζει η συνεργασία τους (ενορχηστρώνει κομμάτια του), που γίνεται και η αιτία να μπει ο Τ. Αθηναίος στη δισκογραφία σαν ενορχηστρωτής και διευθυντής ορχήστρας. Συνεργάζεται με την "Κολούμπια - Χιζ Μάστερ Βόιζ" και στη συνέχεια με την "Οντεόν - Παρλοφόν". Μετά το στρατιωτικό του μπήκε στο χώρο σαν αναγνωρισμένος πλέον ενορχηστρωτής και διευθυντής ορχήστρας. Συνεργάζεται με το μουσικό θέατρο και με διάφορα κέντρα διασκέδασης. Εχει συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους μεγάλους ηθοποιούς και θιάσους επιθεώρησης, ενώ χρημάτισε ενορχηστρωτής των γνωστότερων τραγουδιών εκείνης της εποχής (δεκαετία '50).

Οπως ανέφερε ο Γρ. Λαμπριανίδης "ο Τ. Αθηναίος υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Ελαφράς Ορχήστρας της Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), καθώς και από τους ιδρυτές του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, γι' αυτό και θλίβεται βλέποντας σήμερα την κατάντια του Φεστιβάλ. Πήρε μέρος σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ, εκπροσωπώντας τη χώρα μας, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις. Παράλληλα με τη μουσική του δραστηριότητα ασχολήθηκε με το συνδικαλισμό. Από το 1984 έως το 1996 διατέλεσε πρόεδρος του ΠΜΣ".

Στην εκδήλωση έστειλε μήνυμα ο υπουργός Πολιτισμού, υποσχόμενος να συμβάλλει σε ζητήματα που αφορούν στον κλάδο των μουσικών και γενικότερα σε θέματα παιδείας.

Τραγούδια της Ανοιξης από την προσωπική του δισκογραφία, καθώς και τραγούδια των μεγάλων Ελλήνων συνθετών ερμηνεύει ο Τάκης Κωνσταντακόπουλος σήμερα (10.30μ.μ.), στο "Δίαυλο" (Δράκου 9). Τον συνοδεύει τετραμελής λαϊκή ορχήστρα.

• Τραγούδια από την πρώτη του δισκογραφική δουλιά "Το σκοτάδι καίγεται", αλλά και κομμάτια από το χώρο του ροκ και της μπαλάντας παρουσιάζει ο Δημήτρης Λιόλιος αύριο και μεθαύριο στο "Τζαζ κλαμπ" (Τατοϊου 15, Κηφισιά).
• Ο ουτίστας Χέιγκ Γιατζιγιάν από αύριο μέχρι το Σάββατο παρουσιάζει την καινούρια του δισκογραφική δουλιά "Γκαρίν", παλιότερες συνθέσεις του, καθώς και αρμένικα και αραβικά τραγούδια στην "Πινακοθήκη" (Αγ. Θέκλας 5, Ψυρρή), ενώ ο Γιώργος Τσίγκος και οι "Μαύροι Κύκλοι" εμφανίζονται την Παρασκευή και το Σάββατο στο "Αν κλαμπ" (Σολωμού 13, Εξάρχεια).
• "Στον αέρα" (κεντρική πλατεία Πετρούπολης) εμφανίζεται κι αυτό το Σαββατοκύριακο η Λαϊκή Ορχήστρα "Μίκης Θεοδωράκης", παρουσιάζοντας λαϊκά και λυρικά τραγούδια του συνθέτη. Τραγουδούν οι Σωτηρία Λεονάρδου, Αλέξια και Παναγιώτης Καραδημήτρης.

Η απαισιόδοξη άποψη υποστηρίζει ότι υπάρχει κρίση στο κοινό της όπερας και κάμψη δισκογραφική. Η αισιόδοξη άποψη, πέρασε από τη θεωρία στην πράξη. Στην Αγγλία, γίνονται μεγάλες προσπάθειες για την τόνωση του είδους, το σπάσιμο του αδιέξοδου είναι γεγονός.

Η νέα όπερα εμφανίζεται πρωτοποριακή. Πρώτον, ανατρέπει την καθιερωμένη σκηνογραφία και δεύτερον προχωρεί σε τολμηρά σενάρια.

Γέννημα των πρωτοποριακών αυτών τάσεων είναι οι όπερες "Ο Φάρος" και "Ξεδιάντροπα". Η δεύτερη βασίζεται σε διηγήματα του Μπρεχτ. Αυτά συμβαίνουν στην Αγγλία, όπου νέες όπερες ανεβαίνουν και συνθέτες έχουν πρόσφορο έδαφος για δημιουργία και επαγγελματισμό.

***

Σ' αυτό το ερώτημα δίνει απάντηση ο συνθέτης και μαέστρος Θόδωρος Αντωνίου σε συνέντευξή του(*): "Οι Ελληνες έχουν αρκετές προϋποθέσεις για να γράψουν καλή όπερα. Εχουν υψηλή δραματική ποιότητα και υπάρχουν βαθιά μέσα τους οι ρίζες της τραγωδίας". "Το ζήτημα είναι ότι εδώ όχι μόνο δεν υπάρχει κρατική υποστήριξη, αλλά ούτε και η κατάλληλη υποδομή για την ανάπτυξη όπερας. Είχα κάποτε τη σκέψη να κάνω ένα στούντιο όπερας για τα νέα παιδιά, να γραφτούν έργα από Ελληνες συνθέτες για να παιχτούν εκεί. Αλλά κι αυτό χρειάζεται στήριξη, χρήματα".

Να γραφτούν έργα από Ελληνες συνθέτες. Να μια λαμπρή ιδέα.

Μια άλλη ιδέα υλοποιήσιμη είναι: Εάν το κράτος δε στηρίζει τη νέα όπερα, υπάρχουν και οι δήμοι που μπορούν να τη στηρίξουν, δίνοντας χρήματα για τη δημιουργία σειράς από μικρές όπερες με λίγους συντελεστές.

***

Τα τελευταία δύο χρόνια γίνονται κάποιες προσπάθειες για να βοηθηθεί η όπερα, οι οποίες όμως κινούνται σε υποτονικά πλαίσια.

(*) "ΕΡΡΥΘΜΟ":περιοδική έκδοση της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών.

Γιώργος ΜΗΝΑΣ

Συνθέτης - καθηγητής

Μέχρι την Κυριακή 15 του Μάρτη θα διαρκέσει το Γερμανικό Φεστιβάλ Πιάνου, που πραγματοποιείται για τέταρτη συνεχή χρονιά στο Ινστιτούτο Γκαίτε (Ομήρου 14-16). Κάθε χρόνο αφιερώνεται σε έναν συγκεκριμένο συνθέτη. Φέτος όμως, οι καλλιτέχνες δρουν έξω από συγκεκριμένο θεματικό πλαίσιο.

Συμμετέχουν δεξιοτέχνες με διεθνείς διακρίσεις, όπως: Τόμας Ντούις, Χάιλντρουν Χόλτμαν, Κονστάντσε Αϊκχορστ, Κλαούντιους Τάνσκι, Φρίντιχ Χέρικε και Γιαν Γκότλιμπ Γίρατσεκ.Αύριο (8.30μ.μ.) ο Κ. Αϊκχορστ θα παρουσιάσει έργα των Μπαχ, Μέντελσον, Γιανάτσεκ, Ραβέλ. Την Παρασκευή ο Τ. Ντούις ερμηνεύει Μπαχ, Σοπέν και Μουσόργκσκι και το Σάββατο ο Φρ. Χέρικε παρουσιάζει Μπαχ, Σκριάμπιν, Σοπέν. Την τελευταία ημέρα (8.30μ.μ.) όλοι οι σολίστ θα ερμηνεύσουν έργα των Σούμπερτ, Μπραμς, Ραχμάνινοφ, Σοπέν και Ντβόρζακ.

"Ελένη του Μάη", "Να 'χα τη δύναμη", "Πώς να σωπάσω μέσα μου", "Μια φορά μονάχα φτάνει", "Βάλε το κόκκινο φουστάνι" είναι ορισμένα από τα τραγούδια που πρόσφερε η πένα και η ευαισθησία του. Με δεκάδες γνωστά τραγούδια είναι συνδεδεμένος ο στιχουργός και ποιητής Κώστας Κινδύνης,που χτυπημένος από τον καρκίνο, πέθανε προχτές σε ηλικία 66 χρόνων. Η κηδεία του έγινε χτες στο Α' Νεκροταφείο. Στιχουργός με έντονη δραστηριότητα και αξιόλογη παρουσία, ο Κ. Κινδύνης συνεργάστηκε με μερικούς από τους σπουδαιότερους συνθέτες: Σταύρο Κουγιουμτζή, Σταύρο Ξαρχάκο, Γιάννη Σπανό, Γιάννη Γλέζο, Μίμη Πλέσσα κ.ά.

Γεννημένος το 1932 στο Μιλάνο, σε ηλικία δύο ετών ήρθε στην Αθήνα. Από νωρίς ασχολήθηκε με τη στιχουργική και την ποίηση, φτάνοντας στη μεγαλύτερη ακμή του στις δεκαετίες του '60 και του '70. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές "Δεύτερη γέννηση", "Μετά τα μεταφυσικά", "Αναψηλάφηση".